Dios tendrá compasión de Israel
1 Dios tendrá compasión de Israel, y de nuevo seremos su pueblo elegido. Dios nos hará volver a nuestra tierra. Gente de muchas naciones vendrá a refugiarse en nuestro país, y se unirá a nuestro pueblo. 2 Muchas naciones nos ayudarán a regresar a la patria que Dios nos dio. Pero luego tomaremos prisioneras a esas naciones, y así, los que antes nos dominaron y nos maltrataron acabarán siendo nuestros esclavos.
Israel se burlará del rey de Babilonia
3 Israelitas, Dios calmará nuestro sufrimiento y nos librará de la terrible esclavitud. 4 Entonces nos burlaremos del rey de Babilonia y le cantaremos este poema:

«¡Qué mal que te fue, tirano!
¡Mira en qué terminó tu orgullo!

5-6 »Dios ha destruido por completo
a los malvados reyes de Babilonia.
Ya no seguirán maltratando
sin compasión a los pueblos.

7 »Ahora, toda la tierra está en paz
y canta de alegría.
8 Hasta los pinos y los cedros del Líbano
se alegran de tu ruina y dicen:

“Rey de Babilonia,
ya fuiste derrotado;
ahora nadie volverá a derribarnos”.

9 »En el reino de la muerte
hay un gran alboroto:
los muertos han despertado
y salen a recibir al rey de Babilonia.
Todos los reyes que allí están
se levantan de sus tronos
y salen a su encuentro.
10 Todos ellos le dicen:

“También tú has perdido tu fuerza,
ahora eres como uno de nosotros.
11 La muerte puso fin a tu orgullo
y a la música de tus arpas.
Ahora duermes envuelto en gusanos”.

12 »Rey de Babilonia,
tú que derrotabas a las naciones,
¡has caído de muy alto!
Te creías un dios en el cielo
pero fuiste derribado a la tierra.
13 Te decías a ti mismo:

“Voy a subir hasta el cielo,
allí pondré mi trono
por encima de las estrellas de Dios.
Reinaré desde la montaña
donde viven los dioses.
14 Subiré más allá de las nubes,
y seré como el Dios altísimo”.

15 »¡Pero ahora te han derribado
y has caído a lo más profundo
del reino de los muertos!
16 Los que te vuelven a ver
se quedan mirándote
y con asombro dicen:

“¿Es este el hombre
que hacía temblar a la tierra?
¿Es este el hombre
que derrotaba a las naciones?
17 No, este no puede ser el hombre
que convertía todo en un desierto,
que destruía las ciudades,
y que no liberaba a los prisioneros”.

18-20 »Cuando los reyes de la tierra mueren,
son enterrados en hermosas tumbas.
A ti, en cambio,
no te enterrarán con honores
porque arruinaste a tu país
y masacraste a tu pueblo.
Tu cadáver quedará tirado en el suelo,
y será pisoteado como basura.
Luego lo arrojarán a la zanja
donde tiran a los que mueren en batalla.

»¡Nadie se acordará de tus descendientes
porque fuiste un malvado!
21 ¡Mataremos a tus hijos
por culpa de tu maldad!
¡Ellos pagarán por los crímenes
que cometieron sus antepasados!
¡Ellos no podrán dominar la tierra,
ni llenar de ciudades el mundo!

22-23 »El Dios todopoderoso ha jurado que destruirá a Babilonia. La destruirá por completo; ¡barrerá con todo! En ella no quedará nadie con vida, y nunca más será recordada. Dios la convertirá en un pantano, y en una región llena de lechuzas».
Amenaza de Dios contra Asiria
24 El Dios todopoderoso ha hecho este juramento:

«¡Mis planes no fallarán!
Tal como lo dije, todo se cumplirá.
25 Haré pedazos a los asirios
que ahora ocupan mi tierra;
los aplastaré en mis montañas.
¡Libraré a mi pueblo de su esclavitud!

26 »Este es el plan que he preparado
contra todas las naciones de la tierra,
27 ¡y nadie podrá detenerme!
Yo, el Dios todopoderoso,
juro que así será».
Amenaza de Dios contra los filisteos
28 El año en que murió el rey Ahaz, Dios envió este mensaje:

29 «Pueblo filisteo,
ya ha muerto el rey de Asiria
que tanto te maltrató.
Pero no cantes victoria,
pues ese país se convertirá
en tu peor enemigo;
será peor que una serpiente venenosa.

30 »Yo mataré a los pocos
que te queden con vida;
haré que tu gente
se muera de hambre.

»En cambio, los pobres de Israel
tendrán pasto para sus rebaños,
y descansarán tranquilos.

31 »¡Filisteos, griten de dolor;
tiemblen de miedo!
Porque del norte llega un ejército
como una nube de humo,
y todos sus soldados
están listos para la batalla.
32 A los mensajeros de ese país
se les dirá:
“Dios construyó Jerusalén,
y allí se refugiarán
los más pobres de su pueblo”».
Apkelweykta makham ma'a kélnaqleykekxa axta megkatnahakxa apkelókxa
1 Yepyóshok sa' elanok Wesse' egegkok ma'a Jacob. Apkelyéseykha sa' etnekxak makham ma'a Israel, yának sa' elhakxak makham israelitas ma'a xapop apagkok nak. Elyepetchegwak sa' nahan ma'a megkatnaha nak apkelókxa xamo', epaxqeykxak sa' ma'a Jacob énxet'ák apagkok. 2 Elmok sa' takha' apxámokma apagko' pók aptémakxa énxet'ák ma'a israelitas, elyetlakxak sa' ekweykekxoho m'a apkelókxa, elmok sa' nahan yaqwayam etnéssesagkok apkelásenneykha naqsa m'a israelitas, cham'a Wesse' egegkok nak kañe' xapop apagkok. Elmok sa' israelitas ma'a ektáha axta chá'a apkelma, kóneg sa' etnessásekxak ma'a ektáha axta chá'a apnaqtawáseykegkoho.
Wesse' apwányam Babilonia kélwanyeykha
3 Énxet'ák Israel, apkellókassessek sa' agkok kéxegke kélyampe Wesse' egegkok eñama m'a ektémakxa nak kéllegeykegkoho, tén han ekyentaxnamo kélwáxok tén han kélmésso ekyentaxno agko' kélteme m'a kélásenneykha naqsa, 4 kólyetsetek sa' se'e eknaqtáxésamaxche nak amya'a yaqwayam sa' kólwanyaha m'a wesse' apwányam Babilonia:

“¡Kóllano ektáhakxa wesse' aplo!
¡Kóllano ektáhakxa
ekmassegwokmo m'a
apcheymákpoho!
5 Apmasséssessek
Wesse' egegkok
ektémakxa nak apkelyennaqte
m'a énxet'ák
élmasagcha'a nak apkeltémakxa,
apkelekkexchásekxeyk yámet
apmeykha nak chá'a m'a
wesse' aplo,
6 apkellegassáseykegkoho nak chá'a
énxet'ák yetlo aplo
apkeltekpageykencha'a nak chá'a
meyke néxa,
apkelteyammeykencha'a nak chá'a
énxet'ák yetlo aplo,
apmenxeneykencha'a nak chá'a
meyke apkelmopyósa apkelányo.
7 Sawhékxók kaxwók
meyke ektáhakxa
apheykha énxet'ák
ekyókxoho keso náxop,
taqmelákxeyk apheykha,
apkelwehéseykha nahan
élpayheykxo apkelwáxok.
8 Wokmók yámet pinos
tén han cedros
élaqnéyak nak Líbano
élpayheykekxa awáxok
kélmasséssekmo exchep,
táhak élpaqmeta s'e:
‘Méko sa' kaxwók negko'o
hẽlyaqtennek
apmassegwokmo nak xép.’
9 Yennegkexma s'e
kóneg xapop nak
nepyeseksa nak ma'a
apkeletsapma,
apkelántekkek nahan
peya emok takha' exchep.
Naqxétekhágkek apkelhagák ma'a
apkeletsapma axta,
apkelanyexakmek xép
apyókxoho m'a
apkelámha apmonye'e
axta keso náxop;
apkelchampákxeyk
néten apkeltaháno
apyókxoho m'a kelwesse'e
apkelwányam axta
ekyókxoho apheykegkaxa.
10 Apyókxoho nahan
apheyásawók mók apkelpeywa m'a,
aptáhak apcháneya s'e:
‘Méko exchepxa
entáhak apyennaqte,
eghágweykxók negko'o.
11 Keso néxa exchep
apcheymákpoho s'e
tén han apháxenmo
apkelpáwá m'a
arpa apagkok.
Élchónamaxche kaxwók ma'a
apyetnamakxa néten,
yápa apketkók nahan ma'a
apchaqlamap.’

12 “¡Apteyekmek xép néten
yaw'a apwányam apteyapmól'a
amonye' élseye!
Kélyenyenteyk xép náxop,
apnaqtawáseykegkoho
axta chá'a m'a
pók aptémakxa énxet'ák.
13 Aptéma axta chá'a
kalchetmok apwáxok se'e:
‘Wántek sa' ko'o
ekweykmoho m'a néten;
apekkenwók sa' sektaháno ekyawe
ektaqmalma m'a néten nak Dios
yaw'a apagkok;
axek sa' ko'o m'a
makhawók agko' nak nexcheyha,
cham'a egkexe eyaqneykekxexa nak
ma'a aqsok kéláyókxa.
14 Wántek sa' ma'a teyp
netnók agko' nak ma'a yaphope;
atnehek sa' ma'a aptémól'a
Dios meyke nak Ekhémo.’
15 ¡Apteyekmek eyke m'a kañe'
apkelmaheykegkaxa nak chá'a
apkeletsapma,
cham'a kañók agko' nak máxek!
16 Apchaqneyk nahan chá'a
apkelano m'a
ektáha nak chá'a apkelwete,
aptáhak nahan chá'a apkelpaqmeta
neyseksa apkelányo s'e:
‘¿Enxoho énxet
apkelyegwakkáseykencha'a
axta chá'a énxet'ák
ekyókxoho apheykegkaxa xa,
apmassesseykmo nak
ma'a apkelókxa
apheykegkaxa nak chá'a pók
aptémakxa énxet'ák,
17 aptemessáseykekxo nak meyke
xama aqsok keso nélwanmégkaxa,
apmassesseykmo nak ma'a
tegma apkelyawe,
mekxeykekxo axta m'a
énxet'ák apkelmomap axta?’
18 Apyókxoho kelwesse'e
apkelwányam apkelókxa chá'a
apkeletsapmak yetlo kéláyo,
yetneyk chá'a takhaxpop
apagkok apagko' xama;
19 keñe exchep kélyenyawa aqsa
megkatnahakxa takhaxpop,
máxa m'a aqsok ápak kélyamasmal'a
megkaleklól'a kélwáxok kóllano',
máxa m'a kélhápak
élteyammomáxchel'a
nepyeseksa m'a énxet'ák aptekyawa,
kélyaqténcháséyak la'a apyespa'ák,
kélchexakhál'a m'a kañe' máxek
ekxámokmakxal'a m'a meteymog.
20 Megkólátawanyek sa'
ektéma nak ma'a nápakha
kelwesse'e apkelwányam nak,
hakte aptawáseykha m'a apchókxa,
apkelnapmeyk ma'a
énxet'ák apagkok.
Megkawegqók sa' chá'a
apkelweynchámeykha m'a
énxet'ák élmasagcha'a nak
apkeltémakxa
aptawán'ák neptámen.
21 Kóllánekxa sa' kéltáhakxa
yaqwayam kólnápekxak
kélketchek apkelennay'a
eñama ekmaso apkeltémakxa m'a
apyapmeyk nak,
yaqwayam sa' megkalxének kaxwók
apkelwáxok etnahagkok apagkok
keso náxop,
tén han exámaksek
tegma apkelyawe
keso nélwanmégkaxa.”

22 Aptáhak Wesse'
ekha nak apyennaqte s'e:
“Alenmexek sa' ko'o xa énxet'ák nak,
amasséssók sa' apkelxénamap ma'a
Babilonia,
yetlo m'a apkeleymomap
nak ma'a kañe',
tén han ma'a apketchek
ekweykekxoho m'a aptawán'ák nak.
23 Ekyetnamakxa yelpa'
ekmomhápa sa' atnessásekxa'
tén han yókxexma
apxámokmakxa sawe apkelyawe.
Wáxñeksek sa' ma'a kéláxñesso
ekmassesseykmoho nak aqsok”
Wesse' egegkok
ekha nak apyennaqte
apxeyenma xa.
Asiria yaqwayam kólmasséssók
24 Naqsók aptáha appeywa
Wesse' ekha nak apyennaqte s'e:
“Megkatnehek sa'
megkalánamáxche m'a
sekxeyenma axta ko'o kalanaxche';
aqsok sekmámenyého axta katnehek,
katnehek sa'.
25 Amasséssók sa'
énxet'ák Asiria m'a seyókxa,
alteyammaha sa' ma'a
néten meteymog
élekhahéyak ahagkok nak.
Kamaskok sa' elhakpok
énxet'ák ahagkok ma'a
apkeltamheykha ekyentaxno
apkelmésso nak chá'a m'a,
kamaskok sa' apkelpata m'a
aqsok ekyentaxno
apkelpatmeykencha'a nak chá'a.
26 Cháxa sekxéna nak ko'o alának
ekyókxoho keso náxop.
Xénchek ewáxok
allegássesagkohok ma'a
ekyókxoho apheykegkaxa nak chá'a
pók aptémakxa énxet.”
27 Apxénchek katnehek
Wesse' ekha nak apyennaqte xa,
méko nahan kawának kanókasha.
Peyk ellegássesagkoho',
méko nahan
kayaqmagkassessók mók
ma'a yaqwánxa etnehek.
Dios apxeyenma ellegássesagkohok filisteos
28 Apxeyenmeyk axta Isaías apyeyam apketsapma axta wesse' apwányam Ahaz se'e amya'a nak:

29 Filisteos, nágkalpayhekxa aqsa
kélwáxok kélekkexchesa m'a yámet
kéltekyaweykencha'a axta chá'a,
hakte sa' kañék katyapok
xama yéwa m'a
ekteyapmakxa nak chá'a m'a yéwa,
katyapok sa' xama yéwa ekwányam
ekmowána kampa'.
30 Keytek sa' pa'at
yaqwayam elagkok apnaqtósso
énxet'ák ahagkok meyke nak
aqsok apagkok ma'a
yókxexma ahagkok nak,
tásek sa' katnehek apkellókasso
apkelyampe m'a énxet'ák
meyke nak aqsok ma'a apxanák.
Keñe sa' ko'o wának emaskok
meyk élnapma m'a énxet'ák apagkok,
alnáhakkasek sa' nahan ma'a
apkeleymomap enxoho apqántawo'.
31 ¡Filisteos, kélheykha nak apyókxoho
tegma apkelyawe, kallapwomák,
kalpayheykha kélatña'ák
kóllekxagwaha,
kólpexyennem kélaye!
Hakte apkelxegakmek énxet
apxámokma yaqwayam
yempakhak ma'a
ekpayho nak nexcheyha,
máxa éten ekpánmal'a aptáhak;
méko nahan xama enxoho
apteyapma neyseksa m'a
apkeleyweykekxa nak apkelxega.
32 ¿Háxko sa' kóltéhek
kólátegmowagkokxak
ektáha nak élápháseykha m'a
apchókxa nak?
“Dios appekkenma m'a Sión.
Sa' elyexánegwakxak chá'a
énxet'ák apagkok
ekyentaxnamo nak chá'a
apheykha m'a”.