Pablo y los falsos apóstoles
1 Por favor, sopórtenme, aunque parezca yo estar un poco loco. 2 Dios ha hecho que yo me preocupe por ustedes. Lo que quiero es que ustedes sean siempre fieles a Cristo, es decir, que sean como una novia ya comprometida para casarse, que le es fiel a su novio y se mantiene pura para él. 3 Pero tengo miedo de que les pase lo mismo que a Eva, que fue engañada por la astuta serpiente. También ustedes pueden ser engañados y dejar de pensar con sinceridad y pureza acerca de Cristo. 4 Y es que ustedes aceptan con gusto a todo el que viene y les habla de un Jesús distinto del que nosotros les hemos anunciado. Aceptan un espíritu diferente del Espíritu Santo que recibieron, y un mensaje distinto del que aceptaron. 5 Pero yo no soy menos importante que los que vinieron después, y que se creen unos superapóstoles. 6 Aunque yo no hablo tan bien como ellos, sé tanto o más que ellos, y lo he demostrado una y otra vez.
7 ¿Cuál fue mi pecado? Lo único que hice fue anunciarles la buena noticia de Dios sin cobrarles nada; me resté importancia, para dársela a ustedes, 8 y para servirlos y ayudarlos, recibí dinero de otras iglesias. 9 Cuando estuve entre ustedes y necesité algo, nunca les pedí que me ayudaran. Los miembros de la iglesia en la región de Macedonia llegaron y me dieron lo que necesitaba. Traté de que ustedes no tuvieran que molestarse por mí, y así lo seguiré haciendo. 10 Así como estoy seguro de que conozco la verdad de Cristo, también estoy seguro de que en toda la región de Acaya nadie me quitará esta satisfacción. 11 Pero no digo esto porque no los quiera. ¡Dios sabe que los quiero mucho!
12-13 Voy a continuar como hasta ahora, sin recibir dinero de ustedes. Así esos falsos profetas no podrán sentirse importantes. Andan engañando a la gente diciendo que son apóstoles de Cristo y que sirven a Dios igual que nosotros. 14 Lo cual no es extraño. ¡Hasta Satanás se disfraza de ángel de luz, 15 y también sus ayudantes se disfrazan de gente que hace el bien! Pero al final recibirán el castigo que merecen por sus malas acciones.
Pablo sufre por ser apóstol
16 Vuelvo a repetirles: no quiero que me tomen por loco. Y aunque lo estuviera, acéptenme así, para que pueda sentirme un poco orgulloso. 17 Voy a decirles algo, pero no de parte de Dios. Reconozco que hablar bien de mí mismo es una locura, 18 pero ya que hay tantos que hablan bien de sí mismos, ¿por qué no voy a hacerlo yo también? 19 ¡Ustedes son tan inteligentes, que con mucho gusto soportan a los locos! 20 ¡Hasta aguantan a quienes los tratan como esclavos y se aprovechan de ustedes, a quienes los engañan y desprecian, y a quienes los golpean en la cara!
21 Me da vergüenza decirlo, pero nosotros no nos atrevimos a tratarlos así. Pero ya que otros se atreven a presumir, yo también lo voy a hacer, aunque sea una locura. 22 Si ellos son hebreos, yo también lo soy. ¿Son israelitas? Yo también. ¿Son de la familia de Abraham? Yo también. 23 ¿Son servidores de Cristo? Yo lo soy más todavía, aunque sea una locura decirlo. Yo he trabajado más que ellos, he estado preso más veces, me han azotado con látigos más que a ellos, y he estado más veces que ellos en peligro de muerte. 24 Cinco veces las autoridades judías me han dado treinta y nueve azotes con un látigo. 25 Tres veces las autoridades romanas me han golpeado con varas. Una vez me tiraron piedras. En tres ocasiones se hundió el barco en que yo viajaba. Una vez pasé una noche y un día en alta mar, hasta que me rescataron. 26 He viajado mucho. He cruzado ríos arriesgando mi vida, he estado a punto de ser asaltado, me he visto en peligro entre la gente de mi pueblo y entre los extranjeros, en la ciudad y en el campo, en el mar y entre falsos hermanos de la iglesia. 27 He trabajado mucho, y he tenido dificultades. Muchas noches las he pasado sin dormir. He sufrido hambre y sed, y por falta de ropa he pasado frío.
28 Por si esto fuera poco, nunca dejo de preocuparme por todas las iglesias. 29 Me enferma ver que alguien se enferme, y me avergüenza y me enoja ver que se haga pecar a otros.
30 Si de algo puedo estar orgulloso, es de lo débil que soy. 31 El Dios y Padre del Señor Jesús, que merece ser siempre alabado, sabe que no estoy mintiendo. 32 Cuando estuve en Damasco, el gobernador nombrado por el rey Aretas puso guardias en la ciudad para arrestarme. 33 Pero pude escapar porque unos amigos me pusieron en un canasto, y me bajaron por una ventana de la muralla de la ciudad.
Pablo tén han énxet'ák kélápháseykha apkelmopwána amya'a
1 Émenyeyk ko'o kólenmaxaxkohok aqsa kéxegke sektáha enxoho ko'o máxa seyeyháxma. Kólenmaxaxkoho sa' aqsa. 2 Hakte Dios keñamak ma'a ektémakxa nak ko'o sélmeyeykha kéxegke. Ekpagkanchessegkek axta ko'o kéxegke yaqwayam agkések wánxa xama kéltáwa', cham'a Cristo, émenyeyk nahan ko'o anaqlók kéxegke nápaqtók yetlo eyáxñeyo kélyempe'ék ma'a, ektémól'a kelán'a étkok meyke kélteméssesseykmohoxma. 3 Eyáyak eyke nahan ko'o kólyahakxohok kólyexanchesha kéxegke, ekhawo ektémakxa axta élyexancháseykencha'a yéwa ekmowána ekpeywa m'a Eva, eyáyak nahan ko'o kólyensók ma'a ektémakxa nak megkólyenseyam ektaqmela ekxeyenma kélwáxok ma'a Cristo tén han eyáxñeyo. 4 Kóllanha aqsa anhan chá'a kéxegke apwe enxoho xama énxet apkeltennásse apwesey pók Jesús, mexnawo nak ma'a néltennáseykencha'a axta chá'a negko'o kéxegke; kólmok nahan chá'a takha' yetlo kélmáyheykegkoho m'a espíritu mexnawo nak ma'a Espíritu kélxawáya axta kéxegke, tén han ma'a mók amya'a ektaqmela megkaxnawo nak ma'a kélmoma nak takha' kéxegke. 5 Megkaxeyenmak ko'o ewáxok heyeykhágwomhok ma'a énxet'ák kélápháseykha kélteméssessama nak chá'a kéxegke néten kéláyo, ektáha axta axayók apkelwe. 6 Mowanchek eykhe chá'a ko'o sekya'asakxa sekpeywa, yetneyk eyke sekya'áseykegkoho; cháxa nenxekmóssamo axta chá'a negko'o kéxegke xa, tén han ma'a ekyókxoho aqsok nenlane nak chá'a.
7 ¿Sagkek enxoho axta eykel'a ko'o sektémakxa séltennáseykencha'a axta chá'a ko'o kéxegke tásek amya'a meyke sekma chá'a ekyánmaga xama enxoho tén han sektemessásamáxko chá'a ko'o kónegók yaqwayam enxoho atnéssesek kéxegke néten agko'? 8 Máxa sélyementama selyaqye axta ko'o ektemék ma'a mók apchaqneykekxexa nak, cham'a sekmoma axta ko'o takha' selyaqye segkésso m'a, yaqwayam enxoho apasmok kéxegke. 9 Yetneyk axta agkok chá'a ko'o eyeyméxchexa aqsok ma'a sekha axta kélnepyeseksa kéxegke, axta eyke waheykekxak kéxegke xama enxoho yaqwayam hélpasmok; hakte egkéssegkek axta ko'o aqsok eyeyméxchexa m'a ẽlyáxeg'a apkelwaya axta apkeleñama m'a Macedonia. Élenxáneykmek axta ko'o yaqwayam enxoho magwahekxeyk kéxegke wának hélpasmok. Malwátéssemek sa' nahan chá'a sekteme xa ektáha nak. 10 Méko sa' ko'o kawának hemasséssesek ekyókxoho nak yókxexma Acaya, cham'a ektémakxa nak chá'a ko'o ekpeykeseykekxa ewáxok mama chá'a ekyánmaga séltenneykha, ekhawo ektémakxa nak ko'o sekya'áseykegkoho ekmámnaqsoho m'a amya'a eñama nak Cristo. 11 ¿Yaqsa ektáha sektáha nak sekpeywa xa? ¿Mómenyeyk enxeykel'a ko'o kéxegke? ¡Apya'ásegkók Dios sekmámenyého ko'o kéxegke!
12 Alenxanmohok sa' eyke ko'o sélane m'a séláneya nak chá'a, yaqwayam enxoho magwohok ma'a apkelchetamsama nak han chá'a yaqwánxa keytek se'e ektémakxa nak eyeymáxkoho nempaqméteykha, ektéma nak negko'o; 13 kélápháseykha apkelmopwancha'a amya'a eyke m'a, tén han apkelyexancháseykha chá'a énxet'ák, apkelheyásamákpoho nak chá'a m'a Cristo apkelápháseykha. 14 Magkenatchesek eyke xa, hakte weykmók nahan chá'a Satanás ekheyásamáxkoho m'a Dios apchásenneykha ekha nak élseyéxma apagkok. 15 Ékeso éñamakxa magkenatchessama nak han chá'a m'a élásenneykha nak, apkelenxáneykmo nak chá'a exnésakpohok ma'a apmasma nak chá'a nentémakxa ekpéwomo. ¡Kóllegássesagkohok sa' eyke xa énxet'ák nak, ekhawo ektémakxa nak chá'a m'a aqsok apkeláneyak!
Pablo aplegeykegkoho neyseksa apteme kélápháseykha
16 Éltennásekxók makham kéxegke maltamho kaxének apwáxok kélxama sekteme ko'o seyeyháxma; xénchek agkok kélwáxok sekteme ko'o seyeyháxma, hélho atnehek apaqmétek ko'o m'a aptémakxal'a epaqmétek énxet ekyeyháxma, yaqwayam enxoho ko'óxa wawának keyxkohok sekpeywa axénaxchekxohok ahagko'. 17 Ektemék agkok ko'o eyeyxkoho sekpeywa xa ektáha nak, háwe ekleklamo nak apwáxok Wesse' egegkok sektáha enxoho sekpeywa xa ektáha nak, hakte ekyeyháxma xa sektáhakxa nak ko'o sekpeywa. 18 ¡Keyxkohok sa' nahan ko'óxa sekpeywa axénaxchekxohok ahagko', hakte apxámok ma'a éleymáxkoho nak chá'a apkelpaqmeyesma elxének ma'a apkenagko nak chá'a elepwának elanagkok aptamhéyak apagko'! 19 Kélwancha'ak kélagko' kéxegke aqsok, kóllanha eyke aqsa chá'a yetlo kélmáheyo kóleyxhok ma'a élyeyháxma nak, 20 kóllanha aqsa nahan chá'a m'a apkeltémo nak chá'a etnéssesek apkelásenneykha naqsa, apnaqtawáseykegkoho nak chá'a kéxegke, apkelyexancháseykencha'a nak chá'a, apkelwanyémo nak chá'a, essenhan ma'a aptekpagkassama nak han chá'a kélnát kéxegke. 21 Amegqáwho eyke chá'a ko'o axének xa, ¡mogwanchek eyke negko'o antéhek xa ektáha nak, hakte kelyelqáxkók egwáxok!
Sa' agkok kalnaweyk elxénakpekxohok apagko' ma'a nápakha nak, mehélnókkehek sa' nahan ko'o xa, megkeyxek sa' ekteme ekyeyháxma. 22 ¿Hebreosya xa énxet'ák nak? Ko'o anhan Hebreo. ¿Israelitasya xa énxet'ák nak? Ko'o anhan sekteme israelita. ¿Abraham aptawán'ák neptámenya xa énxet'ák nak? Ko'o anhan sekteme Abraham aptáwen neptámen. 23 ¿Cristo apkeláneykhaya xa énxet'ák nak? Ko'o anhan sekteme Cristo apchásenneykha sekyeykhágweykmoho xa énxet'ák nak, máxa eykhe seyeyháxma sektáha ko'o sekpeywa xa. Xámok axta ko'o sektamheykha, axta kaxnawok xa énxet'ák nak, xámokmeyk axta nahan sélhésseyam sẽlpextétamakxa, axta kaxnók xa énxet'ák nak, xámokmeyk axta anhan sekmatñeykha, axta kaxnók xa énxet'ák nak, xámokmeyk axta nahan égketéyak chá'a wátsapok. 24 Cinco axta anhan weykmok señassáseykegkoho judíos ekweykmoho chá'a treinta y nueve sélyekpexcheteykha. 25 Ántánxo axta weykmok séltekpageykha yámet, xama sélyetne axta eyke meteymog. Ántánxo ekweywéyak axta nahan weykmok yántakpayhe neyseksa sekxega, ketók sekwéweykegkaxa axta anhan, ekmeykha axta yegmen xama ekhem tén han xama axta'a m'a neysekso nak wátsam ekwányam. 26 Xámokmeyk axta sekxega sekmahéyak chá'a mók nekha, axta weygweykekxak chá'a sekyeykheykekxo wátsam, axta nahan wayeyk ma'a apkelmenyexma nak, axta nahan wayeyk apmáheyo chá'a hetnéssessamhoxma ekmaso m'a sekpeywomo xamo' nak, tén han ma'a pók énxet'ák nak. Axta nahan wayeyk sekweteya ekmáheyo hélteméssessamhoxma ekmaso m'a tegma apwányam nak, tén han ma'a yókxexma nak, tén han ma'a neyseksa wátsam ekwányam, axta nahan wayeyk ma'a apkeltemessásamap axta ẽlyáxeg'a. 27 Xámok axta anhan sektamheykha ekyentaxno, ekyampayak axta; xámokmeyk axta matyenma; eklegeykegkók axta meyk seyaqhe, tén han hem seyaqhe; xámokmeyk axta anhan mato sekto; eklegeykegkók axta apmopsamáge tén han setne meyke apáwa.
28 Yetneyk eyke nahan mók setnamakxa nak chá'a ko'o, ekyókxoho ekhem chá'a ko'o ekyetnakhassamo ewáxok ma'a ekyókxoho apchaqneykekxexa nak. 29 Apháxékpek agkok chá'a xama énxet, wahaxaxchek nahan ko'óxa; kéltegkessek agkok nahan chá'a xama énxet, alwok chá'a ko'o. 30 Peyk agkok ko'o keyxkohok sekpeywa axénaxchekxohok ahagko', keyxkohok sa' ko'o sekpeywa axének ma'a ektémakxa nak sekyelqamáxkoho. 31 Apya'ásegkok eyke sektéma chá'a ko'o ekmámnaqsoho sekpeywa m'a Dios Apyáp nak ma'a Wesse' egegkok Jesús, cham'a ekpayhawo nak chá'a kólteméssesek apcheymákpoho. 32 Apcháncheseykha axta sẽlpextétamo átog nentaxnamakxa nak tegma apwányam ma'a wesse' apwányam Aretas apchásenneykha apkeláneykha nak apchókxa, yaqwayam enxoho hemok ko'o, cham'a sekhama axta ko'o m'a Damasco. 33 Yetneyk axta eyke setekkesso ko'o átog étkok teyp tegma apwányam kélhaxtegkesso seyaqxegkessama hówenaq apxagkok ekyawe. Cháxa ektémakxa axta ko'o sekxegánegkessama m'a apmáheyo axta hemok.