José se da a conocer a sus hermanos
1-3 José no aguantó más y les ordenó a todos sus ayudantes que salieran de allí, así que cuando se dio a conocer a sus hermanos, nadie más estaba con él. A sus hermanos les dijo:

—¡Yo soy José! ¿Vive mi padre todavía?

Y se echó a llorar. Fue tanto lo que lloró, que todos en Egipto y en el palacio del rey llegaron a saberlo. Sin embargo, sus hermanos se asustaron tanto de verlo vivo que no pudieron responderle. 4 Entonces José les dijo:

—Vengan acá.

Ellos se acercaron, y entonces José les dijo:

—Yo soy José, el hermano que ustedes vendieron a los egipcios. 5-7 Pero no se preocupen, ni se reprochen nada. En los dos años anteriores no ha habido comida en toda esta región, y todavía faltan cinco años en que nadie va a sembrar ni a cosechar nada. Pero Dios me envió aquí antes que a ustedes, para que les salve la vida a ustedes y a sus hijos de una manera maravillosa.
8 »Como pueden ver, no fueron ustedes los que me enviaron acá, sino que fue Dios quien me trajo. Él me ha convertido en amo y señor de todo Egipto, y en consejero del rey. 9 Así que regresen pronto a donde está mi padre, y díganle de mi parte que Dios me ha hecho gobernador de todo Egipto, y que venga acá enseguida. 10 Díganle que va a vivir en la región de Gosen, junto con sus hijos, nietos, ovejas, vacas, y todo lo que tiene. Así estará cerca de mí. 11 Todavía vienen cinco años de hambre, pero yo voy a cuidar de él. De lo contrario, tanto él como su familia van a quedarse en la pobreza, y perderán todo lo que tienen.
12 »Ustedes y mi hermano Benjamín son testigos de que yo personalmente le mando a decir esto. 13 Cuéntenle a mi padre todo lo que han visto, y todo el poder que tengo en este país, y tráiganlo enseguida.

14 Después de haber dicho esto, José abrazó a Benjamín y ambos se echaron a llorar. 15 Luego José besó a todos sus hermanos y lloró con ellos; fue en ese momento cuando sus hermanos se atrevieron a hablarle.
16 Tanto gusto les dio al rey y a todos sus asistentes saber que los hermanos de José estaban en Egipto, 17 que el rey mismo mandó a decirles, por medio de José:

«Carguen sus animales y regresen a Canaán 18 para que traigan a su padre y a sus familias. Yo voy a darles las mejores tierras de Egipto, para que disfruten de lo mejor del país. 19 Llévense algunas de nuestras carretas para que traigan a sus hijos, a sus esposas y a su padre. 20 Y no se preocupen por lo que dejen allá, pues aquí en Egipto tendrán todo lo mejor».

21 Los hermanos de José aceptaron la oferta del rey, así que José les dio carretas y comida para el viaje. 22 A cada uno de ellos les dio ropa nueva, pero a Benjamín le dio trescientas monedas de plata y cinco trajes muy finos. 23 A su padre le envió diez burros cargados con los mejores productos de Egipto, y diez burras cargadas de pan, trigo y otros alimentos para su viaje. 24 Luego despidió a sus hermanos, pero antes les recomendó que no se fueran peleando.
25-26 Los hermanos de José salieron de Egipto. Y cuando llegaron a Canaán y le contaron a Jacob que José todavía estaba vivo, y que era el gobernador de todo Egipto, Jacob casi se desmayó, pues no podía creer lo que le decían. 27 Sin embargo, recobró el aliento cuando le contaron lo que José mandaba a decirle, y vio las carretas que José había enviado para que lo llevaran a Egipto. 28 Entonces dijo: «¡Me han convencido! ¡Mi hijo José todavía está vivo! ¡Iré a verlo antes de que me muera!»
José apkeltennásamap apkelpepma
1 Massék axta apkelenmáxekpo José apmáheyo elekxagwaha nápaqta'awók ma'a apyókxoho apkelásenneykha, aptáhak axta apkeláneya s'e: “¡Kólántép kélyókxoho!” Méko axta aptáhak xama enxoho apkeláneykha José m'a apkeltennáseykpo axta m'a apkelpepma.
2 Keñe axta natámen megyéságkoho apwana, apkelleg'awók axta m'a apyókxoho énxet'ák Egipto, wákxeyk axta han amya'a m'a aphakxa nak faraón. 3 Aptáhak axta José apkeláneya apkelpepma s'e:
—Ko'o neykhe José. ¿Apmeyheya makham táta?
Apkelyegwakkek axta han apchaqnágkaxa nápaqtók ma'a, mopwanchek axta apmako yátegmowagkok. 4 Aptáhak axta José apkeláneya s'e:
—Hélyepetchegwoho.
Xama axta apkelyepetchegwokmoho, aptáhak axta apkeláneya s'e:
—Ko'o kélyáxeg José, sélyamasma axta kéxegke ekha ekyánmaga s'e Egipto nak; 5 nágkatneykha aqsa kélwáxok, nágqakha aqsa kélwáxok sélyamasma axta, hakte Dios axta ko'o seyáphasso emonye', kélmonye'e kéxegke, yaqwayam alwagkasek teyp énxet'ák meyk élnapma. 6 Apqánet apyeyam kaxwók entáhak ekwe meyk segaqhe s'e apchókxa nak, cinco apyeyam makham kéméxcheyk yaqwayam megkanakxaxcheyk aqsok ekyexna kélcheneykekxa, kólchenekxak sa' eykhe aqsok. 7 Eyáphassegkek axta eyke ko'o emonye' m'a Dios, amonye' kélwé kéxegke, yaqwayam exek kéxegke kéltawán'ák kélnentámen keso náxop, tén han yaqwayam alwagkasek teyp megkatnamakxoho ekxeyenma kélwáxok katnehek. 8 Dios axta seyáphasso ko'o s'e yókxexma nak, háwe kéxegke; axta setnéssesso ko'o faraón apkeláneykha m'a, tén han sémha emonye' m'a apxagkok nak, keñe han séláneykha apchókxa ekyókxoho Egipto. 9 Kólyo'ókxa heykxa táta, sa' kóltéhek kólának se'e: ‘Exchek aptáhak apketche José s'e: Dios ko'o setnéssesso wesse' ekyókxoho Egipto. Exeg, hetyánegwoho sa', meyke apkelhaxanma. 10 Exek sa' ma'a yókxexma Gosen, yetlo m'a apketchek, tén han aptawán'ák, tén han ekyókxoho apnaqtósso, keñe han ekyókxoho aqsok apagkok ekyetnakxa nak. Keñe sa' exek ketók ko'o. 11 Sa' ko'o agkések apto exchep se'e, tén han ekheykha nak apxagkok, keñe han ma'a apyókxoho apnámakkok ektáha nak apkelxegexma, yaqwayam sa' méko katnehek eyéméxchexa kélto, hakte cinco apyeyam sa' kaxog makham meyk segaqhe.’ 12 Eyáxeg Benjamín tén han kéxegke kélteme kélweteykegkoho sektáha ko'o séláneya kéxegke xa. 13 Kóltennasha sa' táta ektémakxa ekha séláyo ko'o s'e Egipto, tén han ekyókxoho kélwetágwa'a nak kéxegke s'e. ¡Kólpekhésha sa' kólyentementák táta s'e!
14 Appathetchek axta José m'a apyáxeg Benjamín, yetlókok axta han apwóno. Apwóneyk axta han ma'a Benjamín appatheta José. 15 Apkelpetseságkek axta José m'a apyókxoho apkelpepma, apwóneyk axta han chá'a apkelpatheta m'a. Keñe axta natámen appaqhetchesa m'a apkelpepma.
16 Legáxcheyk axta amya'a m'a aphakxa nak faraón, apkelwokmo José apkelpepma m'a, payhekxeyk axta apwáxok faraón, yetlo m'a apkeláneykha nak. 17 Tén axta faraón aptáha apcháneya José s'e:
—Eltennasák sa' apkelpepma, elpátegkásekxak sa' apkelchánte m'a yágkentamáhak, keñe sa' eltaqhohok makham ma'a Canaán, 18 héntegkásenták sa' apyáp, tén han ma'a ekheykha nak apxanák, agkések sa' ko'o ektaqmelakxa nak xapop se'e Egipto, etawagkok sa' ma'a nento éltaqmalma nak se'e negókxa nak. 19 Yána sa' han enaqlakxak yátnáxeg apyenyawasso éleñama nak se'e Egipto, yaqwayam sa' elchenátchesek apnaqteyegka'a, tén han sakcha'a, tén han ma'a kélyáp nak kéxegke. Tásek elxegma' 20 meyke ekyetnakhayo apkelwáxok ma'a aqsok apagkok ekyetnakxa nak kaxwo', hakte sa' etnehek apagkok ma'a ekyókxoho aqsok éltaqmalma nak Egipto.
21 Aptamhágkek axta han Israel apketchek xa ektáha nak. Apkelmeyásegkek axta José yátnáxeg apyenyawasso, apkeltémo axta elmésagkok ma'a faraón, tén han ma'a aptéyak ámay. 22 Apkelmeyásegkek axta han apkelnaqta aphaxnancha'ák, yaqwayam eyaqmagkasek chá'a pók, tén axta Benjamín apmésa trescientos sawo' selyaqye élmope, tén han cinco apkelántaxno aphaxnancha'ák. 23 Keñe axta apyáp apkeláphássesa diez yámelyeheykok apkelpátegkesso aqsok éltaqmalma nak Egipto, keñe han diez yámelyeheykok apkelpátegkesso hótáhap apaktek, tén han kelpasmaga, tén han nento, yaqwayam etwok apyáp ma'a ámay. 24 Apkelaphássek axta José m'a apkelpepma, aptáhak axta apkeláneya s'e:
—Nagkólátegmoweyxche aqsa kéltaqhákxexa ámay.
Apkeltaqhákxeyk axta. 25 Apkelántekkek axta Egipto, apkelwákxeyk axta m'a Canaán, aphakxa axta m'a apyáp Jacob. 26 Xama axta kéltennáseyncha'a Jacob megyetsapma José, tén han aptéma aptaqmelchesso m'a ekyókxoho nak Egipto, axta ey'ásegkok aptáhakxa, tén han yaqwánxa etnehek appeywa, hakte peyk axta ey'ássók kéltáhakxa kéláneya. 27 Xama axta apkeltennásencha'a m'a ekyókxoho aptáhakxa axta apkeláneya m'a José, apyennákxók axta han apwet'a m'a yátnáxeg apyenyawasso apkeláphasso axta José yaqwayam kólyentemekxa'. 28 Tén axta aptáha s'e: “¡Wánxa séltémo añak megyetsapma m'a José! Ay'ammok sa' amonye' sétsapma.”