David llega a ser rey de Judá
1 Después de esto, David consultó a Dios:

—¿Puedo regresar a alguno de los pueblos de Judá?

Y Dios respondió:

—Claro que puedes regresar.

Pero David insistió:

—¿Y a qué pueblo iré?

Y Dios le contestó:

—Ve a Hebrón.

2 Y David se fue a Hebrón con Ahinóam y Abigail, que eran sus dos esposas. Ahinóam era del pueblo de Jezreel, y Abigail había sido esposa de Nabal. 3 David se llevó también a sus soldados con sus familias, y todos ellos vivieron en los pueblos cercanos a Hebrón.
4 Entonces la gente de Judá fue a donde estaba David y le derramó aceite sobre la cabeza. Así lo declararon rey de Judá. Y como le informaron que la gente de Jabés de Galaad había enterrado a Saúl, 5 David envió a los de Jabés este mensaje:

6 «Que Dios los bendiga por ser tan fieles al rey, pues hasta lo enterraron. Que Dios los trate siempre con mucho amor, y que nunca los abandone. Yo también haré lo mismo por el bien que han hecho. 7 Así que anímense y sean valientes, porque aunque Saúl ha muerto, ya la gente de Judá me hizo rey».
Guerra entre Israel y Judá
8-10 Mientras tanto Abner, que era hijo de Ner y había sido jefe del ejército de Saúl, se llevó a Is-bóset al pueblo de Mahanaim. Como Is-bóset era hijo de Saúl, allí lo declaró rey de todo Israel. Así fue como Is-bóset reinó sobre Galaad, Gesuri, Jezreel, Efraín y Benjamín. Is-bóset tenía cuarenta años de edad cuando comenzó a reinar, pero solo reinó dos años.
Los únicos que reconocieron a David como rey fueron los de Judá. 11 Por eso David se quedó en Hebrón, y fue rey de Judá durante siete años y medio.
12 Un día, Abner y los ayudantes de Is-bóset salieron de Mahanaim y fueron a Gabaón, 13 donde había un depósito de agua. Allí se encontraron con Joab hijo de Seruiá y con los ayudantes de David. Como los dos grupos estaban sentados uno frente al otro, 14 Abner desafió a Joab y le dijo:

—Deja que tus jóvenes peleen con los míos, para ver quiénes son mejores.

Joab aceptó el desafío, 15 y pasaron al frente doce jóvenes de parte de Benjamín y de Is-bóset, y doce de parte de David. 16 Cada uno agarró de la cabeza a su contrario, y le clavó la espada en las costillas, así que todos murieron al mismo tiempo. Desde entonces ese lugar, que está junto a Gabaón, se conoce como «Campo de las espadas».
17 El resto de los soldados comenzó a pelear, y los de David derrotaron a los de Abner. 18 Con Joab estaban sus hermanos Abisai y Asael. 19 Como Asael podía correr muy rápido, comenzó a perseguir a Abner. Y aunque encontraba a otros soldados enemigos, sólo perseguía a Abner. 20 Cuando Abner miró hacia atrás y lo vio, exclamó:

—¡Vaya, si eres tú, Asael!

Y él le contestó:

—¡Y quién más podría ser!

21 Entonces Abner le dijo:

—Si lo que quieres es quitarme la espada, te aconsejo que te busques a otro.

Asael no le hizo caso, ni dejó de perseguirlo. 22 Por eso Abner volvió a decirle:

—Si no dejas de perseguirme, tendré que matarte. ¿Y qué le voy a decir a tu hermano Joab?

23 Pero Asael siguió persiguiéndolo. Entonces Abner le clavó su lanza en el estómago, y lo atravesó de lado a lado.
Asael cayó muerto de inmediato, y todos los que llegaban a donde estaba tendido, se detenían a verlo. 24 Entonces Joab y Abisai se fueron tras Abner, y al anochecer llegaron a un cerro llamado Amá, que está frente a Guíah, en el camino al desierto de Gabaón. 25 Allí la gente de Benjamín se le unió a Abner, y se dispusieron a pelear en lo alto del cerro. 26 Pero Abner le gritó a Joab:

—Ya no nos matemos unos a otros. Ordénales a tus soldados que dejen de perseguirnos. Al fin de cuentas, somos hermanos, y lo único que vamos a sacar de todo esto es dolor y tristeza.

27 Joab le contestó:

—Te juro por Dios que, si no hubieras dicho nada, mis hombres te habrían perseguido, a ti y a los tuyos, hasta el amanecer.

28 Enseguida Joab tocó la trompeta, y sus soldados dejaron de perseguir a los israelitas. A partir de ese momento, dejaron de pelear con ellos. 29 Por su parte, Abner y su ejército caminaron toda esa noche por la llanura de Arabá. Cruzaron el río Jordán por el atajo de Bitrón, y finalmente llegaron a Mahanaim.
30 Cuando Joab reunió a toda su gente, notó que además de haber perdido a Asael también había perdido a otros diecinueve soldados de David. 31 Sin embargo, ellos habían matado a trescientos sesenta de la tribu de Benjamín que servían en el ejército de Abner.
32 Joab y su gente enterraron a Asael en la tumba de su padre, la cual está en Belén. De allí se fueron caminando toda la noche, y al día siguiente llegaron a Hebrón.
David kélteméssesso wesse' apwányam Judá
1 Apkelmaxneyáha axta Wesse' egegkok David natámen xa, axta aptáhak apcháneya s'e:
—¿Ewancheya ko'o amhagkok xama tegma apkelyawe apheykegko nak Judá?
Apchátegmowágkek axta Wesse' egegkok:
—Éhay, apwanchek emhagkok.
Keñe axta David aptáha apkelmaxneyáncha'a:
—¿Háxko ewanchek amhagkok?
Apchátegmowágkek axta Wesse' egegkok:
—Emhók sa' ma'a Hebrón.
2 Apmahágkek axta David ma'a yetlo ánet apnaqteyegka'a: cham'a Ahinóam, eñama axta m'a tegma apwányam Jezreel, tén han Abigail, Nabal axta aptáwa' neptámen, apkeñama axta m'a Carmel. 3 Apnaqlókek axta han apkelxegexma'a, ekyetlómo chá'a apnámakkok, apkelhakmek axta m'a tegma apkelyawe neyáwa nak Hebrón. 4 Tén axta apkelwa'a énxet'ák Judá, apteméssessek axta han David wesse' apwányam ma'a Judá.
Xama axta kéltennásencha'a David ektáha énxet'ák Jabés, ekpayho nak Galaad, apchátawanye m'a Saúl, 5 apkeláphássek axta apkelásenneykha David apkeltamho etnehek elának se'e: “Wesse' egegkok sa' epasmok kéxegke eñama ektaqmalma kélteméssessamakxa Saúl, wesse' kélagkok axta, kélátawanyama. 6 Kataqmalmakha sa' apwáxok elanok kéxegke Wesse' egegkok, mekxeyha sa' nahan. Ataqmelchesek sa' ko'óxa sekteméssesakxa kéxegke eñama kélteme xa. 7 Kólwasqápekxoho sa' kaxwók kéxegke, kólyennákxoho sa', naqsók eykhe apketsapma m'a Saúl, ko'o eyke etnessásak wesse' apwányam ma'a énxet'ák Judá.”
Israel apkelnápomákpekxa xamo' énxet'ák Judá
8 Apyentegkek axta Is-bóset, Saúl axta apketche m'a Abner, Ner axta apketche, apteme axta apkemha apmonye' sẽlpextétamo apagkok ma'a Saúl, apya'ássek axta m'a Mahanaim, 9 apteméssessámxa axta wesse' apwányam ma'a Galaad, Guesurí, Jezreel, Efraín, Benjamín, tén han ma'a ekyókxoho kañe' nak Israel.
10 Cuarenta apyeyam apagkok axta aptemék Is-bóset apkeynamo apteme wesse' apwányam ma'a Israel, apqánet apyeyam axta apteme wesse' apwányam. David axta eyke aqsa aptemék wesse' apwányam apagkok ma'a énxet'ák Judá, 11 siete apyeyam, seis pelten axta han apteme wesse' apwányam David ma'a Judá, axta eyke aphamakxa chá'a aptéma wesse' apwányam ma'a Hebrón.
12 Apxegkek axta Abner apkeñama Mahanaim, apmahágko m'a Gabaón, apmonye' axta apxegak apnaqlawa m'a Is-bóset sẽlpextétamo apagkok. 13 Keñe axta Joab, Seruiá axta étche, aptepa apmahágko m'a Hebrón, yetlo m'a David sẽlpextétamo apagkok, apkeltahanyeykpók axta han ma'a kélyátamakxa nak yegmen ekyetnama nak Gabaón. Apkelánegkek axta han apheykha sẽlpextétamo m'a xama nekha nak kélyátamakxa yegmen, keñe axta han nápakha m'a ekpayhókxa nak. 14 Tén axta Abner aptáha apcháneya m'a Joab:
—Tásek sa' elnapakpok wokma'ák negaqta'awo'.
—Hoy —axta aptáhak Joab.
15 Apchaqnágwokmek axta doce wokma'ák sẽlpextétamo apagkok nak Benjamín, tén han Is-bóset, Saúl axta apketche, keñe axta han doce m'a David nak sẽlpextétamo apagkok, yaqwayam elnapakpok. 16 Apqátek axta chá'a appathetchásak pók, keñe apkelyetxaqkasa chá'a nápakha sókwenaqte, apsawheykpók axta han apkeletsapa apyókxoho. Cháxa keñamak éltamhomaxko nak Helcat-hasurim xa yókxexma nak, ekyetnama nak Gabaón. 17 Asagkók agko' axta apkelnápomap xa ekhem nak, apyaqmásekpek axta m'a Abner, tén han ma'a sẽlpextétamo Israel, David sẽlpextétamo apagkok axta apmenxenak. 18 Axta han apháha apqántánxo étchek Seruiá m'a: cham'a Joab, Abisai tén han Asael, apmeyhek axta yenyehek ma'a Asael, máxa axta xenaq kanyehek ma'a yókxexma eyáxñe nak, 19 apyaqmássek axta Abner meltamho yegketek. 20 Xama axta appeynchákpoho neptámen ma'a Abner keñe aptáha s'e:
—¿Xépya Asael?
—¡Ko'o neykhe! —axta aptáhak apchátegmowágko.
21 Tén axta Abner aptáha apcháneya s'e:
—Elwatés seyaqmasso. Ema aqsa pók sẽlpextétamo, elyementók sa' ma'a ekyókxoho aqsok apkelseykha.
Axta eyke elwáteyásak apyaqmasso m'a Asael, 22 keñe aptáha makham apcháneya Abner se'e:
—¡Elwatés seyaqmasso, ayaqnegkesek sa' xép náxop waqhek! ¿Háxko sa' atnehek ko'o awakxak aphakxa apepma Joab sektáha enxoho xa?
23 Axta eyke elwátéssekmok apyaqmasso m'a Asael, keñe Abner apkelyetxaqkasa apwokmo naw'a apakxak sawhéwa apagkok, mallahanwokmók axta han, cha'a apketsapakxa axta han Asael ma'a. Keñe m'a apyókxoho ektáha axta apkelwayam ekpayhókxa apketsapakxa Asael, apchaqnágwokmek axta apkelanawo. 24 Keñe axta Joab tén han Abisai, apyaqmásekxoho makham ma'a Abner. Taxneyk axta ekhem apkelwokmo m'a egkexe nak Amá, émha nak ekpayho Guíah, ámay ekmahéyak nak ma'a meykexa énxet Gabaón. 25 Axta apchaqnákxak Benjamín énxet'ák apagkok ma'a yetlo Abner, apyepetchákxeyk axta pók sẽlpextétamo apkelánegwokmo apheykha m'a néten egkexe. 26 Keñe axta Abner apyennaqtésa appeywa aptáha apcháneya Joab se'e:
—¿Megkamassegwomeya s'e nentekyawa nak? ¿Ya ey'ásegkok peya hegmések aqsa éllapwámeyak egwáxok se'e aqsok nak? ¿Háxko sa' ekwánxa ekhem yának elwátésagkok énxet'ák apagkok apmenxeneykha m'a apkelyáxeg'a?
27 Keñe axta apchátegmowágko Joab:
—Naqsók ko'o ekteméssásak yetlo sekxeyenma Dios, kaxtemék xeyk metne heyának xa ektáha nak, emenxenek xeyk aqsa énxet'ák ahagkok ma'a apkelyáxeg'a ekwokmoho élsaka.
28 Yetlókok axta apkeltémo kólpáwaksek Joab ma'a kélaqkahasso, keñe axta apchaqnágwokmo m'a apyókxoho énxet'ák, apkelwáteságkek axta apmenxenma m'a israelitas, tén han apkelnápomap. 29 Apxegkek axta Abner yetlo apkelxegexma'a appéwomo m'a ekpayhegweykenxa nak xapop Arabá, ekwokmoho élságwokmo, apkelyeykhákxeyk axta Jordán, apkelyeyk'ak axta han ma'a Bitrón, apkelwákxeyk axta makham ma'a Mahanaim.
30 Apkelwátéssekmek axta apyaqmasso Joab ma'a Abner, keñe apchánchesákxo m'a apyókxoho sẽlpextétamo apagkok, apkelyetsátekxeyk axta, apwet'ak axta apkeletsapma diecinueve David sẽlpextétamo apagkok, keñe han apmatñà m'a Asael. 31 Keñe axta m'a David sẽlpextétamo apagkok apkelnapa trescientos sesenta Benjamín énxet'ák apagkok, tén han Abner apkelxegexma'a.
32 Keñe axta Asael aphápak kélsákxo m'a Belén. Kélátawanyegwákxeyk axta m'a, takhaxpop apagkok axta m'a apyáp. Kelsakak axta apxegakxa Joab tén han apkelxegexma'a, apkelwákxeyk axta m'a Hebrón.