Los que pueden entrar al Santuario
1 1 (2) Moisés continuó diciendo:

«No pueden entrar en el Santuario de Dios los hombres con testículos aplastados, o sin pene.
2 2 (3) »Tampoco podrán entrar los hijos de matrimonios entre hombres israelitas y mujeres extranjeras. Ninguno de sus descendientes podrá hacerlo.
3 3 (4) »Tampoco podrán entrar los amonitas, ni los moabitas, ni sus descendientes. 4 4 (5) Ninguno de esos dos pueblos quiso darles a ustedes alimentos y agua, cuando ustedes venían de Egipto a la tierra que Dios prometió darles. Además, emplearon a Balaam hijo de Beor, que era de la ciudad de Petor en Mesopotamia, para que lanzara contra ustedes una maldición. 5 5 (6) Sin embargo, nuestro Dios los ama a ustedes tanto que no hizo caso de Balaam. Al contrario, convirtió la maldición en una bendición para ustedes. 6 6 (7) Procuren, pues, que esos dos pueblos nunca tengan paz ni prosperidad.
7-8 7-8 (8-9) »Los descendientes de los edomitas sí podrán entrar en el Santuario, porque son parientes de ustedes. También podrán entrar los descendientes de los egipcios, porque ustedes vivieron en su país».
Normas sanitarias
9 9 (10) En cuanto a la salud, Moisés dijo:

«Cuando vayan a la guerra y tengan que acampar en algún lugar, tengan cuidado de no hacer nada que desagrade a Dios. 10 10 (11) Por ejemplo, si durante la noche alguien queda impuro deberá salir del campamento y no entrará durante todo el día. 11 11 (12) Al caer la tarde, ese hombre se bañará, y por la noche podrá volver al campamento.
12-14 12-14 (13-15) »Dios se encuentra en medio de ustedes, para protegerlos y darles la victoria sobre sus enemigos. Por lo tanto, el campamento debe permanecer limpio de todo aquello que le desagrada. Para sus necesidades físicas, ustedes deberán apartar un lugar fuera del campamento, y hacer allí un hoyo para enterrarlo todo. Si Dios encuentra en el campamento algo que le desagrade, será él quien se aparte de ustedes.
Otras instrucciones
15 15 (16) »Si un esclavo de otro país huye y llega al país de ustedes pidiendo protección, no lo devuelvan a sus dueños. 16 16 (17) Al contrario, trátenlo bien y permítanle escoger la ciudad israelita donde le gustaría vivir.
17 17 (18) »En el culto a Dios, no practiquen la prostitución como lo hacen otros pueblos para adorar a sus dioses. 18 18 (19) Dios odia a quienes hacen eso, y jamás aceptará una ofrenda de gente así, aun cuando la ofrenda sea para cumplir una promesa.
19 19 (20) »Si a otro israelita le prestan dinero, comida o alguna otra cosa, no le cobren intereses. 20 20 (21) Solo podrán cobrarles intereses a los extranjeros. Si cumplen con esta norma, Dios los bendecirá en todo lo que hagan en el país donde van a vivir.
21-22 21-22 (22-23) »Cumplan sus promesas a Dios. El que no promete no comete pecado. En cambio, el que promete y no cumple, sí comete pecado. Dios castigará a quien no cumpla sus promesas. 23 23 (24) Si alguien, por su propia voluntad, le hace una promesa, tiene la obligación de cumplirla.
24 24 (25) »Si alguien entra al viñedo de otra persona, tiene derecho a comer allí todas las uvas que quiera, pero no podrá llevarse ni una sola. 25 25 (26) De igual manera, si entra a un campo de trigo ajeno, tiene derecho a arrancar con la mano todas las espigas que quiera, pero no podrá cortarlas con ninguna herramienta».
Énxet'ák kélyetnakhasso nak nepyeseksa apnámakkok
1 “Énxet élpaqxo nak chá'a apancha'ák essenhan ma'a kélyaqténchesso nak chá'a apmeykha, mopwanchek etnehek Wesse' egegkok énxet'ák apagkok.
2 “Mopwanchek sa' etnehek Wesse' egegkok énxet'ák apagkok ma'a kélketchek apkelánteyapma naqsa nak chá'a ekho meyke apyapmeyk, kawakxohok sa' nahan ma'a kaxwe apmáheyo nak elántépekxak makham ma'a egmonye'.
3 “Mopwanchek apagko' sa' etnahagkok Wesse' egegkok énxet'ák apagkok ma'a amonitas tén han ma'a moabitas, kawakxohok sa' nahan ma'a apmáheyo nak elántépekxak makham ma'a egmonye'; 4 hakte axta elmeyáseykegkok kéxegke yegmen tén han kéltéyak ma'a kélyeykhágweykmo axta m'a xapop apagkok nak, natámen axta kélánteyapma m'a Egipto; apyánmagkassegkek axta nahan yaqwayam elhak kéxegke aqsok ekmaso m'a Balaam, Beor apketche, apkeñama axta m'a yókxexma Petor Mesopotamia. 5 Axta eyke yaháxenmók Dios Wesse' kélagkok ma'a Balaam, aptemessáseykekxeyk axta aqsa aqsok éltaqmalma m'a aqsok ekmaso yaqwayam axta eykhe yehekxak kéxegke, hakte apkelásekhayo'. 6 Nágkólpásem aqsa chá'a kóltegyesha ektaqmalma apheykha yókxoho ekhem neyseksa kélheykha xa énxet'ák nak.
7 “Eyke nágkóltaqnawák chá'a m'a edomitas, hakte kélteme kélnámakkok kéxegke m'a; tén han ma'a egipcios, hakte kélheykha axta kéxegke m'a apchókxa nak; 8 apwanchek sa' chá'a etnahagkok Wesse' egegkok énxet'ák apagkok ma'a aptawán'ák nak.
Segánamakxa negáxñessamo nak chá'a neghakxa
9 “Kélyo'ókmek sa' agkok chá'a kéxegke kempakhakma kólempakhak ma'a kélenmexma nak, nágkóllána chá'a xama enxoho m'a aqsok ényetséssamo nak chá'a egyempehek, cham'a kélpakxenwánxa enxoho chá'a. 10 Yetneyk sa' agkok chá'a kélxama kéxegke ekmanyása apyempehek, eñama apyegkenmo neyseksa apteyenma axta'a, kéméxcheyk etyapok chá'a m'a apkelpakxeneykegkaxa nak, xama ekhem sa' nahan chá'a katnehek metaxnegweykta m'a. 11 Keñe sa' ma'a ektaxnakmo enxoho eyaqpaksek yegmen, apwanchek sa' etaxnegwakxak makham apkelpakxeneykegkaxa m'a ekyáqtésa enxoho.
12 “Sa' nahan kólpekkenek chá'a kéxegke kélteyásseykekxexa m'a teyp nak kélpakxanma, cham'a yókxexma nak. 13 Yámet sa' eyke chá'a kólsakxak kélmeyákxo enxoho chá'a m'a, yaqwayam sa' kólmetmok chá'a m'a kélmakókxa enxoho chá'a kóltésha, keñe kélpenchesa enxoho chá'a, kólápekxak xapop ma'a kélteyáseykha nak. 14 Hakte apweynchámeykha kélnepyeseksa kéxegke Dios Wesse' kélagkok ma'a kélpakxeneykegkaxa nak, yaqwayam elmeyók tén han egkések yaqwayam kólmenxenek ma'a kélenmexma nak; cháxa keñamak eyeyméxko nak katnehek ekpagkanamaxche m'a kélpakxeneykegkaxa nak kéxegke, yaqwayam enxoho métyehek xama aqsok ekmanyása agko' Dios ma'a kañe' nak, hakte apwet'ak sa' agkok aqsok ekmanyása m'a kañe nak, kamaskok sa' apha kélnepyeseksa kéxegke.
Segánamakxa nempasmo nak egmók
15 “Apxégánegkessek agkok wesse' apagkok xama kélásenneykha naqsa, keñe apkelmaxnegwa'a enxoho kéxegke yaqwayam kóltaqmelchesek. Nágkólmeyásekxa aqsa m'a ektáha nak nanók wesse' apagkok. 16 Kólho sa' aqsa exek kélnepyeseksa kéxegke m'a tegma apwányam ekleyókxa enxoho apwáxok tén han ma'a apkelyéságkaxa enxoho yaqwánxa exek, méko sa' nahan kalya'aksek exma.
Ekmeyámáxche anlának ektémakxa nak mansexta
17 “Méko sa' xama énxet tén han kelán'a israelitas kagkésaxchek ma'a nentémakxa ekmaso nak mansexta, apkeláneykegkohol'a chá'a énxet'ák melya'áseyak nak Dios elpeykeshok ma'a aqsok apcháyókxa. 18 Nágkólsakxa aqsa kéxegke kólyánmagkasek kañe' Dios Wesse' kélagkok tegma appagkanamap apagkok ma'a aqsok ekxénamaxche nak yaqwayam kalanaxchek ma'a selyaqye eñama nak ekwetamaxche xa ektéma nak élánamáxche nentémakxa ekmaso mansexta, hakte megkalchek agko' apwáxok elanok Wesse' egegkok élánamáxche nak xa ektéma nak aqsok.
19 “Nágkólána aqsa eyánmagkásekxohok mók néten kélmassáseykha aqsok kélagkok ma'a kélókxa xamo' nak, cham'a selyaqye nak, tén han ma'a aqsok nentamakxa nak essenhan ma'a mók aqsok kélmeykekxohol'a chá'a mók néten ekyánmaga agmaha. 20 Sa' eyke kélwanchek kólának eyánmagkásekxohok mók néten xama aqsok kélmassáseykha m'a énxet apkeñama nak mók apchókxa, eyke nágkóltemésses ma'a kélókxa xamo' nak. Keñe sa' etaqmelchessesek chá'a Dios Wesse' kélagkok ekyókxoho aqsok kéllanakxa enxoho chá'a m'a apchókxa kélmaheyókxa nak kólhamok.
21 “Kéltennássek sa' agkok chá'a aqsok kélmáheyo kóllának ma'a Dios Wesse' kélagkok, kóllána chá'a ekmanyehe agko', hakte megkatnehek sa' melmaxneyeykekxoho Dios Wesse' kélagkok megkóllana enxoho m'a, keñe sa' kalpehemmok kéllánéyak megkólya'assáxma. 22 Agkok chá'a kóltennásak xama aqsok yaqwayam kóllának ma'a, megkóllañek chá'a xama enxoho m'a megkólya'assáxma; 23 eyke m'a ekxeyenma agko' enxoho chá'a kélwáxok kóltennaksek aqsok yaqwayam kóllának ma'a Dios Wesse' kélagkok, kéméxcheyk chá'a kóllána'.
24 “Kélántaxnegwokmek sa' agkok chá'a neyseksa apkeneykekxexa anmen yámet ma'a kélmók, kélwanchek chá'a kóltawagkok ma'a ekyexna nak ekwánxa enxoho chá'a kélmakókxa kóltók, eyke megkólwanchek kólsakxak xama enxoho kólxatmok ma'a xama kélxata nak. 25 Kélántaxneyk agkok nahan nepyeseksa m'a hótáhap apkeneykekxa nak, kélwanchek kóltéhek kélmék kólnakxek ma'a apyexna nak, eyke megkólwanchek kólyaqtennek kóltéhek ma'a sawo ekhaxe nak.