El nacimiento de Isaac
1-2 Tal como Dios se lo había prometido, Sara quedó embarazada y, en la fecha señalada, tuvo un hijo de Abraham, quien ya era muy anciano. 3 Abraham le puso por nombre Isaac, 4 y lo circuncidó a los ocho días de nacido, cumpliendo así con el mandato de Dios. 5 Cuando nació Isaac, nombre que quiere decir «se ríe», Abraham tenía cien años. 6 Sara entonces dijo:

«¡Dios me ha hecho reír, y todo el que lo sepa se reirá conmigo! 7 Abraham jamás se hubiera imaginado que siendo ya viejo, yo tendría un hijo suyo».

8 Isaac fue creciendo, y el día en que Sara dejó de amamantarlo, Abraham hizo una gran fiesta.
Abraham despide a Agar y a su hijo
9 Cierto día, Sara vio que el hijo de Agar y de Abraham se burlaba de Isaac. 10 Entonces fue a decirle a Abraham: «Echa de aquí a esa esclava y a su hijo; él no tiene derecho a compartir la herencia con tu hijo Isaac». 11 Esto no le agradó nada a Abraham, pues se trataba de un hijo suyo. 12 Pero Dios le dijo:

«No te preocupes por el niño ni por la esclava. Haz todo lo que Sara te pida, pues tu descendencia vendrá por medio de Isaac. 13 Pero también con los descendientes del hijo de tu esclava haré una gran nación, pues él es hijo tuyo».

14 Al día siguiente, muy temprano, Abraham tomó pan y se lo dio a Agar. También tomó una bolsa de cuero con agua, se la puso a ella en el hombro, y la despidió junto con el niño.
Agar se fue en dirección al desierto de Beerseba y allí se perdió. 15 Cuando se le acabó el agua, acostó al niño bajo un arbusto. 16 Como no quería verlo morir, se apartó de él y fue a sentarse, no muy lejos de allí. Mientras estaba sentada, se echó a llorar.
17 Dios oyó los gritos del niño, y llamó a Agar desde el cielo y le dijo:

«¿Qué te pasa, Agar? No tengas miedo, ya escuché los gritos del niño. 18 Anda, levántalo y tómalo de la mano. No morirá, pues sus descendientes llegarán a ser una gran nación».

19 En ese momento Dios permitió que Agar viera un pozo de agua. Ella corrió a llenar la bolsa, y le dio de beber al niño.
20-21 Cuando el niño creció, se quedó a vivir en el desierto de Parán. Allí aprendió a manejar bien el arco y las flechas, y Dios siempre le brindó su ayuda. Finalmente, su madre lo casó con una egipcia.
Abraham y Abimélec
22 Por esos días, Abimélec fue a visitar a Abraham. Lo acompañó Ficol, que era el capitán de su ejército. Al llegar, Abimélec le dijo a Abraham:

—He visto que Dios te ayuda en todo lo que haces. 23 Júrame ahora mismo, delante de él, que nunca me harás ningún daño, ni tampoco a mis hijos ni a mis descendientes. Júrame también que siempre me tratarás bien, tal como yo te he tratado, y que harás lo mismo con la gente de este país, donde has venido a vivir.

24 Abraham se lo juró, 25 pero le reclamó que tiempo atrás sus sirvientes le habían quitado un pozo de agua. 26 Abimélec se disculpó, y le aseguró:

—No tengo idea de quién pudo haberlo hecho. Tú no me habías dicho nada, y yo no lo supe hasta hoy.

27 Abraham tomó ovejas y vacas, y se las entregó a Abimélec para hacer un trato entre los dos. 28 Pero como puso aparte siete ovejitas, 29 Abimélec le preguntó:

—¿Y esto qué significa? ¿Por qué has apartado esas siete ovejitas?

30 Abraham le respondió:

—Quiero que recibas estas siete ovejitas de mi propia mano. Ellas serán la prueba de que este pozo lo abrí yo.

31 Por eso aquel lugar se llamó Beerseba, porque allí Abraham y Abimélec se hicieron un juramento.
32 Luego de cerrar el trato con Abraham en Beerseba, Abimélec y Ficol regresaron al país de los filisteos. 33-34 Abraham, por su parte, se quedó a vivir un largo tiempo en el país de los filisteos. Allí en Beerseba plantó un árbol, para adorar al Dios eterno.
Isaac aptéyam
1 Aptaqmelchessek axta apteméssesakxa Wesse' egegkok ma'a Sara, ekhawo apxeyenmakxa axta etnéssesek. 2 Lósók axta táhak, wetássek axta xama apketche Abraham, aptéma axta apwányamo. Apteyekmek axta sakcha'a m'a ekhem apxeyenmakxa axta Dios. 3 Isaac axta han aptemessásak apwesey Abraham ma'a apketche, ekwetasso axta Sara. 4 Apyenyekhássessek axta nekha apyempehek ekwokmo ocho ekhem aptéyam, ekhawo apkeltémókxa axta etnehek ma'a Dios. 5 Cien apyeyam apagkok axta temék Abraham aptéyékmo m'a apketche Isaac. 6 Tén axta ektéma awáxok Sara s'e. “Dios egkeyásak séktegmeykha, tén han ekpayheykekxa ewáxok, apkelleg'ak sa' agkok apyókxoho énxet sekwet'a ko'o xama hatte, ellektegmaha sa' xamók ko'o. 7 Méko axta ekxeyenma awáxok kaltennaksek Abraham sekmáheyo ko'o ataksek apketchek, ekwetássek eyke ko'o xama apketche, apwányamók eykhe aptáhak.”
Agar tén han Ismael kélántekkesso Abraham apxagkok
8 Apwánegyek axta Isaac, apyenyókek axta han apto neme. Apkelanak axta ekyawe agko' apkelsawássessamo Abraham apyenyawa axta apto neme. 9 Wet'ak axta Sara apwanyeyncha'a Isaac ma'a Agar étche, ekteme axta kelán'a Egipto, apwetasso axta han ma'a Abraham. 10 Tén axta ektáha éltennásseykxo Abraham se'e: “¡Etekkes sa' xa apchásenneykha nak yetlo étche! Megkapayhawok elxewekxak xamók aqsok apkelxawe hatte Isaac xa étche nak xa apchásenneykha nak.”
11 Chaqhak axta apwáxok Abraham apleg'a xa, hakte apketche apagko' axta han ma'a. 12 Keñe axta Dios aptáha apcháneya s'e: “Nágkeytnakhaksoho aqsa apwáxok ma'a sakcha'a nak, tén han ma'a apchásenneykha nak, elána sa' ekyókxoho m'a éltamhókxa nak elának Sara, hakte Isaac sa' kañenták etepagkok ma'a aptawán'ák neptámen nak xép. 13 Énxet apxámokma sa' han ko'o wának etnehek ma'a apchásenneykha étche nak, hakte apketche apagko' han xép ma'a.”
14 Keñe axta mók ekhem, axto'ók agko' axta apkelmésa Agar kelpasmaga m'a Abraham, tén han xama yempehek yetlo yegmen; apkelpátegkessek axta, apmeyásekxeyk axta m'a sakcha'a Ismael, tén axta apkeláphasa. Xegkek axta m'a, weynchámeykha axta aqsa han ma'a yókxexma meykexa nak énxet Beerseba. 15 Xama axta ekyamásexko yegmen kélyeta axta m'a yempehek nak, yensakmek axta sakcha'a kóneg yámet étkok pessesse agkok, 16 hakmek axta han yám makhawo, hakte axta kaltamhók katagkohok yetsapok sakcha'a. Xama axta ekha, yetlókok axta apwóno m'a sakcha'a.
17 Apleg'ak axta eyke Dios apwóno m'a sakcha'a, apwóneyha axta han Dios apchásenneykha Agar ma'a néten. Aptáhak axta apcháneya s'e: “¿Yaqsa ektáha Agar? Nágkatneykha awáxok, apleg'ak Dios apwóno sakcha'a m'a apyetnakxa nak. 18 Katnemekxa néten, kawakxa sakcha'a, nágkayenyekxa han ekméyak ma'a apmek nak, wának sa' ko'o yenyék apkelánteyapma apxámokma apagko' énxet'ák ma'a.”
19 Keñe axta Dios apxekmósa xama yámelchet ma'a Agar. Mahágkek axta han ma'a, yetmeyk axta yegmen ma'a yempehek nak, chágkek axta m'a Ismael. 20-21 Appasmomchek axta Dios ma'a sakcha'a nak, apwánegyek axta, tén axta apheykmo m'a yókxexma meykexa énxet nak Parán, apmoplensa yágke axta aptemék han. Kelyamhakkassegkek axta han egken ekméssama xama kelán'a Egipto.
Abraham tén han Abimélec aphéssamo mók apkelpaqhetchásamákpoho
22 Xegkessegkek axta han kaqhohok xa ekhem nak, appaqhetchessama axta Abimélec ma'a Abraham, Ficol axta han apxegexma, apkemha apmonye' sẽlpextétamo apagkok axta. Aptáhak axta Abimélec apcháneya Abraham se'e:
—Negweteyak chá'a negko'o appasmoma Dios ekyókxoho aqsok apkelanakxa enxoho. 23 Héltennés kaxwók nápaqto' Dios keso neghágkaxa nak yókxexma, mehenteméssessamók exma ekmaso negko'o, ko'o tén han étchek, ekweykekxoho m'a étawán'ák netámen peya nak elántepagkok. Éltamhók ko'o exchep meheyenyawha, ektéma nak ko'o mayenyaweykencha'a chá'a exchep, éltamhók nahan etnéssesek ekhawo s'e énxet'ák apheykencha'a nak se'e apchókxa, aphakxa nak kaxwók xép.
24 —Atnéssesek sa' —axta aptáhak apchátegmowágko Abraham.
25 Apkeltennásekxók axta han Abraham Abimélec ma'a yámelchet apagkok apkeltemegweykmo axta apagkok ma'a apkelásenneykha nak. 26 Aptáhak axta apchátegmowágko Abimélec se'e:
—May'áseykegkok ko'o élane xa aqsok nak, hakte meheltennassók han xép.
27 Tén axta Abraham apnaqlánto nepkések tén han weyke apkelmésa m'a Abimélec; cháxa apkelánegkaxa axta han ekhémo mók apkelpaqhetchásamákpoho xa apqánet nak. 28 Apkelyetnakhássek axta han Abraham siete nepkések nepyeseksa nak apnaqtósso. 29 Keñe axta aptáha Abimélec apkelmaxneyáncha'a s'e:
—¿Yaqsa ektáha apkelyetnakhasa nak xa siete nepkések nak?
30 Aptáhak axta Abraham apchátegmowágko s'e:
—Yaqwayam ey'asagkohok xép ektáha ko'o sekmeta s'e yámelchet, sélmésa nak siete nepkések.
31 Cháxa keñamak ektéma nak ekwesey Beerseba xa yókxexma nak, hakte cháxa apteméssesakxa axta naqso' apmésso appeywa pók nápaqtók Dios xa apqánet nak.
32 Xama axta appenchesa apkelpaqhetchásamákpoho m'a yókxexma nak Beerseba, apkeltaqháwok axta makham filisteos apchókxa m'a Abimélec tén han Ficol. 33 Apkeneykekxeyk axta han Abraham xama yámet tamarisco m'a yókxexma Beerseba, cha'a apkelpeykessamókxa axta han Wesse' egegkok, Dios memassegwayam nak. 34 Ahóxek axta han aphayam Abraham ma'a filisteos apchókxa'.