Apsilhnanomap apanco Amnón
1 David apquitca ilhnic nat Absalón, apipma ilhnic nat Amnón. Moc apquitca ilhnic nat Tamar, quilvana actamila anco. Avanjec nic nat apcasicjayo Amnón, apquilaneyo apyalhing mepqui atava. 2 Inquitsepquic nic nat apnenyic epatjetamcoc apyalhing Tamar, am nic nat copvanac. 3 Apnec nic nat aptimem poc Amnón, apmopvan eyinimsic, apvisay Jonadab, apyap nic nat Simea, apyaja ilhnic nat David.
4 Aptomjac nic nat Jonadab apcanya Amnón: —Apvisqui apquitca nac lhip. ¿Soc amyaa yi? ¿So actomja yi acyajapo nac lhip apvalhoc? ¿Pa ya jeltimnacsic coo? — nic nat aptomjac Jonadab.
Apcatingmavoc nic nat Amnón: —Inquitsepquic enquenyic quilvana Tamar, Absalón apyalhing, coo najan eyalhing — nic nat aptomjac.
5 Aptomjac nic nat Jonadab apcanya: —Iyinimquis sat lhip ningmasquem ayajem, eytic sat maa. Apvoctac sat ancoc apnaclha lhip apyap, itne sat ingyanic: Tata, ingyane sat eyalhing Tamar jelanesquisic sictom sicnaclha coo. Olanojoc sat actemaclha allanay sictom, yoyam otoc coo — sat itne ingyanic — nic nat aptomjac Jonadab.
6 Apyitnacmec nic nat Amnón, apyinimquisa ningmasquem ayajem. Apvoctac nic nat apvisqui David apnaclha Amnón.
Aptomjac nic nat Amnón apcanya: —Tata. Ingyane sat covotac eyalhing Tamar sicnaclha coo, jelanesquisic nilpayescama yoyam otoc — nic nat aptomjac Amnón.
7 Innec nic nat altimnasa Tamar acna tingma ac. Ayinyema ilhnic nat David: —Lhiya Tamar, cotyaningvomjo inyipma Amnón, colanesquis aptom — nic nat aptomjac.
8 Inmiyaclhec nic nat Tamar tingma pac inyipma Amnón, apyitnama congne. Inliquic nic nat motajap, acyelaquisa yoyam collana nimpayescama. 9 Inliquic nic nat paila nilpayescama motajap, collanac sat aptom inyipma. Am nic nat coyacmoc etoc. Apquilanyacpec nic nat apquilmolhama elanteypoc siclho. 10 Apquilantipquic nic nat apquilmolhama.
Aptomjac nic nat Amnón apcanya Tamar: —Jesantimquis sicnaclha yoyam otoc — nic nat aptomjac Amnón.
Insaclhec nic nat nilpayescama apnaclha inyipma, payjoc apyitnamaclha. 11 Naysicsa acmescama ilhnic nat nilpayescama, appatjeta apyalhing, aptomja apcanya: —Lhiya eyalhing, jepatjetaoc lhiya — nic nat aptomjac Amnón.
12 Incatingmavoc nic nat apyalhing: —Nani, eyipma nac lhip. ¡Nojetvas nasa! ¡Cotnaja nintemaclha! Esilhnanacpoc sat apanco lhip. 13 ¿Jalhco sat otnejic sicmancactama coo? Etnejic sat acyeyjamelhma lhip, etanovacpoc sat lhip nipyesicsa apnaymacoc. Quip ingyeylhojo. Ipamejitquis sat visqui ingac, memyovejec sat jetnejic aptava lhip — nic nat intomjac quilvana.
14 Am nic nat ingyajalhnoc Amnón. Appatjetquic nic nat apyinyovasa aptajanma. Appatjetamquic nic nat apyalhing.
15 Yiplovcoc nic nat aptanoncama Amnón, apcapajasa apyalhing: —¡Cotnimiclha netin, conyi! — nic nat aptomjac Amnón.
16 Incatingmavoc nic nat Tamar: —Jave. Eyipma nac lhip. Casomcojoc sat aptemaclha lhip setipquiscama, am colhno sepatjeteycaoc lhac lhip — nic nat intomjac quilvana.
Am nic nat ingyajalhnoc Amnón. 17 Apcanyacpec apquilancam maa: —¡Itipquis as quilvana! ¡Ingyapiclha atong natamin! — nic nat aptomjac Amnón.
18 Aptipcasquic nic nat apquilancam, apcapeclho tingma apatong. Inlhinquic nic nat Tamar. Apava aptamila ilhnic nat najan apvinatem actalhnama Tamar, acno apvisqui apquitca. 19 Inliquic nic nat tajap acpalesa ayitsicsic. Inyaptec nic nat actalhnama. Inninquinquic nic nat ameoc ayitsicsic, actajaclho tingma ac naysicsa aliclhangveycam.
20 Aptomjac nic nat Absalón apcanya: —¿Naso ya ayinyema inyipma Amnón? Nocolhen nasa, eyalhing nac coo. Noncopayes nasa amyaa. Inyipma nac Amnón. Nocotanov nasa avalhoc lhiya — nic nat aptomjac Absalón.
Malha quilvana actamopeycaoc nic nat Tamar. Am nic nat coyinyavac tingma pac Absalón. 21 Avanjec nic nat aplom apvisqui David, aplinga as amyaa. Am nic nat eyanmongsaclhac David aptemaclha apanco Amnón. Ayinyema ilhnic nat apcasicjayo apquitca aptiyam apmamyi. 22 Am nic nat epamejitcasac Absalón apipma Amnón. Avanjec nic nat aptanoncama Absalón, ayinyema aptovascama apyalhing Tamar.
Apmatnam Amnón
23 Invocmec nic nat anit años. Apnam nic nat Absalón apnaymacoc payjoc Baal-hazor, ningatoc tingma Efraín. Apquilyesescasquic nic nat apnatoscama nipquesic. Aptomjac nic nat Absalón apquilanya apyovoclhojo apvisqui apquitquic, ingyaniclhac maa yoyam eltasomoc nintom.
24 Apmiyaclhec nic nat Absalón apnaclha apvisqui, aptomja apcanya: —Lhip visqui ajac. Apquilyesescasquic sicnatoscama nipquesic enaymacoc. Altamjoc ongvanic lhip najan apquilyimtalhnamo eltasomoc nintom. Coo sictomja silancam lhip — nic nat aptomjac.
25 Apcatingmavoc nic nat apvisqui: —Paj, mongvanqueje. Lhip sictamongvoyam, ninlhamoc nincoo, comenmalhalhquejec sat nintom. Apquilinlhanacmec nic nat Absalón, apcanya eltasomoc.
—¡Vamlha itne, itajiclha! — nic nat aptomjac apvisqui.
26 Aptomjac nic nat Absalón apcanya: —¿Apvanqui ya jingilpasmoc eyipma Amnón? — nic nat aptomjac.
—¿So actomja yi, yoyam epasmoc apipma? — nic nat aptomjac apvisqui.
27 Apquilinlhanacmec nic nat mocjam Absalón. Am nic nat emyavac mocjam David eltasomoc apyovoclhojo apquitquic.
Apquillanac nic nat acyivey nintom, aptimesomap apanco malha apvisqui rey. 28 Aptomjac nic nat Absalón apquilanya apquilancam: Apquilvitac sat ancoc anmin ayajem Amnón. Ongvanic sat coo, elajic quellhip Amnón. Elaa sat mepqui apquilay. Eycaso coo sicpayvam. Elvascap, eltime sat apquilyimnatem — nic nat aptomjac Absalón.
29 Apquilyiplovcasquic nic nat apquilancam Absalón appayvam. Apquilajac nic nat Amnón. Apcaneclhec nic nat netin apyovoclhojo apvisqui apquitquic. Apquilquinamtec nic nat yeyjaycoc, apquilinyajamquic nic nat.
30 Pilapcasquic nic nat aplinga amyaa apvisqui David yicpintama apquilvactama apquitquic. ¡Apquilnapma alhta Absalón! ¡Apticyovquic alhta apyovoclhojo apquitquic apvisqui David! Am alhta ingyaymacpoc lhama — ilhnic nat intomjac amyaa. 31 Ayovsec nic nat apvalhoc apvisqui David. Apyaptec nic nat aptalhnama, apyinjacpo apanco nalhpop. Apquilyaptec nic nat apquilantalhnama apquilancam. 32 Apnec nic nat maa Jonadab, apyap nic nat Simea, apvisqui David apipma.
Aptomjac nic nat Jonadab apcanya apvisqui David: —Jave apticyovam apyovoclhojo apquitquic. Apmatnec alhta apvamlha Amnón, ayinyema alhta aptovascama apyalhing quilvana Tamar. 33 Acmovan amyaa apticyovam apyovoclhojo. Apvamlha lhama alhta apmatnam, apvisay Amnón — nic nat aptomjac.
34 Apquinyec nic nat Absalón. Apvitac nic nat enlhit aptamilquiscama aplhamoclhojo enlhitaoc apquililhyacmo, apquilinyema tingma Horonaim. Innec nic nat altimnasa apvisqui, apquilvitamap enlhitaoc amay Horonaim.
35 Aptomjac nic nat Jonadab apcanya apvisqui David: —Apquililhyacme nac lhip apquitquic. Payjoc lhac sicpayvam siclhanma — nic nat aptomjac.
36 Natamin nic nat aplhanma, pilapcasquic nic nat apquilvactamo apquitquic. Apyapcalhquic nic nat apyovoclhojo, najan apvisqui David, najan apquilyimtalhnamo.
37-38 Apquinyec nic nat Absalón apnaclha apvisqui Talmai, apyap nic nat Amiud, apvisqui co Gesur. Apnaclhec nic nat maa acvaycmo tres años. Apquiliclhangvec nic nat apvisqui David aclhamoclhojo acnim, aplhenacpo Amnón apmatnam. 39 Nalhit acnim nic nat actamilaclho mocjam apvalhoc David. Inlhenquic nic nat apvalhoc David etac apquitca Absalón.
Amnón y Tamar
1 Absalón, el hijo de David, tenía una hermana muy hermosa llamada Tamar. Y Amnón, que era otro de los hijos de David, se enamoró de ella.
2 Era tal su pasión por Tamar que se enfermó de angustia; pero, como ella era virgen, veía muy difícil llegar a poseerla.
3 Sin embargo, Amnón tenía un amigo muy astuto llamado Jonadab, el cual era sobrino de David, pues era hijo de Simea, hermano de David.
4 Un día, Jonadab le preguntó a Amnón:
«Oye, cada día te veo más delgado. ¡Y tú eres el hijo del rey! ¿No me vas a decir qué te pasa?»
Entonces Amnón le dijo:
«Es que estoy enamorado de Tamar, la hermana de mi hermano Absalón.»
5 Entonces Jonadab le aconsejó:
«Métete a la cama, y finge que estás enfermo. Y cuando tu padre venga a visitarte, dile: “¡Por favor, que venga mi hermana Tamar! Que me prepare algo y me dé de comer. Si ella lo prepara, yo comeré.”»
6 Amnón fue y se acostó, fingiendo estar enfermo. Y cuando el rey llegó a visitarlo, Amnón le dijo:
«¡Por favor, que venga mi hermana Tamar! Que me prepare un par de hojuelas, para que yo coma de su mano.»
7 David llamó a Tamar de su casa, y le dijo:
«Ve por favor a la casa de tu hermano Amnón, y hazle algo de comer.»
8 Tamar fue a la casa de su hermano Amnón, que estaba acostado. Al llegar, tomó harina y la amasó, e hizo ante él unas hojuelas y las coció.
9 Luego sacó de la sartén las hojuelas y se las sirvió, pero él no quiso comer, sino que ordenó que todos sus sirvientes salieran. En cuanto estuvieron solos,
10 Amnón le dijo a Tamar:
«Trae las hojuelas a mi alcoba, y sírveme de comer.»
Tamar llevó a su hermano las hojuelas que le había preparado,
11 y en cuanto ella las puso delante de Amnón, él la agarró y le dijo:
«Ven, hermanita; ¡acuéstate conmigo!»
12 Pero ella le respondió:
«No, hermano mío, ¡no te aproveches de mí! ¡Eso no se hace en Israel! ¡No cometas tal vileza!
13 Si me deshonras, ¿adónde podría yo ir a esconderme? Además, tú serías señalado en Israel como un hombre perverso. Yo te ruego que hables con el rey. Él no se opondrá a que yo sea tu esposa.»
14 Pero Amnón no quiso escucharla sino que, siendo más fuerte que ella, la obligó a acostarse con él y la violó.
15 Pero después de violarla, el odio que sintió por ella fue mayor que el amor que le había tenido, así que le ordenó:
«¡Levántate, y lárgate!»
16 Ella le dijo:
«¡No me hagas eso! ¡Si me echas de tu casa, me harás un daño mayor que el de haberme violado!»
Pero Amnón no le hizo caso,
17 sino que llamó a su criado y le ordenó:
«¡Echa a esta mujer fuera de mi casa! Y en cuanto la eches, ¡cierra la puerta!»
18 En efecto, el criado de Amnón la echó fuera de la casa, y enseguida cerró la puerta. Y Tamar, que llevaba puesto un vestido de colores, como el que usaban todas las hijas de los reyes, cuando eran vírgenes,
19 se rasgó el vestido de colores, se echó ceniza sobre la cabeza, y con la cabeza entre sus manos se fue gritando.
Absalón se venga y huye
20 Luego, su hermano Absalón le preguntó:
«¿Así que tu hermano Amnón se acostó contigo? Pues no digas nada de esto, hermana mía, sino tranquilízate, porque es tu hermano.»
Tamar, muy desconsolada, se quedó en casa de su hermano Absalón.
21 El rey David se enteró de lo que Amnón había hecho, y se llenó de ira.
22 Absalón, por su parte, aunque aborrecía a su hermano Amnón por haber violado a Tamar su hermana, no le dijo absolutamente nada.
23 Pero dos años después, Absalón tenía gente trasquilando sus ovejas en Baal Jasor, cerca del pueblo de Efraín, así que invitó a todos los hijos del rey a una comida.
24 Fue a ver al rey, y le dijo:
«Tengo hombres trasquilando mis ovejas. Ruego a Su Majestad me honre con su compañía. También pueden acompañarlo sus siervos.»
25 Pero el rey le dijo:
«No, hijo mío. Si vamos todos, ¡te haremos gastar demasiado!»
Y el rey no quiso ir, aunque le dio su bendición. Sin embargo, Absalón insistió:
26 «Si no puedes venir, te ruego que dejes ir a mi hermano Amnón.»
Y el rey le preguntó:
«¿Y por qué quieres que vaya?»
27 Y tanto insistió Absalón que el rey dejó ir a Amnón y a todos sus hijos.
28 Pero Absalón ya había instruido a sus sirvientes:
«Manténganse atentos para cuando vean que el vino ya ha puesto muy alegre a Amnón, y a una orden mía ustedes lo matarán. No tengan miedo, que ustedes solo estarán cumpliendo mis órdenes. ¡Ánimo, y mucho valor!»
29 Y así, los siervos de Absalón, siguiendo sus órdenes, mataron a Amnón. Entonces los otros hijos del rey montaron en sus mulas y huyeron.
30 Todavía estaban ellos en camino cuando llegó a oídos de David que Absalón había matado a todos los hijos del rey, y que ninguno había quedado con vida.
31 Entonces David se levantó de su trono, se rasgó los vestidos y se tendió en el suelo, lo mismo que todos sus siervos.
32 Pero allí estaba su sobrino, Jonadab hijo de Simea, y este le dijo:
«Que no le mientan, Su Majestad. No han muerto todos sus hijos. Solo ha muerto Amnón, pues así lo había decidido Absalón desde el día en que Amnón violó a su hermana Tamar.
33 No crea Su Majestad ese rumor de que todos sus hijos han muerto. El único que ha muerto es Amnón.»
34 Mientras tanto, Absalón huyó. Y cuando el joven que vigilaba el camino vio que del lado del monte venía mucha gente, justamente a sus espaldas, corrió a dar el aviso.
35 Entonces Jonadab le dijo al rey:
«Allí vienen los hijos de Su Majestad, tal y como este siervo suyo le había dicho.»
36 Apenas había dicho esto cuando entraron los hijos del rey, llorando amargamente. Entonces el rey y sus sirvientes se unieron al llanto, en medio de grandes lamentos.
37 Absalón huyó a tierras de Talmay hijo de Amiud, que era rey de Gesur. Y David lloraba todos los días por su hijo Amnón.
38 Absalón, por su parte, huyó a Gesur, y allí se quedó tres años.
39 Y cuando David se consoló por la muerte de Amnón, sintió deseos de ver a Absalón.