Jesús apnaclha Pilato
(Mt 27.1-2Mt 11-14Mr 15.1-5Jn 18.28-38)
1 Apquilquimpaclhec alhta apquilanomacpo. Apquilyantamaclhec alhta Jesús apnaclha Pilato. 2 Apquilantipcasquic alhta apvisay, apquilpamejitsa:
—Ningvitac alhta nincoo as enlhit ayajemo apquillhicmoscama ingnaymacoc. Apcasquic alhta colhic almesa solyayem (impuesto) apvisqui César co Roma. Aptimesacpo apanco apvisay Cristo najan apvisay Apvisqui —alhta apquiltomjac.
3 Aptomjac alhta apcanya Pilato:
—¿Lhip ya judíos apvisqui pac? —alhta aptomjac.
Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Coo nac, aplhena nac lha —alhta aptomjac.
4 Aptomjac alhta Pilato apquilanya apquilimja apmamyi sacerdotes najan apnaymacoc:
—Am otaac coo apmapsom as enlhit —alhta aptomjac.
5 Apquilinlhanacmec alhta elantipsic apvisay:
—Apquillovcasquic alhta mataa enlhitaoc co Judea ayinyema apquillhicmoscama apanco. Yoclhilhma Galilea alhta actiyapvoyclha amyaa, acvaa najan asi —alhta apquiltomjac.
Jesús apnaclha apvisqui Herodes
6 Lhama alhta aplinga as amyaa Pilato. Apquilmalhna alhta eyca: ¿Co Galilea yai? —alhta aptomjac.
7 Apquilatingmavoc alhta:
—Eje —alhta apquiltomjac.
Yejemoc alhta apcapajasa Jesús apnaclha Herodes apvisqui co Galilea. Am alhta covanco apvoycta Herodes tingma Jerusalén. 8 Inpayjeclhec alhta apvalhoc Herodes apvita Jesús. Nanoc alhta apquiltamjoc eta. Ayinyemaclha aplingay alhta mataa apvisay. Apquiltamjoc alhta etac aptamjaycam sinpilapquiscama. 9 Inlhamoc alhta asoc apquilmalhnaycam Herodes. Am alhta ingyatingmavoc Jesús. 10 Apcanam alhta lhama apquilimja apmamyi sacerdotes najan apquilyascamco apquiltemaclha. Apquilinlhanacmec alhta elantipsic apvisay. 11 Yejemoc alhta apquiltovasamcaa Herodes najan apquillhalhmaa singilpilhtetemo. Innec alhta acvanamcaa Jesús, apcasmesacpec alhta najan. Apquilantalhnaseclhec alhta apava apquiltamila, malha apvisqui apquilantalhnama. Apcapajasquic alhta Herodes elyantimiclha Jesús apnaclha Pilato. 12 Yejemoc alhta apcasicjaclho Herodes Pilato. Aptanovquic alhta siclhoc poc.
Jesús apcanyomap ematong
(Mt 27.15-26Mr 15.6-15Jn 18.39—19.16)
13 Yejemoc alhta apcansaclho Pilato apquilimja apmamyi sacerdotes najan apquilyimtalhnamo najan apnaymacoc enlhit. 14 Aptomjac alhta apquilanya Pilato:
—Elyantimcasentac quellhip as enlhit. Apquilanem quellhip elovcasac enlhitaoc. Acyicpilcoc coo as enlhit napatavo quellhip. Am otaac coo mocjam apmapsom as enlhit. Ayajemo apquiltipquiscascam apvisay. 15 Am najan etac apmapsom Herodes. Apcapajasquic lhac mocjam asi. Quip elanojo quellhip. Ayajemo yoyam elajic, paj acmasom aptamjaycam. 16 Pa inyicje olyicpilhquetic. Oyamyiclhac sat jayqui —alhta aptomjac.
17 Copvanquejec alhta Pilato meyamyiclheje lhama apquilpilhquetomap apquiltomjamacpilha caya. Apquiltemaclha alhta judíos. 18 Apquilpalhamam alhta aplhamoclhojo enlhitaoc:
—Ingyaa sat as enlhit. Barrabás sat eyca iyamyiclha —alhta apquiltomjac.
19 Apnacmec alhta singilpilhtetomaclha as enlhit apvisay Barrabás. Ayinyema alhta apquimpocjay tingma (Jerusalén). Innamquic alhta apquilnapma. 20 Apquiltimnaseclhoc alhta mocjam Pilato. Apquiltamjoc alhta Pilato eyamyiclha Jesús. 21 Yejemoc alhta apquilpalhimcaso:
—Iyipitquis asoc timyescama. Iyipitquis asoc timyescama —alhta apquiltomjac.
22 Natqui apquiltimnasayclho alhta intomjac Pilato:
—¿Soc lhac tomja yi? ¿Jalhco actemaclha apmapsom? Am otaac coo apmapsom as enlhit. Ayajemo yoyam elajic. Pa inyicje olyicpilhquetic. Oyamyiclhac sat jayqui —alhta aptomjac.
23 Apquilinlhanacmec alhta apquilpalhamaycam. Apquilanayquic alhta colhic acyipitsa asoc timyescama. Avanjec alhta apquilpalhamaycam. Inliclacmec alhta cajalhnomalhco appayvam. 24 Apcanayquic alhta Pilato cotnejic actomjaclha malmalhnaycam. 25 Yejemoc alhta apyamyiclho enlhit aptomja apyacyesomap. Apnacmec alhta singilpilhtetomaclha as enlhit. Ayinyema alhta apquimpocjay. Innamquic alhta apquilnapma. Aptomjac alhta apquilanya Pilato:
—Eltime sat quellhip yavamlha eltimesic —alhta aptomjac.
Apyipitsomacpilha Jesús asoc timyescama
(Mt 27.32-44Mr 15.21-32Jn 19.17-27)
26 Lhama alhta apquilyantamaclho Jesús, yoyam colhic acyipitsa asoc timyescama. Apquiltajanyac alhta lhama enlhit apvisay Simón co Cirene. Nicja yoclhilhma alhta apquinyecta. Apcanyacpec alhta epatimsic asoc timyescama eyiplovc Jesús.
27 Apquilyiplovquic alhta aplhamoclhojo enlhit. Inyapcalhquic alhta aclhamoclhojo quilvanaa, inquilinlhacmec alhta. 28 Appaycacpoc alhta Jesús, apquilpamejitsa:
—Quilvanaa co Jerusalén. Nojelinlhama nasa coo. Eyca colinlhamalhcojo anco quellhiya. Colinlhama sat ayitquic. 29 Ca incolanojo. Comoc sat acnim, yoyam cotnejic amyaa colanyalhca quellhiya: “Inquilinyejemoc anco cotay ayitquic najan quilvanaa cotnaja inlovsavo najan cotnaja inalavaa.” 30 Sat eltimjic enlhitaoc elanic inquilhe acvinatem: “Cotyim sat nincoo tecjinlhit.” Sat eltimjic elanic inquilhe ayitcoc: “Jingilajap” —sat eltimjic elanic enlhitaoc. 31 Acyitcasquic quellhip yamit alhnancoc. Apquillingamcoc sat ancoc acmasca quellhip apquiltomja malha yamit alhnancoc, ¿jalhco sat eltimjic enlhitaoc apquiltomja malha yamit ápac —alhta aptomjac.
32 Apnalovquic alhta apcanit enlhit apquilmapsomcaa, yoyam eticyojoc lhama Jesús. 33 Apquilvocmec alhta yoclhilhma acvisay Acyitnamaclha Apcatic. Apyipitsacpec alhta asoc timyescama Jesús. Najan maa apcanit enlhit apquilmapsomcaa. Lhama alhta apquilyascamaclha, poc eyca nipsancalvelha. 34 Lhama alhta apyipitsacpo asoc timyescama. Aptomjac alhta Jesús:
—Tata, ingyimliclhojo as enlhitaoc. Am elyasamcoc apquiltomjaclha —alhta aptomjac.
Yejemoc alhta apmilascacpo Jesús apquilantalhnama. Apquiltovasamquic alhta sicas. Apmetsovjacpec alhta apava. 35 Apcanam alhta enlhit apquilinmelhavo. Apvanacpec alhta Jesús. Apquiltomjac alhta enlhit apquilyimtalhnamo:
—Apquilvomcasquic alhta tap apnaymacoc. Ingyane sat evomsacpojo apanco tap. ¿Naso ya aptomja Cristo Dios apyacyescama? —alhta apquiltomjac.
36 Najan maa singilpilhtetemo. Apquilasmasquic alhta. Apquilsovsacmec alhta moyayit uva yingmenic acmasca. 37 Apquiltomjac alhta apquilanya:
—Nasoc sat ancoc lhip aptomja judíos apvisqui pac, ivomsacpojo apanco tap —alhta apquiltomjac.
38 Yitnec alhta tacjaplhit Jesús actalhesomalhca actemaclha griego appayvam najan latín appayvam najan hebreo appayvam: “Eycaso judíos apvisqui pac” —alhta intomjac.
39 Yejemoc alhta apyamatsamcaa Jesús lhama enlhit apmapsom, apquilhnomacpo lhama netin:
—Nasoc sat ancoc lhip aptomja Cristo, ivomsacpojo apanco tap. Jingilvomquis nincoo lha tap —alhta aptomjac.
40 Yejemoc alhta apquilyasalhma poc:
—¿Soctomja mengyaco nac Dios? Aplhenacpec apmapsom lhip lha. Pac ematnojoc lhama. 41 Inpeyvoc ninlhenomalhca ningmasom. Eyca as enlhit paj apmapsom —alhta aptomjac.
42 Aptomjac alhta as enlhit:
—Jesús, nojelvonquim nasa coo apvoclho sat lhip maa apquinyemayaclha —alhta aptomjac.
43 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Actomjac coo siyanya lhip: Naso, jelhojoc sat lhama lhip coo acnim nac jay yoclhilhma Paraíso —alhta aptomjac.
Apquitsepma Jesús
(Mt 27.45-56Mr 15.33-41Jn 19.28-30)
44 Ingyitsicso acnim alhta intomjac acyatesa ilhma lhalhma anco acvocmo actalhnam (a las tres). 45 Inmasquec alhta ayitsasquisa ilhma acnim. Apyaptacpec alhta apava apjalhtamomap congne tingma apponquinomap. Malha ningyaptama apava nipyesicsa. 46 Yejemoc alhta appametamcaa Jesús apyimnatesa appayvam:
—Tata, ima sat ejangaoc. Lhip sat etamilsic —alhta aptomjac.
Natamin appayvam alhta apquitsepa.
47 Lhama alhta apvita actomjaclha capitán co Roma. Apcacavoc alhta Dios Ingyapam, appamejitsa:
—Nasoc anco appeyvomo as enlhit —alhta aptomjac.
48 Apnam alhta maa enlhit appintalhnama. Lhama alhta apquilvita actomjaclha maa, inquilyitnocjavoc alhta apquilvalhoc. Apquiltajaclhec alhta mocjam. 49 Apcanvocmec alhta mocjay apnaymacoc apquilinmelho. Najan maa quilvanaa altomja allhalhmaa Jesús apquinyecta alhta yoclhilhma Galilea.
Jesús apcatonomap
(Mt 27.57-61Mr 15.42-47Jn 19.38-42)
50 Lhama enlhit alhta appeyvomo najan aptamila apvisay José. Tingma pac alhta Arimatea yoclhilhma Judea. Aptomja lhama nipyesicsa apquilviscaa apquilpamejitsomap. 51 Apmiyovquic alhta inyicje José, yoyam ematong Jesús. Apquiljalhanmec alhta mataa José Dios apquilnancascama. 52 Apyocmec alhta José apnaclha Pilato. Apquilmalhningvocmec alhta quilmasoy (Jesús apquitsepma). 53 Apliquic alhta apquilhnama netin asoc timyescama. Appilhtetquic alhta apava apmopoy. Appiquinquic alhta tacjalhop avalhoc mataymong. Quilhvo acmetmomalhca mataymong avalhoc. Am alhta apquilpiquenaclha poc enlhit apjapac maa. 54 Viernes alhta intomjac (acnim ninpenescomaclha), yicpintama acnim ninnayclha.
55 Inquilyiplacmec alhta apjapac quilvanaa altomja alhta allhalhmaa Jesús apquinyecta yoclhilhma Galilea. Inquillanoc alhta tacjalhop najan apquilpiquenaclha alhta. 56 Yejemoc alhta altajaclho tingma Jerusalén. Inquilaneclhec alhta asoc masis, yoyam catsisquisic. Innam alhta quilvanaa acnim ninnayclha. Inquiltamilcasquic alhta actemaclha singanamaclha.
Jesús ante Pilato
(Mt 27.1-2Mt 11-14Mc 15.1-5Jn 18.28-38)
1 Entonces todos ellos se levantaron, y llevaron a Jesús ante Pilato.
2 Allí comenzaron a acusarlo. Decían: «Hemos encontrado que este subvierte a la nación, que prohíbe pagar tributo al César, y que dice que él mismo es el Cristo, es decir, un rey.»
3 Pilato le preguntó: «¿Eres tú el Rey de los judíos?». Jesús le respondió: «Tú lo dices.»
4 Pilato dijo entonces a los principales sacerdotes, y a la gente: «Yo no encuentro delito alguno en este hombre.»
5 Pero ellos seguían insistiendo: «Este alborota al pueblo con lo que enseña por toda Judea, desde Galilea hasta este lugar.»
Jesús ante Herodes
6 Cuando Pilato escuchó esto, preguntó si él era galileo.
7 Y al saber que era de la jurisdicción de Herodes, se lo envió a este, que en aquellos días también estaba en Jerusalén.
8 Herodes se alegró mucho al ver a Jesús, pues hacía tiempo que deseaba verlo, ya que había oído hablar mucho acerca de él, y esperaba verlo hacer alguna señal.
9 Pero aunque Herodes le hacía muchas preguntas, Jesús no respondía nada.
10 También estaban allí los principales sacerdotes y los escribas, los cuales lo acusaban con extremado apasionamiento.
11 Entonces Herodes y sus soldados lo humillaron y se burlaron de él, y lo vistieron con una ropa muy lujosa, después de lo cual Herodes lo envío de vuelta a Pilato.
12 Antes de ese día, Pilato y Herodes estaban enemistados entre sí, pero ese día se hicieron amigos.
Jesús es sentenciado a muerte
(Mt 27.15-26Mc 15.6-15Jn 18.38—19.16)
13 Pilato convocó a los principales sacerdotes, y a los gobernantes y al pueblo,
14 y les dijo: «Ustedes me han presentado a este hombre como a un perturbador del pueblo, pero lo he interrogado delante de ustedes, y no lo he hallado culpable de ninguno de los delitos de los que ustedes lo acusan.
15 Se lo envié a Herodes, y tampoco él lo ha hallado culpable. Por tanto, este hombre no ha hecho nada que merezca la muerte.
16 Voy a castigarlo, y después de eso lo dejaré libre.»
17 [Y en cada fiesta él tenía que poner en libertad a un preso.]
18 Pero toda la multitud gritaba al unísono: «¡Fuera con este! ¡Déjanos libre a Barrabás!»
19 Barrabás había sido encarcelado por un levantamiento en la ciudad, y también por homicidio.
20 Como Pilato quería soltar a Jesús, volvió a dirigirse al pueblo;
21 pero ellos seguían gritando: «¡Crucifícalo, crucifícalo!»
22 Por tercera vez Pilato les dijo: «¿Pues qué crimen ha cometido este? ¡Yo no he hallado en él ningún delito que merezca la muerte! Voy a castigarlo, y luego lo dejaré libre.»
23 Pero ellos seguían gritando, e insistían en que Jesús fuera crucificado. Al final, prevalecieron las voces de ellos y de los principales sacerdotes.
24 La sentencia de Pilato fue que se hiciera lo que ellos pedían;
25 puso en libertad a quien habían pedido, que había sido encarcelado por rebelión y homicidio, y puso a Jesús a la disposición de ellos.
Crucifixión y muerte de Jesús
(Mt 27.32-56Mc 15.21-41Jn 19.17-30)
26 Cuando llevaban a Jesús, echaron mano de un tal Simón de Cirene, que volvía del campo, y le pusieron la cruz encima, para que la llevara detrás de Jesús.
27 Detrás de Jesús iba una gran multitud del pueblo, y mujeres que lloraban y se lamentaban por él.
28 Pero Jesús se volvió hacia ellas y les dijo: «Mujeres de Jerusalén, no lloren por mí, sino por ustedes mismas y por sus hijos.
29 Porque vienen días en que se dirá: “Dichosas las estériles, y los vientres que no concibieron, y los pechos que no amamantaron.”
30 Entonces comenzarán a pedir a los montes: “¡Caigan sobre nosotros!” Y dirán a las colinas: “¡Cúbrannos por completo!”
31 Porque, si esto hacen con el árbol verde, ¡qué no harán con el árbol seco!»
32 Con Jesús llevaban también a otros dos, que eran malhechores, para ser ejecutados.
33 Cuando llegaron al lugar llamado de la Calavera, lo crucificaron allí, lo mismo que a los malhechores, uno a la derecha de Jesús y otro a su izquierda.
34 [Jesús decía: «Padre, perdónalos, porque no saben lo que hacen.»] Y los soldados echaron suertes para repartirse entre ellos sus vestidos.
35 Mientras el pueblo observaba, los gobernantes se burlaban de él y decían: «Ya que salvó a otros, que se salve a sí mismo, si en verdad es el Cristo, el escogido de Dios.»
36 También los soldados se burlaban de él; hasta se acercaron y le ofrecieron vinagre,
37 mientras decían: «Si eres el Rey de los judíos, ¡sálvate a ti mismo!»
38 Había sobre él un epígrafe que en letras griegas, latinas y hebreas decía: «ESTE ES EL REY DE LOS JUDÍOS.»
39 Uno de los malhechores que estaban allí colgados lo insultaba y le decía: «Si tú eres el Cristo, ¡sálvate a ti mismo y sálvanos a nosotros!»
40 Pero el otro lo reprendió y le dijo: «¿Ni siquiera ahora, que sufres la misma condena, temes a Dios?
41 Lo que nosotros ahora padecemos es justo, porque estamos recibiendo lo que merecían nuestros hechos, pero este no cometió ningún crimen.»
42 Y a Jesús le dijo: «Acuérdate de mí cuando llegues a tu reino.»
43 Jesús le dijo: «De cierto te digo que hoy estarás conmigo en el paraíso.»
44 Desde el mediodía y hasta las tres de la tarde hubo tinieblas sobre toda la tierra.
45 El sol se oscureció, y el velo del templo se rasgó por la mitad.
46 En ese momento Jesús clamó a gran voz, y dijo: «Padre, en tus manos encomiendo mi espíritu.» Y después de haber dicho esto, expiró.
47 Cuando el centurión vio lo sucedido, alabó a Dios y dijo: «Realmente, este hombre era justo.»
48 Al ver lo sucedido, toda la multitud que presenciaba este espectáculo se golpeaba el pecho y se fue alejando de allí.
49 Pero todos los conocidos de Jesús, y las mujeres que lo habían seguido desde Galilea, seguían observando a cierta distancia lo que sucedía.
Jesús es sepultado
(Mt 27.57-61Mc 15.42-47Jn 19.38-42)
50 Un hombre bueno y justo, llamado José, que era miembro del tribunal,
51 no había estado de acuerdo con lo que los del tribunal planearon, ni con lo que hicieron. Este José era de Arimatea, una ciudad de Judea, y también esperaba el reino de Dios,
52 así que fue a ver a Pilato y le pidió el cuerpo de Jesús.
53 Después de bajarlo de la cruz, envolvió el cuerpo en una sábana y lo puso en un sepulcro abierto en una peña, en donde aún no se había sepultado a nadie.
54 Era el día de la preparación, y estaba por comenzar el día de reposo.
55 Acompañaron a José las mujeres que habían venido con Jesús desde Galilea, y vieron el sepulcro y cómo fue colocado el cuerpo.
56 Después regresaron a su casa para preparar especias aromáticas y ungüentos, y descansaron en el día de reposo, conforme al mandamiento.