Las trompetas de plata
1 Dios le dijo a Moisés:

2-8 «Toma un martillo y haz dos trompetas de plata, que solo podrán tocar los sacerdotes descendientes de Aarón. Enséñale al pueblo que yo he dado esta orden: Cuando los sacerdotes toquen las dos trompetas, toda la gente se debe reunir delante de ti a la entrada del santuario. Un solo toque de trompeta significa que solo deben reunirse contigo los jefes de las tribus.
»Las trompetas también te servirán para darle al pueblo la señal de ponerse en marcha. El toque de dos trompetas acompañado de fuertes gritos querrá decir que deben ponerse en marcha todos los que estén al este del campamento. A un nuevo toque de trompeta, se pondrán en marcha los que estén acampados en el sur. Esta será una ley permanente para ustedes.
9 »Cuando haya una guerra y ustedes tengan que salir a pelear, toquen las trompetas y griten con todas sus fuerzas. Entonces yo, su Dios, me acordaré de ustedes y los salvaré de sus enemigos.
10 »Toquen también las trompetas cuando sean días de fiesta, a principio de mes y al presentarme ofrendas. Cuando lo hagan, yo me acordaré de ustedes».
Los israelitas se van del Sinaí
11 La nube que estaba sobre el santuario del pacto se levantó el día veinte del mes de Ziv, del segundo año. 12-13 Ese día, tal como Dios les había ordenado por medio de Moisés, los israelitas se levantaron y siguieron la nube desde el desierto de Sinaí hasta el desierto de Parán.
14-27 Las tribus de Israel, con sus respectivos jefes, marcharon en el siguiente orden:
La tribu de Judá, con su jefe Nahasón;
la tribu de Isacar, con su jefe Natanael;
la tribu de Zabulón, con su jefe Eliab;
la tribu de Rubén, con su jefe Elisur;
la tribu de Simeón, con su jefe Selumiel;
la tribu de Gad, con su jefe Eliasaf;
la tribu de Efraín, con su jefe Elisamá;
la tribu de Manasés, con su jefe Gamaliel;
la tribu de Benjamín, con su jefe Guidoní;
la tribu de Dan, con su jefe Ahiézer;
la tribu de Aser, con su jefe Paguiel y
la tribu de Neftalí, con su jefe Ahirá.

Entre las tribus de Zabulón y de Rubén marchaban los descendientes de Guersón y Merarí. Ellos eran los encargados de desarmar el santuario y de transportarlo por el camino, pues eran los únicos que podían hacerlo.
Entre las tribus de Gad y de Efraín marchaban los descendientes de Quehat. Ellos eran los encargados de llevar todos los utensilios del santuario. Como venían atrás, llegaban a donde iban a acampar y encontraban armado el santuario.
28 Siempre que los israelitas tenían que ponerse en marcha, iban en ese orden.
Moisés y Hobab
29 Moisés le dijo a su pariente Hobab hijo de Reuel, el madianita:

—Nosotros vamos al territorio que Dios nos va a dar. Ven con nosotros. Te trataremos bien, como Dios ha prometido tratarnos.
30 Pero Hobab le contestó:

—No, gracias. Prefiero regresar a la región en donde viven mis parientes.
31 Moisés le volvió a decir:

—No nos dejes. Tú conoces bien el desierto y sabes dónde podemos acampar. 32 Si vienes con nosotros y nos guías, te daremos una parte de todo lo que Dios nos dé.

33 Salieron del monte Sinaí, y caminaron durante tres días. En todo ese tiempo, los israelitas iban con el cofre del pacto, buscando un lugar donde acampar. 34 Por las mañanas, cuando estaban por iniciar la marcha, la nube de Dios se ponía encima de ellos 35 y Moisés decía:

«¡Dios mío, levántate!

»¡Haz que tus enemigos
huyan espantados!
¡Haz que los que te odian
se alejen de nosotros!»

36 Y cuando el cofre se detenía, Moisés decía:

«¡Dios mío,
no abandones a Israel,
tu pueblo numeroso!»
Kélaqkahasso sawo' ekmope ekmomnáwa
1 Appaqhetchessek axta Wesse' egegkok ma'a Moisés. Aptáhak axta apcháneya s'e:
2 Elána sa' ánet kélaqkahasso sawo ekmope ekmomnáwa kéltekpagéyak nak sawo ekyentaxno, yaqwayam sa' etnehek apkelmeykha apkenchesso chá'a apcháncháseykekxa énxet'ák, tén han apchaqkahássesso chá'a énxet'ák yaqwayam yának elxog. 3 Kélaqkahássek sa' agkok chá'a ánet kélaqkahasso, apyókxoho énxet'ák sa' chá'a yaqnekxak aphakxa exchep, cham'a átog nak kélpakxanma apchaqneykekxexa énxet'ák. 4 Kélaqkahássek sa' agkok chá'a xama kélaqkahasso, wánxa sa' aqsa chá'a yaqnekxak ma'a apkelámha apmonye'e nak chá'a nepyeseksa énxet'ák apagkok. 5 Keñe sa' kélaqkahasa enxoho kélaqkahasso, ekyetlómo ekyennaqte kélpáxameykha, elxog sa' ma'a apkelpakxenéyak nak teyapmakxa ekhem, 6 keñe sa' mók ekpáweykekxa kélaqkahasso, elxog ma'a apkelpakxenéyak nak nepyeyam. Sa' katnehek magkenatchesso yaqwayam kalxegaxchek ma'a kélpáwasso nak kélaqkahasso ekyetlómo kélpáxameykha ekyennaqte. 7 Keñe sa' ma'a kélaqkahasso nak aqsa axakkók ma'a kélaqkahasso nak, katnehek sa' magkenatchesso yaqwayam kólánchásekxak ma'a énxet'ák. 8 Apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok sa' nahan etnahagkok apkelaqkahasso m'a kélaqkahasso nak, cham'a Aarón aptawán'ák neptámen nak. Cháxa yaqwayam sa' katnehek kéxegke segánamakxa kélagkok megkamassegwayam xa.
9 “Apketamokmek sa' agkok kélenmexma m'a kañe' xapop kélagkok nak, keñe sa' peya enxoho kólántépok kólnapaxchek kéxegke m'a, kólaqkahés sa' ma'a kélaqkahasso nak, kólpáxamha sa' nahan ekyennaqte agko'. Keñe sa' ko'o kaxénwakxohok ewáxok kéxegke, ko'o sektáha nak Dios Wesse' kélagkok, alwagkasek sa' nahan teyp nepyeseksa kélenmexma. 10 Kólpáwés sa' nahan kélaqkahasso m'a ekhem ekpayheykekxexal'a egwáxok, ektémól'a m'a ekhem kélessawássessamókxal'a, essenhan ma'a pelten aphaxnagkok, kélméssamakxal'a m'a aqsok élwatnamáxche' tén han ektekyómakxa nak kélnaqtósso ekyaqmageykekxa sẽlásekheykekxoho. Keñe sa' kaxénwakxohok ko'o ewáxok kéxegke, ko'o sektáha nak Dios Wesse' kélagkok.”
Israelitas apkelánteyapma Sinaí
11 Meyákxeyk axta néten yaphope ekyetno axta m'a néten nak kélpakxanma appagkanamap ekhémo mók nélpaqhetchasamáxkoho Dios, cham'a ekhem veinte, ektáha axta apqánet pelten, apqánet apyeyam. 12 Apkelxegákxeyk axta makham ma'a israelitas, apkelántekkek axta m'a yókxexma meykexa nak énxet Sinaí. Yetnakmek axta yaphope m'a yókxexma meykexa nak énxet Parán. 13 Aptamhágkek axta apkelxega m'a apkeltamhókxa axta Wesse' egegkok etnahagkok, apchásenneykekxo axta eltennaksek ma'a Moisés, 14 apmonye'e axta apkelxegak ma'a sẽlpextétamo apheykha axta ekpayhókxa apkemhakxa m'a Judá bandera apagkok, Nahasón axta eyke apkemha apmonye' apagkok, Aminadab apketche nak. 15 Natanael axta eyke apkemha apmonye' apagkok ma'a Isacar énxet'ák sẽlpextétamo apagkok, cham'a Natanael, Suar apketche nak. 16 Keñe axta Eliab apkemha apmonye' apagkok ma'a Zabulón énxet'ák sẽlpextétamo apagkok, cham'a Eliab, Helón apketche nak. 17 Tén axta kélleya m'a kélpakxanma appagkanamap, apkelxegkek axta nahan ma'a Guersón aptawán'ák neptámen nak tén han ma'a Merarí, apteme axta chá'a apkelánémap elsók.
18 Yetlókok axta nahan apkelxega m'a sẽlpextétamo apheykha axta ekpayhókxa apkemhakxa m'a Rubén bandera apagkok, Elisur axta eyke apkemha apmonye' apagkok ma'a, Sedeúr apketche nak. 19 Selumiel axta eyke apkemha apmonye' apagkok ma'a Simeón énxet'ák sẽlpextétamo apagkok, cham'a Selumiel, Surisadai apketche nak. 20 Eliasaf axta eyke apkemha apmonye' apagkok ma'a Gad énxet'ák sẽlpextétamo apagkok, cham'a Eliasaf, Reuel apketche nak. 21 Yetlókok axta nahan apkelxega m'a Quehat aptawán'ák neptámen, apkelso axta chá'a m'a aqsok kélmeykegkaxa élpagkanamaxche nak. Xama axta apkelwokmo m'a, apkelwetágwokmek axta appenchásekpo m'a kélpakxanma appagkanamap.
22 Tén axta apkelxega nahan ma'a sẽlpextétamo apheykha axta ekpayhókxa apkemhakxa m'a Efraín bandera apagkok, Elisamá axta eyke apkemha apmonye' apagkok ma'a, Amihud apketche nak. 23 Gamaliel axta eyke apkemha apmonye' apagkok ma'a Manasés énxet'ák sẽlpextétamo apagkok, cham'a Gamaliel, Pedasur apketche nak. 24 Abidán axta eyke apkemha apmonye' apagkok ma'a Benjamín énxet'ák sẽlpextétamo apagkok, cham'a Abidán, Guidoní apketche nak.
25 Tén axta axayók agko' apkelxega m'a sẽlpextétamo apheykha axta ekpayhókxa apkemhakxa m'a Dan bandera apagkok, Ahiézer axta eyke apkemha apmonye' apagkok ma'a, Amisadai apketche nak. 26 Paguiel axta eyke apkemha apmonye' apagkok ma'a Aser énxet'ák sẽlpextétamo apagkok, cham'a Paguiel, Ocrán apketche nak. 27 Ahirá axta eyke apkemha apmonye' apagkok ma'a Neftalí énxet'ák sẽlpextétamo apagkok, cham'a Ahirá, Enán apketche nak.
28 Cháxa apkelánémakpexa axta chá'a etnahagkok sẽlpextétamo israelitas, apkelxegákxo enxoho chá'a.
Moisés apkeltémo étlók apepye
29 Xama ekhem axta aptáhak apcháneya apepye Moisés se'e, cham'a Hobab, Reuel apketche, apteme nak Madián énxet:
—Peyk negko'o ólmahagkok ma'a apchókxa sẽltennassamakxa nak hegmések ma'a Wesse' egegkok, hẽlyetlow sa', antaqmelchesek sa', hakte apxeyenmeyk Wesse' egegkok eltaqmelchesek yetlo apkelásekhayo m'a énxet'ák Israel.
30 Tén axta Hobab aptáha apchátegmowágkokxo s'e:
—Ma', ekpekheyha ko'o ataqhohok makham ma'a señémeykxa axta, ekheykegkaxa nak ma'a énámakkok.
31 Aptáhak axta apchátegmowágkokxo Moisés se'e: Ná hegkexa aqsa. Apya'ásegkók xép yókxexma yaqwánxa enxoho chá'a ólpakxenwók ma'a meykexa nak énxet, xeyep sa' etnehek sempékessáseyak chá'a ámay. 32 Ẽlyetlókek sa' agkok negko'o exchep, ólmések sa' nekha m'a ekyókxoho aqsok éltaqmalma sẽlmésso nak chá'a m'a Wesse' egegkok.
33 Apkelántekkek axta apkeleñama m'a Wesse' egegkok egkexe apagkok nak, apkelxegkek axta ekweykmoho ántánxo ekhem. Amonye' axta nahan kélxegkásak ma'a Wesse' egegkok yántéseksek apagkok, ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho nak, yaqwayam kalyahássesha yaqwánxa ellókassók apkelyampe. 34 Xegamchek axta aqsa nahan apyetseksa'ák ekhem ma'a Wesse' egegkok yaphope apagkok, cham'a apkelxegákxo enxoho chá'a. 35 Xama axta emáwhok chá'a elxegekxak ma'a apkelseykha axta chá'a yántéseksek. Axta etnehek chá'a Moisés se'e:

“¡Wesse' egegkok, exatakha'!
¡Yexpánches sa' ma'a apkelenmexma!
¡Yenyahagkok sa'
apwet'a enxoho m'a
aptaqnagko nak chá'a exchep!”

36 Keñe axta kélpekkenwokmo enxoho chá'a m'a yántéseksek nak. Axta etnehek chá'a Moisés se'e:

“¡Wesse', éxyem makham,
apheykegkaxa nak apxámokma apagko'
sẽlpextétamo Israel!”