Un canto de victoria
1 Entonces Moisés y los israelitas cantaron en honor de Dios este himno:

«Voy a cantar en honor de mi Dios,
pues ha tenido una gran victoria:
¡hundió en el mar caballos y jinetes!

2 »Yo le dedico este himno,
porque él me da fuerza y me salva.
Él es mi Dios;
por eso lo alabo.
Él es el Dios de mi padre;
por eso lo adoro.

3 »¡Mi Dios es el Dios de Israel!
¡Mi Dios es un gran guerrero!
4 Hundió en el mar los carros egipcios,
¡el ejército entero del rey!
¡Mi Dios ahogó en el Mar de los Juncos
a los mejores oficiales de Egipto!
5 ¡Todos ellos se hundieron como piedras
en lo más profundo del mar!

6 »Dios mío,
con tu gran poder destruiste al enemigo,
7 con tu fuerza lo derribaste,
con tu enojo lo quemaste como paja.
8 Soplaste, y el mar se dividió;
en el fondo del mar
el agua dejó de moverse
y formó dos grandes paredes.

9 »Nuestros enemigos pensaron:
“¡Vamos a perseguirlos!
¡Vamos a darles alcance!
¡Vamos a acabar con ellos!
¡Les quitaremos todo lo que tengan,
y nos lo repartiremos!”
10 Pero tú soplaste con fuerza
y los hundiste en el mar.
¡En medio de las aguas poderosas
se hundieron como plomo!

11 »Dios mío,
¡no hay otro Dios como tú!
¡Solo tú eres grande!
¡Solo tú eres poderoso!
Tú has hecho grandes maravillas;
tú nos llenas de asombro.
12 Decidiste usar tu gran poder
y la tierra se tragó a los egipcios.

13 »Tanto amas a tu pueblo
que con tu fuerza lo has salvado
y ahora lo vas guiando
al lugar donde has decidido vivir.
14-15 Cuando los filisteos lo sepan,
se llenarán de angustia;
los jefes edomitas y los cananeos
empezarán a temblar de miedo.
16 ¡Todos ellos se llenarán
de angustia y de terror!

»Dios mío,
tu gran poder los dejará espantados,
¡inmóviles como piedras,
hasta que tu pueblo haya pasado!
17 Dios mío,
tú nos llevarás a la montaña
que elegiste para ti,
y allí nos harás vivir para siempre.
¡Tú mismo la hiciste!
¡Tú mismo preparaste allí tu casa!

18 »Dios mío,
tú reinarás hoy, mañana y siempre».
El canto de María
19 Cuando la caballería del rey de Egipto, y sus carros y soldados, entraron en el mar para perseguir a los israelitas, Dios hizo que el mar volviera a juntarse, y el agua los cubrió. En cambio, los israelitas cruzaron el mar caminando sobre tierra seca. 20 Entonces la profetisa María, que era hermana de Aarón, tomó una pandereta y se puso a cantar. Todas las mujeres hicieron lo mismo, y también comenzaron a bailar. 21 Y María las invitaba a cantar así:

«Canten en honor de nuestro Dios,
pues ha tenido una gran victoria:
¡hundió en el mar caballos y jinetes!»
Dios convierte el agua amarga en agua dulce
22 Moisés les ordenó a los israelitas que se alejaran del Mar de los Juncos, y ellos obedecieron. Se fueron al desierto de Sur, y durante tres días caminaron sin encontrar una gota de agua. 23 Cuando finalmente encontraron agua, esta era tan amarga que no la pudieron beber. Por eso los israelitas llamaron a ese lugar Mará, que quiere decir «amarga»; 24 pero también le reclamaron a Moisés: «¿Y ahora qué vamos a beber?»
25 Moisés le pidió ayuda a Dios. Entonces Dios le mostró un arbusto y le ordenó que lo arrojara al agua amarga. Moisés así lo hizo, y al instante el agua se puso dulce.
En ese mismo lugar Dios puso a prueba a los israelitas y además les dio reglas de conducta. 26 Les dijo: «Yo soy su Dios. Yo soy quien les da salud. Si ustedes prestan atención a mis consejos y obedecen estos mandamientos y estas leyes que hoy les doy, y hacen solo lo bueno, no los castigaré como a los egipcios».
27 Después de esto, los israelitas se fueron a Elim, y allí acamparon en un lugar donde había doce manantiales y setenta palmeras.
Moisés apmeneykmasso
1 Tén axta Moisés apmeneykmasa yetlo israelitas se'e negmeneykmasso nak, apkelsawassásawo m'a Wesse' egegkok. Aptáhak axta apkelmeneykmasso s'e:

“Anneykmássesek sa' ko'o
Wesse' egegkok,
cham'a apmallana axta nepyeseksa
apkelenmexma apkelweykeságko
kañe' wátsam ekwányam ma'a yátnáxeg
tén han ma'a apheykha nak apkap'ák.
2 Wesse' egegkok keñamak
sekmeneykmasso, hakte cham'a
sénnaqtésso m'a, tén han sewagkasso teyp.
Cham'a apteme Dios
ahagkok ma'a, alpeykeshok sa';
táta Dios apagkok ma'a,
atnéssesek sa' apcheymákpoho.
3 Wesse' egegkok apteme xama
kempakhakma yáp apwányam apagko'.
Wesse' egegkok apwesey xa.
4 Apkelweykásegkek axta Wesse' egegkok
wátsam ekwányam ma'a
yátnáxeg apkelyenyawasso tén han ma'a
faraón sẽlpextétamo apagkok;
¡kelnapchek axta Wátsam Ekwányam
Ekyexwase m'a sẽlpextétamo
ektáha axta apkelyéseykha!
5 Appallénteyk axta ekweykmoho m'a
kañók agko', máxa axta aptamhágkok
ma'a ektémól'a meteymog kapallenta',
chápekxeyk axta m'a wátsam
ekwányam ekmattawóneg nak.
6 Wesse' egegkok,
kayhek xép apmek
apkelya'assamakxa,
ekmowána nahan eghak,
cham'a éltepelchawo axta m'a
katnaha egnámakkok.

7 “Yetlo ekyawe apmopwána axta exchep
apkeltekpagágkok ma'a
ektáha axta apkenmexeykekxa;
aplókók apagko' axta exchep,
apkelmetchek axta nahan ma'a,
máxa axta aptamhágkok ma'a
ektémól'a pa'at apák kalmétek.
8 Apwátekhapchek axta exchep
ekyennaqte agko', tén axta
eyánchásekxo m'a yegmen;
máxa axta entáhak meteymog
kélhaxtal'a élmeyákxo néten
ma'a élyaqyahayam nak;
¡tén ma'a neyseksa nak
wátsam ekwányam ekmattawóneg,
yetneyk axta aqsa meyke éltaqheheykha!
9 Keñe m'a ektáha axta sẽlenmexma
ektáha élchetamso apwáxok se'e:
‘Agmenxenek sa' ekwokmo néltahanyékxo,
agmelaskok sa' nahan ma'a
aqsok nélyementaméyak enxoho,
ekwokmoho élpayhékxo egwáxok.
Ólhexyawasagkok sa'
sawo élwenaqte egagkok,
tén sa' egmék kamasséssók
ma'a apyókxoho.’
10 Apwátekhapchek axta eyke exchep,
tén axta élweykeságko m'a
wátsam ekwányam nak;
máxa axta aptamhágkok
apkelweywegko m'a ektémól'a
meteymog kapallenták neygmen
aphagwokmo m'a
kañók agko' nak wátsam.

11 “Wesse' egegkok,
¡méko pók dios egwanchek
aghéshok xép!
¡Méko apwányam aphawo nak xeyep!
¡Xeyep apkelane chá'a m'a
aqsok ekpelakkasso nak agweta'
tén han ma'a ekpexchessamo nak
egyempehek agweta'!
¡Payhawók xeyep kólteméssesek
apcheymákpoho!
12 ¡Apyenyenteyk axta exchep apmopwána
tén axta eksawhawo eyápeykxo
xapop ma'a énxet'ák!
13 Yetlo apkelásekhayo exchep
apnaqleykha s'e énxet'ák apagkok
apkelwagkasa nak teyp;
yetlo apmopwána nahan
apnaqleykekxak ma'a yókxexma
ekpagkanamaxchexa apagkok nak.
14 Elpexyennók sa' chá'a
apkelleg'a enxoho m'a ekyókxoho
apheykegkaxa nak chá'a énxet'ák,
elektakpok sa' ellegagkohok
ekmáske m'a filisteos,
15 meyke apkelwasqapma sa'
etnahagkok eñama apkelaye m'a
apkelámha apmonye'e nak
sẽlpextétamo yókxexma Edom,
elpexyennók sa' apkelaye m'a
apkelámha apmonye'e nak
kempakhakma m'a yókxexma Moab,
kamaskok sa' apkelyennaqte
m'a apyókxoho énxet'ák Canaán.

16 “Wesse' egegkok,
¡elyegwakkas!, ¡yána' yeygkok!
¡tásek exmakha aqsa ektémól'a
kaxnagkok ma'a meteymog
eñama xa apmopwána ekyennaqte nak,
ekwokmoho sa' apkelyeyk'a m'a énxet'ák apagkok,
cham'a énxet'ák apteme nak xeyep apagkok!
17 Wesse' egegkok,
hẽlye'és negko'o yaqwayam
aghamok ma'a egkexe apagkok
ekpagkanamaxche nak,
cham'a yókxexma sẽlyessáseykegkaxa axta
yaqwayam aghamok, apkeláneykxa axta
tegma appagkanamap apagkok.

18 “¡Katnahagkok sa' chá'a apteme
Wesse' egegkok megkatnégwayam ennéxa!”
María ekmeneykmasso
19 Xama axta élántaxna yátnáxeg apkelyenyawasso tén han apkelchánte yátnáxeg apagkok faraón ma'a wátsam ekwányam awáxok, apkeltamhók axta kápekxak yegmen ma'a Wesse' egegkok; tén axta m'a israelitas apkelyeykhákxo aqsa ektémól'a keymáwhok exma xapop ma'a kañe' nak wátsam ekwányam awáxok. 20 Keñe axta m'a kelán'a ekxeyenmo axta chá'a Dios appeywa ekwesey María, apyáxeg axta m'a Aarón, ekma xama kélaqtawáseykha ekyaqyél'a, kelyetlókek axta nahan ekyókxoho m'a kelán'ák, neywegkek axta, kelpáwássek axta m'a aqsok élyaqye nélaqtawáseykha nak. 21 Axta entáhak nahan éláneya neyseksa élmeneykmasso námakkok se'e:

“Kólmeneykmásses Wesse' egegkok,
cham'a apmallana axta
nepyeseksa apkelenmexma,
apkelweykeságko wátsam
ekwányam ma'a yátnáxeg
tén han ma'a apheykha nak apkap'ák.”
Yegmen ekmáske
22 Apkeltamhók axta eyenyók apheykha israelitas Moisés ma'a nekha Wátsam Ekyexwase nak. Tén axta apkelmeyákxo m'a yókxexma meykexa nak énxet ekwesey nak Sur. Ántánxo ekhem axta entáhak apkelxega meyke apkelwetágwayam yegmen. 23 Xama axta apkelwokmo m'a yókxexma ekwesey nak Mará, mopwanchek axta apmako énagkok yegmen ekyetno axta m'a, hakte askohok agko' axta. Axta keñamak éltamhomaxko ekwesey Mará m'a yókxexma nak.
24 Apcheynawók axta nahan apkelpaqméteyncha'a ekmaso énxet'ák apxéna m'a Moisés. Aptáhak axta apkelmaxneyáncha'a s'e: “¿Yaqsa sa' agyenagkok?” 25 Tén axta Moisés apkelmaxneya m'a Wesse' egegkok apkeltamho epasmok, apxekmóssek axta nahan énmakxa xama yámet étkok. Apyenyókek axta neygmen Moisés ma'a yámet étkok nak, keñe axta eyátsékxo m'a yegmen nak.
Cháxa apkelyepkeynakxa axta nahan sekxók Wesse' egegkok israelitas ma'a, apméssek axta nahan xama segánamakxa tén han xama sempékessáseyak nak ektémakxa nenxega. 26 Aptáhak axta apkeláneya s'e: “Kélhaxnawók agkok chá'a kéxegke meyke kéltawásseyo kóleyxhok ma'a sektáhakxa enxoho chá'a séláneya, ko'o sektáha nak Wesse' Dios kélagkok, tén han kéllana enxoho chá'a m'a ekpeykeseykekxoho nak chá'a ko'o ewáxok, kélyahákxoho enxoho nahan chá'a m'a séltémókxa nak chá'a kóltéhek, tén han kéllana enxoho chá'a m'a segánamakxa ahagkok nak, magwáphaksek sa' ko'o xama enxoho m'a aqsok ekmaso nenlegeykegkoho, seyáphasa axta ko'o nepyeseksa m'a egipcios, hakte ko'o sekteme Wesse', ektáha nak chá'a apkelmeyáseykekxa kélyennaqte kéxegke.”
27 Apkelwokmek axta m'a yókxexma ekwesey nak Elim, ekheykegkaxa axta nahan doce maxcha'a yegmen ma'a tén han setenta yám'áxa élaqnéyak, apkelpakxenwokmek axta nahan ma'a ekpayhókxa axta ekyetnamakxa m'a yegmen.