Lamento por la ciudad de Tiro
1 Dios también me dijo:

2 «Dedica este lamento a la ciudad de Tiro por su destrucción. Dale este mensaje de parte del Dios de Israel:

3 “Tú, ciudad de Tiro,
te creías bella y perfecta;
te aprovechaste de estar junto al mar
para comerciar con muchos países.
4 Ciertamente, dominabas los mares.
Tenías la belleza
de un barco bien construido.
5 Tu casco lo hicieron
con pinos del monte Senir;
tu palo mayor fue labrado
en cedro del monte Líbano.
6 Tus remos eran de roble,
fina madera del monte de Basán.
Las tablas de tu cubierta
eran de ciprés traído de Chipre.
Todas ellas estaban adornadas
con incrustaciones de marfil.
7 Tus velas te servían de bandera,
y eran de fino bordado egipcio.
Tus toldos, de tela roja y morada,
los trajeron de las costas de Elisá.

8 ”Contabas con una tripulación experta.
Tenías los mejores capitanes y marinos:
gente de Tiro, Arvad y Sidón.
9 Tus daños los reparaban
expertos carpinteros de Guebal.
Marineros de todas partes
hacían negocios en tus puertos.
10 Tu ejército estaba formado
por gente de Persia, Lidia y Libia;
cuando te adornaban con sus armas,
hacían que te vieras muy hermosa.

11 ”Soldados de Arvad y de Gamad
defendían tus murallas
con la ayuda de tu ejército.
Todo el tiempo vigilaban tus torres,
y cuando colgaban sus escudos
a lo largo de tus murallas,
hacían que te vieras más hermosa.

12 ”Tú, ciudad de Tiro, eras tan rica que la gente de Tarsis venía para hacer negocios contigo. Tu mercancía la pagaban con plata, plomo, hierro y estaño. 13 También los comerciantes de Grecia, Tubal y Mésec compraban tus mercancías, y te pagaban con esclavos y con utensilios de bronce. 14 La gente de Bet-togarmá te pagaba con finos caballos para montar, y con caballos y mulas para el trabajo. 15 También hacías negocios con los comerciantes de Dedán y de otros puertos lejanos, los cuales te pagaban con marfil y con madera de ébano.
16-18 ”Tus mercancías eran tan variadas, y tu riqueza tan grande, que hasta los sirios comerciaban contigo, y te pagaban con piedras preciosas y telas muy finas. También Israel y Judá te compraban mercancías, y te pagaban con su mejor trigo, y con pasteles, miel, aceite de oliva y especias aromáticas. Damasco te pagaba con vino de Helbón y con lana de Sahar. 19 Los comerciantes de Dan y los griegos te traían de Uzal hierro forjado y especias aromáticas.
20 ”La gente de Dedán te pagaba con sillas de montar. 21 Los de Arabia y todos los príncipes de Quedar te pagaban con corderos, chivos y carneros. 22 Tus clientes de Sabá y Raamá te pagaban con finos perfumes, y con oro y piedras preciosas. 23 Entre tus clientes estaban también los comerciantes de Harán, Cané, Edén, Sabá, Asiria y Media; 24 ellos te vendían telas finas, mantos bordados de color púrpura, tapices de muchos colores y fuertes cuerdas trenzadas. 25 ¡Las naves de Tarsis transportaban tus mercancías!

”Tú, ciudad de Tiro,
parecías un barco en alta mar
cuando va cargado de riquezas.
26 Pero tus marinos te llevaron
por los mares más profundos,
y allí te hizo pedazos
el fuerte viento del este.
27 ¡Al fondo del mar se fueron
tus mercancías y tus productos!
El día que te hundiste,
se fueron al fondo del mar
todas tus riquezas,
tus marineros y tus capitanes,
tus carpinteros y tus comerciantes,
tus soldados y tus pasajeros.

28 ”Tus capitanes pedían ayuda,
y temblaba la gente de las costas;
29 los marineros se lanzaron al agua,
y bajaron a tierra junto con los capitanes.
30-31 Sus gritos eran desesperados;
amargamente lloraban por ti,
se pusieron ropa de luto,
y de muchas otras maneras
mostraron su dolor.
32 Entonaron por ti un lamento,
y exclamaron con gran tristeza:
‘¡Ay, ciudad incomparable,
ahora estás en el fondo del mar!’

33 ”Cuando bajaban de los barcos
las mercancías que vendías,
las naciones quedaban satisfechas;
con tus riquezas y abundantes productos
se enriquecían los reyes del mundo.
34 Pero te hundiste en el océano;
ya descansas en el fondo del mar.
¡Y contigo se hundieron también
tus mercancías y tus pasajeros!

35 ”Esto que te ha sucedido
hace que tiemble de miedo
la gente que vive en las costas.
Sus reyes están espantados;
en la cara se les nota el terror.
36 Los comerciantes de otras naciones
te lanzan silbidos de burla.
¡Eres motivo de espanto
porque has dejado de existir!”»
Negmeneykmasso senlapwayam kélmeneykmássesso tegma apwányam Tiro
1 Epaqhetchessek axta ko'o Wesse' egegkok. Aptáhak axta seyáneya s'e: 2 “Xép, apteme nak énxet, enneykmés sa' se'e negmeneykmasso senlapwayam nak. 3 Tiro sa' enneykmássesek, cham'a tegma apwányam apyetnama nak nenteyapmakxa m'a neyáwa wátsam ekwányam, apkelyánmagkásamákpexa nak chá'a m'a pók aptémakxa énxet'ák, apkelókxa ekxámokma agko' ekhéyak nak ma'a neyáwa wátsam ekwányam. Eltennés sa' aptáha appeywa Wesse' egegkok se'e:

“Xép, tegma apwányam Tiro,
apxéneykha nak chá'a apteme
aphémo yántakpayhe
ektaqmalma agko'.
4 Weykmok néxa apkeláneykha m'a
neysekso nak wátsam ekwányam,
aptaqmelchessamók xép
apkelane m'a
ektáha nak apkelane.
5 Apkelánessegkek ekyókxoho
yántéseksa'ák apagkok ma'a
yámet pino éleñama nak
kélseykenta m'a egkexe Senir;
keñe yámet ekwenaqte apagkok
apkelánéssama m'a
xama yámet cedro
eñama nak ma'a Líbano;
6 keñe yámet kélmeykha nak chá'a
kólxegkesek
apkelánéssama m'a yámet robles
éleñama nak ma'a Basán;
keñe axta apkelánéssama
apwáxok ma'a
yámet ciprés,
éleñama axta kélseykenta m'a
neyáwa yókxexma Chipre
yetlo kélpáxaqteyáseyak chá'a
ektáxama m'a aqsok ekmope
élánamáxche nak
yánnapóxeg apma'ák.
7 Keñe axta apáwa apagkok
kélpeykeseykekxa nak chá'a néten
aptáha m'a apáwa apkeláxñe
kéleykmassáseykha
nak chá'a kélótma
apkeñama nak ma'a Egipto,
apáwa kélmakheyáseykha néten
apagkok axta nahan
apteméssessók ma'a;
tén axta kélpakxenchesso nak chá'a
aptáha m'a apáwa hómáyok
tén han apyexwase,
apkeleñama axta
kélseykenta m'a
nekha wátsam ekwányam Elisá.
8 Sidón tén han Arvad
énxet'ák axta nahan ma'a
apkelxegkesso nak chá'a,
énxet'ák ekha apkelya'áseyak
aqsok axta nahan ma'a
apkelpeyncháméyak nak chá'a.
9 Axta nahan elánekxak chá'a
aqsok apagkok ekmaso m'a
énxet'ák apkeleñama axta
m'a Guebal,
nanók apmopwancha'a axta
apkeltamheykha
apkelánéyak ma'a yántéseksek.
Apkelyánmagkásamákpek
axta chá'a exchep
apyókxoho m'a énxet'ák
apkelchánte nak chá'a
yántakpayhe apkelxega neygmen.
10 Kempakhakma yapmeyk axta nahan
aptemessáseykegkok xép ma'a
énxet'ák apkeleñama nak
Persia, Lidia tén han ma'a Libia;
apwakhassegkek axta
apyempehek ma'a
apkeláhakkásamap nak
tén han ma'a apkelatchesso
apqatkok nak,
tén axta ektaxnéssamo.

11 “Énxet'ák Arvad axta apchaqneykha m'a nekhaw'ék nak meteymog kélhaxta nepyáwa, yetlo m'a sẽlpextétamo apagkok, keñe axta énxet'ák Gamad apheykencha'a m'a tegma apkelwenaqte apagkok nak. Apkelmakheyáseykha axta apkeláhakkásamap ma'a ekyókxoho ekwegqakxa nak nekhaw'ék ma'a meteymog kélhaxta nepyáwa, apkeltémok axta etaqmelhok apagko' kóllano'. 12 Xámok agko' axta m'a aqsok apagkok, Apkelyánmagkásamákpek axta chá'a m'a énxet'ák Tarsis, egkések axta chá'a ekyaqmageykekxa aqsok apkexeykekxa m'a sawo ekmope ekmomnáwa, tén han ma'a sawo ekyentaxno, tén han ma'a sawo ekpexpope ekmanyehél'a kapayhekxa' tén han ma'a yáma énmaga aktek ekmomhápal'a. 13 Axta nahan apkelyánmagkásamákpok chá'a exchep ma'a énxet'ák apkeleñama nak Grecia, Tubal tén han ma'a Mésec, eltennaksek axta chá'a eyánmagkasek ma'a énxet'ák kélásenneykha naqsa nak chá'a, tén han ma'a aqsok étkók éltaqmalma élmomnáwa sawo ekyexwase. 14 Keñe axta m'a énxet'ák apkeleñama nak Bet-togarmá eyánmagkasek axta chá'a m'a yátnáxeg kéltemessáseykencha'awól'a tén han ma'a kélchántamól'a, tén han ma'a élyéheykok. 15 Elyánmagkasakpok axta nahan chá'a exchep ma'a énxet'ák apkeleñama nak Rodas. Apkelyánmagkásamákpek axta chá'a exchep ekxámokma agko' ma'a apkelókxa egkexe étkók ekhéyak nak ma'a neyseksa wátsam ekwányam, apyánmagkassegkek axta chá'a aqsok apkelma m'a aqsok ekmope éláxñeyo élánamáxchel'a yánnapóxeg apma'ák tén han ma'a yámet ébano. 16 Apkelyánmagkásamákpek axta chá'a exchep ma'a énxet'ák Edom, eñama ekxámokma m'a aqsok apkexeykekxa: elsantagkasek axta chá'a ekyaqmageykekxa apyánmagkasso aqsok apkexeykekxa m'a meteymog élyexwase agko' la'a, tén han ma'a apáwa kélyexwásesso nak hómáyok, tén han ma'a kélótma nak, tén han ma'a apáwa apkeláxñel'a, tén han ma'a aqsok élyexwase agko' la'a ektáxama éltaqmalma, tén han ma'a meteymog yáma élyexwase élyenmal'a. 17 Axta nahan apkelyánmagkasamákpok chá'a exchep ma'a énxet'ák Judá tén han ma'a Israel: eyánmagkasek axta chá'a aqsok apkelma ekyaqmageykekxa m'a hótáhap apaktek apkeñama nak ma'a yókxexma Minit yetlo m'a aqsok nentamakxa nak chá'a, tén han ma'a yányawhéna' apyegmenek, tén han ma'a pexmok égmenek tén han ma'a pánaqte néltexnémaxche ekmátsa nak ekpaqneyam. 18 Damasco énxet'ák axta eyke elmok chá'a ekxámokma agko' ma'a aqsok apkexeykekxa tén han ma'a aqsok apagkok ekyetnakxa nak; eyánmagkasek axta chá'a aqsok apkelma m'a anmen yámet égmenek eñama nak ma'a yókxexma Helbón, tén han ma'a nepkések apwa' apkeñama nak ma'a Sahar. 19 Yókxexma Uzal axta kañék chá'a kélseykentegkesso m'a anmen yámet égmenek ekyaqmageykekxa m'a aqsok apkexeykekxa, tén han ma'a sawo ekyentaxno kélpenchesso nak kéllane, tén han ma'a yámet émpe'ék ekmátsal'a ekpaqneyam tén han ma'a yámpa'at ekmátsal'a ekpaqneyam. 20 Keñe axta énxet'ák Dedán apkelméssama chá'a exchep ma'a keltahanchesso, kélmeykhal'a chá'a kóltahanchesek ma'a yátnáxeg. 21 Axta apkelmomakxa chá'a aqsok apkexeykekxa exchep ma'a énxet'ák Arabia tén han ma'a apyókxoho kelwesse'e nak ma'a yókxexma Quedar: eyánmagkasek axta chá'a aqsok apkelma m'a nepkések apketkók tén han ma'a nepkések apkellennay'a nak tén han ma'a yát'ay apketkók nak. 22 Axta nahan aptegyágweyktamxa chá'a aqsok apkexeykekxa exchep ma'a énxet'ák ekha axta nahan aqsok apkexeykekxa m'a yókxexma Sabá tén han ma'a Raamá, eyánmagkasek axta chá'a aqsok apkelma m'a sokmátsa élmátsa agko' nak élpaqneyam, yetlo m'a meteymog éltaqmalma nak tén han ma'a sawo ekyátekto élmomnáwa nak. 23 Axta nahan elyánmagkasakpok chá'a exchep ma'a énxet'ák apheykha nak Harán, Cané, Edén, tén han ma'a énxet'ák ekha axta nahan aqsok apkexeykekxa m'a yókxexma Sabá, tén han ma'a Asiria tén han ma'a ekyókxoho nak kañe' Media; 24 elmések axta chá'a m'a apáwa apkelexyawáyol'a, tén han ma'a kélaqlamaxche hómáyok la'a aptáxama, tén han ma'a kélótmal'a apkeltaqmalma, tén han kélyepetcháseykhal'a pók nápakha'a apketkók mók ektémakxa chá'a aptáxama tén han ma'a táma' élyennaqtél'a kélpexyeyncháméyak kéllane. 25 Katekxeyenták axta chá'a mók kalchexyók yántakpayhe éleñama nak Tarsis kalsantagkasek ma'a aqsok.

“Máxa axta yántakpayhe
aptemék apyetnama m'a
neyseksa wátsam ekwányam,
ekláneyól'a aqsok
ekxámokma m'a kañe'.
26 Apya'assegkek axta exchep
éttawañexa agko' nak neygmen ma'a
ektáha axta chá'a apxegkesso,
kelekkexweykmek
axta eyke éxchahayam,
eñama nak teyapmakxa
ekhem ma'a
neysekso nak
wátsam ekwányam.
27 Kaxnagwók sa' eyke
kañók agko' wátsam
ekwányam awáxok
apweywegko sa' xép
ma'a aqsok apagkok
ekxámokma nak,
tén han ma'a
aqsok apkexeykekxa nak chá'a,
tén han ma'a aqsok apagkok
apkelane apagko' nak chá'a,
tén han ma'a énxet'ák apagkok
apkelxega nak chá'a neygmen,
tén han ma'a
apkelpeyncháméyak nak chá'a,
tén han ma'a
apkeláneykekxa nak chá'a,
tén han ma'a énxet'ák apagkok
ekha nak chá'a aqsok apkexeykekxa,
tén han ma'a kempakhakma
yapmeyk apagkok nak,
tén han ma'a apyókxoho
apkeltamheykha nak chá'a m'a kañe'.
28 Kalpexyennegkesek sa' énxet'ák
apheykha nak chá'a
neyáwa wátsam ekwányam
élpayheykha apatña'ák ma'a
énxet'ák apagkok
apkelxega nak chá'a neygmen.
29 Elántépok sa' kañe'
yántakpayhe apagkok
ma'a apxegkesso nak chá'a;
keñe sa' ma'a énxet'ák
apkelxega nak chá'a neygmen
tén han ma'a
apkelpeyncháméyak nak chá'a,
elnextog sa' néten xóp.
30 Kalpayheykha sa' apatña'ák,
ellekxagwaha apagko' sa'
elanok xeyep.
Elexpaqheykha sa'
yagkamex ma'a apqatkok,
elpexyawha sa' néten táhap.
31 Elmopaksohok sa' apkelyese
eñama exchep,
elántaxnekxak sa' ma'a apáwa
nentaxneykekxohol'a
eñama apketsapma egmók,
ellekxagwaha sa' nahan yetlo
ekyawe agko'
élmayóseka apkelwáxok.
32 Elmeneykmássesek sa' nahan
xama negmeneykmasso
senlapwayam nak,
Sa' etnehek apkelmeneykmasso
yetlo élyentaxnamo agko'
apkelwáxok se'e:
¿Yaqsa axta egwanchek
aghéshok ma'a Tiro,
cham'a tegma apwányam
apyetnama axta m'a neyseksa
wátsam ekwányam?
33 Kelwákxeyk axta agkok
chá'a aqsok apkexeykekxa
éleñama m'a neyseksa
wátsam ekwányam nak,
kalpayhekxak axta chá'a apkelwáxok
apxámokma apagko' ma'a
pók aptémakxa nak chá'a énxet'ák.
Ekxámokma aqsok
apagkok axta keñamak
apxámassáseykegko
aqsok apagkok ma'a kelwesse'e
apkelwányam nak keso náxop.
34 Keñe kaxwo'
apkelekkexákpo m'a
neyseksa wátsam
ekwányam nak,
apweywegkek ma'a
kañók agko' nak yegmen.
Apyetlókok xép apyetnakmo
kañók agko' yegmen ma'a
aqsok apagkok tén han ma'a
apyókxoho énxet'ák apagkok
apkeltamheykha nak chá'a m'a kañe'.
35 Apkelyegwakkek
apkelwet'a exchep ma'a
apyókxoho énxet'ák
apheykha nak ma'a egkexe étkók
neyseksa wátsam ekwányam;
apkelpexyennegkek apkelaye m'a
apkelwesse'e apkelwányam apagkok,
negyekpelchawók
nápaqta'a apkelyegwaya.
36 Apkelyegwakkek
nahan apkelwet'a m'a
énxet'ák ekha nak han aqsok
apkexeykekxa m'a mók apkelókxa.
Aqsok ekmaso kéltemessásekxa';
meyke apteyapwayam
kéltemessásak.’”