Appeyvasquiclha Pedro napatavo Jesucristo apmolhama tingma Jerusalén
1 Apnaycam alhta apóstoles apquilapajasomap najan apquilyalhinga yoclhilhma Judea. Apquillingac alhta amyaa almam apquilvalhoc Dios appayvam metnaja judíos. 2 Lhama alhta apvoclho Pedro tingma Jerusalén. Yejemoc alhta apquilpamejitsaclho mataa judíos melyasquiyam tasic amyaa. 3 Pedro alhta appamejitsacpoc:
—¿Soctomja appalhavocmo alhta lhip enlhit metnaja judíos, appasmec alhta najan aptoycaoc? —alhta apquiltomjac.
4 Yejemoc alhta apquiltimnamcaa Pedro moclhama actemaclha apvitay siclhoc anco:
5 —Acnec alhta coo tingma Jope. Naysicsa silmalhnancama alhta sicvita malha sevanmescama. Acvitac alhta asoc ayinyema netin malha manta apyiviy malmaycaoc nipvayc. Apvayventamo acpayjo sicnaclha. 6 Yejemoc alhta silano. Acvitac alhta alyanca asoc navjac alpalhcomalhca najan asoc alpilhyevaycam nalhpop najan nata nipyesicsa manta. 7 Yejemoc alhta siclinga appayvam: “Pedro, itnimiclha netin. Ilnajap, itov sat” —alhta intomjac siyanyalhco. 8 Ayatingmavoc alhta: “Paj, Visqui. Am otomac coo mocjam asoc ningasomalhca ontoc.” 9 Anit siclingay alhta intomjac ayinyema netin: “Noltime nasa ningasomalhca ontoc aptomja apcayoclha Dios Ingyapam” —alhta intomjac siyanyalhco. 10 Natqui siclingay alhta intomjac. Yejemoc alhta apmiyaclho netin manta apyiviy. 11 Yejemoc alhta apquilvaa sicnaclha tingma apnatqui enlhit apquilapajasomap. Tingma Cesarea alhta apquilinyema. Coo alhta jelquitamac. 12 Eyapajasquic alhta Dios Espíritu, yoyam oyiplaclha enlhitaoc mepqui sicyasquiyam. Seis elyalhinga alhta najan sellhalhmaa. Ningilantalhningvocmoc alhta Cornelio tingma pac. 13 Ingiltimnasquic alhta nincoo Cornelio actemaclha apvitay ángel napaat. Apquiningvaac nic alhta tingma pac. Aptomjac nic alhta apcanya: “Ilapajas enlhit tingma Jope, yoyam elyantamenta Simón, moc apvisay Pedro. 14 Yejemoc sat eltimnacsic amyaa, yoyam elvomsacpoc tap lhip najan apmolhama” —nic alhta intomjac apcanyacpo Cornelio. 15 Naysicsa siltimnaycam alhta apvayventamo Espíritu Santo tacjaplhit enlhitaoc. Innoc actomjaclha alhta nincoo lha apvayventamo tecjinlhit nincoo. 16 Inlhenquic alhta evalhoc actemaclha appayvam Visqui ingac: “Yingmin alhta apyapascasamcoc Juan. Quellhip eyca colhic acyapascasamco Espíritu Santo.” 17 Apnasoc alhta apquilmescama Espíritu Santo Dios Ingyapam actomjaclha alhta nincoo lha, ningiltomja mongyasquiyam Jesucristo Visqui ingac. Enlhit nac coo. ¿Evanqui ya olyacsilhma coo Dios Ingyapam? —alhta aptomjac Pedro.
18 Lhama alhta apquillinga apquiltimnaycam apquilyalhinga apnaycam tingma Jerusalén. Inquiltamilaclhec alhta apquilvalhoc. Inmasquec alhta apquilyasquiyam. Apquilacoc alhta Dios Ingyapam, apquilpamejitsa:
—Dios Ingyapam apmescama elyanmongsic apquilvalhoc metnaja judíos najan colhic acyimnatem apnenyaoc cotmongvoycamlha nelha —alhta apquiltomjac.
Jesucristo apmolhama tingma Antioquía
19 Apmatnec alhta Esteban. Apquilminlhinacpec alhta najan enlhit melyasquiyam tasic amyaa. Invocmoc alhta apquinyajaycaoc yoclhilhma Fenicia najan acyayem inquilhe acvisay Chipre najan tingma Antioquía. Apquiltimnam alhta tasic amyaa apvamlha nipyesicsa judíos. 20 Apquilinyictac alhta napocja enlhit melyasquiyam tasic amyaa acyayem inquilhe Chipre najan tingma Cirene. Apquilvocmec alhta tingma Antioquía. Apquililtimnasam alhta nipyesicsa metnaja judíos (griegos) tasic amyaa ayinyema Visqui ingac. 21 Apquilmopvan alhta innac ayinyema Visqui ingac. Apquilyanmoncasquic alhta apquilvalhoc aplhamoclhojo. Am alhta elyascacmoc Visqui ingac.
22 Lhama alhta apquillinga amyaa Jesucristo apmolhama co Jerusalén. Yejemoc alhta apquilapajasa enlhit apvisay Bernabé tingma Antioquía. 23 Lhama alhta apvoclho maa Bernabé. Apquilitsovasoc alhta apvita actemaclha appasmom Dios Ingyapam enlhitaoc. Apquililtimnasquic alhta, yoyam elinlhanmojo mataa apquilyiplovquiscama Visqui ingac. 24 Aptasic alhta as enlhit Bernabé. Inlanoc alhta apvalhoc Espíritu Santo najan meyasquiyam. Apquilpalhavocmec alhta Visqui ingac aplhamoclhojo enlhit.
25 Yejemoc alhta aplhinga Bernabé. Tingma Tarso alhta apyasa. Saulo alhta apquitamac. Aptajanyavoc alhta Saulo. Yejemoc alhta apyantamaclho tingma Antioquía. 26 Lhama año alhta intomjac apquilnayam nipyesicsa Jesucristo apmolhama. Apquillhicmosquic alhta mataa aplhamoclhojo enlhit. Apquiltomjacpo siclhoc anco apquilvisay “cristianos” enlhit melyasquiyam tasic amyaa tingma Antioquía.
27 Lhama alhta apquilvoclho tingma Antioquía profetas Dios apquillingascama. Apquilinyemac alhta tingma Jerusalén. 28 Apquiningvaac alhta nipyesicsa apquilyalhinga lhama profeta Dios aplingascama. Apvisay alhta Agabo. Espíritu Santo alhta apnac apvalhoc. Apquiltimnasamcaa alhta amyaa, yoyam covac sat alnapma mayc lhalhma anco. Naysicsa aptimem apvisqui Claudio alhta intamongvocmoc mayc. 29 Yejemoc alhta allhena apquilvalhoc enlhit melyasquiyam tasic amyaa tingma Antioquía. Apquililtamjoc alhta elapajasquisic solyayem apquilyalhinga apnaycam yoclhilhma Judea. Apquilmesquic alhta moclhama actemaclha apmopvan apquilmescama. 30 Apquilansaclhec alhta solyayem. Apquilasinacpec alhta Bernabé najan Saulo, yoyam elsaclhac solyayem. Apquillhovamquic alhta apquilimja apmamyi apnaycam yoclhilhma Judea (tingma Jerusalén).
Informe de Pedro a la iglesia de Jerusalén
1 Los apóstoles y los hermanos que estaban en Judea recibieron noticias de que también los no judíos habían recibido la palabra de Dios. 2 Por eso, cuando Pedro volvió a Jerusalén, algunos de los creyentes procedentes del judaísmo lo criticaron. 3 Le dijeron:
—Fuiste a visitar a gente no judía, y ¡hasta comiste en su casa!
4 Entonces Pedro comenzó a contarles desde el principio todo lo que había sucedido. Les dijo:
5 —Yo estaba en la ciudad de Jope, y mientras oraba tuve una visión: Vi algo parecido a una gran sábana que, atada por las cuatro puntas, bajaba del cielo hacia mí. 6 Me fijé bien, y vi cuadrúpedos, fieras, reptiles y aves. 7 En eso oí una voz que me dijo: “Pedro, levántate, mata y come.” 8 Yo contesté: “No, Señor, porque nunca he comido nada profano ni impuro.” 9 Pero la voz del cielo me habló de nuevo, y me dijo: “Lo que Dios ha purificado, no lo llames tú impuro.” 10 Esto sucedió tres veces, y luego todo fue llevado de nuevo al cielo. 11 En ese momento, tres hombres llegaron a la casa donde yo estaba. Habían sido enviados desde Cesarea a buscarme. 12 El Espíritu me dijo que no dudara en acompañarlos. También estos seis hermanos fueron conmigo, y todos entramos en casa de cierto hombre, 13 el cual nos contó cómo en su casa había visto a un ángel que, puesto en pie, le había dicho: “Envía a alguien a la ciudad de Jope para que haga venir a Simón, conocido como Pedro; 14 él te dirá cómo tú y toda tu familia pueden ser salvados.” 15 Cuando comencé a hablarles, el Espíritu Santo vino sobre ellos de igual manera que al principio vino sobre nosotros. 16 Entonces me acordé de lo que el Señor había dicho: “Juan bautizó con agua, pero ustedes serán bautizados con el Espíritu Santo.” 17 Pues bien, si también a ellos Dios les da el mismo don que nos ha dado a nosotros, los que hemos creído en el Señor Jesucristo, ¿quién soy yo para oponerme a Dios?
18 Cuando los hermanos de Jerusalén oyeron esto, se callaron, y luego alabaron a Dios, diciendo:
—¡Así que Dios también ha dado a los no judíos la oportunidad de volverse a él para que tengan vida!
La iglesia de Antioquía
19 Quienes después de la muerte de Esteban se habían dispersado por causa de la persecución contra los creyentes, huyeron hasta Fenicia, Chipre y Antioquía, y allí anunciaban la palabra, pero solo a los judíos y no a los demás. 20 Sin embargo, algunos creyentes de Chipre y de Cirene llegaron a la ciudad de Antioquía y hablaron también a los no judíos de la buena noticia acerca del Señor Jesús. 21 Y como el poder del Señor estaba con ellos, muchos creyeron y siguieron al Señor.
22 Cuando los de la iglesia de Jerusalén se enteraron de esta noticia, enviaron a Bernabé a Antioquía. 23 Al llegar, Bernabé vio cuán bondadoso había sido Dios con ellos, y se alegró mucho. Les aconsejó entonces a todos que, con corazón firme, siguieran fieles al Señor. 24 Y mucha gente se unió al Señor, pues Bernabé era un hombre bueno, lleno de fe y del Espíritu Santo.
25 Después de esto, Bernabé fue a Tarso en busca de Saulo, 26 y cuando lo encontró, lo llevó a Antioquía. Allí estuvieron con la iglesia un año entero, enseñando a mucha gente. Fue en Antioquía donde a los discípulos se les llamó cristianos por primera vez.
27 Por aquellos días, unos profetas fueron de Jerusalén a Antioquía, 28 y uno de ellos, llamado Agabo, puesto en pie y por inspiración del Espíritu, anunció que iba a haber una gran escasez de alimentos en todo el mundo, la cual, en efecto, sucedió en tiempos del emperador Claudio. 29 Entonces los discípulos de Antioquía decidieron enviar una ayuda a los hermanos que vivían en Judea, según lo que cada cual pudiera dar. 30 Así lo hicieron, y por medio de Bernabé y de Saulo mandaron una ofrenda a los ancianos de Judea.