Josué ataca la ciudad de Ai
1 Dios le dijo a Josué:

«¡Ánimo! ¡No tengas miedo! Sube a la ciudad de Ai con todos tus soldados. Yo te daré la victoria sobre su rey, su gente y su territorio. 2 Harás con la ciudad y con su rey lo mismo que hiciste con Jericó. Esta vez podrás quedarte con sus bienes y sus animales. Ordena que una parte del ejército se quede al otro lado de la ciudad, para atacarla por sorpresa».

3 Al prepararse para subir a Ai, Josué escogió a un ejército de treinta mil soldados, a los que envió de noche. 4 Les dijo:

«¡Escuchen! Escóndanse detrás de la ciudad, no muy lejos de ella, y prepárense para atacarla. 5 Yo me acercaré por el frente con los demás soldados. Cuando la gente de Ai salga a atacarnos, huiremos como la vez pasada. 6 Ellos pensarán que estamos huyendo otra vez, y nos perseguirán. Así los alejaremos de la ciudad. 7 Entonces ustedes saldrán de su escondite para atacar la ciudad; porque nuestro Dios, nos la va a entregar. 8 Cuando la hayan tomado, le prenderán fuego como ordenó Dios. Estas son mis órdenes».

9 Así los envió Josué al oeste de la ciudad, al lugar donde debían esconderse entre Betel y Ai. Los hombres se fueron allá, mientras que Josué pasó esa noche con su ejército.
10 A la mañana siguiente, Josué se levantó temprano y reunió a los soldados. Se puso al frente de su ejército, y junto con los líderes israelitas marchó hasta la ciudad de Ai. 11 Se detuvieron frente a ella y acamparon. Había un valle entre el campamento y la ciudad. 12 Josué ordenó que cinco mil hombres se escondieran al oeste de la ciudad, entre Betel y Ai. 13 La mayor parte del ejército acampó al norte, y el resto, al oeste de la ciudad. Josué pasó la noche en el valle. 14 Cuando el rey de Ai vio al ejército de Josué, salió enseguida con sus hombres. Bajaron en dirección al valle del Jordán para pelear allí contra los israelitas, sin saber que la ciudad iba a ser atacada desde atrás. 15 Josué y sus hombres hicieron como que retrocedían y huyeron hacia el valle del Jordán. 16 Todo el ejército de la ciudad salió a perseguirlos, mientras los israelitas hacían que se alejaran más y más de la ciudad. 17 Ni en Ai ni en Betel quedó un solo soldado; todos persiguieron a los israelitas, dejando abierto el portón de la ciudad.
Captura y destrucción de Ai
18 Dios le dijo a Josué: «Apunta con tu lanza hacia la ciudad de Ai, porque yo te daré la victoria».
Entonces Josué extendió el brazo y apuntó con su lanza hacia la ciudad. 19 Al ver que Josué levantaba su lanza, los soldados que estaban escondidos salieron corriendo, se apoderaron de la ciudad y le prendieron fuego. 20-21 Cuando los hombres de Ai se dieron vuelta, vieron que el humo subía hasta el cielo. También Josué y sus hombres vieron el humo, y supieron que los otros soldados israelitas habían tomado la ciudad y le habían prendido fuego. Los de Ai no tenían hacia dónde escapar, así que Josué y sus soldados se volvieron y comenzaron a matarlos. 22-23 Los israelitas que habían quemado la ciudad salieron de allí, rodearon a los de Ai y los mataron a todos. No se escapó ninguno, a excepción del rey, quien fue capturado y llevado ante Josué.
24 Así fue como los israelitas acabaron con todos los de Ai que estaban en el valle y que habían salido a perseguirlos. Después volvieron a Ai y mataron a todos los que estaban en la ciudad. 25-26 Ese día, mientras Josué mantuvo su lanza en dirección a la ciudad, los israelitas mataron a todos los habitantes de Ai, que eran unos doce mil entre hombres y mujeres. 27 Los israelitas se quedaron con los animales y con todo lo que había en la ciudad, porque Dios le había dicho a Josué que podían hacerlo. 28 Luego Josué ordenó que se prendiera fuego a la ciudad de Ai, hasta dejarla en ruinas, como todavía puede verse. 29 También mandó que colgaran de un árbol el cuerpo del rey de Ai, y allí lo dejó hasta el anochecer. A esa hora mandó que bajaran el cuerpo, y que lo tiraran a la entrada de la ciudad. Después lo cubrieron con un montón de piedras, las cuales todavía están allí.
Josué lee la Ley en el monte Ebal
30 Más tarde, Josué mandó levantar en el monte Ebal un altar al Dios de Israel. 31 Lo hizo siguiendo las instrucciones que Moisés, servidor de Dios, le había dado a los israelitas. Dice en la Ley de Moisés: «Harás un altar de piedras enteras, es decir, que nadie haya cortado». Allí ofrecieron varias ofrendas a Dios.
32 Todos los israelitas vieron cómo Josué grabó sobre esas piedras la Ley que Moisés había dado. 33 Todo el pueblo de Israel y los extranjeros que vivían con ellos, junto con todos sus líderes, se reunieron en dos grupos. Se pusieron uno frente al otro, teniendo entre ellos el cofre del pacto. Detrás de un grupo quedaba el monte Guerizim, y detrás del otro, el monte Ebal. Junto al cofre estaban los sacerdotes descendientes de Leví. Moisés les había dicho que se formaran así cuando los sacerdotes dieran la bendición al pueblo. 34-35 Luego, Josué leyó en voz alta todo lo que está escrito en el libro de la Ley, incluyendo las bendiciones y las maldiciones. Todos los israelitas estaban presentes: hombres, mujeres, niños y extranjeros.
Énxet'ák Israel apma m'a tegma apwányam Ai
1 Aptáhak axta Wesse' egegkok apcháneya m'a Josué: “Nágye aqsa, ná eyelqáp han. Yánchásekxa sa' apyókxoho sẽlpextétamo apagkok, keñe sa' exog yaqwayam elnapakpok ma'a énxet'ák apheykha nak tegma apwányam Ai. Ko'o sa' agkések xeyep yaqwayam emok ma'a wesse' nak yókxexma Ai, keñe han ma'a apyókxoho énxet'ák apagkok nak. Tén sa' ma'a tegma apwányam apagkok, kenhan ma'a xapop apagkok nak, xeyep sa' etnekxak apagkok. 2 Sa' etnéssesek xeyep yókxexma Ai tén han ma'a wesse' apagkok nak, ekhawo apteméssesakxa axta m'a wesse' apwányam nak Jericó, wánxa agkok ma'a aqsok apagkok tén han ma'a apnaqtósso nak, kélwanchek sa' kéxegke kaxwók kólmok. Kóllánekxa sa' kéltáhakxa yaqwayam kólpelakkasek kélchetámeyak ma'a ekpayhókxa nak teyp tegma apwányam.”
3 Apkelánekxeyk axta aptáhakxa Josué yetlo apyókxoho sẽlpextétamo apagkok yaqwayam elxog ektamagkok ma'a énxet'ák nak Ai. Apkelyesáha axta treinta mil kempakhakma yapmeyk yaqwayam yempakha', keñe axta apkeláphasa elxog axta'a. 4 Aptáhak axta apkeláneya s'e: “Kóltaqmelchesho kélháxenmo: kólmohók sa' ma'a ekpayhókxa nak teyp tegma apwányam, kólyexánegwom sa' ma'a keto' nak, kólpenchesho sa' han kéltáhakxa yaqwayam kólchetamagkok. 5 Keñe sa' xa énxet'ák sélxegexma'a nak ko'o, agágketchessamhok sa' ma'a tegma apwányam nak. Apkelántekkek sa' agkok énxet ma'a tegma apwányam nak yaqwayam hegmenxenek, ónyahagkok sa' negko'o apmonye'e xa, ekhawo m'a ektáhakxa axta sekxo'. 6 Hegmenxenek sa' negko'o m'a énxet'ák nak nényahágko enxoho tegma apwányam nak, tén sa' yának katnahákxak makham ma'a ektáhakxa axta segmenxena. 7 Keñe sa' kéxegke kólántépok ma'a kélyexánegwánxa enxoho, kólmok sa' ma'a tegma apwányam nak, hakte egkések sa' ma'a Dios Wesse' kélagkok. 8 Kélmeyk sa' agkok ma'a, kólwatnekxa sa', apkeltamhókxa axta kóltéhek ma'a Wesse' egegkok. Cháxa séltamhókxa ko'o kóltéhek xa.”
9 Tén axta Josué apkeltamho elxog, keñe axta apkelxega m'a énxet'ák. Axta apkelyexánegwokmok ma'a neyseksa nak yókxexma Betel kenhan ma'a yókxexma nak Ai, ekpayho nak ektaxnegwánxa ekhem teyp nak Ai. Keñe Josué aptena axta'a m'a apkelpakxenwánxa axta. 10 Mók ekhem axta entáhak, axto'ók agko' axta apxatakha'a Josué apteyánegwákxoho apkelyetsátekxo m'a sẽlpextétamo apagkok, tén axta apkenegwokmo m'a apmonye'e, yetlo apkelámha apmonye'e nak énxet'ák Israel. Apkelánegkokxeyk axta aptamhágkaxa yaqwayam ektamagkok ma'a énxet'ák Ai. 11 Apyókxoho énxet'ák axta apkelágketchessekmok ma'a tegma apwányam ekpayhókxa nak apmonye', keñe axta apkekhegwokmo m'a ekpayho nak nexcheyha. Teyp ekyapwate axta pehewákxak tegma apwányam aphágkaxa m'a énxet'ák nak Israel. 12 Tén axta Josué apkeltamho elyexánegwók cinco mil sẽlpextétamo m'a halep nak Betel, ekpayho nak ektaxnegwánxa ekhem teyp nak tegma apwányam. 13 Axta keñamak apkexpánchásekpo m'a sẽlpextétamo, nápakha axta apkelyexánegwokmok ma'a ekpayho nak ektaxnegwánxa ekhem teyp nak tegma apwányam, keñe han nápakha apkekhegwokmo m'a teyp ekpayho nak nexcheyha. Apmonye' axta apxegak Josué xa axta'a nak, aphakmo m'a neyseksa nak ekyapwate.
14 Xama axta apwet'a ektáhakxa m'a wesse' apwányam nak yókxexma Ai, yahamok axta appekheka, keñe apxega yetlo m'a apyókxoho sẽlpextétamo apagkok yaqwayam elnapakpok ma'a énxet'ák Israel ekpayho nak ekyapwate m'a Jordán. Axta ey'ásegkok apkelyexánegwa'a nápakha israelitas ma'a teyp nak tegma apwányam. 15 Keñe axta Josué tén han ma'a énxet'ák apagkok nak, hó ónyahagkok axta aptamhágkok. Apkenyahágkek axta apmonye'e m'a énxet'ák nak Ai. Axta apkelpéwók ma'a ámay ekmahéyak nak meykexa énxet. 16 Apkeláneyákpek axta emenxenek ma'a apyókxoho sẽlpextétamo nak Ai, apyenyókek axta aqsa tegma apwányam apyaqmasa m'a Josué. 17 Méko axta xama énxet apkeymomap ma'a tegma apwányam nak Ai, tén han ma'a Betel, apyókxoho axta apkelántépak apmenxena m'a énxet'ák Israel; apyenyókek axta aqsa meyke ekmasma m'a tegma apwányam nak. 18 Tén axta Wesse' egegkok aptáha apcháneya m'a Josué: “Ey'ásekxa neptámen ekpayhókxa nak tegma apwányam Ai xa sawhéwa apagkok nak, keñe sa' kólchetamagkok ma'a tegma apwányam nak, ko'o sa' eyke agkések.”
Yahamok axta apya'ásekxo neptámen Josué m'a sawhéwa apagkok apkeltamho kólchetamagkok, 19 keñe apkelántepa ekpekhe agko' apketámegko tegma apwányam ma'a ektáha axta apkelyexánegwayam ma'a, tén axta apma. Apwatnékxók axta han.
20 Xama axta apkelenmexákxoho neptámen ma'a énxet'ák Ai, apkelwet'ak axta ekmahágko néten éten ma'a tegma apwányam apagkok nak, mopwanchek axta apmako elmahagkok mók nekha peya elxeganmok, hakte apkeltaqhegwokmek axta m'a énxet'ák Israel apkelmahéyak axta apkenyehéyak ma'a meykexa nak énxet, keñe apketámegkokxo m'a ektáha axta apmenxenma. 21 Apwet'ak axta Josué tén han ma'a apyókxoho énxet'ák nak Israel, apma tegma apwányam ma'a ektáha axta apkelyexánegwayam tén han apwatnékxo, keñe axta apkeltaqhegwokmo apketámegkokxo apkelnápekpo m'a énxet'ák nak Ai. 22 Keñe axta apkelántépeykxo makham ma'a ektáha axta apma m'a tegma apwányam nak, keñe apwakha'a apkelma m'a énxet'ák Ai, tén axta kélchetámegkokxoho makham ma'a énxet'ák Ai, ekwokmoho apsawhékpoho aptekyawa. 23 Wánxa axta aqsa mematña m'a wesse' apwányam apagkok nak énxet'ák Ai, apmákpek axta kélyentamákxo m'a aphakxa axta Josué.
24 Apkeltaqháwok axta makham israelitas apkelmeyákxo m'a Ai, apkelnáhapweykxo m'a apkeleymomap axta tegma apwányam, natámen axta apsawhomo apkelnapma m'a ektáha axta apmenxenma. 25 Cháxa ekhem nak aptekyawakxa axta doce mil énxet'ák apheykha nak ma'a yókxexma Ai, apkelennay'a tén han ma'a kelán'ák. 26 Axta elwátéssekmok apya'asso néten sawhéwa apagkok ma'a Josué, apkeltamho kólchetamagkok ma'a tegma apwányam nak, ekwokmoho apsawhékpo m'a apyókxoho meyke apkeymomap xama. 27 Keñe axta énxet'ák Israel apkelmágko m'a apnaqtósso, tén han ma'a aqsok ekhéyak axta m'a tegma apwányam, apkeltamhókxa axta etnehek Wesse' egegkok ma'a Josué, 28 tén axta Josué apwatneykxo m'a tegma apwányam nak Ai, wánxa aqsa éleymomáxko m'a tegma apowhók, cham'a negwetayo nak makham. 29 Apkexneyk axta néten yámet Josué m'a wesse' apwányam nak yókxexma Ai ekwokmoho ektaxnakmo, keñe axta ektaxna ekhem apkeltamho kóllekwakxak makham, tén axta kélyensákxo aphápak ma'a nentaxnamakxa nak tegma apwányam, keñe axta kélahakkásekxo meteymog ma'a ekweykmoho néten. Cham'a meteymog kélahakkáseykekxa axta m'a, makhemek makham ma'a.
Josué apkelyetsetma segánamakxa m'a egkexe nak Ebal
30 Apkelanak axta Josué xama aqsok ekwatnamáxchexa m'a Wesse' egegkok nak apagkok, Dios apagkok nak Israel, axta payhok ma'a egkexe Ebal, 31 apkeltémókxa axta etnahágkok israelitas ma'a Moisés, apteme axta Wesse' egegkok apchásenneykha, ekhawo han ma'a ektémakxa nak eknaqtáxésamaxche weykcha'áhak Moisés segánamakxa apagkok: “Xama aqsok ekwatnamáxchexa meteymog élyókxoho meyke kélpaxqáteykekxa'.” Keñe axta énxet'ák Israel apnegkenágko aqsok apkelwatno m'a néten ekwatnamáxchexa nak aqsok, keñe han apkelsánto m'a aqsok nawha'ák apkelnapma segwetassamo nak sẽlásekheykekxoho. 32 Tén axta Josué aptáxésa m'a meteymog ekwatnamáxchexa nak aqsok, nápaqta'awók ma'a énxet'ák Israel, appekkena m'a segánamakxa Moisés axta appekkencháseykekxa. 33 Apyókxoho énxet'ák ektáha nak apkelókxa apancha'awók ma'a Israel, keñe han ma'a apkeleñama nak mók nekha, tén han ma'a apyókxoho apkelámha apmonye'e nak, sẽlpextétamo apkelwesse'e keñe han ma'a segyekpelchémo nak, apchaqnágwokmek axta m'a nekhaw'ék nak yántéseksek ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho apagkok nak Wesse' egegkok, apchaqnágkaxa axta m'a levitas ektáha axta appatmeykha, aptamhéyak nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, yaqwayam enxoho kólmaxnéssesek epasmok Dios ma'a énxet'ák Israel. Nápakha énxet'ák axta apchaqnáha m'a ekpayhókxa nak egkexe Guerizim, keñe han nápakha énxet'ák ma'a ekpayhókxa nak egkexe Ebal, aptáhakxa axta apkeláneya Moisés ma'a sekxók axta, apteme axta Wesse' egegkok apchásenneykha.
34 Keñe axta Josué apkelyetsetchesa énxet'ák ekyókxoho ektáhakxa ekpeywa m'a weykcha'áhak segánamakxa, cham'a ekmowána nak hempasmok, tén han ekmowána nak henlegássesagkoho'. 35 Ekyókxoho axta apkelyetsetchásak énxet'ák ektáhakxa ekpeywa Josué m'a weykcha'áhak nak, Moisés axta appekkencháseykekxa, nápaqta'awók ma'a énxet'ák Israel, ekyókxoho m'a kelán'ák, sakcha'áletkók, keñe han ma'a apkeleñama nak mók nekha, apheykencha'a nak nepyeseksa m'a énxet'ák Israel.