Los israelitas cruzan el Mar de los Juncos
1 Después Dios le dijo a Moisés:

2 «Diles a los israelitas que regresen y acampen frente a Pi-hahirot, es decir, entre el mar y Migdol, que está exactamente frente a Baal-sefón. 3 Así el rey de Egipto pensará que cuando ustedes llegaron al desierto no supieron qué hacer y decidieron volver. 4 Yo haré que el rey se ponga terco y vaya a perseguirlos. Pero cuando lo haga, destruiré su ejército y le mostraré mi gran poder. Así sabrán los egipcios que yo soy Dios».

Los israelitas hicieron lo que Dios les mandó hacer. 5 Y cuando el rey de Egipto supo que los israelitas se estaban escapando, él y sus asistentes se arrepintieron de haberlos dejado ir, y dijeron: «¡Pero qué locura hemos hecho! ¿Cómo pudimos dejar que los israelitas se fueran? Y ahora, ¿quién va a trabajar por nosotros?»
6-10 Dios hizo que el rey se pusiera terco y saliera con su ejército a perseguir a los israelitas. Enseguida ordenó que le prepararan su carro de guerra, y junto con sus oficiales salió tras ellos. Se llevó seiscientos de los mejores carros de guerra, y todos los demás carros que había en Egipto. Los israelitas, por su parte, habían salido de Egipto cantando victoria.
Poco después, los egipcios alcanzaron a los israelitas en el lugar donde Dios les había ordenado acampar. Cuando los israelitas vieron a lo lejos que el rey y su ejército venían persiguiéndolos, tuvieron mucho miedo y gritaron pidiéndole ayuda a Dios. 11 A Moisés le reclamaron:

—¿Por qué nos sacaste de Egipto? ¿Por qué nos trajiste a morir en el desierto? ¿Acaso no había en Egipto lugar para enterrarnos? 12 ¿No te dijimos que no nos molestaras, y que nos dejaras trabajar para los egipcios? ¡Hubiera sido mejor seguir allá como esclavos, que venir a morir en el desierto!

13-14 Moisés les respondió:

—¡Tranquilos, no tengan miedo! Ustedes no se preocupen, que van a ver cómo nuestro Dios los va a salvar. A esos egipcios que hoy ven, no volverán a verlos nunca más, porque Dios peleará por ustedes.

15 Pero Dios le dijo a Moisés:

—¿Y tú por qué me pides ayuda? ¡Mejor ordena a los israelitas seguir adelante! 16 Toma la vara y extiende tu brazo sobre el mar, para que se abra en dos; así el pueblo podrá pasar por en medio, caminando sobre tierra seca. 17-18 Como yo haré que los egipcios se pongan tercos, ellos van a ir tras ustedes, pero entonces yo los destruiré. Y cuando haya derrotado al rey, y a todos sus ejércitos y carros, los egipcios sabrán que yo soy el Dios de Israel. ¡Voy a demostrarles mi gran poder!

19 Entonces los israelitas avanzaron en dirección al mar. Mientras tanto, el ángel de Dios, que viajaba al frente de ellos, fue y se colocó atrás, quedando entre ellos y los egipcios. Lo mismo hizo la nube en forma de columna, 20 la cual siguió alumbrando el camino a los israelitas, pero dejó en la oscuridad al ejército egipcio. En toda esa noche los egipcios nunca pudieron alcanzar a los israelitas.
21 Moisés, por su parte, extendió su brazo sobre el mar, y Dios hizo que un fuerte viento soplara durante toda la noche. El viento partió el mar en dos, y en medio dejó un camino de tierra seca. 22 El agua formaba dos grandes paredes, una a la derecha y otra a la izquierda. Por ese camino comenzaron a pasar los israelitas.
23 Los egipcios se fueron tras los israelitas por el camino abierto en el mar. Los persiguieron con sus caballos y sus carros de guerra. 24 Pero en la madrugada Dios miró al ejército egipcio desde la columna de nube y fuego, y fue tal el desorden que Dios provocó entre ellos, que se llenaron de pánico. 25 Además, Dios dañó las ruedas de sus carros de guerra, de modo que no podían avanzar. Entonces los egipcios gritaron: «¡Huyamos de los israelitas, pues su Dios está peleando contra nosotros!»
26 Pero Dios le dijo a Moisés: «Extiende tu brazo sobre el mar, para que el agua se vuelva a juntar y cubra a los egipcios y a sus carros».
27 Moisés lo hizo así, y al amanecer el mar se volvió a juntar como antes. Los egipcios trataron de escapar, pero no pudieron hacerlo, porque Dios cubrió con el mar 28 a todo el ejército egipcio y a sus carros de guerra. ¡Ni un solo soldado egipcio quedó con vida! 29 En cambio, los israelitas cruzaron el mar sobre tierra seca, pues el agua formaba dos grandes paredes, una a la derecha y otra a la izquierda.
30 Así fue como aquel día Dios libró a los israelitas. Todos ellos pudieron ver los cuerpos muertos de los egipcios, tendidos a la orilla del mar. 31 Al ver que Dios había derrotado a los egipcios con su gran poder, los israelitas decidieron obedecer a Dios y confiar en él y en Moisés.
Israelitas apkeltámeyeykekxa Wátsam Ekwányam Ekyexwase
1 Appaqhetchessek axta Wesse' egegkok Moisés. Aptáhak axta apcháneya s'e:
2 “Yána sa' eltaqhegwók israelitas. Sa' eltennaksek elpakxenwaták ma'a ekpayho nak Pi-hahirot, teyp nak ma'a Migdol halep nak wátsam ekwányam, ekpayho nak ma'a Baal-sefón. Sa' elpakxenagkok ma'a halep nak xa yókxexma nak, ekpayho nak ma'a wátsam ekwányam. 3 Tén sa' faraón katnehek kalchetmok apwáxok se'e: ‘Melya'ásegkok yaqwánxa elmahagkok ma'a israelitas. Apkelweynchámeyha aqsa m'a yókxexma meykexa énxet.’ 4 Eynaqtéssesek sa' eyke ko'o apwáxok ma'a faraón, wának sa' nahan emenxenek; tén sa' axekmósek ko'o ekwánxa sekmowána ekweykekxoho m'a apyókxoho sẽlpextétamo apagkok, tén sa' ma'a egipcios elya'ásegwók ko'o sektáha Wesse'.”
Aptamhágkek axta nahan israelitas xa ektáha nak. 5 Aplegágweykxeyk axta nahan amya'a wesse' apwányam Egipto apkelxeganakmo m'a israelitas. Keñe axta m'a wesse' apwányam, tén han ma'a apyókxoho apkeláneykha, apyaqmagkasa mók aptáhakxa apkelxeyenma m'a énxet'ák nak. Aptáhak axta apkelpaqmeta s'e: “¿Yaqsa axta kexaha ektéma néghayo apkelxegama m'a israelitas tén han nélwátessáseykegko m'a ektémakxa axta chá'a sẽltemessáseykha negko'o?”
6 Yetlókok axta nahan apkeltémo kóllánekxések ekpekhe agko' yátnáxeg apyenyawasso apagkok apkenchesso nak kempakhakma m'a faraón, apnaqlókek axta m'a sẽlpextétamo apagkok. 7 Apnaqlókek axta seiscientos yátnáxeg apkelyenyawasso élyennaqte éltaqmalma, tén han ma'a ekyókxoho yátnáxeg apkelyenyawasso nak ma'a Egipto, xama xama sẽlpextétamo axta nahan chá'a apchánte apagko'. 8 Wesse' egegkok axta eyke apyennaqtessásak apwáxok ma'a faraón, apkeltamhók axta emenxenek ma'a israelitas, apkelántekkek axta apkelásennagkama m'a ektémakxa axta chá'a apkelyennaqte. 9 Apkelántekkek axta egipcios apyókxoho sẽlpextétamo apagkok ekyetlómo yátnáxeg apkelyenyawasso tén han apkelchánte yátnáxeg apkelamhágko m'a israelitas. Apkeltahanyeykxeyk axta m'a neyáwa wátsam ekwányam, ekpayho nak ma'a Pi-hahirot, halep axta m'a Baal-sefón, cham'a apkekhegweyktamxa axta apkelpakxenweykto. 10 Xama axta apkelwet'a israelitas apchágketchessekmo faraón tén han egipcios ma'a apheykegkaxa axta, apkelakak axta ekwányam agko', tén axta apkelmaxneya Wesse' egegkok apkeltamho epasmok. 11 Keñe axta kéltáha kéláneya Moisés s'e:
—¿Mékoya takhaxpop Egipto, cham'a sẽlántekkesakxa axta apkeltamho nak negko'o agmassegwak se'e yókxexma meykexa nak énxet? ¿Yaqsa ektáha senteméssesa nak xa ektáha nak? ¿Yaqsa ektéma sẽlántekkessama nak Egipto? 12 Axta nentemék eykhe chá'a neganagkama exchep neyseksa negheykha axta Egipto s'e: ‘Hẽgho aqsa ólteméssesha negko'o m'a egipcios. ¡Tásek axta aptéma aqsa sẽlásenneykha m'a, megkaxnawok se'e peyakxa nak agmassegwa', yókxexma meykexa nak énxet!’
13 Aptáhak axta Moisés apchátegmowágkokxo énxet'ák se'e:
—Nágkóle'. Kólxeg aqsa, kóllano m'a apmako nak elának sakhem Wesse' egegkok yaqwayam elwagkasek teyp, hakte megkólwetekxók sa' chá'a kéxegke egipcios s'e ektáhakxa nak kélwet'a sakhem. 14 Nágkatneykha kélwáxok, Wesse' egegkok sa' elnapakpok elmeyók kéxegke.
15 Aptáhak axta Wesse' egegkok apcháneya Moisés se'e:
—¿Yaqsa ektáha sélmaxneya nak apkeltamho apasmok? ¡Yána' aqsa elxog ma'a israelitas! 16 Ey'és sa' xép néten aptasqapeykha, tén sa' elya'aksek nahan néten apmék elyetnakhaksek ánet nekhaw'ék emeykásekxak neyseksa m'a wátsam ekwányam, yaqwayam sa' elyeykhekxak yetlo ekyamáyóxma m'a israelitas. 17 Ko'o sa' eyke alyennaqtéssesek apkelwáxok ma'a egipcios, wának sa' nahan emenxenek; tén sa' axekmósek ekwánxa sekmowána m'a faraón tén han ma'a apyókxoho sẽlpextétamo apagkok, ekweykekxoho m'a yátnáxeg apkelyenyawasso apagkok, tén han ma'a apkelchánte nak yátnáxeg. 18 Ekxekmóssek sa' agkok ekwánxa sekmowána m'a faraón, tén han ma'a yátnáxeg apkelyenyawasso apagkok nak ekweykekxoho m'a apkelchánte nak yátnáxeg, elya'ásegwók sa' ko'o sektáha Wesse' m'a egipcios.
19 Ñohok axta nahan ekyaqmagkasa mók élmeykegkaxa m'a Dios apchásenneykha tén han ma'a yaphope émha élxegamo axta chá'a apmonye'e neyseksa apkelxega m'a israelitas, chánweykxeyk axta ma'a neptámen. 20 Kenegwákxeyk axta apmonye'e sẽlpextétamo Egipto xa yaphope émha nak, cháhakkassek axta ekpayhókxa apchaqnágkaxa m'a israelitas; yáqtéssessek axta exma m'a egipcios, keñe axta m'a israelitas kelsássessek axta aqsa exma. Axta keñamak meltahanyékxo yókxoho axta'a egipcios ma'a israelitas.
21 Apya'ássek axta apmék ekpayhókxa neyseksa wátsam ekwányam ma'a Moisés, tén axta Wesse' egegkok apcháphasa éxchahayam ekyennaqte agko' eñama m'a ekteyapmakxa ekhem, kexchahakmek axta nahan yókxoho axta'a m'a, tén axta ekmeykásekxo neyseksa élana ánet nekhaw'ék ma'a wátsam ekwányam nak. Xapop agko' axta aptemessásekxak Wesse' egegkok ma'a neyseksa wátsam ekwányam, 22 xapop agko' axta nahan apkelyeykhákxak ma'a israelitas, cham'a ánet nekhaw'ék ekmayheykekxa nak neyseksa m'a yegmen, xama axta m'a ekpayho nak nélya'assamakxa tén axta nahan mók ma'a ekpayho nak nensagqalwa.
23 Apkelántaxneyk axta nahan neptámen apkelamhágko m'a apyókxoho apkelchánte yátnáxeg tén han ma'a faraón yátnáxeg apkelyenyawasso apagkok. Apmenxenchek axta nahan ekweykmoho m'a neyseksók wátsam ekwányam; 24 amonye' élseye axta nahan apkelmexantámho Wesse' egegkok ekpayhókxa aphágkaxa m'a sẽlpextétamo Egipto, neyseksa apha axta m'a neyseksa táxa émha tén han ma'a yaphope, tén axta aptegkesa nepyeseksa m'a magya'áseyak nak yaqwánxa antéhek. 25 Apkelhaxyawassásegkek axta chá'a amagkok ma'a yátnáxeg apkelyenyawasso apagkok, mopwancha'ak axta apmako eltahañekxa'. Tén axta aptáha apkelpaqmeta egipcios se'e:
—Óltaqhegwa aqsa neptámen israelitas, Wesse' apagkok appasmak xa énxet'ák nak, ẽlenmexchek negko'o.
26 Keñe axta Wesse' egegkok aptáha apcháneya Moisés se'e:
—Ey'és sa' apmek ekpayhókxa nak ma'a wátsam ekwányam, yaqwayam sa' keypetchekxak mók ma'a yegmen, kápekxak sa' nahan ma'a egipcios, tén han ma'a yátnáxeg apkelyenyawasso apagkok nak ekweykekxoho m'a apkelchánte nak yátnáxeg.
27 Apya'ássek axta apmek Moisés ekpayhókxa m'a wátsam ekwányam, keñe axta élsaka, ekyetnákxo makham yegmen ma'a ekyetnamakxa axta chá'a. Xama axta apmako yenyahagkok ma'a egipcios, chápeykxeyk axta m'a wátsam ekwányam. Apkelweykásegkek axta Wesse' egegkok xa énxet'ák nak. 28 Xama axta ekwánaqmákxo ekyetnákxo ekyetnamakxa agko' ma'a yegmen, sawhawók axta eyápeykxo m'a yátnáxeg apkelyenyawasso tén han ma'a apkelchánte axta chá'a yátnáxeg, ekweykekxoho m'a apyókxoho sẽlpextétamo ektáha axta apkelántaxno m'a wátsam ekwányam apmáheyo emenxenek ma'a israelitas. Méko axta xama enxoho sẽlpextétamo apagkok apkeymomap ma'a faraón. 29 Keñe axta m'a israelitas apkelyeykhákxo aqsa xapop agko' ma'a neyseksa nak wátsam ekwányam, cham'a neyseksa nak ekmayheykekxa m'a ánet nekhaw'ék yegmen, xama axta m'a nélya'assamakxa nak tén axta nahan mók ma'a nensagqalwa nak.
30 Cháxa ekhem apkelwagkasakxa axta teyp Wesse' egegkok israelitas neyseksa apkelma m'a egipcios, apkelwet'ak axta nahan israelitas egipcios aphopák ma'a neyáwa wátsam ekwányam nak. 31 Xama axta apkelwet'a israelitas ekwánxa apmopwána Wesse' egegkok apkelnapa m'a egipcios, apkelweykásenteyk axta apqatkok nápaqtók Wesse' egegkok, maxta elya'ássekmok, tén han ma'a Moisés ektáha axta chá'a apchásenneykha.