Jesús sana a un hombre en sábado
(Mt 12.9-14Lc 6.6-11)
1 Jesús volvió a entrar en la sinagoga. Allí había un hombre que tenía una mano tullida.
2 Los fariseos estaban vigilando a Jesús para ver si sanaba a ese hombre en día sábado, y poder así acusarlo de trabajar en ese día de descanso.
3 Jesús le dijo al enfermo: «Levántate y ponte en medio de todos.»
4 Luego, les preguntó a los que estaban allí: «¿Qué es correcto hacer en sábado: el bien o el mal? ¿Salvar una vida o destruirla?»
Pero nadie le contestó. 5 Jesús miró con enojo a los que lo rodeaban y, al ver que eran muy tercos y no tenían amor, se puso muy triste. Entonces le dijo al enfermo: «Extiende la mano.»
El hombre extendió la mano, y la mano le quedó sana.
6 Los fariseos salieron de la sinagoga y enseguida se reunieron con los partidarios del rey Herodes; y juntos comenzaron a hacer planes para matar a Jesús.
Jesús enseña y sana
7-8 Jesús se fue con sus discípulos a la orilla del lago. Los seguía mucha gente que había oído hablar de las cosas que él hacía. Era gente de las regiones de Galilea y de Judea, de la ciudad de Jerusalén y de Idumea. Algunos venían también del otro lado del río Jordán, y de los alrededores de las ciudades de Tiro y de Sidón.
9 Como había tanta gente, Jesús les pidió a sus discípulos que prepararan una barca, para que la gente no lo apretujara. 10 Aunque Jesús había sanado a mucha gente, todavía quedaban muchos enfermos que lo rodeaban y que querían tocarlo para quedar sanos.
11 Cuando los espíritus malos veían a Jesús, caían al suelo y gritaban: «¡Tú eres el Hijo de Dios!»
12 Pero Jesús les advertía muy seriamente que no dijeran a la gente quién era él.
Jesús elige a doce apóstoles
(Mt 10.1-4Lc 6.12-16)
13 Después, Jesús invitó a algunos de sus seguidores para que subieran con él a un cerro. Cuando ya todos estaban juntos, 14 eligió a doce de ellos para que lo acompañaran siempre y para enviarlos a anunciar las buenas noticias. A esos doce los llamó apóstoles 15 y les dio poder para expulsar de la gente a los demonios.
16 Estos son los doce que eligió: Simón, a quien llamó Pedro; 17 Santiago y Juan, hijos de Zebedeo, y a quienes llamó Boanerges, que quiere decir «hijos del trueno»; 18 Andrés, Felipe, Bartolomé, Mateo, Tomás, Santiago hijo de Alfeo, Tadeo, Simón el patriota y 19 Judas Iscariote, que después traicionó a Jesús.
Jesús y el jefe de los demonios
(Mt 12.22-32Lc 11.14-23Lc 12.10)
20 Después de esto, Jesús regresó a la casa. Y era tanta la gente que volvió a reunirse, que ni él ni sus discípulos podían siquiera comer. 21 Cuando los familiares de Jesús supieron lo que hacía, fueron para llevárselo, porque decían que se había vuelto loco.
22 Pero los maestros de la Ley que habían llegado de Jerusalén decían: «Este hombre tiene a Beelzebú, el jefe de los demonios. Solo por el poder que Beelzebú le da, puede expulsarlos.»
23 Entonces Jesús los llamó y les puso este ejemplo:

«¿Cómo puede Satanás expulsarse a sí mismo? 24 Si los habitantes de un país se pelean entre sí, el país acaba por destruirse. 25 Si los miembros de una familia se pelean unos contra otros, la familia también acabará por destruirse. 26 Y si Satanás lucha contra sí mismo, acabará con su propio reino.
27 »Si alguien quiere robar todo lo que hay en la casa de un hombre fuerte, primero tiene que atar a ese hombre.
28 »Les aseguro que Dios le perdonará a la gente cualquier pecado que haga, y todo lo malo que diga; 29 pero jamás perdonará a quien hable en contra del Espíritu Santo. ¡Eso nunca le será perdonado!»

30 Jesús dijo esto porque los maestros de la Ley pensaban que él tenía un espíritu malo.
La madre y los hermanos de Jesús
(Mt 12.46-50Lc 8.19-21)
31-32 Mientras tanto, la madre y los hermanos de Jesús llegaron a la casa donde él estaba, pero prefirieron quedarse afuera y mandarlo a llamar. La gente que estaba sentada alrededor de Jesús le dijo:

—Tu madre, tus hermanos y tus hermanas están allá afuera, y quieren hablar contigo.

33 Pero Jesús les preguntó:

—¿Quiénes son en verdad mi madre y mis hermanos?

34 Luego, miró a todos los que estaban sentados a su alrededor y dijo:

—¡Estos son mi madre y mis hermanos! 35 Porque, en verdad, cualquiera que obedece a Dios es mi hermano, mi hermana y mi madre.
Jesús aptaqmelchesseyam xama énxet apháxamap ekhem sábado
(Mt 12.9-14Lc 6.6-11)
1 Aptaxnegweykekxeyk axta makham Jesús tegma apchaqneykekxexa axta judíos; aphegkek axta han xama énxet ekyame apmek ma'a. 2 Apkeláneykha axta Jesús xa énxet'ák nak, apkeltémók axta etagkohok etaqmelchessók apháxamap ekhem sábado, keñe keytek yaqwánxa etnehek esexnena'. 3 Tén axta Jesús aptéma apkenagkama m'a énxet ekyame axta apmek:
—Etnamha, etnegwom xa neyseksa nak.
4 Keñe axta aptéma apkelmaxneyeykencha'a Jesús ma'a énxet'ák:
—¿Yaqsa aqsok megkamyawaxcheyk anlának ekhem sábado? ¿Aqsok ektaqmelaya, aqsok ekmaso enxeykel'a? ¿Agwagkasek teyp xama énxet, agmasséssók enxeykel'a?
Apkelwanmeyeykegkek axta eyke aqsa xa énxet'ák nak. 5 Aplamchek axta Jesús apkelányo énxet'ák apwakhegweykmo axta, kelapwagkassegkek axta apwáxok Jesús ektémakxa élyennaqte apkelwáxok, tén axta aptéma apkenagkama m'a énxet ekyame axta apmek:
—Epékes apaktog.
Appékessegkek axta apaktog xa énxet ekyame apmek nak, taqmeleykekxeyk axta anhan apmek. 6 Xama axta apkelánteyapma m'a fariseos, apkeláneykekxeyk axta apkelpaqmeyesma xamók ma'a Herodes axta apkelxegexma'a, apkelxeyenma yaqwayam yaqhek ma'a Jesús.
Énxet apxámokma neyáwa wátsam ekpayhegwayam
7 Apmeyeykekxeyk axta Jesús yetlo apkeltáméséyak ma'a neyáwa wátsam ekpayhegwayam, apxámok axta han énxet apkelyetlo apkeleñama Galilea. 8 Xama axta apkellegaya m'a aqsok élyawe apkelane axta m'a Jesús, apkelya'áyekmek axta han apxámokma m'a apkeleñama nak Judea, Jerusalén, Idumea, tén han ma'a apheykha nak neyp wátsam Jordán ekpayho nak ekteyapmakxa ekhem, keñe han ma'a yókxexma Tiro tén han Sidón. 9 Axta keñamak apméssama appeywa Jesús apkeltáméséyak apkeltémo epencheshok elánekxések ekyetno yántakpayhe, yaqwayam enxoho meyaqhápek ma'a énxet apxámokma. 10 Hakte apxámok axta énxet apkeltaqmelchesseykmo, apcháhapweykmek axta chá'a apkelháxamap apmáheyo epaknegwomho'.
11 Xama axta chá'a kalwetak Jesús ma'a espíritu élmasagcha'a, kaltekxeyagkok axta chá'a atapnák nápaqto', axta katnahagkok chá'a kalpáxamha ekyennaqte s'e:
—¡Xép apteme Dios Apketche!
12 Enókasha axta eyke chá'a Jesús yának megkaxének nepyeseksa énxet'ák.
Jesús apkelyéseykha doce apkelápháseykha
(Mt 10.1-4Lc 6.12-16)
13 Keñe axta Jesús apchántama néten egkexe, apkelwóneykha axta chá'a m'a ekleklamókxa axta chá'a apwáxok. Xama axta apchaqneykekxo, 14 apkelyéseykha axta doce énxet nepyeseksa xa énxet'ák nak, yaqwayam enxoho etnehek apkelxegexma'a, tén han eláphaksek eltennaha amya'a ektaqmela. Apteméssessegkek axta han apkelwesey apkelápháseykha xa, 15 apméssegkek axta han apkelmopwancha'a elántekkesek kelyekhama'. 16 Keso apkelwesey axta doce énxet apkelyéseykha s'e: Simón, apteméssessama axta apwesey Pedro; 17 Santiago yetlo apyáxeg Juan, Zebedeo axta apketchek, apteméssessama axta apkelwesey Boanerges (néltéma nak, “Takha' Apketchek”); 18 tén han Andrés, Felipe, Bartolomé, Mateo, Tomás, tén han Santiago, Alfeo axta apketche; axta han ma'a Tadeo, Simón apteme axta cananeo, 19 tén han Judas Iscariote, cham'a appelakkassessama axta apkeltémo emakpok Jesús.
Jesús apxénamap naqsa
(Mt 12.22-32Lc 11.14-23Lc 12.10)
20 Keñe axta Jesús aptaxnegweykmo xama tegma, apchaqneykekxeyk axta makham apxámokma énxet ma'a, mopwanchek axta apmáheyo etwok apto m'a yetlo apkeltáméséyak. 21 Xama axta apkellegaya amya'a m'a Jesús apnámakkok, apyentaweykekxeyk axta, hakte apxénamakpek axta Jesús aptéma yenè.
22 Axta aptemék nahan apxeyenma apkelxekmósso axta apnámakkok ektémakxa segánamakxa, apkelwaya axta apkeleñama m'a Jerusalén: “Beelzebú ekmésso apmopwána elántekkesek kelyekhama' xa énxet nak, cham'a kelyekhama' wesse' agkok nak.”
23 Apkelwóneykha axta Jesús xa énxet'ák nak, keñe axta aptéma apkeltenneykencha'a apyetcháseykekxoho s'e: “¿Háxko katnehek katekkesek Satanás ma'a Satanás? 24 Apkexpáncháseykpek agkok énxet'ák xama apkelókxa eñama apkelenmexamap, megkawegqók apheykha; 25 megkawegqók apheykha m'a apkexpánchásamap nak chá'a apheykha xama tegma. 26 Hawók han ektémakxa éxpánchásexko enxoho Satanás, énmexáxchekxoho enxoho chá'a agko', yawanchek kawegqohok ekweynchámeykha; kammok sa' néxa ekha.
27 “Méko kawának kataxnegwók apxagkok ma'a énxet apyennaqte nak, tén han kólmenyexchesek aqsok apagkok, megkólpexteta enxoho sekxo'; wánxa aqsa kélteméssesa enxoho xa ektáha nak, kélwanchek kólmenyexchesek aqsok apagkok.
28 “Naqsók ko'o sekxéna Dios meyaqmagkásekxeyk ekyókxoho melya'assáxma m'a énxet'ák, tén han ekyókxoho aqsok ekmaso apkelxeyenma nak chá'a; 29 sa' eyke megkatnehek meyaqmagkáseykekxa aptémakxa m'a énmexeykha nak chá'a appeywa Espíritu Santo, megkatnégwomek sa' néxa apsexnánémap.”
30 Cháxa aptémakxa axta appeywa Jesús xa, eñama apxénamap ekha apwáxok espíritu ekmaso.
Jesús egken tén han ma'a apkelyáxeg
(Mt 12.46-50Lc 8.19-21)
31 Weykmek axta Jesús egken tén han apkelyáxeg ma'a, yókxexma axta eyke chaqnágweykmok, keltémók axta aqsa kóltennássekxa'. 32 Axta aptemék apkenagkama Jesús ma'a énxet'ák apheykha axta xamo':
—Kenegwa'ak egken ma'a yókxexma yetlo apkelyáxeg'a apkelennay'a tén han kelwán'ák, ketamche'.
33 Axta aptemék apchátegmoweykegko s'e:
—¿Yaqsa ko'o méme, tén han élyáxeg?
34 Tén axta apsawheykencha'a exma apkelányo m'a énxet'ák apheykha axta nepyáwa', axta aptemék appaqmeyesma s'e:
—Keso ko'o méme s'e, tén han élyáxeg. 35 Hakte cham'a ektáhakxa enxoho élane apmopmenyého nak Dios, cháxa élyáxeg'a apkelennay'a tén han kelwán'ák xa, tén han méme.