Oposición a la obra
1 1 (3.33) Cuando Sambalat se enteró de que estábamos reconstruyendo el muro, se enojó mucho. Se puso furioso y comenzó a burlarse de los judíos. 2 2 (3.34) Delante de sus compañeros y del ejército de Samaria dijo:

«¿Qué se traen entre manos esos pobres judíos? ¿Creen que podrán reconstruir la ciudad y volver a ofrecer sacrificios? ¿Creen que podrán hacerlo en un día? ¿Piensan que de ese montón de escombros van a sacar piedras nuevas?»

3 3 (3.35) Tobías el amonita, que estaba con él, añadió: «¡El muro que están edificando es muy débil! ¡Basta que se suba una zorra para que se caiga!»
4 4 (3.36) Entonces yo oré:

«¡Dios nuestro, escucha cómo nos ofenden! Haz que todo lo malo que nos desean les pase a ellos. Haz que se los lleven a la fuerza a otro país, y que les roben todo lo que tienen. 5 5 (3.37) No les perdones sus maldades ni te olvides de sus pecados pues nos han insultado por reconstruir el muro».

6 6 (3.38) Así que seguimos reconstruyendo el muro, y como la gente trabajaba con entusiasmo, el muro pronto estaba hasta la mitad de su altura. 7 7 (1) Pero cuando Sambalat, Tobías, los árabes, los de Amón y los de Asdod se enteraron de que la reparación del muro de Jerusalén seguía adelante, y que ya se estaban cerrando las partes caídas, se enojaron muchísimo. 8 8 (2) Todos juntos hicieron un plan para pelear contra nosotros y desanimarnos. 9 9 (3) Entonces oramos a Dios y pusimos guardias de día y de noche para protegernos. 10 10 (4) La gente de Judá se quejaba: «Ya no tenemos fuerzas, y los escombros son muchos. No podremos terminar de reparar los muros».
11 11 (5) Nuestros enemigos pensaban que no conocíamos sus planes, y que nos podrían atacar por sorpresa, para matarnos y así detener la reconstrucción. 12 12 (6) Pero cada vez que nuestros enemigos venían a atacarnos, los nuestros que vivían cerca de ellos nos avisaban. 13 13 (7) Por eso ordené que todos tuvieran listas sus armas: espadas, lanzas y arcos. Luego les pedí que se colocaran agrupados por familias detrás del muro, en los espacios que todavía no habían sido reparados. 14 14 (8) Como vi que estaban preocupados, me levanté y les dije a los jefes, a los gobernadores y a todos los demás: «No tengan miedo. Recuerden que Dios es poderoso, y que ante él todos tiemblan. ¡Luchen por sus compatriotas, sus hijos, hijas, esposas y hogares!»
15 15 (9) Cuando nuestros enemigos se enteraron de que conocíamos sus planes, reconocieron que Dios estaba de nuestra parte. Entonces todos nosotros volvimos a trabajar en la reparación del muro. 16 16 (10) Desde ese momento, la mitad de nosotros trabajaba en la reconstrucción y la otra mitad permanecía armada con lanzas, escudos, arcos y corazas. Los jefes apoyaban a todos los de Judá 17 17 (11) que estaban reparando el muro. Los que cargaban materiales lo hacían de tal manera que con una mano trabajaban y con la otra sostenían su arma. 18 18 (12) Todos tenían su espada sujeta a la cintura mientras trabajaban. El que tocaba la trompeta estaba al lado mío, 19 19 (13) pues yo les había dicho a los jefes y a los asistentes, y a todos los demás:

«El trabajo es demasiado y falta mucho por reconstruir; además, estamos repartidos por todo el muro y lejos unos de otros. 20 20 (14) Por eso, si nos atacan, oirán sonar la trompeta. Si así sucede, corran a ayudarnos. Nuestro Dios luchará por nosotros».

21 21 (15) Desde que salía el sol hasta que aparecían las estrellas, la mitad de la gente reparaba el muro, y los demás mantenían las lanzas en sus manos. 22 22 (16) Yo también le había dicho a la gente que todos debían pasar la noche dentro de Jerusalén para protegerse, y trabajar solamente durante el día. 23 23 (17) Por eso, ni mis parientes ni mis ayudantes, ni los hombres de la guardia que me acompañaban, nos quitábamos la ropa para dormir. Cada uno mantenía el arma en la mano.
Énxet'ák Israel kélwanyeykha
1 Xama axta apleg'a amya'a Sambalat nenxátekhásekxo negko'o m'a tegma kélhaxtegkesso, axta kalchak apwáxok, aplókók apagko' axta, yetlókok axta apkelwanyeykha m'a judíos 2 aptáha appaqmeta nápaqta'awók apkelxegexma'a, tén han sẽlpextétamo nak Samaria: “¿Yaqsa apmako elanagkok makham xa judíos meyk át'ák nak? ¡Apkeneykek kexa kólhok makham elwatnek aqsok apnaqtósso apkelnapma! ¡Apkeneykek kexa yepwának epenchesagkok apkeltamheykha xama ekhem! ¡Apkeneykek kexa elwetekxak makham axnagcha'ák meteymog ektaháneykekxo nak mók nekha'a étkók kélwatno axta nano'!”
3 Apkenmáha axta han nápakha Tobías, apteme axta amonita. Axta aptáhak appaqmeta s'e: “Kóllano exnek meteymog kélhaxta apxátekháseykekxa, kawomhok máleg kayaqnegkesek eyánta enxoho xa.”
Nehemías apkelmaxnagko
4 Keñe axta ko'o sektáha sélmaxneya s'e: “Dios egagkok: ¡yeyxho ektáhakxa nak sẽlwanyeykha negko'o! Yána kaphewakxak ma'a ektémakxa nak sẽlwanyeykha. Yána elmok ma'a apkelenmexma nak, yána elmakpok kólnaqlakxak mók apkelókxa. 5 Eyaqmagkásekxa m'a apkeltémakxa ekmaso nak, ná emassés ma'a ektémakxa nak melya'assáxma nápaqtók xép, hakte apkelwanyeykha m'a énxet'ák apxátekháseykekxa nak tegma kélhaxtegkesso.”
Énxet'ák Israel apkelenmexma apmáheyo yempakha'
6 Nenlenxanakmók axta aqsa negko'o nenxátekháseykekxa m'a tegma kélhaxtegkesso nak, ekweykmo axta náxet kélya'asso néten, apkeltamháha axta énxet'ák yetlo apmáyheykegkoho apagko'. 7 Xama axta apleg'a Sambalat, Tobías, tén han ma'a árabes, tén han ma'a apheykha nak Amón, tén han Asdod, apxegkesa aqsa apkeláneykekxa énxet'ák ma'a kélhaxtegkesso nak nepyáwa Jerusalén, tén han kélápeykxo m'a élyagqáxeykha nak, apkellókók apagko' axta, 8 apyókxoho axta han apheyásawók mók yaqwánxa etnahagkok, yaqwayam ektamagkok ma'a Jerusalén peya yetsagkasek. 9 Keñe axta nélmaxneya Dios egagkok, nennegkena han apkelhaxneykha ekhem, tén han axta'a, yaqwayam hẽlmeyók negko'o. 10 Keñe axta énxet'ák Judá aptáha s'e: “Apkelyelqákpek ma'a apkelpata nak chá'a meteymog nekha'a, hakte xámók agko' ma'a meteymog nekha'a. Mogwanchek han negko'o anlánekxak ma'a meteymog kélhaxtegkesso nak nepyáwa tegma.”
11 Apkeneykek negko'o magwetyehek apkelántaxna enxoho negyeseksa negko'o m'a sẽlenmexma nak yaqwayam hẽlnápok, tén han emágwók ma'a néltamheykha. 12 Hẽlyo'óták axta chá'a negko'o judíos apheykencha'a axta keto' apheykegkaxa xa énxet'ák nak, hẽltennásseták apmáheyo hegketámegmak negko'o m'a apheykha nak negyáwa'. 13 Tén axta séltémo ko'o exmakha chá'a énxet'ák yetlo apnámakkok ma'a teyp nak meteymog kélhaxtegkesso, keñe han élyapwate nak chá'a, tén han ma'a élyagqaxe nak, yetlo apkelmeykha sókwenaqte, sawhéwa, tén han yágke. 14 Xama axta ko'o sekwet'a apkelaka m'a, émpákxeyk axta néten, ektáhak axta séláneya m'a apkelwesse'e nak, tén han ma'a apkelámha apmonye'e nak, tén han ma'a apyókxoho énxet'ák nak: “Nágkóle aqsa. Kaxén kélwáxok Wesse' egegkok apteme apwányam, tén han apcheymap, kólempakha kólmeyók kélókxa xamo', kélketchek apkelennay'a, tén han kelwán'ák, tén han ma'a kélnaqteyegka'a, tén han kélxanák.”
15 Xama axta apkelleg'a sẽlenmexma nempenchesa nenláneykekxa nentáhakxa, tén han metekkessesa Dios ma'a yaqwánxa etnahagkok, negyókxoho axta negya'aweykxak ma'a kélhaxtegkesso nak tegma, nélmeyákxeyk axta chá'a enxama m'a ekpayhókxa chá'a néltamheykegkaxa. 16 Nápakha énxet'ák ahagkok axta ko'o apkeltamháha xa ekhem nak, tén axta han nápakha apkelmeyncha'a apkelmeykha apkenchesso kempakhakma, cham'a sawhéwa, apkeláhakkásamap, yágke, tén han apkeláhakkasso apnénya'ák. Appasmeyk axta apkelámha apmonye'e m'a énxet'ák Judá, 17 apxátekháseykekxa axta m'a tegma kélhaxtegkesso. Apkelpatmeyk axta makham meteymog ma'a apkelpata nak chá'a meteymog nekha'a, xama apmek axta chá'a apkeltamháha, xama apmek axta han chá'a apkelmáha apkelmeykha apkenchesso nak kempakhakma. 18 Apyókxoho axta han chá'a apkelchexanma nepxet sókwenaqte m'a apkeltamheykha apkeláneykekxa nak kélhaxtegkesso m'a tegma, nehekha' axta apkenmáha m'a apchánémap axta chá'a yaqkahaksek kélaqkahasso, 19 hakte axta ektáhak séláneya m'a apkelwesse'e tén han ma'a apkelámha apmonye'e, tén han ma'a apyókxoho énxet'ák nak: “Awanhók agko' nentamheykha, néxpánchesamaxcheyk negko'o, xama xama chá'a m'a kélhaxtegkesso nak nepyáwa tegma, makhawók egmók chá'a. 20 Kélleg'ak sa' agkok ekpáwà kélaqkahasso, hẽlyepetchegwata sa' negko'o, Dios sa' hempasmok nélnápomaxche'.”
21 Nápakha énxet'ák axta chá'a elmaha sawhéwa eleyxmakha, neyseksa néltamheykha negko'o yókxoho ekhem ekweykmoho ekyáqtésa. 22 Axta ektemék han ko'o sélanagkama énxet'ák, apyókxoho ekweykekxoho m'a apkelpasmeykha nak chá'a apkeltamheykha, payhawók enaqtének axta'a m'a kañe' nak Jerusalén, yaqwayam enxoho henleyxchesha axta'a, keñe ekhem chá'a eltemeykha. 23 Axta han ólhaxyawáseykegkok negko'o nélántaxno, ko'o, tén han énámakkok nak, tén han ma'a sempasmeykha nak nentamheykha, tén han ma'a énxet'ák senleyxcháseykha nak, sélxegexma'a nak ko'o, apkelmeykha axta chá'a m'a sawhéwa.