La venganza de Sansón
1 Después de algún tiempo, Sansón fue a visitar a su prometida, y le llevó un cabrito. Era el tiempo de la cosecha. Al llegar dijo:

—Voy a entrar al cuarto de mi mujer. Quiero verla.

Pero el padre de ella no lo dejó entrar, 2 sino que le explicó:

—Yo pensé que ya no la querías, así que la casé con otro. ¿Por qué no te casas con su hermana menor? ¡Es más linda que ella!

3 Lo único que contestó Sansón fue:

—¡Ahora tengo más razones para acabar con los filisteos!

4 Entonces fue y atrapó trescientas zorras, y las ató por la cola, de dos en dos, y a cada par le sujetó una antorcha. 5 Luego soltó a las zorras en los campos de los filisteos, y así se quemó todo el trigo, tanto el cosechado, como el que todavía estaba en pie. También se quemaron todos los viñedos y olivares.
6 Los filisteos preguntaron quién había hecho eso, y les dijeron que era una venganza de Sansón contra su suegro, porque lo había dejado sin esposa. Por eso los filisteos fueron y quemaron a la prometida de Sansón y al padre de ella. 7 Al saber esto, Sansón los amenazó: «¿Conque esas tenemos? ¡Pues les juro que no voy a descansar hasta acabar con todos ustedes!» 8 De inmediato los atacó con furia, y mató a muchos de ellos. Luego se fue a la cueva que está en la peña de Etam, y allí se quedó.
La quijada de burro
9 Los filisteos vinieron y acamparon en Judá. Cuando atacaron la ciudad de Lejí, 10 los de Judá les preguntaron:

—¿Por qué nos atacan?

Ellos contestaron:

—Hemos venido a capturar a Sansón, para hacerle lo mismo que nos hizo a nosotros.

11 Al oír esto, tres mil hombres de Judá fueron a la cueva de Etam y le dijeron a Sansón:

—¿Por qué nos has metido en problemas? ¿No sabías que los filisteos nos dominan?

Él les respondió:

—Yo les hice a los filisteos lo que ellos me hicieron a mí.

12 Entonces le dijeron:

—Nosotros hemos venido para capturarte y entregarte a los filisteos.

Sansón contestó:

—Júrenme que no me matarán.

13 Ellos le aseguraron que no lo harían. Le dijeron:

—Nosotros no te vamos a matar. Solo vamos a entregarte a los filisteos.

Así que lo ataron con dos sogas nuevas y lo sacaron de la cueva.
14 Cuando se acercaron a Lejí, los filisteos, muy alborotados, salieron a su encuentro. En ese momento el espíritu de Dios llenó a Sansón de fuerza, y este reventó las sogas que le sujetaban los brazos y las manos como si fueran hilos viejos. 15 Luego encontró una quijada de burro que todavía no estaba seca, y con ella mató a muchos filisteos. 16 Después de eso dijo:

«Con la quijada de un burro
maté a muchísimos hombres,
y los junté en uno y dos montones».

17 Dicho esto, tiró la quijada. Por eso a ese lugar se le llamó Ramat-lejí, que quiere decir: «Colina de la quijada».
18 Como Sansón tenía muchísima sed, le suplicó a Dios: «¿Después de darme una victoria tan grande, me vas a dejar morir de sed? ¿Vas a dejar que estos filisteos me capturen?»
19 Entonces Dios permitió que saliera agua de un hueco. Al beberla, Sansón se sintió mucho mejor. Por eso, hasta el momento en que esto se escribe, ese lugar se llama En-hacoré, que significa: «Manantial del que suplica».
20 Durante veinte años, Sansón fue jefe de los israelitas. Era el tiempo cuando los filisteos dominaban la región.
1 Yáma wenaqtémók axta, keñe aptáha makham meyk'a Sansón ma'a aptáwa', chaqhawók axta m'a kélnakxamakxal'a hótáhap, apyentegkásekxók axta han xama yát'ay apketkok. Xama axta apwákxo, aptáhak axta apcháneya s'e:
—Atxek sa' ko'o sekxók kañe' axagkok nak etáwa'.
Axta eyke ya'awok etxek kañe' m'a apepyáta'. 2 Aptáhak axta aqsa apcháneya s'e:
—Éneyk axta eyke ko'o mopmenyeyk kaxwók ma'a, keñe sekmésa aqsa xama m'a apxegexma nak. Akke tásek ma'a yáxeg sexyo nak, emekxa m'a; ekyaqmagkasso m'a yáxa nak.
3 Aptáhak axta apchátegmowágko Sansón:
—¡Mehephewateyk sa' ko'o kaxwók sekteméssesakxa enxoho m'a filisteos!
4 Tén axta apxega apkelma trescientos yammáleg, ánet ánet axta chá'a apnaqtéteykxak mók épakya'ák, aptetchessek axta han chá'a neyseksa épakya'ák ma'a pa'at apák; 5 tén axta apwatna m'a pa'at apák nak, tén axta apkexeykxo yammáleg ma'a namyep apkeneykekxexa nak aqsok filisteos. Apkelmetchek axta m'a hótáhap kéláncháseykekxa axta, tén han ma'a meyke axta makham kélyaqtennéyak, wokmók axta m'a anmen yámet kélcheneykekxa, tén han olivo yámet kélcheneykekxa'. 6 Aptegyágkek axta amya'a filisteos yaqsa ekteme xa, xama axta apkelya'ásegwokmo ektáha apteme m'a Sansón, eñama apyaqmagkáseykekxa apteméssessamakxa apepyáta', apkeñama axta m'a Timná, apyementameykekxo m'a aptáwa', apmeyáseykekxo m'a apxegexma. Tén axta apkelxega, apwatneyk axta m'a kelán'a yetlo yáp. 7 Tén axta Sansón aptáha s'e:
—¡Naqsók sa' ko'o ektáhak peya mallókassemek sekyampe ekwokmoho sekyaqmagkáseykxo sélteméssessamakxa kéxegke, eñama kélteme xa ektáha nak!
8 Apketámegkek axta yetlo aplómo apagko', apkelyensásegkek axta ekmaso agko'. Tén axta apxegama apheykmo m'a meteymog áxwa ekyetnama axta m'a nekha ekweyweykentamxa nak Etam.
Sansón apmeykha yámelyeheykok amáxempenek axchapok
9 Apkelxegeykmek axta m'a filisteos apkelpakxenwaya m'a yókxexma Judá, apsawheykekxók axta apweykekxoho m'a Lehi, 10 aptáhak axta apkelmaxneyáncha'a apheykha axta Judá s'e:
—¿Yaqsa ektáha kélmeyókmo nak peya hẽlnapaxchek negko'o?
Aptáhak axta apkelátegmowágko s'e:
—Nélxegakmek negko'o yaqwayam agmok ma'a Sansón, yaqwayam agyaqmagkásekxak ma'a senteméssessamakxa nak negko'o.
11 Xama axta apkelleg'a, apkelxegkek axta tres mil Judá énxet'ák apagkok, apkelmahágko m'a meteymog áxwa ekyetnama nak ma'a ekweyweykentamxa nak Etam, aptáhak axta apcháneya Sansón se'e:
—¡Apya'ásegkók xép apmelyeyha'ak ma'a filisteos, kaxnók negko'o! ¿Yaqsa ektáha senteméssesa nak negko'o xa ektáha nak?
Aptáhak axta Sansón apchátegmowágko:
—Setnéssessamakxa eyke ekyaqmagkáseykekxak mók ma'a.
12 Keñe axta aptáha apcháneya s'e:
—Nélxegakmek xeyk negko'o yaqwayam agmok xép agmések ma'a filisteos.
Apchátegmowágkek axta Sansón:
—Héltennés sa' naqsók peya mehelaqhek kéxegke.
13 Tén axta aptáha apcháneya s'e:
—Magaqhek sa'. Wánxa aqsa peya agmok xép agmések ma'a filisteos.
Yetlókok axta han kélpextete ánet táma axnagcha'ák, kéltekkessek axta m'a aphamakxa axta.
14 Xama axta apkelwákxo m'a yókxexma Lehi, apkelanyexakmek axta m'a filisteos, apkelwóncháseyha axta élpayhékxo apkelwáxok. Taxneyk axta eyke apwáxok Sansón Wesse' egegkok apmopwána, apkelyétekkessek axta m'a táma kélnaqtete axta apaktegák tén han apmék, máxa axta aptemessásak ma'a táma élmeyesmal'a; 15 keñe axta apma xama yámelyeheykok amáxempenek axchapok ekyetna axta m'a, axta han keymayók makham, axta apmáha apkelnapa mil filisteos xa. 16 Tén axta aptáha s'e:

“Xama yámelyeheykok
amáxempenek axchapok ekmáha
sektahanchásekxo mók kélhapák;
xama yámelyeheykok
amáxempenek axchapok
ekmáha sélnapa mil énxet.”

17 Tén axta apyenyawa m'a yámelyeheykok amáxempenek axchapok. Cháxa keñamak ektéma nak ekwesey Ramat-lehi xa yókxexma nak. 18 Apwóneyha axta Wesse' egegkok ma'a Sansón, hakte hem agko' axta entáhak. Axta aptáhak apcháneya s'e: “¡Egkéssek xép ekyawe agko' sekmallanma! ¿Péya yohok aqsa watsapok hem seyaqhe, tén han hemok se'e énxet'ák melya'áseyak nak Dios?”
19 Tén axta apmeykesa máxek Dios ekyetnama nak ma'a Lehi, apyenchek axta yegmen Sansón ekteyapma axta m'a máxek nak, kellókók axta han apyempehek. Cháxa keñamak éltamhomaxko nak ekwesey En-hacoré m'a ekteyapmakxa yegmen, ekyetna nak makham Lehi.
20 Veinte apyeyam axta apteme apkemha apmonye' Sansón ma'a Israel, cham'a aptémakxa axta apkeláneykha filisteos ma'a yókxexma.