¿Quién es el más importante?
(Mc 9.33-37Lc 9.46-48)
1 En esa misma ocasión, los discípulos le preguntaron a Jesús:

—¿Quién es el más importante en el reino de Dios?

2 Jesús llamó a un niño, lo puso en medio de ellos, 3 y les dijo:

—Les aseguro que para entrar en el reino de Dios, ustedes tienen que cambiar su manera de vivir y ser como niños. 4 Porque en el reino de Dios, las personas más importantes son humildes como este niño. 5 Si alguien acepta a un niño como este, me acepta a mí.
6 »Pero si alguien hace que uno de estos pequeños seguidores míos deje de confiar en mí, merece que le aten al cuello una piedra enorme y lo tiren al fondo del mar.
7 »Muchas cosas en el mundo hacen que la gente desobedezca a Dios, y no hay manera de evitarlo. Pero ¡qué mal le irá a quien haga que otro desobedezca a Dios!
8 »Si lo que haces con tu mano o con tu pie te hace desobedecer a Dios, mejor córtatelos y tíralos bien lejos. Es mejor vivir para siempre sin una mano o sin un pie, que ir al infierno con las dos manos y los dos pies. 9 Si lo que ves con tu ojo te hace desobedecer a Dios, mejor sácatelo y tíralo lejos. Es mejor vivir para siempre con un solo ojo, que ser echado al infierno con los dos.
10-11 »Recuerden: No desprecien a ninguno de estos pequeños, porque a ellos los cuidan los ángeles del cielo.
La oveja
(Lc 15.3-7)
12 »¿Qué opinan? Si uno de ustedes tiene cien ovejas y se da cuenta de que ha perdido una, ¿acaso no deja las otras noventa y nueve en la montaña y se va a buscar la oveja perdida? 13 Y si la encuentra, de seguro se alegrará más por esa oveja que por las otras noventa y nueve que no se habían perdido. 14 De la misma manera, el Dios y Padre de ustedes no quiere que ninguno de estos pequeños se pierda y quede separado de él para siempre.
Perdonar es importante
(Lc 17.3)
15 »Si uno de mis seguidores te hace algo malo, habla con él a solas para que reconozca su falta. Si te hace caso, lo habrás ganado de nuevo. 16 Si no te hace caso, llama a uno o dos seguidores míos, para que te sirvan de testigos. La Biblia enseña que toda acusación debe hacerse frente a dos o más testigos. 17 Y si aquel no les hace caso, infórmalo a la iglesia. Y si tampoco quiere hacerle caso a la iglesia, tendrás que tratarlo como a los que no creen en Dios, o como a uno de los que cobran impuestos para el gobierno de Roma.
18 »Les aseguro que cualquier cosa que ustedes prohíban aquí en la tierra, desde el cielo Dios la prohibirá. Y cualquier cosa que ustedes permitan, también Dios la permitirá.
19 »Les aseguro que si dos de ustedes se ponen de acuerdo, aquí en la tierra, para pedirle algo a Dios que está en el cielo, él se lo dará. 20 Porque allí donde dos o tres de ustedes se reúnan en mi nombre, allí estaré yo.

21 Entonces Pedro se acercó a Jesús y le preguntó:

—Señor, si un miembro de la iglesia me hace algo malo, ¿cuántas veces debo perdonarlo? ¿Solo siete veces?

22 Jesús le contestó:

—No basta con perdonar al hermano solo siete veces. Hay que perdonarlo una y otra vez; es decir, siempre.
El que no quiso perdonar
23 »En el reino de Dios sucede algo parecido a lo que cierta vez sucedió en un país. El rey mandó llamar a sus empleados para que le informaran cómo andaban sus negocios y para que le pagaran todo lo que le debían.
24 »Cuando comenzó a sacar cuentas, le llevaron un empleado que le debía sesenta millones de monedas de plata. 25 Como el empleado no tenía dinero para pagar, el rey ordenó que lo vendieran como esclavo, junto con su esposa y sus hijos, y que vendieran también todo lo que tenía. Así, con el dinero de esa venta, la deuda quedaría pagada.
26 »Pero el empleado se arrodilló delante del rey y le suplicó: “Señor, deme usted un poco más de tiempo y le pagaré todo lo que le debo.”
27 »El rey sintió compasión de su empleado y le dijo: “Vete tranquilo; te perdono todo lo que me debes.”
28 »Al salir del palacio del rey, ese empleado se encontró con un compañero que le debía cien monedas de plata. Lo agarró por el cuello y le dijo: “¡Págame ahora mismo lo que me debes!”
29 »El compañero se arrodilló delante de él y le suplicó: “Dame un poco más de tiempo y te lo pagaré todo.”
30 »Pero aquel empleado no quiso darle tiempo, y mandó que metieran a su compañero en la cárcel, hasta que pagara el dinero que le debía.
31 »Los otros compañeros, al ver lo que había pasado, se molestaron mucho y fueron a contárselo al rey.
32 »Entonces el rey mandó llamar a aquel empleado y le dijo: “¡Qué malvado eres! Te perdoné todo lo que me debías, porque me lo suplicaste. 33 ¿Por qué no tuviste compasión de tu compañero, así como yo la tuve de ti?”
34 »El rey se puso furioso, y ordenó que castigaran a ese empleado hasta que pagara todo lo que le debía.

35 Jesús terminó diciendo: «Lo mismo hará Dios mi Padre con cada uno de ustedes, si no perdonan sinceramente a su hermano.»
¿Yaqsa ektáhakxa ekyawe agko' kéláyo?
(Mc 9.33-37Lc 9.46-48)
1 Apya'eykekxeyk axta anhan apkeltáméséyak Jesús xa ekhem nak. Axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—¿Yaqsa ektáhakxa ekyawe agko' kéláyo m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios ma'a néten?
2 Apwóneykha axta Jesús xama sakcha'a, apkenegkáseykha axta nepyeseksa m'a apkeltáméséyak, 3 tén axta aptéma appeywa s'e:
—Naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke, agkok kólyaqmagkásak kéltémakxa, tén han megkóltamhákxo enxoho m'a ektémakxal'a sakcha'a létkók, megkólántexek sa' ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios. 4 Cha'a apteme ekyawakxa agko' kéláyo aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios ma'a aptemessásamap nak mékoho, tén han aptamheykekxa nak ekhawo nak se'e sakcha'a nak. 5 Kélxama ektáhakxa enxoho kélmà takha' sakcha'a ekhawo nak se'e yetlo kélxeyenma sekwesey, hélmok takha' ko'o.
Sẽlésso anlának mólya'assáxma
(Mc 9.42-48Lc 17.1-2)
6 “Kélxama ektáhakxa enxoho kéllánesso mey'assáxma aphawo nak se'e sakcha'a nak apteme nak ko'o mehey'ásseyam, tásek kóltehetchesek kélyespok meteymog ekyawe kéltekxekxól'a aqsok aktek yaqwayam kaweykesagkok m'a éttawanyexa nak wátsam ekwányam. 7 ¡Asagkók agko' nak la'a keso náxop ekyetnamakxa nak ekxámokma aqsok élyáteyéyak nak elanagkok melya'assáxma énxet! Megkatnehek eyke chá'a megkeytno xa, ¡kéxegke sa' laye, kéllánesso nak chá'a mey'assáxma kélmók!
8 “Cháxa keñamak, kelánéssek sa' agkok megkólya'assáxma m'a kélmek essenhan kélmenek, kólyaqtén, kólchexa' sa' makhawók agko'; tásek kólántexek ekyennaqtamakxa nak egnények ekpense kélmek essenhan xama kélmenek, kaxnók kólchexeyxchek megkaspóneykxa nak táxa ánet kélmék tén han ánet kélmagkok. 9 Kelánéssek sa' agkok nahan megkólya'assáxma m'a kélaqtek, kóllek, kólyenyaw sa' nahan makhawók agko'; tásek kólántexek ekyennaqtamakxa nak egnények xama kélaqtek, kaxnók kólchexeyxchek ánet kélaqta'ák ma'a sẽlmassésseykemxa megkaspóneykxa nak táxa.
Jesús apyetcháseykekxoho nepkések apxegányam
(Lc 15.3-7)
10 “Nágkólwanyoho aqsa chá'a xama enxoho s'e sakcha'a létkók nak. Hakte éltennássek ko'o kéxegke, cham'a Dios apkelásenneykha apkeltaqmelchesso nak chá'a xa sakcha'a létkók nak apheykencha'a chá'a m'a néten nápaqtók Táta. 11 Hakte apwayak axta apteme nak Apketche énxet yaqwayam elwagkasek teyp ma'a ektáha nak chá'a apkelxegányam.
12 “¿Háxko katnehek kéxegke ektáhakxa élchetamso kélwáxok? Yetneyk agkok cien apnaqtósso nepkések xama énxet, keñe exyenmok xama, ¿mekxáyheya aqsa néten egkexe apteykegkaxa pa'at ma'a nápakha noventa y nueve nak, yaqwayam ektamok ma'a nepkések apxegányam nak? 13 Apwetákxeyk agkok ma'a, naqsók ko'o sekxéna kapayhekxohok agko' apwáxok apwetákxo enxoho m'a xama nepkések apxegányam nak, megkaxók ekpayheykekxa apwáxok elanok ma'a noventa y nueve nepkések melxegányam nak. 14 Cháxa aptémakxa nak han ma'a Kélyáp nak kéxegke apha nak néten, mopmenyeyk kaxyenmok xama enxoho s'e sakcha'a nak.
Nentémakxa magyaqmagkásekxeyk senteméssesakxa egmók
(Lc 17.3)
15 “Asagkek agkok apteméssesakxa exchep ma'a aptémo xamo' nak mey'ásseyam, epaqhetches chá'a apxakko', ey'assásegwakxoho nahan chá'a m'a aqsok megyaqhémo. Apkelyahákxók sa' agkok aptáhakxa apcháneya, kataqmelekxak sa' makham apwáxok elanok xép ma'a apyáxeg nak. 16 Sa' agkok elyahákxak aptáhakxa apcháneya, yáneyha sa' xama essenhan apqánet énxet, yaqwayam sa' kóllánekxak amya'a eñama apkelxeyenma m'a apqánet essenhan apqántánxo énxet ektáha apkelweteykegkoho. 17 Sa' agkok nahan elyahákxak aptáhakxa apkelpeywa xa, eltennássekxa sa' ma'a apchaqneykekxexa nak énxet'ák melya'ásseyam; sa' agkok nahan elyahákxohok apkelpeywa m'a énxet'ák melya'ásseyam nak, keñe sa' kóltéhek ma'a aptémakxal'a xama énxet mey'áseyak la'a Dios, essenhan xama m'a énxet apkelmomól'a chá'a selyaqye yaqwayam egkések ma'a Roma.
18 “Naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke, kélmasma nak chá'a kéxegke kalanaxchek keso náxop, kamyawaxchek sa' nahan kalanaxchek ma'a néten, keñe sa' ma'a kélhayo nak chá'a kalanaxchek keso náxop, kólhok sa' nahan kalanaxchek ma'a néten.
19 “Ektáhak nahan ko'o séláneya kéxegke s'e: Apheyásawók agkok mók apkelpeywa kélqánet kéxegke keso náxop yaqwayam elmaxnak aqsok etnahagkok nempeywa nélmaxnagko, egkések sa' nahan ma'a Táta apha nak néten. 20 Hakte cham'a apchaqnákxexa enxoho apqánet essenhan apqántánxo exének sekwesey, axek ko'o nepyeseksa m'a.”
21 Keñe axta apya'eykekxo m'a Pedro, axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a Jesús s'e:
—Wesse', ¿háxko ekwánxa ko'o atnehek mayaqmagkáseykekxa setnéssesakxa émók, cham'a setnéssessekmoho enxoho exma ekmaso? ¿Sieteya ekweykmoho?
22 Keñe axta Jesús aptéma apchátegmoweykegko s'e:
—Matnahak ko'o wának xép ekweykmoho siete, wánxa ekweykmoho setenta, siete aptamheykekxoho chá'a.
Jesús apyetcháseykekxoho wesse' apkeláneykha megkamopyósa elanok pók
23 “Cháxa keñamak, ekhémo nak aptémakxa Wesse' apwányam Dios ma'a ektémakxa axta xama wesse' apwányam apmáheyo axta elánekxések weykcha'áhak ma'a apkeláneykha. 24 Apcheynamók axta nahan apkeláneykekxa weykcha'áhak, kélyentameykekxo axta xama m'a ekyawe agko' axta apméyak selyaqye apagkok. 25 Méko axta nahan apyánmagkasakxa enxoho xa wesse' apkeláneykha nak, tén axta wesse' apwányam apkeltémo kólyenyekxak ekha ekyánmaga kólteméssesek kélásenneykha naqsa, yetlo aptáwa', apketchek, tén han ma'a ekyókxoho aqsok apagkok ekyetnakxa axta, yaqwayam enxoho eyánmagkasek ma'a apméyak aqsok. 26 Apkeltekxekweykmek axta aptapnák xapop nápaqtók wesse' apwányam apagkok xa apkeláneykha nak, axta aptemék apkenagkama s'e: ‘Ná epekhés aqsa sekxo', wesse', ayánmagkasek sa' ekyókxoho.’ 27 Apyósek axta nahan apkelányo m'a wesse' apwányam apagkok; apmasséssessegkek axta aqsa nahan ma'a apméyak, keñe apyenyeykekxo.
28 “Xama axta apteyapma m'a, aptahanyeyók axta nahan pók apxegexma axta aptamheykha xa wesse' apkeláneykha nak, apmeykegko axta nahan ketsék selyaqye apagkok. Apyaqhakkassegkek axta apyespok, keñe apmáheyo ewápakha aptéma apkenagkama s'e: ‘¡Eyánmagkas seméyak axta!’ 29 Keñe m'a apxegexma axta aptamheykha apkeltekxekxama aptapnák xapop apmonye'. Axta aptemék apkenagkama s'e: ‘Ná epekhés aqsa sekxo', ayánmagkasek sa' ekyókxoho.’ 30 Keñe axta metnama m'a pók, apchaqxegkessegkek axta aqsa kañe' sẽlpextétamakxa ekwokmoho apyánmagkassama m'a apméyak aqsok. 31 Chaqhegkek axta nahan apkelwáxok ma'a nápakha apkelxegexma'a axta apkeltamheykha apkelweteya ektémakxa m'a pók, apkeltennáseykekxeyk axta wesse' apwányam apagkok ekyókxoho m'a ektáhakxa axta. 32 Tén axta wesse' apwányam apkeltémo kólyentawakxa'. Axta aptemék apkenagkama s'e: ‘¡Séláneykha ekmaso aptémakxa! Ekmasséssessek axta ko'o exchep ma'a ekyókxoho apméyak axta, hakte apkeltamhók axta. 33 Tásók xeyk xépxa kapyóshok elanok ma'a apxegexma, ekhawo sekteméssesakxa exchek ko'o exchep apkepyósawo sélano.’ 34 Aplómok apagko' axta m'a wesse' apwányam, apkeltémok axta kóllegássesagkohok ekwokmoho apyánmagkasa ekyókxoho m'a apméyak.”
35 Axta aptemék nahan Jesús se'e:
—Sa' etnéssesek nahan kéxegkáxa m'a Táta apha nak néten, megkólásekhákxoho enxoho chá'a kélyáxeg ekweykmo kañók agko' kélwáxok.