Casamiento de Sansón
1 Sansón fue al pueblo de Timná, y al ver a una joven filistea se enamoró de ella. 2 Cuando volvió, le dijo a sus padres:

—He visto en Timná a una joven filistea, y quiero casarme con ella. Hagan ustedes los arreglos necesarios para la boda.

3 Sus padres, entonces, le preguntaron:

—¿Por qué tienes que elegir como esposa a una mujer de esos filisteos, que no conocen a Dios? ¿Es que no hay mujeres en nuestro pueblo o entre los demás pueblos israelitas?

Pero Sansón insistió:

—Esa muchacha es la que me gusta. Vayan a pedirla para que sea mi esposa.

4 Sus padres no sabían que Dios había dispuesto que esto fuera así, porque buscaba una oportunidad para atacar a los filisteos. En esa época los israelitas estaban bajo el poder de los filisteos, 5 así que Sansón y sus padres se fueron a Timná.
Cuando Sansón pasaba por los viñedos, de pronto se oyó un rugido, y un feroz león lo atacó. 6 Pero el espíritu de Dios actuó sobre Sansón y le dio una gran fuerza. Entonces Sansón tomó al león entre sus manos y lo despedazó como si fuera un cabrito. Pero no les dijo a sus padres lo que había sucedido. 7 Poco después llegaron a Timná, y Sansón fue a hablar con la muchacha de la que estaba enamorado. 8 Unos días más tarde, cuando Sansón volvió para casarse, se apartó del camino para ver al león muerto, y resultó que en el cuerpo del león había un enjambre de abejas y un panal de miel. 9 Sansón tomó la miel con las manos y se fue por el camino comiéndola. Al llegar a donde estaban sus padres, les dio miel, y ellos comieron; pero no les dijo de dónde la había sacado.
10 Su padre fue a la casa de la joven, y Sansón hizo allí una fiesta, porque esa era la costumbre entre los jóvenes. 11 Cuando lo vieron los filisteos, le llevaron treinta muchachos para hacerle compañía. 12 Sansón les dijo a los jóvenes:

—Les voy a decir una adivinanza. Si me dan la respuesta dentro de los siete días que va a durar la fiesta, les daré a cada uno de ustedes una capa de tela fina y un conjunto completo de ropa de fiesta. 13 Pero si no la adivinan, cada uno de ustedes me tendrá que dar a mí una capa de tela fina y un conjunto completo de ropa de fiesta.

Los jóvenes contestaron:

—¡Dinos la adivinanza! ¡Queremos oírla!

14 Entonces Sansón les dijo:

«Del devorador salió comida,
y del fuerte salió dulzura».

Pasaron tres días, y los jóvenes no daban con la respuesta. 15 Al cuarto día, le dijeron a la prometida de Sansón:

«Averíguanos la solución de la adivinanza. Haz que tu prometido te la diga porque, si no, te quemaremos a ti y a toda tu familia. ¿Acaso pretenden dejarnos desnudos?»

16 Ella fue a ver a Sansón, y llorando le dijo:

—¡Tú no me quieres! ¡Me desprecias! A mis amigos les contaste una adivinanza, pero a mí no me has dicho la respuesta.

Sansón le respondió:

—¡Pero, mujer! Si ni a mis padres se la he dicho, ¿por qué tengo que decírtela a ti?

17 Ella estuvo llorándole el resto de la semana. Y tanto insistió que el último día Sansón le dio la respuesta. Entonces ella se la dio a conocer a los jóvenes. 18 El séptimo día, antes de que se pusiera el sol, los filisteos fueron a decirle a Sansón:

«No hay nada más dulce que la miel,
y nada más fuerte que un león».

Él les contestó:

«Gracias a mi prometida
supieron la respuesta».

19 Enseguida el espíritu de Dios le dio mucha fuerza a Sansón. Entonces él se fue a Ascalón, y allí mató a treinta hombres. Les quitó sus ropas y se las dio a los que habían averiguado la respuesta. Después, regresó a la casa de sus padres, pues estaba muy furioso por lo que había sucedido. 20 En cuanto a la prometida de Sansón, su padre la casó con uno de los invitados a la fiesta.
Sansón élyamhopma
1 Xama ekhem axta apmeyákxo Sansón ma'a yókxexma Timná, apwetágwokmek axta han xama kelán'a étkok filistea, 2 xama axta apwákxo makham ma'a apxagkok, apkeltennáseyha axta chána, aptáhak axta apkeláneya s'e:
—Ekwetágwokmek ko'o xama kelán'a filistea m'a Timná, éltamhók eykhe héllanaksek amya'a yaqwayam atnehek etáwa'.
3 Keñe axta chána ektáha eyáneya s'e:
—¿Yaqsa ektáha apmako nak etegyágwók aptáwa' nepyeseksa m'a filisteos melya'áseyak nak Dios? ¿Mékoya kelán'a negyeseksa negko'o néleñémeyo xamo', essenhan nepyeseksa apyókxoho nak ma'a israelitas?
Aptáhak axta Sansón apchátegmowágko:
—Wánxa eyke ko'o ekleklamo ewáxok ma'a kelán'a étkok nak, cháxa séltamho nak ko'o hélmések yaqwayam atnehek etáwa'.
4 Axta kalya'ásegkok chána ektáha Wesse' egegkok apkeltémo katnehek ekyókxoho xa, hakte apketamsegkek axta yaqweykenxa etnehek ektamagkok ma'a filisteos, hakte mékoho axta aptemessáseykekxak filisteos énxet'ák Israel xa ekhem nak. 5 Yetlókok axta han apmeyeykekxa Sansón ma'a Timná yetlo chána. Xama axta apwákxo Sansón ma'a émhakxa axta anmen yámet kélcheneykekxa m'a tegma apwányam, ketamokmek axta yámakméwa étkok, yexweyweyha axta. 6 Tén axta ektaxna apwáxok Wesse' egegkok apmopwána m'a Sansón, meyke apmeykha axta han aptemessásak nekha'a étkók ma'a yámakméwa, máxa axta aptemessásak ma'a yát'ay apketkok la'a; axta eyke eltennáseyha chána ektáhakxa. 7 Apwákxeyk axta m'a ekhakxa axta kelán'a étkok ekleklamókxa axta apwáxok, appaqhetchessek axta.
8 Yáma wenaqtémók axta, aptaqhémok axta makham Sansón apmáheyo emok ma'a kelán'a étkok, apyetnakhágweykxeyk axta apteyánegwákxoho m'a yámakméwa ápak, apwetágweykxeyk axta méwa ápak awáxok aptaxnama yányawhéna', apweynchákpek axta apyapmók, apyegmenek axta han eghak. 9 Apkelchekteyk axta han apmek ma'a pápa' apagkok, yaqwayam enxoho emok ma'a apyegmenek, aptaweygkokxeyk axta han neyseksa apxega. Xama axta apwákxo ekhágkaxa chána, apméssek axta m'a yányawhéna', tókagkek axta han ma'a, axta eyke eltennásak eñama m'a kañe' yámakméwa ápak awáxok.
10 Apmahágkek axta Sansón apyáp ma'a ekhakxa kelán'a étkok; tén axta Sansón apkelana xama ektámáxche ekyawe m'a, apkeltémakxa axta chá'a m'a apketkók nak. 11 Apnaqlókek axta treinta apkelxegexma'a filisteo yaqwayam etnehek apkelxegexma, hakte apcháyak axta m'a Sansón. 12 Aptáhak axta apkeláneya Sansón xa treinta nak:
—Altennaksek sa' ko'o xama aqsok kólya'asagkohok sa' kexa. Kélaqhawók sa' agkok kélxeyenma ekwokmo enxoho néxa siete ekhem élánamáxche ektámáxche ekyawe, almésagkok sa' chá'a kélxama kéxegke kélaqlamaxche apkeláxñe apkeltaqmalma, keñe han apáwa kélanchesso nak chá'a kélnáxameykha. 13 Sa' agkok kólaqhawok sélátegmowéyak, hélmések sa' chá'a ko'o kélxama kélaqlamaxche apkeláxñe tén han apáwa apkeltaqmalma, tén han ma'a apáwa nélmeykha nak chá'a nélnáxameykha.
Keñe axta aptáha apkelátegmowágko:
—Hẽltennés sa' aqsok apmáheyo exének magya'áseyak nak. Neghaxnawók negko'o.
14 Apkeltennássek axta Sansón ma'a aqsok apxeyenma magya'áseyak nak:

“Aqsok ekteykekxa
nak chá'a mók
katyapok chá'a nento;
aqsok ekyennaqte nak
katyapok chá'a
nento ekmátsa.”

Ántánxo ekhem axta entáhak melya'áseyak ektáhakxa aqsok ekxénamaxche magya'áseyak nak; 15 keñe axta ektáha cuatro ekhem aptáha apcháneya Sansón aptáwa' s'e:
—Kaltennés hana atáwa' hẽltennaksek sa' negko'o aqsok sẽlmaxneyeykha axta magya'áseyak nak, sa' agkok kalmaxneyáha, agwatnekxak sa' xeye' yetlo yáp apnámakkok. ¡Wánxa ko'onék sẽláneyancha'a kéxegke yaqwayam hẽlmenyexchesek aqsok egagkok!
16 Keñe axta ekya'aweykxo m'a Sansón, kelekxagweyha axta ektáha eyáneya s'e:
—¡Neyke heyásekhék xép! ¡Etaqnagkamchek xép! Apkeltamhók axta exchep epékásekxak aqsok magya'áseyak apkeltennasso m'a sekpeywomo xamo', mehéltennassók han xép ektémakxa.
Aptáhak axta Sansón apchátegmowágko:
—Maltennassók ko'o táta tén han méme, maltennaksehek han xeye'.
17 Kelekxagweykha axta aqsa han nápaqtók ekweykmoho siete ekhem élánamáxche ektámaxche ekyawe, axta kalwátesseykmok, tén axta ektáha siete ekhem apkeltennasa ektémakxa. Yetlókok axta han ekxega éltennássekxo m'a ekpeywomo xamo'. 18 Siete ekhem axta entáhak, peyk axta katxek ekhem, apkelya'aweykxo filisteos aptáha apcháneya Sansón se'e:

“Méko ekhawo ekmátsa m'a
yányawhéna' apyegmenek,
méko han ekhawo
ekyennaqte m'a yámakméwa.”

Apchátegmowágkek axta Sansón:

“Kaxtemék xeyk
kéxegke megkólchakkasso
weyke étkok sektósso
megkólya'asagkehek xeyk.”

19 Yetlókok axta han ektaxno apwáxok Wesse' egegkok apmopwána m'a Sansón; apmeyákxeyk axta m'a Ascalón, apkelnáhapweykxeyk axta han treinta énxet ma'a yókxexma nak, Apkelhaxyawassásegkek axta apkelnaqta, keñe apkelsákxésa m'a apchaqhémo axta apkelátegmowéyak apkelmaxneyeykha. Yetlo aplo axta apmeyákxak ma'a apyáp apxagkok, 20 keñe axta aptáwa' ekxawákxo apxegexma axta chá'a m'a Sansón.