1 Acpasmec alhta coo lha Miguel primer año aptimem apvisqui Darío, yoclhilhma Media — alhta aptomjac. 2 Aptomjac alhta ángel seltimnasa amyaa:
Apquilviscaa co nilhqueyja najan co nipiyam
Elanic sat mocjam yoclhilhma Persia tres apquilviscaa, apya'monquiscama mataa poc. Niptamin maa etacpoc sat cuarto apvisqui, cascama apquilnatam, am elhno poc apquilviscaa siclho. Etnejic sat apvisqui apyimtalhnamo apanco, ayinyema cascama apquilnatam. Apvascapquic alhta mataa ingyinmelhojoc apvisqui co Grecia. 3 Niptamin etnejic sat poc apvisqui apyimtalhnamo apanco, etnejic sat acno aclhanma apvalhoc etnejic. 4 Naso, cotvasalhcac sat apcanamaclha, cotniclhac sat cuatro ayilhpanma, cuatro apquilviscaa. Mepqui apquilyimnatem apquilviscaa, ayinyema apquilhpanma, metnaja apquilmolhama apquiltomjayclho apquilviscaa apjalhnancaoc.
5 Apyimtalhnamo apanco sat etnejic apvisqui rey co nipiyam. Lhama aplhalhma yatapvisqui etnejic sat apyimtalhnamo apanco, am elhno apvisqui rey. Etnesacpoc sat apvisqui nicja yoclhilhma. 6 Nalhit acnim sat cotnejic. Ellanac sat pacto ningmiyovmalhca apcanit apquilviscaa reyes. Memyovejec sat apquitca quilvana ayitcoc apvisqui rey co nipiyam. Etnejic sat aptava as quilvana apvisqui rey co nilhqueyja. Cotnejic sat nasoc anco mepqui apquilimpocjay poc nipyesicsa apquilviscaa. Cotlapsic sat nalhit acnim cotnejic amyaa. Comatong sat as quilvana, ematong sat ayitca, ematong sat atava aptomja apvisqui, eticyoc sat apquilmolhama. 7 Ellanac sat apquimpocjay lhama enlhit, quilvana acmolhama najan apquillhalhmaa, etnesacpoc apvisqui rey. 8 Epatmaoclhac sat yoclhilhma Egipto quilaycmasquiscama dioses apancaoc, allanomalhca tava apac. Elpatmaoclhac sat najan apquilmaycam asoc allanomalhca oro najan plata. Cotnejic sat mepqui apquilimpocjay apcanit apquilviscaa anit años. 9 Eyipconic sat apvisqui co nilhqueyja elimpocjac sat nipyesicsa co nipiyam. Mepqui apyimnatem sat etnejic, etajojoc sat mocjam najan apyovoclhojo apquillhalhmaa.
10 Apnam apquitquic apvisqui rey co nilhqueyja. Elansiclhac sat singilpilhtetemo appintalhnama. Lhama apvisqui apquitca enaliclhac sat apquillhalhmaa, elimpocjac enlhitaoc co nipiyam, colhojoc sat apquilimpocjay yingmin ayinyem. Elimpocjac sat tingma pac apvisqui rey co nipiyam. 11 Elvoc sat apvisqui co nipyam, apvita apquilimpocjay apquilinyema nilhqueyja. Appecjam apvisqui co nipiyam elnapacpoc maa. Esavojoc sat apquilnapma cotnaja ingmoc co nilhqueyja. 12 Copayjiclhac sat apvalhoc apvisqui apyimnatem, apvita inlhojo apticyovam cotnaja ingmoc. Eyimtalhnesacpoc sat apanco apvisqui. Quilhvoc sat comascoc aptemaclha apyimnatem. 13 Ingyansiclhac sat apquillhalhmaa appintalhnama apvisqui co nilhqueyja, am colhnoc nano. Anit años sat cotnejic, ellanac apquilimpocjay nipyesicsa co nipiyam. Apquillhalhmaa appintalhnama singilpilhtetemo apquilsoycam cotlaycaoc apquilmaycam.
14 Najan poc enlhitaoc elinmelham sat apvisqui co nipiyam. Elpasmoc sat napocja apquilmapsomcaa israelitas, mepqui eyca apquilyimnatem. Invitac alhta lhip apvanmoncama. 15 Evac sat apvisqui co nilhqueyja najan apquillhalhmaa, elvocjingvomoc sat tingma apvanyam. Elicjecsic sat lhopactic malha netin amay nipyava tingma. Elimpocjac sat maa. Colapvanquejec singilpilhtetemo apquilyimnatem co nipiyam elmeyvoc tingma apvanyam. Eltimjic sat apquilyimnatem apanco cotnaja ingmoc. 16 Ellanac sat cotnaja ingmoc apquiltemaclha acmasom nipyesicsa co nipiyam, colapvanquejec elinmelham maa. Enatovacsic sat yoclhilhma lhalhma anco acvisay Hermosura, ningiltimem apponquinquiscama Dios. 17 Epenacsojoc sat mocjam apvisqui co nilhqueyja, elimpocjac sat yoclhilhma nipiyam. Ellanac sat pacto ningmiyovmalhca, acyiplomo macmescama apquitca quilvana, colyimjapoc sat apvisqui co nipiyam. Colhenic sat apvalhoc, yoyam elvatesquisic aptimem apvisqui co nipiyam. Copvanqueje sat maa. 18 Elimpocjac sat mocjam tingma apquilvanyam nicja yingmin acvanyam, yoyam elmoc apyovoclhojo enlhitaoc. Cotlapsic sat ingyinmelham sat lhama yatapvisqui apquilvatesquisa apnatovascama. Emancangvomoc sat apvisqui co nilhqueyja. 19 Eltajojoc sat mocjam apquilaoclha nilhqueyja, tingma apquilyilhanmomaclha. Esilhnanacpoc sat maa, ematong sat, metacpejec sat apquitsepma.
20 Poc sat etnejic apya'monquiscama apvisqui rey. Ingyapajacsic sat apcasinancama apmam tacja solyayem impuesto as yoclhilhma, ingyansiclhac sat solyayem. Acyavataclhojo sat cotnejic, ematong sat, jave naysicsa apquilnapomap.
21 Poc sat etnejic apya'monquiscama apvisqui rey, enlhit aptanovmap, comopvan etnejic apvisqui. Eyimtalhnesacpoc apanco ayinyema apyinimquiscama. 22 Elnapoc sat apvisqui apquiltomja apquilinmelhaycam, ematong sat najan apquimja apmamyi sacerdote. 23 Ellanac sat mocjam pacto ningmiyovmalhca, yoyam eyinimsic poc. Apcanito mataa apquillhalhmaa, elimpocjac mataa eltimjic apquilyimnatem. 24 Elimpocjac sat moc yoclhilhma nipyesicsa acma apquilnatam. Etnejic sat aptemaclha, cotamalhca mocjam nipyesicsa apquilyeyjamcaa: Emlascoc sat apquilnatam acmamnave najan cotlaycaoc asoc nipyesicsa apquillhalhmaa. Appecjam mataa elnapacpoc tingma apquilyilhanmomaclha, acyavataclhojo sat cotnejic.
25 Evascapoc sat mocjam apvisqui co nilhqueyja. Ingyansiclhac sat apquillhalhmaa appintalhnama, yoyam elimpocjac co nipiyam. Evascapoc sat apvisqui co nipiyam, elinmelham sat apquilimpocjay. Appintalhnama singilpilhtetemo apquilyimnatem co nipiyam. Casilhtojoc sat apquilyimnatem co nipiyam, ayinyema macyinimquiscama apvisqui rey. 26 Eyinimsacpoc sat apvisqui, ayinyema apnaymacoc apquiltasiyam tingma pac. Ingyilhpansacpoc sat singilpilhtetemo, eticyoc sat aplhamoclhojo. 27 Elpamejitsacpoc sat apcanit apquilviscaa naysicsa aptomó lhama nintom. Elyinimsacpoc sat apanco apcanit apquilviscaa, ayinyema apquilmopvan amyaa. Colapvanquejec apcanit apquilviscaa eltimjic apquilyimtalhnamo, am covocmo inlhojo acnim. 28 Etajiclhac sat mocjam apvisqui co nilhqueyja. Elpatmaoclhac sat apquillhalhmaa acyovoclhojo apquilnatam apquilansayclha naysicsa apquimpocjay. Yitnec aclhanma apvalhoc pacto ningmiyovmalhca ayinyema Dios, yoyam ingyinmelham. Natamin etajiclhac sat apcaoclha nilhqueyja. 29 Nalhit acnim sat cotnejic. Elimpocjac sat mocjam nipyesicsa enlhitaoc co nipiyam. Casilhtojoc sat apquilyimnatem, am colhno siclho alhta. 30 Eltajanyac sat cotnaja ingmoc apquilinyema actalhningvamlha acnim (Roma) netin barcos tiyascam nayingmin. Elangvomoc sat apyovoclhojo, eltajojoc sat nilhqueyja. Elvoc sat mocjam apvisqui co nilhqueyja, ingyinmelham pacto ningmiyovmalhca ayinyema Dios. Ingyansiclhac sat apvisqui enlhitaoc apquilvatseycaoc pacto ningmiyovmalhca ayinyema Dios, eltimjic sat apquiltimesaycam.
31 Enatovacsic sat singilpilhtetemo tingma apponquinomap, najan apquilyilhanmomaclha, elvatesquisic apquilvatnamaclha asoc macmescama Dios, ellanac sat quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. 32 Elmoc sat apvisqui enlhitaoc apquilyinimsomap, apquilvatseycaoc Dios apquilyacyescama. Elvascapoc sat poc enlhitaoc apquilyiplovquiscama aptemaclha Dios, melsilhnanacpejec sat maa. 33 Apnam apquilyascamco apquiltemaclha. Elyascasingvomoc sat aplhamoclhojo enlhitaoc actemaclha ningyiplovquiscama. Ellingamcojoc sat apticyovam apquilyascamco apquiltemaclha. Colhic sat alvatna talha poc, colhic sat acminyilha asoc apancaoc, elmacpoc sat yoyam elyantamacpoc yoclhilhma cotnajaclha apquilaoclha. Nalhit acnim sat cotnejic acyavataclhojo. 34 Ellingamcojoc sat macminlhinaycam. Ellhocac sat asoc ayitcoc, yoyam elyinimsacpoc. 35 Elvatsamcoc sat napocja apquilyascamco apquiltemaclha ayinyema macminlhinaycam. Colhic sat acyipcona apquilvalhoc apquilyascamco apquiltemaclha, acvaycmo actamongvamlha nelha acnim. Yejemec sat cotningvomoc nelha acnim.
36 Etnejic sat aptemaclha apanco apvisqui nilhqueyja. Eyimtalhnesacpoc sat apanco, apcanem apyimtalhnamo apanco, am colhno quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. Evennam sat Dios Apyimtalhnamo. Avanjec mataa apvascapma, acvaycmo acnim, yoyam eyanmongsiclhac aptemaclha apanco Dios. Copvanquejec ingyinmelhacpoc Dios Apyimtalhnamo. , 37 Aptemaclha apvisqui rey evennam sat mataa quilaycmasquiscama apancaoc apquilyeyjamcaa. Evennam sat quilaycmasquiscama alayo mataa quilvanaa, evennam sat quilaycmasquiscama lhalhma anco. Apcanem apyimtalhnamo apanco apvisqui, am colhno quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. 38 Etnejic sat apcayo quilaycmasquiscama actomja avisqui apquilyilhanmomaclha singilpilhtetemo. Am nic nat eltomjac apquilayo apquilyeyjamcaa. Etingyac sat macmescama quilaycmasquiscama oro, najan plata, asoc alyinmom, najan asoc acmamnave. 39 Etingyac sat singilpilhtetemo apquiltamilquiscama apquilyilhanmomaclha, apquiltomja apquilayo quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios mongyicpilquemo. Colhic mataa ayaco enlhit, aptomja apcayo as apvisqui rey, elhcac sat cotlaycaoc asoc acyiplomo amyip acyanmongam apcayo, etnesacpoc sat apyimtalhnamo.
40 Invocmec sat ancoc actamongvomlha nelha acnim, elimpocjac sat apvisqui najan apquillhalhmaa co nipiyam nipyesicsa co nilhqueyja. Elnapacpoc sat co nilhqueyja elinmelham sat co nipiyam. Colhojoc sat apquilnapomacpilha yatepiyam apnatovascama co nipiyam. Elvitacpoc sat lhalhma anco nolhing apcapaoc najan carros apancaoc singilpilhtetemo, najan barcos tiyascam nayingmin. 41 Elvoclhac sat yoclhilhma Hermasura (apponquinquiscama Dios) elnapoc sat aplhamoclhojo enlhitaoc. Elvomsacpoc sat tap co Edom, najan co Moab, najan napocja co Amón. 42 Elimpocjac sat apquillhalhmaa moc yoclhilhma, najan yoclhilhma Egipto. 43 Elsavojoc sat oro najan plata najan asoc acmamnave yoclhilhma Egipto. Elmacpoc sat enlhitaoc apnaycam yoclhilhma Libia najan yoclhilhma Etiopía. 44 Cotlapsic sat ellinga amyaa ayinyema actiyapmaclha acnim najan ayinyema nilhqueyja. Elvoc sat apvisqui aplinga amyaa. Appecjam elnapacpoc, elsavojoc sat apquilnapma cotnaja ingmoc. 45 Ellanac sat carpa tingma apnamcaclha singilpilhtetemo naysicsa yingmin acvanyam najan inquilhe Mayayo yoclhilhma Hermosura (apponquinquiscama Dios). Ematong sat maa apvisqui, mepqui lhama yoyam epasingvota — alhta aptomjac ángel.
1 »Yo mismo animé y ayudé a Darío, el rey de Media, cuando él estaba en el primer año de su reinado. 2 Y ahora voy a revelarte la verdad:
Los reyes del norte y del sur
»“Todavía gobernarán en Persia tres reyes, después ocupará el poder un cuarto rey que será más rico que los otros tres. Y cuando por medio de sus riquezas haya alcanzado gran poder, levantará a todos contra el reino de Grecia. 3 Pero después gobernará un rey muy guerrero, que extenderá su dominio sobre un gran imperio y hará lo que se le antoje. 4 Sin embargo, una vez establecido, su imperio será deshecho y repartido en cuatro partes. El poder de este rey no pasará a sus descendientes, ni tampoco el imperio será tan poderoso como antes, ya que quedará dividido y otros gobernarán en su lugar.
5 »”El rey del sur será muy poderoso, pero uno de sus generales llegará a ser más fuerte que él y extenderá su dominio sobre un gran imperio. 6 Al cabo de algunos años, los dos harán una alianza: el rey del sur dará a su hija en matrimonio al rey del norte, para asegurar la paz entre las dos naciones. Pero el plan fracasará, pues tanto ella como su hijo, su marido y sus criados, serán asesinados. 7 Sin embargo, un miembro de su familia atacará al ejército del norte y ocupará la fortaleza real, y sus tropas dominarán la situación. 8 Además, se llevará a Egipto a sus dioses, sus imágenes hechas de metal fundido, junto con otros objetos valiosos de oro y plata. Después de algunos años sin guerra entre las dos naciones, 9 el rey del norte tratará de invadir el sur, pero se verá obligado a retirarse.
10 »”Pero los hijos del rey del norte se prepararán para la guerra y organizarán un gran ejército. Uno de ellos se lanzará con sus tropas a la conquista del sur, y destruirá todo como si fuera un río desbordado; después volverá a atacar, llegando hasta la fortaleza del rey del sur. 11 La invasión del ejército del norte enojará tanto al rey del sur, que saldrá a luchar contra el gran ejército enemigo y lo derrotará por completo. 12 El triunfo obtenido y el gran número de enemigos muertos lo llenará de orgullo, pero su poder no durará mucho tiempo. 13 El rey del norte volverá a organizar un ejército, más grande que el anterior, y después de algunos años volverá a atacar al sur con un ejército numeroso y perfectamente armado.
14 »”Cuando esto suceda, muchos se rebelarán contra el rey del sur. Entre ellos habrá algunos hombres malvados de Israel, tal como fue mostrado en la visión, pero fracasarán. 15 El rey del norte vendrá y construirá una rampa alrededor de una ciudad fortificada, y la conquistará. Ni los mejores soldados del sur podrán detener el avance de las tropas enemigas. 16 El invasor hará lo que se le antoje con los vencidos, y nadie podrá hacerle frente. Se quedará en la Tierra de la Hermosura destruyendo todo lo que encuentre a su paso. 17 Además, se preparará para apoderarse de todo el territorio del sur; para ello, hará una alianza con ese rey y le dará a su hija como esposa, con el fin de destruir su reino, pero sus planes fracasarán. 18 Después atacará a las ciudades de las costas, y muchas de ellas caerán en su poder; pero un general pondrá fin a esta vergüenza, poniendo a su vez en vergüenza al rey del norte. 19 Desde allí, el rey se retirará a las fortalezas de su país; pero tropezará con una dificultad que le costará la vida, y nunca más se volverá a saber de él.
20 »”En su lugar se levantará otro rey, que enviará a un cobrador de tributos para enriquecer su reino; pero al cabo de pocos días lo matarán, aunque no en el campo de batalla.
21 »”Después de él reinará un hombre despreciable, a quien no le correspondería ser rey, el cual ocultará sus malas intenciones y tomará el poder por medio de engaños. 22 Destruirá por completo a las fuerzas que se le opongan, y matará al jefe de la alianza. 23 Engañará también a los que hayan hecho una alianza de amistad con él y, a pesar de disponer de poca gente, vencerá. 24 Cuando nadie se lo espere, entrará en las tierras más ricas de la provincia y hará lo que no hizo ninguno de sus antepasados: repartirá entre sus soldados los bienes y riquezas obtenidas en la guerra. Planeará sus ataques contra las ciudades fortificadas, aunque solo por algún tiempo.
25 »”Animado por su poder y su valor, atacará al rey del sur con el apoyo de un gran ejército. El rey del sur responderá con valor, y entrará en la guerra con un ejército grande y poderoso; pero será traicionado, y no podrá resistir los ataques del ejército enemigo. 26 Aquellos a quienes él invitaba a comer en su propia mesa, le prepararán la ruina, pues su ejército será derrotado y muchísimos de sus soldados morirán. 27 Entonces los dos reyes, pensando solo en hacerse daño, se sentarán a comer en la misma mesa y se dirán mentiras el uno al otro, pero ninguno de los dos logrará su propósito porque todavía no será el momento. 28 El rey del norte regresará a su país con todas las riquezas capturadas en la guerra, y entonces se pondrá en contra de la santa alianza; llevará a cabo sus planes, y después volverá a su tierra. 29 Cuando llegue el momento señalado, lanzará de nuevo sus tropas contra el sur; pero en esta invasión no triunfará como la primera vez. 30 Su ejército será atacado por tropas del oeste traídas en barcos, y dominado por el pánico emprenderá la retirada. Entonces el rey del norte descargará su odio sobre la santa alianza, valiéndose de los que renegaron de la alianza para servirle a él.
31 »”Sus soldados profanarán el templo y las fortificaciones, suspenderán el sacrificio diario y pondrán allí el horrible sacrilegio. 32 El rey tratará de comprar con halagos a los que renieguen de la alianza, pero el pueblo que ama a su Dios se mantendrá firme y hará frente a la situación. 33 Los sabios del pueblo instruirán a mucha gente, pero luego, durante algún tiempo, los matarán a ellos, y los quemarán, y les robarán todo lo que tengan, y los harán esclavos en tierras extranjeras. 34 Cuando llegue el momento de las persecuciones, recibirán un poco de ayuda, aunque muchos se unirán a ellos solo por conveniencia. 35 También serán perseguidos algunos de los que instruían al pueblo, para que, puestos a prueba, sean purificados y perfeccionados, hasta que llegue el momento final que ya ha sido señalado.
36 »”El rey del norte hará todo lo que se le antoje. Será tal su orgullo que se creerá superior a todos los dioses, y dirá terribles ofensas contra el verdadero Dios; y todo le saldrá bien, hasta que Dios le envíe su castigo; porque lo que Dios ha de hacer, lo hará. 37 Este rey no tomará en cuenta a los dioses de sus antepasados, ni a los dioses adorados por las mujeres, ni a ningún otro dios, porque se creerá superior a todos ellos. 38 Sin embargo, adorará al dios de las fortalezas; honrará a este dios que sus antepasados no adoraron, y le ofrecerá oro, plata, piedras preciosas y objetos de gran valor. 39 Para defender las fortificaciones usará gente que adora a un dios extranjero; y a todos los que adoren a este rey, él les hará grandes honores, los pondrá en puestos importantes y les dará tierras como recompensa.
40 »”Cuando llegue el momento final, el rey del sur atacará al rey del norte; pero este saldrá a su encuentro y, como una tormenta, se lanzará contra el sur, inundando todo el país con carros de guerra, tropas de caballería y muchos barcos. 41 También entrará en la Tierra de la Hermosura y matará a muchísima gente; pero se salvarán los habitantes de Edom y Moab, y la mayor parte del territorio de Amón. 42 Su ejército ocupará otros países, y ni siquiera Egipto se librará. 43 Se llevará los tesoros de oro y plata, y todos los objetos preciosos de Egipto; luego les llegará su turno a Libia y a Etiopía. 44 Pero recibirá noticias del este y del norte, que le dejarán alarmado; entonces saldrá furioso, con la idea de hacer una gran matanza, 45 y establecerá su campamento real entre el mar y el santo monte de la Hermosura. Pero allí mismo llegará la hora de su muerte, y no habrá nadie que lo ayude.