Las guerras y los pleitos
1 ¿Saben por qué hay guerras y pleitos entre ustedes? ¡Pues porque no saben dominar su egoísmo y su maldad! 2 Son tan envidiosos que quisieran tenerlo todo, y cuando no lo pueden conseguir, son capaces hasta de pelear, matar y promover la guerra. ¡Pero ni así pueden conseguir lo que quieren!
Ustedes no tienen, porque no se lo piden a Dios. 3 Y cuando piden, lo hacen mal, porque lo único que quieren es satisfacer sus malos deseos. 4 Ustedes no aman a Dios, ni lo obedecen. ¿Pero acaso no saben que hacerse amigo del mundo es volverse enemigo de Dios? ¡Pues así es! Si ustedes aman lo malo del mundo, se vuelven enemigos de Dios. 5 ¿Acaso no creen que, como dice la Biblia, «Dios nos ama mucho»? 6 En realidad, Dios nos trata con mucho más amor, como dice la Biblia:

«Dios se opone a los orgullosos,
pero brinda su ayuda a los humildes.»

7 Por eso, obedezcan a Dios. Háganle frente al diablo, y él huirá de ustedes. 8 Háganse amigos de Dios, y él se hará amigo de ustedes.
¡Pecadores, dejen de hacer el mal! Los que quieren amar a Dios, pero también quieren pecar, deben tomar una decisión: o Dios, o el mundo de pecado. 9 Pónganse tristes y lloren de dolor. Dejen de reír y pónganse a llorar, para que Dios vea su arrepentimiento. 10 Sean humildes delante del Señor, y él los premiará.
No critiquen a los demás
11 Hermanos, no hablen mal de los demás. El que habla mal del otro, o lo critica, es como si estuviera criticando a la ley de Dios, o hablando mal de ella. Lo que ustedes deben hacer es obedecer la ley de Dios, no criticarla. 12 Dios es el único juez. Él nos dio la ley, y es el único que puede decir si somos inocentes o culpables. Por eso no tenemos derecho de criticar a los demás.
No sean orgullosos
13 Escúchenme, ustedes, los que dicen: «Hoy o mañana iremos a la ciudad; allí nos quedaremos todo un año, y haremos buenos negocios y ganaremos mucho dinero.» 14 ¿Cómo pueden hablar así, cuando ni siquiera saben lo que les va a suceder mañana? Su vida es como la niebla: aparece por un poco de tiempo, y luego desaparece. 15 Más bien, deberían decir: «Si Dios quiere, viviremos y haremos esto o aquello.» 16 Sin embargo, a ustedes les gusta hablar con orgullo, como si fueran dueños del futuro, y eso es muy malo. 17 Si ustedes saben hacer lo bueno y no lo hacen, ya están pecando.
Ekleklamo nak egwáxok ektémakxa keso náxop
1 ¿Háxko éñamakxa m'a kélenmexamaxche tén han apkelátegmomáp nak chá'a énxet kélnepyeseksa kéxegke? Cha'a keñamak ma'a aqsok ekmaso kélmámenyého nak chá'a, élnápomáxko nak chá'a m'a ekpaqméteykha kélwáxok. 2 Kélmenyeyk chá'a aqsok kéxegke, akke chá'a kólweteyk; kólaqhek chá'a kélmók, kólyásekkesek nahan chá'a xama aqsok, agkok chá'a kólwet'ak, kólátegmoweyxchek chá'a, kólenmexaxchek nahan chá'a. Megkólwetyek chá'a m'a aqsok kélmámenyého, hakte megkólmaxneyek chá'a m'a Dios; 3 kélmaxnakkek agkok chá'a aqsok, megkólxakyek chá'a, hakte sagkek chá'a katnehek kélmaxnagko, wánxa aqsa kélmenyeyk chá'a kólya'aksek ma'a aqsok kélyespagko nak. 4 ¡Kéxegke kélyenseyam nak kélyetlo Dios! ¿Yagkólya'ásegkok kéxegke nenteme nénmexma Dios ma'a negásekhayo nak aqsok keso náxop? Negyókxoho ektáhakxa enxoho negmáheyo agásekhohok ektémakxa keso náxop, nénmexma antemekxak ma'a Dios. 5 Nágkólána aqsa ekteme agko' ekpeywa eknaqtáxésamaxche s'e: “Apchásekhayók Dios yetlo apkelmeyeykha m'a espíritu sempekkenchessama axta egwáxok negko'o.” 6 Yágweykmók eyke chá'a negko'o sempasmo Dios yetlo segásekhayo, hakte temék eknaqtáxésamaxche appeywa s'e: “Elenmexhok chá'a Dios ma'a apkeleymákpoho nak, epasmohok eyke chá'a yetlo apkelásekhayo m'a megkaleymáxkoho nak apkelwáxok.” 7 Kólmésaxkoho kélagko' chá'a m'a Dios. Kólenmex chá'a m'a kelyekhama', keñe sa' kanyehek chá'a katyapok kélnepyeseksa kéxegke. 8 Kólyepetchegwakxoho chá'a Dios, keñe sa' elyepetchegwatámhok nahan chá'a kéxegkáxa m'a. ¡Kólyenyés kélmék, kéllane nak chá'a megkólya'assáxma! ¡Kóláxñásekxa kélwáxok, kéxegke kélmámenyého nak kólásekhohok Dios, tén han kélmámenyého nak kóllának ektémakxa keso náxop! 9 ¡Kalyaqhapmakha kélwáxok, kóllekxagwaha, kallapwomák nahan! ¡Kólho katnekxak kéllekxagweykha m'a kéllektegmeykha nak, keñe élyaqhápeykha kélwáxok ma'a élpayheykekxa kélwáxok nak! 10 Kólteme megkaleymáxkoho kélwáxok nápaqtók Wesse' egegkok, keñe sa' etnéssesek néten kéxegke m'a.
Nágkólteme kélyekpelchémo aptémakxa kélmók
11 Élyáxeg, nágkólxén chá'a ekmaso kélnámakkok. Hakte enxama ektáhakxa enxoho nenxeyenma ekmaso egyáxeg, essenhan negyekpelchémo aptémakxa, sagkek katnehek nenxeyenma m'a éltémókxa nak antéhek segánamakxa, negyekpelchémo ektémakxa nahan antéhek ma'a segánamakxa. Nentemék agkok negyekpelchémo ektémakxa m'a éltémókxa nak antéhek segánamakxa, nentemék negko'o énxet segyekpélchémo agkok ma'a segánamakxa, ekpayhawo nak eykhe negko'o antéhek nélyaheykekxoho. 12 Wánxa eyke xama m'a aptáha nak aptekkesso segánamakxa, apteme nak han segyekpelchémo, cham'a apmopwána nak han hegwagkasek teyp ma'a, tén han yának agmátog; keñe exchep, mopwanchek etnehek apyekpelchémo aptémakxa pók, apcháneya enxoho yepwának etnehek.
Magya'áseyak yaqwánxa hentéhek mók ekhem
13 Kóleyxho kaxwók kéxegke s'e kélteme nak chá'a kólpaqmésmakha: “Sakhem sa' ólmahagkok apyawakxa tegma, essenhan saka. Sa' aghók xama apyeyam ma'a, yaqwayam sa' ólyánmagkasaxche', tén han anxámásekxak selyaqye,” 14 ¡megkólya'asagkek kéxegke yaqwánxa katnehek kélha mók ekhem. Kélhawók kéxegke m'a teyáméten ekteyapmól'a yaqwatakxoho, keñe kamaskok ekmanyehe agko'. 15 Akke payhawók chá'a kóltéhek kélpeywa s'e: “Apkeltamhók sa' agkok Wesse' egegkok, ólweynchamha sa' chá'a, keñe sa' anlának se'e, essenhan ma'a ektéma nak.” 16 Kéllenxáneykmók eyke aqsa kéxegke kélteme éleymáxkoho kélpeywa; ekyókxoho eyeymáxkoho nempeywa ektéma nak xa ekteme ekmaso agko'. 17 Negko'o negmowána nak anlának aqsok ektaqmela, keñe manlanye', nenlanak mólya'assáxma.