Ahora somos hijos de Dios
1-2 Lo que quiero decir es esto: Mientras el hijo es menor de edad, es igual a cualquier esclavo de la familia y depende de las personas que lo cuidan y le enseñan, hasta el día en que su padre le entrega sus propiedades y lo hace dueño de todo. 3 Algo así pasaba con nosotros cuando todavía no conocíamos a Cristo: los espíritus que controlan el universo nos trataban como si fuéramos sus esclavos. 4 Pero, cuando llegó el día señalado por Dios, él envió a su Hijo, que nació de una mujer y se sometió a la ley de los judíos. 5 Dios lo envió para liberar a todos los que teníamos que obedecer la ley, y luego nos adoptó como hijos suyos. 6 Ahora, como ustedes son sus hijos, Dios ha enviado el Espíritu de su Hijo a vivir en ustedes. Por eso, cuando oramos a Dios, el Espíritu nos permite llamarlo: «Papá, querido Papá». 7 Ustedes ya no son como los esclavos de cualquier familia, sino que son hijos de Dios. Y como son sus hijos, gracias a él tienen derecho a recibir su herencia.
Pablo se preocupa por los gálatas
8 Antes, cuando ustedes todavía no conocían a Dios, vivían como esclavos de los dioses falsos. 9 Pero ahora conocen a Dios. Mejor dicho, Dios los conoce a ustedes. Por eso, no puedo entender por qué se dejan dominar de nuevo por esos espíritus que controlan el universo. ¡Si ellos no tienen poder, ni valen nada! 10 Ustedes todavía les dan importancia a ciertos días, meses, épocas y años. 11 ¡Me asusta el pensar que de nada haya servido todo lo que he hecho por ustedes!
12 Hermanos míos, yo les ruego que se amolden a mí, como yo me he amoldado a ustedes. Ustedes no me causaron ningún daño, 13 sino que me enfermé y, por eso, tuve que pasar un tiempo en Galacia anunciándoles las buenas noticias. 14 Aunque mi enfermedad les causó muchos problemas, ustedes no me despreciaron ni me rechazaron. Al contrario, me recibieron en sus hogares como si yo fuera un ángel de Dios, ¡o Jesucristo mismo! 15 Yo sé muy bien que, de haberles sido posible, hasta se habrían sacado los ojos para dármelos. ¿Qué pasó con toda esa alegría? 16 ¡Ahora resulta que, por decirles la verdad, me he hecho enemigo de ustedes!
17 Los que quieren obligarlos a obedecer la ley judía se muestran ahora muy interesados en ustedes. Pero lo que en verdad quieren es hacerles daño, pues desean que se olviden de mí y que se interesen por ellos. 18 Está bien interesarse por otras personas, si lo que se desea es hacerles el bien. Pero si ustedes realmente se interesan por mí, háganlo siempre y no solo cuando estoy con ustedes. 19 Yo los quiero como a hijos, pero mientras no lleguen a ser como Cristo, me harán sufrir mucho, como sufre una madre con los dolores de parto. 20 ¡Cómo quisiera estar con ustedes en este momento, para hablarles de otra manera! ¡Estoy muy confundido, y no sé cómo tratarlos!
El ejemplo de Agar y Sara
21 Ustedes, los que quieren obedecer la ley, díganme una cosa: ¿no han leído lo que la Biblia nos dice de Abraham? 22 Dice que él tuvo dos hijos, uno de ellos con su esclava, y el otro con su esposa, que era libre. 23 El hijo de la esclava nació como nacemos todos nosotros, pero el hijo de su esposa nació gracias a que Dios se lo prometió a Abraham. 24-25 Estos dos casos pueden servirnos de ejemplo. Las dos mujeres representan dos pactos. Agar representa el pacto del monte Sinaí, que está en Arabia, pues todos sus descendientes nacen siendo esclavos. Ese monte representa a la ciudad de Jerusalén y a todos los que viven como esclavos de la ley. 26 Pero Sara representa al nuevo pacto, por el cual pertenecemos a la Jerusalén del cielo, la ciudad de todos los que somos libres. 27 Refiriéndose a Sara, la Biblia dice:

«¡Alégrate, mujer,
tú que no puedes tener hijos!

»¡Grita de alegría, mujer,
tú que no los has tenido!

»Y tú, mujer abandonada,
¡ahora tendrás más hijos
que la mujer casada!»

28 Hermanos míos, ustedes son como Isaac, el hijo que Dios le prometió a Abraham. Y digo que son como él, porque son los hijos que Dios le había prometido. 29 En aquel tiempo, el hijo que Abraham tuvo con Agar perseguía a Isaac, que nació gracias al poder del Espíritu. Y ahora pasa lo mismo: los que desean seguir bajo el control de la ley nos persiguen a nosotros, que somos los hijos de la promesa. 30 Pero la Biblia nos cuenta que Dios le dijo a Abraham: «Echa de aquí a esa esclava y a su hijo; él no tiene derecho a compartir la herencia con tu hijo Isaac, que nació de una mujer libre.»
31 Hermanos, nosotros no somos esclavos de la ley, sino que somos libres. No somos como el hijo de la esclava, sino como el de la mujer libre.
Negko'o kaxwók nenteme Dios apketchek
1 Akke ko'o ekmakók axének se'e: apketchetsék agkok makham ma'a yaqwayam nak exkekxak aqsok, exhok ma'a kélásenneykha naqsal'a, apagkok eykhe katnehek ma'a ekyókxoho aqsok nak. 2 Yetneyk nahan katnehek énxet aptaqmelchesso, tén han apkeltaqmelchessesso m'a aqsok apagkok, ekweykmoho ekwokmo m'a ekhem appekkenchessamakxa axta m'a apyáp. 3 Hawók nahan sentémakxa nak negko'o xa; ẽlmomchek axta negko'o aqsok ekha nak élmowancha'a éláneykencha'a nak keso náxop senteméssessama máxa sẽlásenneykha naqsa, cham'a nentémakxa axta egketcheyetse'. 4 Xama axta ekweykmo ekhem, apcháphassegkek axta Apketche Dios, apteyekmo axta apkeñama xama kelán'a, apkelyaheykekxoho m'a éltémókxa axta antéhek ma'a Moisés segánamakxa apagkok, 5 yaqwayam enxoho hẽlhaxyawássekxak negko'o neyseksa negánémaxche anlának ma'a éltémókxa nak antéhek segánamakxa, tén han hegmések negko'o yaqwayam antéhek Dios apketchek. 6 Apcháphassegkek axta Apketche Espíritu apagkok Dios kañe' egwáxok negko'o, hakte nentemegkek negko'o kaxwók apketchek; etnehek nahan chá'a Espíritu ewónmakha s'e: “¡Abbá!” nenteme nak “¡Táta!” 7 Háwe kaxwók xép apteme kélásenneykha naqsa, Dios apketche kaxwo'; apmenyeyk nahan elmeyásekxak xépxa ekyókxoho aqsok, eñama apteme apketche.
8 Kelmomchek axta kéxegke aqsok ekha nak élmowancha'a élheyásamáxkoho nak aqsok kéláyókxa, háwe eyke, cham'a megkólya'áseykegkaxa axta makham ma'a Dios. 9 Keñe kaxwo', kélya'áseykegkoho nak kéxegke m'a Dios, apkelya'áseykegkoho nak han kaxwók kéxegke m'a Dios, ¿háxko katnehek kóltemekxak makham kélyaheykekxoho kéxegke xa aqsok mékoho nak, tén han élmayóseka ekha nak élmowancha'a, tén han katnéssásekxak makham élásenneykha naqsa? 10 Makhemek makham kéxegke kélpagkanma chá'a ekhem, tén han pelten, tén han apyeyam. 11 ¡Tamheykha ko'o ewáxok katnehek eyaqhémo sektamheykha axta ko'o kélnepyeseksa kéxegke!
12 Élyáxeg, éltamhók ko'o kóltéhek sektémakxa nak ko'o, hakte ekheyásamáxchekxók axta ko'o kéxegke. Axta ko'o hélteméssesseykmohoxma ekmaso kéxegke xama enxoho. 13 Kélya'ásegkok eyke kéxegke sekxók axta séltennáseykencha'a tásek amya'a, sekháxamáxche axta keñamak. 14 Kelhayak axta eyke kéxegke xa sekháxamáxche nak, axta eyke héltaqnagkók, axta anhan héltaqhessamo', máxa xama Dios apchásenneykha axta aqsa élteméssessók sélmoma takha', máxa axta élteméssessók ma'a Cristo Jesús. 15 ¿Háxko eyke ekmaheykegkaxa kaxwók ma'a ektaqmeleykha axta kélwáxok? Ewanchek ko'o axének ektaqmela kéxegke, kawomhok axta kélleklo kélaqtek hélmések ko'o, kélewagko enxoho. 16 ¿Sélenmexma enxeykel'a kéltamhákxak kaxwók ko'o kéxegke, eñama séltennasso m'a amya'a ekmámnaqsoho nak?
17 Awanhek kéxegke apkelmopmenyého xa énxet'ák nak, háwe eyke ektaqmalma ektémakxa élchetamso apkelwáxok. Wánxa eyke aqsa apmenyeyk hegkexakkasek negko'o kéxegke, yaqwayam enxoho kólámenyéhok nahan kéxegkáxa xa énxet'ák nak. 18 Tásek negko'o agámenyéhok ma'a énxet'ák nak, yetlo ektaqmalma élchetamso egwáxok akke; tásek kóltéhek chá'a xa ektáha nak, háwe ekwánxa agkok kóltéhek sekha nak ko'o kélnepyeseksa kéxegke. 19 Étchek sélásekhayo, añegkohok sa' ko'o makham, ektémól'a kañegkohok kelán'a amonye' ekteme naqláwa, ekweykmoho apha kélwáxok kéxegke m'a Cristo. 20 ¡Axho annal'a ko'o xamo' kéxegke m'a, keso kaxwo' nak, yaqwayam enxoho agkések sekpeywa ektaqmela kéxegke, akke ay'ásegkok ko'o yaqwánxa atnéssesek kéxegke!
Ektémakxa axta Agar tén han Sara
21 Héltennés hana xama aqsok, kéxegke kélmámenyého nak kóltéhek kélyaheykekxoho éltémókxa nak antéhek segánamakxa ¿Enxoho axta eykel'a kóllegeyk kéxegke ektémakxa nak ekpeywa m'a segánamakxa? 22 Xeyenmeyk axta apwetaya apqánet apketchek ma'a Abraham: xama apketche axta étche m'a kelán'a ektáha axta kélásenneykha naqsa keñe axta pók apketche étche m'a kelán'a aptáwa' apagko' axta, megkatne axta kélásenneykha naqsa. 23 Axta nahan aptemék aptéyeykmo étche kelán'a kélásenneykha naqsa axta m'a sentémakxa nak chá'a negko'o nempalleykmo negyókxoho; keñe étche axta m'a kelán'a megkatne axta kélásenneykha naqsa aptéyeykmo yaqwayam katnehek ma'a aptémakxa axta appeywa Dios. 24 Yetneyk ektémakxa chá'a xa; ánet ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho ekyetchesamaxkoho m'a ánet kelán'a nak: xama m'a élánamáxche axta egkexe Sinaí, cháxa ekyetchesamaxkoho m'a Agar, ektáha nak egken ma'a yaqwayam nak etnahagkok kélásenneykha naqsa. 25 Hakte Agar ekyetchesamaxkoho nak egkexe Sinaí ekyetna nak Arabia, ekteme nak han ekyetchesamaxkoho Jerusalén se'e kaxwo' nak, hakte kélásenneykha naqsa axta kélteméssessók xa tegma apwányam nak, yetlo m'a énxet'ák ektáha nak apheykha m'a. 26 Háwe eyke kélásenneykha naqsa m'a Jerusalén apyetna nak néten, negko'o nahan nenteme énxet'ák apagkok. 27 Hakte temék eknaqtáxésamaxche s'e:

“Kapayhekxa awáxok,
kelán'a megkate nak étche,
xeye nahan meyke nak étchek;
kalpáxamha kapayhekxak
awáxok, xeye' megkay'áseyak
nak ektémakxa
ekmáske ekteme naqláwa.
Hakte apxámok sa' etnehek
étchek ma'a kelán'a
ektaqmópeyak nak,
megkaxók sa' ma'a kelán'a
apha nak atáwa'.”
28 Élyáxeg, kéxegke kélteme kélhémo m'a Isaac: kéxegke kélteme kélketchek, apkeltennassama elmések Dios ma'a Abraham. 29 Ekhawo ektémakxa axta nahan, cham'a nanók axta, aptéyeykmo axta m'a sakcha'a ektémakxa nak chá'a negko'o nempalleyam, aptawáseykegkoho axta chá'a m'a sakcha'a aptéyam axta eñama Espíritu aptamheykha, katnohok nahan chá'a kaxwók xa ektéma nak. 30 ¿Háxko eyke ektémakxa m'a eknaqtáxésamaxche'? Temék ekpeywa s'e: “Kóltekkes kelán'a kélásenneykha naqsa yetlo étche, hakte mopwanchek exkohok xamo' aqsok kelán'a kélásenneykha naqsa étche m'a kelán'a megkatnaha nak kélásenneykha naqsa étche.” 31 Élyáxeg, háwe negko'o étchek ma'a kelán'a kélásenneykha naqsa nak, akke étchek negko'o m'a kelán'a megkatnaha nak kélásenneykha naqsa.