Ángel Dios apcasinancama
1 Apyinyovquic nic nat tingma Gilgal ángel Dios apcasinancama apmiyaclho tingma Boquím. Aptomjac nic nat ángel apquilanya israelitas: —Coo alhta sicyinyovquiscama quellhip yoclhilhma Egipto. Coo alhta sicnalayquinta quellhip as yoclhilhma, aplhanma siclho Dios mepqui apyeycajascaoc, yoyam ellhovamcoc apquilyeyjamcaa quellhip. Aptomjac alhta Dios: —Moyeycajacsejec sat mataa siclhanma pacto ningmiyovmalhca napatavo quellhip. 2 Colapvanquejec quellhip elpamejitsacpojo actomja apquilaoclha, actemaclha pacto apquilmiyovmacpilha. Elnatovas quellhip altares apancaoc actomja apquilaoclha, apquilayo quilaycmasquiscama — alhta aptomjac. Am alhta jelilyajaclhoc quellhip. ¿So actomja yi? 3 Actomjac coo siyanya quellhip: —Molantipsejec sat mocjam enlhitaoc actomja apquilaoclha napatavo quellhip. Elmacpoc sat quellhip malha trampa acmam, ayinyema as enlhitaoc actomja apquilaoclha najan ayinyema quilaycmasquiscama apancaoc acyitsomalhca dios — nic nat aptomjac ángel.
4 Appenasquic nic nat appayvam ángel Dios apcasinancama. Yiplovcoc nic nat apquilyapcalhem acvanyam nipyesicsa israelitas. 5 Apquiltimec nic nat acvisay acyapcalhamaclha. Apquiltingyac nic nat maa asoc macmescama Dios.
Apquitsepma Josué
(Jos 24.29-31)
6 Appayvasquic nic nat Josué apnaymacoc israelitas. Apquiltajaclhec nic nat apyovoclhojo payjoc yoclhilhma apquillhoyaclha. 7 Yitnec nic nat mataa nimpayvam apquilayo Dios naysicsa aptiyascam Josué. Apquilyajaclhoc nic nat mataa apquilvanyam apquilpayvam niptamin Josué. Apquiltomja ilhnic nat apquilvanyam apquilvitaycamco aptamjaycam simpilapquiscama Dios nipyesicsa enlhitaoc Israel. 8 Apquitsepmec nic nat Josué, acvocmo aptiyascam ciento diez años. 9 Apcatoynacpec nic nat tingma pac Timnat-sera, nicja inquilhe Gaas, pajoc nilhqueyja, inquilhe alvinatem Efraín. 10 Nalhit acnim nic nat apquilitsepa apnaymacoc apquilictingaycamco lhama Josué. Am nic nat elyasamcoc aptovana niptamin aptemaclha aptamjaycam Dios nipyesicsa enlhitaoc Israel.
Apquilyamasma Dios enlhitaoc
11 Acmasom nic nat apquiltemaclha apancaoc israelitas napato Dios Apyimtalhnamo. Apquiltomjac nic nat apquilayo quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios acvisay Baal. 12 Apquilyinyovquic nic nat Dios Apyimtalhnamo apquilyeyjamcaa, aptomja ilhnic nat apyinyovquiscama yoclhilhma Egipto. Apquiltomjac nic nat apquilayo quilaycmasquiscama apancaoc actomja apquilaoclha. Aplovquic nic Dios Apyimtalhnamo apvita inlhojo apquiltemaclha apancaoc. 13 Apquilyinyovquic nic nat Dios Apyimtalhnamo. Apquiltomjac nic nat apquilayo quilaycmasquiscama Baal, najan moclhama quilaycmasquiscama Astarté. 14 Aplovquic nic nat Dios, apvita inlhojo apquiltemaclha apancaoc israelitas. Apquillingamcoc nic nat acyimtalhnama apquilminyilhma cotnaja ingmoc apquilnatam israelitas. Am nic nat elyimnac israelitas, apquilimpocja inlhojo cotnaja ingmoc. 15 Apquilyipconquic nic nat mataa israelitas elimpocjac cotnaja ingmoc. Am nic nat epasmac Dios Apyimtalhnamo, acno ilhnic nat aplhanma siclho Dios ellingamcojoc sat acmasom.
Naso, apquillingamcoc nic nat acyimtalhnama ayinyema Dios. 16 Aptingyac nic nat mataa Dios enlhit mayayo, elvomsic tap nipyesicsa apquilminyilhma. 17 Am nic nat elilyajaclhoc mataa apcanamaclha enlhit mayayo. Apquilvatsamquic nic nat apquilayo Dios Apyimtalhnamo, apquiltomja apquilayo quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. Apquilyiplovcasquic nic nat apquilyeyjamcaa singanamaclha Dios, am nic nat elyiplovcasac as enlhitaoc apquilvisay aptovana niptamin. 18 Dios nic nat apquilyacyescama enlhit mayayo, appasmec nic nat mataa, yoyam elvomsic tap apnaymacoc israelitas nipyesicsa cotnaja ingmoc. Apquimjapasquic nic nat apvalhoc Dios apvita inlhojo apquillingaycamco acyimtalhnama. 19 Apquilvatsamquic nic nat mataa niptamin enlhit mayayo. Inyangvocmec nic nat apquiltemaclha acmasom, am nic nat colhno apquiltemaclha apquilyeyjamcaa. Apquiltomjac nic nat apquilayo quilaycmasquiscama. Am nic nat elvatsamcoc apquiltemaclha apancaoc acmasom. 20 Aplovquic nic nat Dios, aptomja apquilanya: Am jelilyajaclhoc mataa as enlhitaoc. Apquiltovasquic mataa pacto ningmiyovmalhca, ningiltomja ilhnic nat ningilpamejitsomalhca apquilyeyjamcaa. 21 Molantipsejec sat mataa enlhitaoc actomja apquilaoclha napatavo israelitas. Am nic nat esovjac siclho Josué apquilantipquiscama actomja apquilaoclha. 22 Apquiltamjoc nic nat Dios eyipconic enlhitaoc, nasoc sat elyiplovcasojoc apcanamaclha, paj lhaja. Apquilyiplovcasquic nic nat apquilyeyjamcaa. 23 Am nic nat elantipsacpoc enlhitaoc actomja apquilaoclha, apquiltomja ilhnic nat apquilpalhcomap israelitas.
El ángel del Señor en Boquín
1 El ángel del Señor fue de Gilgal a Boquín, y les dijo a los israelitas:
«Yo los liberé de Egipto y los llevé a la tierra que prometí dar a sus antepasados, cuando les dije: “Nunca anularé mi pacto con ustedes,
2 mientras no hagan pacto con los que habitan en esta tierra, gente que tiene altares que ustedes deben destruir.” Pero ustedes no me hicieron caso. ¿Por qué no lo han hecho?
3 Por lo tanto, escúchenme bien: No voy a expulsar de estas tierras a sus habitantes, sino que ellos serán para ustedes como azotes en los costados, y sus dioses los confundirán.»
4 Cuando el ángel del Señor dijo esto a los israelitas, ellos se echaron a llorar con fuerte voz.
5 Por eso, a ese lugar lo llamaron Boquín, y allí ofrecieron sacrificios al Señor.
Muerte de Josué
(Jos 24.29-31)
6 Josué despidió al pueblo de Israel, y cada uno fue y tomó posesión de su heredad.
7 Y mientras vivió Josué, y los ancianos que le sobrevivieron y que habían visto las obras del Señor en favor de Israel, todo el pueblo sirvió al Señor.
8 Y Josué hijo de Nun, siervo del Señor, murió a la edad de ciento diez años.
9 Lo sepultaron en Timnat Seraj, que era su heredad, en el monte de Efraín, al norte del monte de Gaas.
10 Y murió también toda esa generación, y se reunió con sus antepasados. Después de ellos vino otra generación que no conocía al Señor, ni sabía lo que el Señor había hecho por Israel.
Apostasía de Israel y surgimiento de los jueces
11 Los israelitas hicieron lo malo a los ojos del Señor, y adoraron a los baales.
12 Abandonaron al Señor, el Dios que sacó a sus antepasados de la tierra de Egipto, y empezaron a adorar a los dioses de los pueblos que vivían a su alrededor, con lo que provocaron el enojo del Señor.
13 Se apartaron del Señor, para adorar a Baal y a Astarot.
14 Por eso el Señor se enojó contra el pueblo de Israel y lo entregó en manos de ladrones, que lo despojaron de todo; lo dejó a merced de los enemigos que lo rodeaban, a los cuales ya no pudo vencer.
15 A dondequiera que iban, la mano del Señor estaba en contra de ellos para su mal, y tal como se lo había jurado, se vieron en gran aflicción.
16 Entonces el Señor suscitó caudillos para que los libraran de aquellos que los despojaban.
17 Pero ellos tampoco escuchaban a sus caudillos, sino que se fueron tras dioses ajenos, a los cuales adoraron, y pronto se apartaron del camino que habían seguido sus antepasados, pues sus antepasados habían obedecido los mandamientos del Señor, pero ellos no lo hicieron así.
18 Cuando el Señor suscitaba algún caudillo, también lo apoyaba y, mientras ese caudillo vivía, los libraba del poder de sus enemigos, pues el Señor se conmovía al escuchar los gemidos de su pueblo oprimido y afligido.
19 Pero al morir aquel caudillo, el pueblo volvía a corromperse aún más que sus antepasados, y seguía a los dioses ajenos para servirles y adorarlos; y no se arrepentían de sus obras, ni de su obstinada conducta.
20 Por eso la ira del Señor se encendió contra Israel, y dijo:
«Como este pueblo ha roto el pacto que establecí con sus antepasados, y no me obedece,
21 tampoco yo volveré a expulsar delante de ellos a ninguna de las naciones que Josué dejó al morir.»
22 Esta era una prueba para Israel, para ver si se esforzaban en volver al camino del Señor, como sus antepasados.
23 Por esta razón, el Señor no expulsó a aquellas naciones, ni se las entregó a Josué, sino que las dejó entre ellos.