Aplhaticjangvoycamlha Cristo
1 Quellhip elyalhinga. Altamjoc elyasingvoclhojo quellhip tasic amyaa sillhicmoscama alhta quellhip. Inquilmec alhta apquilvalhoc. Apquilinlhanacmec quellhip apquilyiplovquiscama tasic amyaa. 2 Quellhip apquiltomja apquilvomsomap tap ayinyema tasic amyaa. Incaymalhquic quellhip elyiplovsic mataa actemaclha sillhicmoscama. Am sat ancoc elinlhanacmoc apquilyiplovquiscama, alhtoc sat cotnejic apquilyanmonquiscama apquilvalhoc.
3 Altimnasquic alhta quellhip tasic amyaa siclhoy emamyi alhta coo: Actemaclha apquitsepma alhta Cristo acyanmongam mongilyascalhma, acno aclhanma Dios appayvam actalhesomalhca. 4 Apcatongnacpec alhta Cristo. Natqui acnim alhta intomjac aplhaticjangvocmo, acno aclhanma Dios appayvam actalhesomalhca. 5 Apvitaclhec alhta mocjam Pedro. Apquilvitaclhec alhta najan doce apóstoles. 6 Apquilvitac alhta najan aplhamoclhojo ingilyalhinga, malha quinientos tap. Am elmasquingvocmoc mocjam aplhamoclhojo apquiltomja apquilvitay. Napocja eyca apquilitsepmac. 7 Apvitaclhec alhta mocjam Jacobo. Apquilvitaclhec alhta aplhamoclhojo apóstoles apquilapajasomap.
8 Alhayi anco sicvitay coo. Ayaponcanalhquic coo otnejic apóstol, malha sictimem sictiyam lapamqui. 9 Moyimtalhnamo actomjac coo, am olhnoc enaymacoc apóstoles. Ayaponcanalhquic coo colhic actimesa sicvisay apóstol. Ayinyemaclha sicminlhinaycam alhta siclho Jesucristo apmolhama. 10 Cotnejic ac maa actemaclha sicvisay lha. Dios aptomja seyimlaycmo coo. Cotnaja alhto seyimlaycmo alhta Dios. Avanjec alhta sictamjaycam, am colhno apquiltamjaycam enaymacoc apóstoles. Jave coo ayinyema sicmovan ajanco, Dios eyca ayinyema seyimlaycmo aptomja semquescama apmopvan. 11 Cotnejic ac maa actemaclha ningiltamjaycam coo najan enaymacoc. Ningiltimnasquic alhta quellhip as tasic amyaa. Apquilyanmoncasquic alhta apquilvalhoc quellhip apquiltomja melyasquiyam.
Apnalhaticjangvoycamlha apquilmasquingvaycmo
12 Apquillingac alhta inyicje amyaa quellhip actemaclha aplhaticjangviyam Cristo nipyesicsa apquilmasquingvaycmo. ¿So actema apquillhanma napocja ingilyalhinga mepqui ningnalhaticjangviyam nipyesicsa apquilmasquingvaycmo? 13 Am sat ancoc coyitnac ningnalhaticjangvoycamlha, melhaticjangvomejec alhta najan Cristo. 14 Am alhta ancoc elhaticjangvocmoc Cristo, alhtoc alhta cotnejic ninlingascama tasic amyaa. Alhtoc najan cotnejic melyasquiyam quellhip. 15 Alhtoc sat cotnejic nincoo lha ninlingascama amyaa ayinyema Dios, malha ningmovancaa amyaa sat ongiltimjic. Ayinyemaclha ninlingasquic nincoo amyaa aptomja Dios aplhaticjasquiyam Cristo. Nasoc sat ancoc actomja mepqui ningnalhaticjangvoycamlha, cotnejic sat acmovan amyaa aplhenamap Dios aptomja aplhaticjasquiyam Cristo. 16 Pac olhenic mocjam lhama. Am sat ancoc enalhaticjangvocmoc apquilmasquingvaycmo, melhaticjangvomejec alhta najan Cristo. 17 Am alhta ancoc elhaticjangvocmoc Cristo, alhtoc alhta cotnejic melyasquiyam quellhip. Comasquejec alhta najan melyascalhma quellhip. 18 Melvomsacpejec najan tap apquilmasquingvaycmo alhta, apquiltomja alhta melyasquiyam Cristo. 19 Intomjac sat ancoc acvamlha aljalhneycam ingvalhoc Cristo yoyam jingilpasmoc as ningvamlha nac jay. Ongilvinalhcac sat nincoo, monlhoyc sat poc enlhit.
20 Nasoc anco, Cristo aptomja aplhaticjangviyam nipyesicsa apquilmasquingvaycmo. Aptomja aplhaticjangviyam apmamyi, malha ningvitay acyilhna amamyi. 21 Lhama enlhit nic nat ayinyemayaclha siclhoc anco actemaclha ningitsepma. Acno najan lhama enlhit ayinyema ningnalhaticjangviyam nipyesicsa apquilmasquingvaycmo. 22 Elmasquingvomoc sat aplhamoclhojo enlhitaoc ayinyema ilhnic nat Adán, aptomja malha singilsilhnanoncama. Acno najan enalhaticjangvomoc sat aplhamoclhojo apquilmasquingvaycmo ayinyema apquilpasmeyquiclha Cristo.
23 Moclhama actemaclha sat cotnejic ningnalhaticjangvoycamlha: Apmamyi aplhaticjangviyam Cristo. Natamin enalhaticjangvomoc sat apquiltomja melyasquiyam Cristo acvocmo sat acnim apvoyctamlha. 24 Appenasquic sat ancoc Cristo aptovascama aplhamoclhojo apquilviscaa lhalhma anco najan aplhamoclhojo apquilyimtalhnamo najan aplhamoclhojo apquilmopvancaa. Natamin comoc sat nelha. Cristo sat emquesiclhac apquilnancascama Dios Ingyapam yoyam etniclhac lhama Apvisqui. 25 Quilhvo eyca mocjam aptomja Apvisqui Cristo acvocmo acnim apsovjomo Dios apquilmam metnaja apmolhama. Etnejic sat apyimnatem Cristo, am elhnoc metnaja apmolhama. 26 Alhayi anco sat cotvasalhcac cotnaja ingmoc acvisay ningitsepma. 27 Intomjac nic nat Dios appayvam actalhesomalhca: Apquilmec nic nat Dios aplhamoclhojo yoyam etnejic Apvisqui Cristo. Aplhenacpec nic nat Cristo: Etnejic sat Apvisqui yoyam elilyejiclhojoc aplhamoclhojo enlhitaoc. Am elhenacpoc Dios yoyam elyejiclhojo. Apvamlha Dios apmescama apmopvan etnejic Apvisqui Cristo. 28 Apsovjacpec sat ancoc enlhitaoc apquiltimem apquilyajayquiclho Cristo. Natamin elyejiclhojoc sat najan Cristo actemaclha apcanamaclha Apyap. Ayinyemaclha Apyap alhta ayinyema aptimesquiscama Apvisqui. Natamin etniclhac sat apvamlha lhama Visqui ingac Dios yoyam ingyanic tacjaplhit aplhamoclhojo enlhitaoc.
29 Pac olhenic mocjam ningnalhaticjangvoycamlha. Apnam nipyesicsa quellhip napocja apcapajangvaycmo aptingyeycaoc yapasquiscama yingmin. Am sat ancoc enalhaticjangvocmoc apquilmasquingvaycmo, ¿soctomja apquiltingyamco yapasquiscama yingmin natamin apquilitsepma apmolhama?
30 ¿Soctomja mongilacyejec nincoo aclhamoclhojo acnim yoyam ongmatong? 31 Naso, ayinyemaclha inquitlhincasquic mataa ongmatong aclhamoclhojo acnim. Naso elyalhinga. Inpayjeclhec ingvalhoc ningiltomja ninpasmeyquiclha Jesucristo Visqui ingac. 32 Altamjoc oltimnacsic quellhip. Ningalhimsalhquic alhta acyinatamaclha asoc navjac aclom tingma Efeso. Ningilnapalhquic alhta asoc navjac aclom. ¿Soc sat coyanmongiclha actema nac jay? Nasoc sat ancoc mepqui ningnalhaticjangvoycamlha, incaymalhquic ongyiplovcasojo actemaclha aclhenomalhca: “Ingilane sat ontovamcoc najan ongyinamcoc, ayinyemaclha ongilmasquingvomoc sat secaseclha” —intomjac mataa apquillhanma enlhitaoc.
33 Noelyinimsap nasa quellhip. Yitnec actemaclha aclhenomalhca: “Apquiltovasquic mataa nintemaclha actamila enlhitaoc meltamilcasomacpo apanco” —intomjac mataa apquillhanma. 34 Elvatsaoc sat apquiltemaclha alyeyjamelhma. Elvatsaoc sat apquiltemaclha apquiltamongvaycmolhma. Am elyasamcoc mocjam napocja quellhip aptemaclha Dios. Eycaso siclhanma yoyam elmancangvomoc quellhip.
Actemaclha apnalhaticjangvoycamlha apquilmasquingvaycmo
35 Apyascacmec sat ancoc enlhit, sat etnejic ingyanic: “¿Jalhco sat actema enalhaticjangvomoc apquilmasquingvaycmo? ¿Jalhco sat cotnejic apquilyovoclhojo?” —sat etnejic. 36 Pac oyitsic sat, otnejic ongvanic lhip: Acyeyjamelhma nac lhip. Apquinquic sat ancoc actic lhip, ingyatongnic sat. Malha ayitsepma sat cotnejic. Natamin cotyapoc sat, comascoc sat cotnejic actic. Cotnejic sat alhnancoc apcanma quilhvo actiyapma. 37 Apquinaclhec mataa lhip acvamlha actic. Am eyca ecnaclhac mataa quilhvo actiyapma. Moc actemaclha mataa actic, am colhno actemaclha quilhvo actiyapma. 38 Dios aptimesquiscama yoyam colhic ayimpejic alhcapoc apquiltemoclha apanco cotnejic. Moc actemaclha ayimpeoc actic colhic sat mataa moc actemaclha ayimpeoc alhquipcoc. 39 Moc sicyitquiscama mocjam: Moc actemaclha apyovoclhojo enlhitaoc, moc actemaclha acyovoclhojo asoc navjac, moc actemaclha acyovoclhojo nata, moc actemaclha acyovoclhojo quilasma. 40 Moc sicyitquiscama mocjam: Moc actemaclha mataa ayimpeoc asoc acnaycaoc netin najan moc actemaclha ayimpeoc asoc acnaycaoc nalhpop. 41 Moc actemaclha ayapongmatem acnim, moc actemaclha apcapongmatem piltin, moc actemaclha apquilapongmatem apyova. Najan moc actemaclha mataa apcapongmatem moclhama apyova. 42 Innoc najan lha sat cotnejic ningnalhaticjangvoycamlha. Incatongnalhquic mataa asoc yoyam comascoc. Comasquejec sat mocjam asoc actomja aclhaticjangviyam. 43 Incatongnalhquic mataa asoc mepqui actamila. Coyiplovjoc sat actemaclha actamila asoc actomja aclhaticjangviyam. Incatongnalhquic mataa asoc mepqui acyimnatem. Acyimnatem sat cotnejic asoc actomja aclhaticjangviyam. 44 Apcatongnacpec mataa apyovoclhojo enlhit. Acyovoclhojo sat cotnejic apjangaoc enlhit ayinyema Espíritu apanco Dios naysicsa ningnalhaticjangvoycamlha. Ningvitac mataa apyovoclhojo enlhit, ongvitac sat najan apyovoclhojo ayinyema Espíritu apanco Dios.
45 Yitnec actalhesomalhca Dios appayvam: “Enlhit apquillanomap apmamyi ilhnic nat Adán. Apvanmoncama ilhnic nat innac” —nic nat intomjac. Apvanmoncama ayinyema Dios alhta innac poc Adán apvisay Cristo, aptomja apyimnatescama ingnenyaoc. 46 Amamyi aptiyapma ilhnic nat enlhit aptomja ningvitay apyovoclhojo. Alhayi actiyapvoy apvanmoncama apquinyema Dios. 47 Enlhit siclhoc anco apquinyema as nalhpop, yelpa ilhnic nat apquillanomap. Alhayi apvitamap alhta enlhit apquinyema netin, aptomja Visqui ingac. 48 Aplhamoclhojo enlhitaoc as nalhpop apno Adán apquinyema as nalhpop. Najan aplhamoclhojo apnaycam netin ellhojoc sat aptomja apquinyema netin. 49 Ningnoc nincoo lha quilhvo enlhit apquillanomap siclhoc anco. Onlhojoc sat najan nincoo lha aptomja apquinyema netin.
50 Quellhip elyalhinga. Mongvanquejec nincoo ningyovoclhojo ongilpalhavomoc Dios apquilnancascama. Am coyitnac netin lhama asoc yoyam comascoc. Mongvanquejec nincoo ongyiplovjoc ningyovoclhojo netin, ayinyemaclha comascoc sat ningyovoclhojo. 51 Pac oltimnacsic quellhip amyaa acyilhomalhca: Jave ningilanalhco yoyam ongilmasquingvomoc. Eyca moc actemaclha sat cotniclhac ningyovoclhojo. 52 Cotlapsic sat cova. Acyavataclhojo sat cotnejic. Naysicsa acpáyvam trompeta sat cotnejic, comascoc sat acpáyvam. Copayoc sat siclho trompeta, enalhaticjangvomoc sat apquilmasquingvaycmo. Apjalhnancaoc sat eltimiclha apquilyovoclhojo yoyam melitsepejec mocjam. Nincoo eyca moc actemaclha sat cotniclha ningilyovoclhojo, mepqui yoyam ongitsapoc. 53 Incaymalhquic cotniclhac alhnancoc ningyovoclhojo yoyam mongilitsepejec sat mataa. 54 Natamin comoc sat nelha actemaclha aclhanma Dios appayvam: “Inmascosalhquic actemaclha ningitsepma. Inmasquec actomja acyimnatem. 55 Lhiya ningitsepma, ¿jalhco acyasa acmovan yoyam casquisic ingyimpejic? Lhiya ningitsepma, ¿jalhco acyasa acyimnatem anco?” —nic nat intomjac Dios appayvam. 56 Acmovan innac ningitsepma yoyam casquisic ingyimpejic. Eycaso acmovan ayinyema mongilyascalhma. Acmovan innac mongilyascalhma. Eycaso acmovan ayinyemayaclha siclhoc anco singascamaclha. 57 Pac ontimjic gracias Dios aptomja singmescama ningmovan ningyimnatem ayinyema Jesucristo Visqui ingac.
58 Quellhip elyalhinga. Elinlhanmojo apquilyiplovquiscama. Noelvajaniclhojo nasa yoyam elsilhnana. Elpasmiclha sat mataa apquiltamjaycam ayinyema Visqui ingac. Apquilyasamcoc quellhip, jave alhto apquiltamjaycam quellhip apquilpasmeyquiclha Visqui ingac.
La resurrección de los muertos
1 Además, hermanos, les anuncio el evangelio que les prediqué, que es el mismo que ustedes recibieron y en el cual siguen firmes.
2 Por medio de este evangelio serán salvados, siempre y cuando retengan la palabra que les he predicado. De no ser así, habrán creído en vano.
3 En primer lugar, les he enseñado lo mismo que yo recibí: Que, conforme a las Escrituras, Cristo murió por nuestros pecados;
4 que también, conforme a las Escrituras, fue sepultado y resucitó al tercer día;
5 y que se apareció a Cefas, y luego a los doce.
6 Después se apareció a más de quinientos hermanos a la vez, de los cuales muchos aún viven, y otros ya han muerto.
7 Luego se apareció a Jacobo, después a todos los apóstoles;
8 y por último se me apareció a mí, que soy como un niño nacido fuera de tiempo.
9 A decir verdad, yo soy el más pequeño de los apóstoles, y no soy digno de ser llamado apóstol porque perseguí a la iglesia de Dios.
10 Pero por la gracia de Dios soy lo que soy, y su gracia para conmigo no ha sido en vano, pues he trabajado más que todos ellos, aunque no lo he hecho yo, sino la gracia de Dios que está conmigo.
11 Pero ya sea que lo haga yo, o que lo hagan ellos, esto es lo que predicamos y esto es lo que ustedes han creído.
12 Pero, si se predica que Cristo ha resucitado de entre los muertos, ¿cómo es que algunos de ustedes dicen que los muertos no resucitan?
13 Porque, si los muertos no resucitan, tampoco Cristo resucitó.
14 Y si Cristo no resucitó, nuestra predicación no tiene sentido, y tampoco tiene sentido la fe de ustedes.
15 Entonces resultaríamos testigos falsos de Dios por haber testificado que Dios resucitó a Cristo, lo cual no habría sucedido… ¡si es que en verdad los muertos no resucitan!
16 Porque, si los muertos no resucitan, tampoco Cristo resucitó;
17 y si Cristo no resucitó, la fe de ustedes no tiene sentido, y ustedes todavía están en sus pecados.
18 En tal caso, también los que murieron en Cristo están perdidos.
19 Si nuestra esperanza en Cristo fuera únicamente para esta vida, seríamos los más desdichados de todos los hombres;
20 pero el hecho es que Cristo ha resucitado de entre los muertos, como primicias de los que murieron;
21 porque así como la muerte vino por medio de un solo hombre, también por medio de un solo hombre vino la resurrección de los muertos.
22 Pues así como en Adán todos mueren, también en Cristo todos serán vivificados.
23 Pero cada uno en su debido orden: en primer lugar, Cristo; y después, cuando Cristo venga, los que son de él.
24 Entonces vendrá el fin, cuando él entregue el reino al Dios y Padre, y haya puesto fin a todo dominio, autoridad y poder.
25 Porque es necesario que él reine hasta que haya puesto a todos sus enemigos debajo de sus pies,
26 y el último enemigo que será destruido es la muerte.
27 Porque Dios sujetó todas las cosas debajo de sus pies. Y cuando dice que todas las cosas quedaron sujetas a él, es evidente que esto no incluye a aquel que puso todas las cosas debajo de sus pies.
28 Pero una vez que todas las cosas queden sujetas a él, entonces el Hijo mismo quedará sujeto al que puso todas las cosas debajo de sus pies, para que Dios sea el todo en todos.
29 Si en verdad los muertos no resucitan, ¿qué ganan los que se bautizan por los muertos? ¿Para qué bautizarse por ellos?
30 ¿Y por qué nosotros estamos a cada momento en peligro de muerte?
31 Hermanos, por el motivo de orgullo que tengo por ustedes en nuestro Señor Jesucristo, yo les aseguro que muero a cada instante.
32 Pero ¿de qué me serviría, desde el punto de vista humano, haber luchado en Éfeso contra fieras? Si los muertos no resucitan, ¡entonces «comamos y bebamos, que mañana moriremos»!
33 No se dejen engañar: las malas compañías corrompen las buenas costumbres;
34 así que vuelvan en sí y vivan con rectitud, y no pequen, porque algunos de ustedes no conocen a Dios. Y esto lo digo para que sientan vergüenza.
35 Tal vez alguien pregunte: ¿Y cómo resucitarán los muertos? ¿Con qué cuerpo vendrán?
36 No preguntes tonterías. Lo que tú siembras no cobra vida, si antes no muere.
37 Y lo que siembras no es lo que luego saldrá, sino el grano desnudo, ya sea de trigo o de algún otro grano;
38 pero Dios le da el cuerpo que quiso darle, y a cada semilla le da su propio cuerpo.
39 No todos los cuerpos son iguales, sino que uno es el cuerpo de los hombres, y otro muy distinto el de los animales, otro el de los peces, y otro el de las aves.
40 También hay cuerpos celestiales, y cuerpos terrenales; pero la gloria de los celestiales es una, y la de los terrenales es otra.
41 Uno es el esplendor del sol, otro el de la luna, y otro el de las estrellas, pues una estrella es diferente de otra en su magnificencia.
42 Así será también en la resurrección de los muertos: Lo que se siembra en corrupción, resucitará en incorrupción;
43 lo que se siembra en deshonra, resucitará en gloria; lo que se siembra en debilidad, resucitará en poder.
44 Se siembra un cuerpo animal, y resucitará un cuerpo espiritual. Porque así como hay un cuerpo animal, hay también un cuerpo espiritual.
45 Así también está escrito: «El primer hombre, Adán, se convirtió en un ser con vida»; y el postrer Adán, un espíritu que da vida.
46 Pero lo espiritual no vino primero, sino lo animal; y luego lo espiritual.
47 El primer hombre es terrenal, de la tierra; el segundo hombre, que es el Señor, es del cielo.
48 Semejantes al terrenal, serán también los terrenales; y semejantes al celestial, serán también los celestiales.
49 Y así como hemos llevado la imagen del hombre terrenal, así también llevaremos la imagen del celestial.
50 Pero una cosa les digo, hermanos: ni la carne ni la sangre pueden heredar el reino de Dios, y tampoco la corrupción puede heredar la incorrupción.
51 Presten atención, que les voy a contar un misterio: No todos moriremos, pero todos seremos transformados
52 en un instante, en un abrir y cerrar de ojos, cuando suene la trompeta final. Pues la trompeta sonará, y los muertos serán resucitados incorruptibles, y nosotros seremos transformados.
53 Porque es necesario que lo corruptible se vista de incorrupción, y lo mortal se vista de inmortalidad.
54 Y cuando esto, que es corruptible, se haya vestido de incorrupción, y esto, que es mortal, se haya vestido de inmortalidad, entonces se cumplirá la palabra escrita: «Devorada será la muerte por la victoria».
55 ¿Dónde está, oh muerte, tu aguijón? ¿Dónde, oh sepulcro, tu victoria?
56 Porque el pecado es el aguijón de la muerte, y la ley es la que da poder al pecado.
57 ¡Pero gracias sean dadas a Dios, de que nos da la victoria por medio de nuestro Señor Jesucristo!
58 Así que, amados hermanos míos, manténganse firmes y constantes, y siempre creciendo en la obra del Señor, seguros de que el trabajo de ustedes en el Señor no carece de sentido.