Apquilyacyescama Dios enlhitaoc Israel
1 Pac oltimnacsic quellhip lhama amyaa, ayinyemaclha sictomja sicpasmeyquiclha Cristo. Nasoc anco as amyaa, cotnaja acmovan amyaa. Inyasamcoc najan evalhoc ayinyema Espíritu Santo actomja nasoc anco as amyaa. 2 Ayovsec evalhoc coo sicvita enaymacoc judíos. Yimtilhec mataa evalhoc coo. 3 Inlhenquic mataa evalhoc enaymacoc judíos apquiltomja sicmolhama. Evanquic sat ancoc omyoc enaymacoc acyanmongam seyamasma Cristo yoyam jetvacsic, altamjo inyicje otvasalhca acyanmongam enaymacoc. 4 Eycaso enaymacoc apquiltomja Israel aptovana niptamin. Apquitquic nic nat aptomjac Dios. Yitnec nic nat nipyesicsa enaymacoc acvisay apmaclha Dios congne tingma apponquinomap. Apquillanac nic nat Dios asoc monquinatquiscama apmayjayoclha apanco actemaclha ningmiyovmalhquilha. Apquilmasquic nic nat singanamaclha Moisés. Yitnec nic nat mataa enaymacoc ninpayvam congne tingma apponquinomap. Apquilyasamcoc nic nat enaymacoc actemaclha aplhanma Dios actomja nasoc anco. 5 Enaymacoc apquiltomja aptovana niptamin ningilyeyjamcaa apquilictingam apmamyi. Apvaac alhta Cristo aptomjayclho enlhit apanco nipyesicsa enaymacoc judíos. Cristo aptomja Visqui, malha Dios tacjalhit aclhamoclhojo asoc. Pac ontimjic mataa ningayo cotmongvoycamlha nelha. Amén.
6 Altimnasquic lhac quellhip apquiltemaclha enlhitaoc Israel apquiltomja apquilhamap. Am comascac mocjam Dios appayvam aplhanma ilhnic nat actomja nasoc anco. Am elanacpo enlhitaoc Israel apquiltomja Dios apquilyacyescama. 7 Aplhamoclhojo apquiltomja apquilvisay Abraham aptovana niptamin. Am eyca elanacpo apquiltomja Dios apquitquic. Aptomjac nic nat Dios apcanya Abraham: “Isaac apquitquic eltimjic sat lhip aptovana niptamin” —nic nat aptomjac. 8 Jave ayinyema apquilvisay Abraham aptovana niptamin yoyam eltimjic Dios apquitquic. Apquilvamlha enlhitaoc eltimjic sat Dios apmolhama ayinyema aplhanma ilhnic nat actomja nasoc anco. 9 Eycaso aptomja aplhanma ilhnic nat Dios actomja nasoc anco, aptomja apcanya Abraham: “Cotimsic sat ayitca Sara. Etac sat lhip apquitca sicvactamo sat moc año” —ilhnic nat aptomjac.
10 Innoc ilhnic nat moc amyaa Isaac aptava acvisay Rebeca. Apcanit nic nat ayitquic Rebeca. Apquilyap nic nat ningilyeyjamcaa apvisay Isaac. 11-13 Am nic nat epalacmoc mocjam ayitquic. Am nic nat cotalhcac mocjam apquiltemaclha apancaoc ayitquic. Aptomjac nic nat Dios apcanya Rebeca: “Apyimtalhnamo sat etnejic apsilhyo. Malha apquilancam sat etnejic apipma” —nic nat aptomjac. Intomjac nic nat mocjam Dios appayvam actalhesomalhca: “Ayasicjavoc coo Jacob aptomja apsilhyo, actanovquic coo Esaú aptomja apipma” —nic nat intomjac. Eycaso ilhnic nat appenescamo aclhanma apvalhoc Dios. Apyacyesquic nic nat Dios lhama ayitca. Am nic nat eltamjoc Dios eyitsic apquiltemaclha ayitquic. Apquiltamjoc nic nat Dios eyacyecsic actemaclha apmayjayoclha.
14 ¿Jalhco sat ongiltimjic nincoo? ¿Naso ya Dios aptomja mepeyvomo? Paj, am coyitnac aptemaclha copeyvomo. 15 Ayinyemaclha aptomjac nic nat Dios apcanya Moisés: “Ongvimlimojoc sat mataa enlhit siltamjoclha ongvimlimojo. Opasmoc sat mataa enlhit siltamjoclha opasmoc” —nic nat aptomjac. 16 Jave ayinyema nincoo ningmayjayoclha yoyam jingimlimojo Dios. Jave najan ayinyema ningyimnayquiclho naysicsa ningiltamjaycam yoyam jingimlimojo. Eyca apvamlha Dios ayinyema singimlaycmo. 17 Intomjac nic nat Dios appayvam actalhesomalhca. Aptomjac nic nat Dios apcanya apvisqui co Egipto: “Actimescasquic lhip yoyam etnejic apvisqui apyimtalhnamo. Yoyam evjanamcoc lhip sicmayjayoclha coo. Cotalhcac sat actemaclha sicmovan. Colngalhcac sat sicvisay coo lhalhma anco as nalhpop” —nic nat aptomjac. 18 Eycaso aptemaclha Dios apquimlaycmo. Inyimlimojoc sat apquiltamjoclha ingyimlimojo. Aptimescasquic Dios acyimnatem apvalhoc enlhit apquiltamjoclha etnesquisic.
19 Sat etnejic lhip jeyanic coo: “¿Soctomja aptanova Dios nintemaclha inganco? Ayinyemaclha mongvanquejec ongilyacsilhma apmayjayoclha Dios” —sat etnejic lhip. 20 ¿So actema lhquip qui? ¿Apvanqui ya lhquip ingyatingmojoc Dios? Paj, copvanquejec lhip. Pac otnejic sicyitquiscama: ¿Apvanqui ya yatingvalhva etnejic ingyanic aptomja apquillanay: “Soctomja apquillana nac lhip eyimpejic actema nac jay?” —sat etnejic yatingvalhva. 21 Apvanquic apquillanay yatingvalhva emoc yelpa yoyam ellanac asoc apquiltamjoclha ellana. Apvanquic emoc lhama yelpa yoyam ellanac siclho aptamila apanco yatingvalhva, yoyam ellanac najan yamaptamila.
22 Apquiltamjoc Dios yoyam cotalhca actemaclha apyanmongsayclha, yoyam najan cotalhca actemaclha apmopvan. Iyasamcojo sat lhip: Am epecjasac mataa Dios yoyam eyanmongsiclha apquiltemaclha apancaoc enlhit apquilmapsomcaa. Appenasoc nic nat Dios aclhanma apvalhoc yoyam eyanmongsiclha apquiltemaclha apancaoc, yoyam najan enatovasacpoc enlhitaoc. 23 Apquiltamjoc Dios yoyam cotalhca gloria aptemaclha apyimtalhnamo ningyesicsa nincoo naysicsa singimlaycmo. Aptomja singilanesquiscama Dios yoyam ongilpasmoc sat gloria aptemaclha apyimtalhnamo yoyam covac sat. 24 Aptomjac alhta Dios singilanem, malha singevoycam. Apquilanyacpec alhta judíos najan enlhitaoc lhalhma anco. 25 Intomjac nic nat Dios appayvam aplhanma ilhnic nat Oseas profeta Dios aplingascama:
Metnaja sicmolhama alhta as enlhitaoc,
oltimjic sat apquilvisay sicmolhama.
Mepqui siyasicjayo alhta as enlhitaoc,
oltimjic sat apquilvisay silasicjayo.
26 Apquiltomjacpec alhta siclho apquilvisay: Metnaja sicmolhama.
Sat eyca maa eltamjacpoc apquilvisay: Dios apquitquic
—nic nat aptomjac Dios.
27 Apquillhenacpec nic nat enlhitaoc Israel, aplhanma ilhnic nat Isaías profeta Dios aplingascama: “Aplhameclhec sat ancoc Israel aptovana niptamin malha lhopactic mongmovan ongilyipsitic. Apquilvamlha napocja sat elvomsacpoc tap. 28 Pa incomoc nelha aplhanmaclha Dios yoyam cotnejic sat as nalhpop. Cotlapsic sat esavojo Dios aplhanmaclha” —nic nat aptomjac profeta. 29 Aptomjac nic nat mocjam:
Dios Visqui ingac aptomja apyimnatem. Am alhta esovjacpoc Israel aptovana niptamin.
Apsovjacpoc alhta ancoc, colhojoc sat nincoo lha actemaclha apquilmasquingvoyam enlhitaoc tingma Sodoma najan tingma Gomorra
—nic nat aptomjac Isaías.
Enlhitaoc judíos najan tasic amyaa
30 ¿Jalhco sat ontimjic nincoo? Am eltingyamcoc mataa enlhitaoc lhalhma anco actemaclha yoyam eltimjic apquilpeyvomo napato Dios. Quilhvo eyca acvocmo acnim apquiltimesomap apquilpeyvomo napato Dios ayinyema melyasquiyam. 31 Apquililtamjoc mataa enlhitaoc Israel elsavojo apquilyiplovquiscama singanamaclha yoyam eltimjic apquilpeyvomo napato Dios. Am alhta colapvancaac elsavojo apquilyiplovquiscama. 32 ¿Soctomja colapvanco? Ayinyemaclha apquililtamjoc alhta eltimjic apquilpeyvomo ayinyema apquilyiplovquiscama apquiltemaclha. Am alhta eliltamjoc eltimjic apquilpeyvomo ayinyema mongyasquiyam. Inquilpilaponcasquic alhta mataymong acvisay “sinpilaponquiscama”. 33 Intomjac nic nat Dios appayvam actalhesomalhca:
Opquinic sat tingma Sión lhama mataymong
acvisay mataymong sinpilaponquiscama.
Opquinic sat najan mataymong acvinatem
acvisay mataymong singillovquiscama.
Am sat ancoc ongilyascacmoc nincoo, ongmiyovalhcac sat
—nic nat aptomjac Dios.
La elección de Israel
1 Digo la verdad en Cristo, no miento. Mi conciencia me da testimonio en el Espíritu Santo:
2 tengo una gran tristeza y un continuo dolor en mi corazón.
3 Porque desearía ser yo mismo maldecido y separado de Cristo, por amor a mis hermanos, por los de mi propia raza,
4 que son israelitas. De ellos son la adopción, la gloria, el pacto, la promulgación de la ley, el culto y las promesas.
5 De ellos son los patriarcas, y de ellos, desde el punto de vista humano, vino Cristo, el cual es Dios sobre todas las cosas. ¡Bendito sea por siempre! Amén.
6 Ahora bien, no estoy diciendo que la palabra de Dios haya fallado, porque no todos los que descienden de Israel son israelitas;
7 ni todos los descendientes de Abrahán son verdaderamente sus hijos, pues dice: «Tu descendencia vendrá por medio de Isaac.»
8 Esto significa que los hijos de Dios no son los descendientes naturales, sino aquellos que son considerados descendientes según la promesa.
9 La promesa dice así: «Por este tiempo vendré, y Sara tendrá un hijo.»
10 Y no solo esto. También sucedió cuando Rebeca concibió de un solo hombre, de nuestro antepasado Isaac,
11 aunque sus hijos todavía no habían nacido ni habían hecho algo bueno o malo; y para confirmar que el propósito de Dios no está basado en las obras sino en el que llama,
12 se le dijo: «El mayor servirá al menor.»
13 Como está escrito: «A Jacob amé, pero a Esaú aborrecí.»
14 Entonces, ¿qué diremos? ¿Que Dios es injusto? ¡De ninguna manera!
15 Porque Dios dijo a Moisés: «Tendré misericordia del que yo quiera, y me compadeceré del que yo quiera.»
16 Así pues, no depende de que el hombre quiera o se esfuerce, sino de que Dios tenga misericordia.
17 Porque la Escritura le dice al faraón: «Te he levantado precisamente para mostrar en ti mi poder, y para que mi nombre sea anunciado por toda la tierra.»
18 De manera que Dios tiene misericordia de quien él quiere tenerla y endurece a quien él quiere endurecer.
19 Entonces me dirás: ¿Por qué Dios todavía nos echa la culpa? ¿Quién puede oponerse a su voluntad?
20 Pero tú, hombre, ¿quién eres para discutir con Dios? ¿Acaso el vaso de barro le dirá al que lo formó por qué lo hizo así?
21 ¿Qué, no tiene derecho el alfarero de hacer del mismo barro un vaso para honra y otro para deshonra?
22 ¿Y qué si Dios, queriendo mostrar su ira y dar a conocer su poder, soportó con mucha paciencia los vasos de ira que estaban preparados para destrucción?
23 ¿Y qué si, para dar a conocer las riquezas de su gloria, se las mostró a los vasos de misericordia que él de antemano preparó para esa gloria?
24 Esos somos nosotros, a quienes Dios llamó, no solo de entre los judíos, sino también de entre los no judíos.
25 Como también se dice en Oseas:
«Llamaré “pueblo mío” al que no era mi pueblo,
y llamaré “amada mía” a la que no era mi amada.
26 Y en el lugar donde se les dijo: “Ustedes no son mi pueblo”,
allí serán llamados “hijos del Dios viviente”.»
27 También Isaías clama, en referencia a Israel: «Aunque los descendientes de Israel sean tan numerosos como la arena del mar, tan solo el remanente será salvo;
28 porque el Señor ejecutará su sentencia sobre la tierra con justicia y prontitud.»
29 Y como antes dijo Isaías:
«Si el Señor de los ejércitos no nos hubiera dejado descendencia,
ya seríamos como Sodoma, y nos pareceríamos a Gomorra.»
La justicia que es por fe
30 Entonces, ¿qué diremos? Que los no judíos, que no buscaban la justicia, la han alcanzado; es decir, la justicia que viene por medio de la fe.
31 Pero Israel, que buscaba una ley de justicia, no la alcanzó.
32 ¿Por qué? Porque no la buscaba a partir de la fe, sino a partir de las obras de la ley; y tropezaron en la piedra de tropiezo,
33 como está escrito:
«Yo pongo en Sión una piedra de tropiezo y una roca de caída;
pero el que crea en él, no será avergonzado.»