1 Apquevam nic nat Isaac. Apquiltimnasquic nic nat altamila appayvam napato apquitca.
Aptomjac nic nat Isaac apcanya Jacob: —Notingya nasa aptava quilvana ayinyema yoclhilhma Canaán. 2 Iyas sat yoclhilhma Padan-aram apmaclha lhip apyata apvisay Betuel. Itingya sat aptava maa quilvana ayinyema apyapco apmolhama apvisay Labán. 3 Altamjoc coo epasmoc sat lhip Dios Apyimtalhnamo. Elhamascasiclhac sat lhip aptovana. Elhamiclhac sat lhip apquileyvam lhalhma anco. 4 Yitnec nat aplhanma Dios actomja nasoc anco apcanama Abraham. Colhojoc sat lhip lha actemaclha aplhanma Dios. Eltimjic sat apquilaoclha apancaoc lhip aptovana. Quilhvo eyca actomja mocjam cotnaja ningilaoclha. Eycaso aplhanma nat Dios Apyimtalhnamo actomja nasoc anco, yoyam elhcac Abraham— nic nat aptomjac Isaac.
5 Apcapajasquic nic nat apquitca Isaac eyacsic tingma Padan-aram. Apvoclhec nic nat Jacob apyapco tingma pac apvisay Labán. Apyap nic nat apvisay Betuel arameo. Labán apyalho ilhnic nat Rebeca, ayitquic nic nat Jacob najan Esaú.
Apmam aptava Esaú.
6 Apvitac nic nat Esaú actemaclha aplhanma apyap napato Jacob. Apcapajasquic nic nat yoclhilhma Padan-aram yoyam emoc aptava maa. Aplingac nic nat Esaú actemaclha appayvam apyap apcanama Jacob: Notingya nasa aptava quilvana actomja ayaoclha Canaán— nic nat aptomjac. 7 Apvitac nic nat Esaú actemaclha apquilyajayquiclho apyap najan inquin Jacob. Aplhinquic nic nat Jacob eyacsic yoclhilhma Padan-aram. 8 Apyasingvocmec nic nat Esaú aptemaclha apyap coliclama apvalhoc quilvanaa actomja ayaoclha Canaán. 9 Apyasquic nic nat Esaú apnaclha Abraham apquitca apvisay Ismael. Apmec nic nat aptava maa. Ismael apquitca ilhnic nat acvisay Mahalat. Inyalho ilhnic nat Nebaiot. Inlhameclhec nic nat apnatamcaa Esaú.
Actemaclha apvanmoncama Jacob
10 Aptipquic nic nat Jacob tingma Beerseba. Apyasquic nic nat tingma Harán. 11 Intalhnec nic nat acnim nalhit amay. Aplhapcoc nic nat aptiyanvocmoc Jacob. Appiquinquic nic nat mataymong aptiyanmeycaoc. Apyitnec nic nat yoyam etyinic. 12 Invitac nic nat apvanmoncama actemaclha quiltameycaoc acvinatem. Inquinmec nic nat quiltameycaoc. Inticlhicvocmec nic nat navá netin. Invitac nic nat apvanmoncama actemaclha apquilyiplayquinta quiltameycaoc ángeles najan apquiltajemo.
13 Apnec nic nat netin Dios Apyimtalhnamo. Aptomjac nic nat appamejitsa: —Coo nac sicvisay Dios Abraham apvisqui pac najan Isaac apvisqui pac. Omquecsic sat lhip najan aptovana as yoclhilhma aptiyanvoclha. 14 Ellhamiclhac sat lhip aptovana, mongmovan ongilyipsitic sat eltimjic. Ingyilhpanic sat, nilhqueyja sat elyacsic najan nipiyam. Actiyapmaclha acnim sat elyacsic najan actalhningvamlha acnim. Lhip sat mataa epasmoc aplhamoclhojo enlhitaoc apquilmolhama lhalhma anco. Najan lhip aptovana niptamin sat elpasmoc. 15 Moyinyovejec sat mataa lhip. Coo sat otamilsic apyasaclha. Otajicsojoc sat lhip as yoclhilhma. Moyeycajacsejec sat actemaclha siclhanma actomja nasoc anco. Moyinyovejec sat mataa lhip— nic nat intomjac aclingay apvanmoncama.
16 Aplhaticjac nic nat Jacob. Intomjac nic nat apvalhoc: Nasoc lhac apvaa Dios Apyimtalhnamo. Paj lhac oyasamcoc— nic nat intomjac apvalhoc. 17 Apcacac nic nat Jacob. Intomjac nic nat mocjam apvalhoc: Dios apponcanma as amyip. Incaymalhquic ongilavojo. Eycaso Dios tingma pac. Eycaso atong ningyascamaclha netin— nic nat intomjac apvalhoc.
18 Inquitsacac nic nat. Alhtooc anco nic nat aplhaticja Jacob. Apmec nic nat mataymong aptiyanmeycaoc alhtaa. Apquinimcasquic nic nat netin yoyam cotnejic asoc monquinatquiscama. Apyanquincaac nic nat navá mataymong olivo yingmenic. 19 Apquiltimec nic nat as amyip acvisay Luz, ningiltimem ayimjaclha yamit acma acyilhna. Apquiltimec nic nat acvisay Jacob as amyip Betel, ningiltimem Dios tingma pac.
20 Aptomjac nic nat Jacob appamejitsa Dios: —Altamjoc coo jemyoc najan jetamilsic Dios nalhit amay. Altamjoc jimquecsic sictom najan sictalhnama. 21 Altamjoc jemyoc mataa acvocmo sictajemo tata tingma pac. Am sat ancoc jeyinyavac Dios, otnejic sat Visqui ajac Dios Apyimtalhnamo.
22 Eyca as mataymong sinimquiscama actomja monquinatquiscama Dios tingma pac. Acvitac sat ancoc simquescama lhip, omquecsic sat coo lha moclhama asoc acyitna inlhojo diez asoc— nic nat aptomjac.
1 Entonces Isaac llamó a Jacob, y lo bendijo. Además, le ordenó:
«No tomes como mujer a ninguna cananea.
2 Levántate y vete a Padán Aram, a casa de Betuel, tu abuelo materno, y toma allí por mujer a una de las hijas de Labán, el hermano de tu madre.
3 ¡Que el Dios omnipotente te bendiga y haga que te reproduzcas y te multipliques, hasta que seas un gran conjunto de pueblos!
4 ¡Que Dios te dé la bendición de Abrahán, a ti y a tu descendencia, para que heredes la tierra donde ahora vives, y que él le dio a Abrahán!»
5 Así despidió Isaac a Jacob, y este se fue a Padán Aram, donde vivía Labán, que era hijo de Betuel el arameo y hermano de Rebeca, la madre de Jacob y de Esaú.
6 Esaú vio que Isaac había bendecido a Jacob, y que lo había enviado a Padán Aram para tomar de allí una mujer. También vio que, al bendecirlo, le había dado la orden de no tomar por mujer a una cananea,
7 y que Jacob había obedecido a su padre y a su madre, y se había ido a Padán Aram.
8 Esaú vio igualmente que a Isaac, su padre, no le agradaban las cananeas,
9 así que se fue a ver a Ismael y, además de sus otras mujeres, Esaú tomó allí por mujer a Majalat, que era hermana de Nebayot e hija de Ismael, el hijo de Abrahán.
Dios se aparece a Jacob en Betel
10 Jacob salió de Berseba y se fue a Jarán.
11 Al llegar a cierto lugar, se quedó allí a pasar la noche, porque el sol ya se había puesto. Tomó una de las piedras de aquel lugar y la puso como cabecera, y allí se acostó para dormir.
12 Entonces tuvo un sueño, en el que veía una escalera apoyada en la tierra, y cuyo extremo tocaba el cielo, y veía que los ángeles de Dios subían y bajaban por ella.
13 En lo alto de la escalera, veía al Señor, que le decía:
«Yo soy el Señor, el Dios de tu padre Abrahán y el Dios de Isaac. A ti y a tu descendencia les daré la tierra donde ahora estás acostado.
14 Tu descendencia será como el polvo de la tierra, y te esparcirás hacia el occidente y el oriente, hacia el norte y el sur. En ti y en tu simiente serán bendecidas todas las familias de la tierra.
15 Date cuenta de que yo estoy contigo. Yo te protegeré por dondequiera que vayas, y volveré a traerte a esta tierra. No te dejaré ni un momento, hasta que haya hecho lo que te he dicho.»
16 Cuando Jacob despertó de su sueño, dijo: «Realmente el Señor está en este lugar, y yo no lo sabía.»
17 Sintió miedo, y dijo: «¡Qué terrible es este lugar! ¡No es otra cosa que la casa de Dios y la puerta del cielo!»
18 Por la mañana Jacob se levantó y tomó la piedra que había puesto de cabecera, la levantó como un pilar, y sobre ella derramó aceite.
19 A ese lugar le puso por nombre Betel, aunque el primer nombre de esa ciudad era Luz.
20 Allí Jacob hizo este voto: «Si Dios me acompaña y me protege en este viaje que ahora hago, y me da pan para comer y ropa para vestirme,
21 y me hace volver en paz a la casa de mi padre, entonces el Señor será mi Dios.
22 Esta piedra, que he levantado como pilar, será casa de Dios; y de todo lo que me des, apartaré el diezmo para ti.»