Apquilimpocjay tingma Haí
1 Aptomjac nic nat Dios apcanya Josué: —Nongya nasa lhip. Iyimnaticsojo apvalhoc lhip. Ilapajas sat apyovoclhojo singilpilhtetemo, yoyam elimpocjac tingma Haí. Lhip sat etnejic apyimnatem apanco, am elhno apvisqui najan enlhitaoc tingma Haí. Lhip sat emoc tingma Haí najan yoclhilhma. 2 Itnesquis sat tingma Haí najan apvisqui maa, acno aptimesquiscama siclhoc alhta tingma Jericó najan apvisqui maa. Mepqui sicmasmaclha asoc as tingma. Eltime sat apancaoc asoc apquilvitay. Eltime sat apnatoscama apquilvitay maa. Illana sat quimpocjacme tap tingma. Cotlapsic sat apyovoclhojo.
3 Appenasquic nic nat Josué najan apyovoclhojo apnaymacoc, elpeyvojoc sat tingma Haí. Apquilyacyesquic nic nat treinta mil singilpilhtetemo, apquilapajasa alhtaa. 4 Aptomjac nic nat apquilanya: Quip elaylhojo. Elyas sat tap tingma Haí, elyilhacpojo maa. Elpenacsojo sat apquilimpocjay. 5 Poc singilpilhtetemo apquilaymomap, onaliclhac sat coo. Ongilvoclhac sat tingma. Elanteypoc sat cotnaja ingmoc, yoyam jingilnapoc. Nincoo eyca ongilinyejic sat napatavo, acno siclhoc alhta. 6 Jingilminlhinam sat naysicsa ningilinyem. Colhenic sat apquilvalhoc, colhojoc singminlhinaycam siclhoc alhta. 7 Natamin elimpocja sat quellhip tap tingma. Elmoc sat quellhip apyovoclhojo tingma, ayinyema singmescama Dios. 8 Elvit sat talha apyovoclhojo tingma, acno alhta apcanama Dios. Vamlha sicpayvam siyanama — nic nat aptomjac Josué.
9 Apquilapajasquic nic nat Josué naysicsa apquilhpanma. Apquilmiyaclhec nic nat maa. Apquilyilhacpoc nic nat tap tingma Haí, payjoc actalhningvamlha acnim, jilip tingma Betel. Apnaclhec nic nat mocjam Josué alhtaa nac jay nipyesicsa apnaymacoc. 10 Alhtooc nic nat aplhaticja Josué, elanojo apnaymacoc singilpilhtetemo. Apcaneclhec nic nat. Apmamyi ilhnic nat aplhinga Josué najan apquillhalhmaa mayayo apquilvanyam. Elimpocjac sat tingma Haí. 11 Apquilyipitcangvocmec nic nat apyovoclhojo enlhitaoc tingma napocja, payjoc nilhqueyja. Alvata ilhnic nat napocja tingma. Apquilnaclhec nic nat tap alvata. 12 Apquilapajasquic nic nat Josué cinco mil singilpilhtetemo. Apquilyilhacpoc nic nat tap tingma Haí, payjoc actalhningvamlha acnim, jilip tingma Betel. 13 Anit nic nat intomjac apquilhpanma singilpilhtetemo. Lhama ilhnic nat actalhningvamlha acnim, poc nic nat nilhqueyja tingma. Apmiyaclhec nic nat Josué alhtaa avalhoc alvata.
14 Pilapcasquic nic nat apvita apvisqui tingma Haí. Apquilpecjasquic nic nat singilpilhtetemo, elnapoc israelita avalhoc alvata. Am nic nat elyasamcoc singilpilhtetemo apquilyilhamacpo tap tingma. 15 Apquinyec nic nat siclho Josué. Apquinyajamquic nic nat apnaymacoc, apquilyiplayclha amay yoclhilhma actamopeycaoc. 16 Apquilanyacpec nic nat singilpilhtetemo Haí, elminlhinam israelitas. 17 Apsovjacpoc nic nat tingma Haí, najan tingma Betel, apquilminlhinamcaa israelitas. Apquilyinyovquic nic nat tingma apyovoclhojo enlhitaoc. 18 Aptomjac nic nat Dios apcanya Josué: Quilhvoc anco elimpocja quellhip. Coo sat opasmoc, elmoc sat quellhip tingma Haí — nic nat aptomjac.
Invitalhquic nic nat monquinatquiscama, ellana quimpocjacme, ayinyema Josué. 19 Apquilantipquic nic nat apquilyilhamap, elnapacpoc tingma. Apquilmec nic nat tingma. Yiplovcoc nic nat apquilvatnama talha aplhanaoc.
20 Apquilanoc nic nat niptamin enlhitaoc co Haí. Pilapcasquic nic nat apquilvita etin actiyapma tingma. Apquilvatsamquic nic nat apquilminlhinaycam. Apquilpaycacmec nic nat israelitas, apquilinyem siclho. Apquilnapacpec nic nat. 21 Apvitac nic nat Josué tingma apmomap, ayinyema apnaymacoc apquilyilhamap. Apvitac nic nat talha. Yiplovcoc nic nat apquilnapma co Haí. 22 Tingma apmeta ilhnic nat apquilantiyapma israelitas, yoyam elnapacpoc. Josué najan apnaymacoc apquilnapma ilhnic nat moc nicja. Apsovjacpoc nic nat apticyovam cotnaja ingmoc. 23 Am nic nat ematnac apvisqui co Haí. Apquilyantamaclhec nic nat apnaclha Josué.
24 Apsovjacpoc nic nat apticyovam amyip. Apsovjacpoc nic nat apticyovam apquilaymomap tingma Haí. 25 Apticyovquic nic nat as acnim doce mil enlhitaoc, alpalhquemalhca quilvanaa. 26 Eycaso ilhnic nat apcanama siclho Josué, yoyam esovjacpoc apticyovam tingma. 27 Apnalaclhec nic nat apnatoscama, apquilpatmaoclhec nic nat apquilnatam acmomalhca. Acno ilhnic nat apcanama Dios, apcanyacpo Josué. 28 Apmetquic nic nat tingma Haí. Ningvita inyicje tingma aptovasomap as ningvamlha nac jay. 29 Apquilasipcasquic nic nat tama apyispoc apvisqui apmomap, co Haí. Apquilhnesquic nic nat netin yamit. Aplicacpec nic nat apjápac actalhnam. Apyinyovacpec nic nat tingma apatong. Apquilicjesquic nic nat mataymong nitno. Ningvita inyicje mataymong as ningvamlha nac jay.
Apquilyipsatem singanamaclha Josué
30 Apquillanac nic nat Josué ningvatnamaclha netin inquilhe Ebal. Elhenacpoc sat apvisay Dios, Visqui ingac. 31 Acno ilhnic nat apcanama, yoyam elvajanamcoc israelitas. Acno ilhnic nat aclhanma actalhesamalhca singanamaclha Moisés: Ellana sat mataymong anco ningvatnamaclha, mayayo Dios — nic nat aptomjac. Apquilajac nic nat apnatoscama macmescama Dios acyanmongam melyascalhma. Najan moc nic nat macmescama Dios, actemaclha singasicjayclha. 32 Aptalhosquic nic nat Josué netin mataymong, napatavo enlhitaoc Israel, singanamaclha Moisés. 33 Apcaneclhec nic nat apyovoclhojo, najan israelitas najan metnaja israelitas. Apcanam nic nat nicja yamit aysicsic acyitnamaclha Dios appayvam, apyovoclhojo mayayo apquilvanyam, najan apquilviscaa, najan apquilyicpilquemo. Apcanam nic nat napato levitas apquilsoycam yamit aysicsic. Apcanam nic nat enlhitaoc lhama nicja ningvita inquilhe Gerizim. Poc nic nat apcanamcaa moc nicja ningvita inquilhe Ebal. Acno ilhnic nat apcanama Moisés, Dios apquilancam.
34 Yiplovcoc nic nat apquilyipsatem Josué vaycajac singanamaclha mepqui apyeycajascaoc. Inlhenalhquic actamila, yoyam colhic singaco. Inlhenalhquic acmasom, yoyam onlingamcojo acyanmongayclha nintemaclha. 35 Apquilyipsatquic nic nat Josué, mepqui apcayam lhama actalhesamalhca. Apquilyipsatquic nic nat napatavo apnaymacoc Israel, alpalhquemalhca quilvanaa najan sicaa. Najan apquilpalhcomap metnaja apquiltemolhama apnaycam nipyesicsa.
Toma y destrucción de Hai
1 El Señor le dijo a Josué:
«Tú no temas ni desmayes. Llévate contigo a toda la gente de guerra, y prepárense para atacar a Hai, porque yo te he entregado a su rey y a su pueblo, su ciudad y su tierra.
2 Tú lo vencerás, y harás con Hai y con su rey lo mismo que hiciste con Jericó y con su rey, solo que ahora serán para ustedes los despojos, lo mismo que sus bestias. Pero pon detrás de la ciudad a gente emboscada.»
3 Josué y sus guerreros se prepararon y fueron a atacar a Hai. Para esto, Josué escogió a treinta mil hombres aguerridos, y los envió de noche
4 con estas órdenes:
«Presten atención y pongan emboscadas detrás de la ciudad. Manténganse muy atentos y preparados, pero no se alejen mucho.
5 Todo el pueblo y yo nos acercaremos a la ciudad, de modo que nos vean, para que ellos salgan y nos persigan como lo hicieron antes, y nosotros huiremos delante de ellos.
6 Así haremos que se alejen de la ciudad, y que piensen que estamos huyendo como la primera vez. Cuando ustedes nos vean huir,
7 saldrán de sus escondites y tomarán la ciudad, pues el Señor nuestro Dios nos la va a entregar.
8 Una vez que la hayan tomado, le prenderán fuego. Esto lo deben hacer en conformidad con lo que el Señor ha ordenado, y con lo que yo les he transmitido.»
9 La emboscada que Josué les mandó poner estaba entre Betel y la parte occidental de Hai. Aquella noche Josué se quedó con el pueblo,
10 pero al día siguiente se levantó muy temprano, pasó revista al pueblo y, junto con los ancianos de Israel, se puso al frente para marchar contra Hai.
11 Salió con todos sus guerreros y, al acercarse a la ciudad, acamparon al norte, en el valle que estaba entre él y Hai.
12 Tomó consigo cerca de cinco mil hombres, y puso la emboscada entre Betel y Hai, en la parte occidental de la ciudad.
13 El pueblo estaba en el campamento, al norte de la ciudad, y la emboscada al occidente. Esa noche Josué avanzó hasta la mitad del valle.
14 En cuanto el rey de Hai los vio, se dio prisa para reunir al pueblo muy temprano y, en el momento señalado, salieron de la ciudad para combatir a Israel frente al Arabá, sin saber que a espaldas de la ciudad les habían tendido una emboscada.
15 Josué y el pueblo de Israel se fingieron vencidos y huyeron por el camino del desierto,
16 y todo el pueblo de Hai se reunió para perseguirlos. Corrieron tras Josué, con lo que se alejaron de la ciudad.
17 No hubo en Hai ni en Betel nadie que no saliera a perseguir al pueblo de Israel, y por perseguirlo dejaron abierta la ciudad.
18 Entonces el Señor le dijo a Josué:
«Apunta contra Hai la lanza que tienes en la mano, porque yo te la voy a entregar.»
Y Josué apuntó su lanza contra la ciudad,
19 y los que la habían emboscado se levantaron rápidamente; y en cuanto Josué levantó su mano, ellos corrieron y entraron en la ciudad, y la tomaron y enseguida le prendieron fuego.
20 Cuando los hombres de Hai miraron hacia atrás, vieron que de la ciudad salía humo, y que este subía al cielo, y ya no pudieron huir ni a una parte ni a otra, porque el pueblo de Israel que fingía huir al desierto, se volvió contra sus perseguidores.
21 Tan pronto como Josué y el pueblo vieron que los emboscados habían tomado la ciudad, y que le habían prendido fuego, regresaron y atacaron a sus habitantes.
22 Los que ya estaban en la ciudad salieron a su encuentro, así que los de Hai quedaron en medio del pueblo de Israel, los unos por un lado, y los otros por el otro. Fue así como los hirieron, y ninguno de ellos pudo escapar,
23 aunque tomaron vivo al rey de Hai y lo llevaron ante Josué.
24 Cuando los israelitas acabaron de matar a los habitantes de Hai, a los cuales habían perseguido por el campo y el desierto, regresaron a la ciudad y también mataron a filo de espada a los habitantes que aún quedaban con vida.
25 Aquel día cayeron doce mil de los de Hai, entre hombres y mujeres.
26 Josué no dejó de apuntar con su lanza hasta que la ciudad de Hai y sus habitantes fueron destruidos por completo.
27 En conformidad con lo que el Señor le había dicho a Josué, los israelitas se apropiaron de los animales y de los despojos de la ciudad.
28 Y Hai quedó reducida a escombros y asolada para siempre, porque Josué mandó que la quemaran.
29 Al rey de Hai lo colgó de un árbol hasta que cayó la noche, y cuando el sol se puso dio órdenes de que bajaran el cuerpo y lo arrojaran a las puertas de la ciudad. Sobre el cuerpo hacinaron un montón de piedras, el cual permanece hasta el día de hoy.
Lectura de la ley en el monte Ebal
30 Entonces Josué edificó en el monte Ebal un altar al Señor, Dios de Israel.
31 Era un altar de piedras sin labrar, tal y como lo había ordenado Moisés, siervo del Señor, y como está escrito en el libro de la ley de Moisés, y sobre él ofrecieron holocaustos al Señor y sacrificaron ofrendas de paz.
32 Sobre las piedras Josué escribió también una copia de la ley de Moisés, en presencia de los hijos de Israel.
33 Todo el pueblo estaba de pie a ambos lados del arca del pacto del Señor, incluso los extranjeros y los descendientes de Israel, los ancianos, oficiales y jueces, en presencia de los sacerdotes levitas que llevaban el arca. La mitad de ellos estaba del lado sur del monte Guerizín, y la otra mitad del lado del monte Ebal, tal y como lo había ordenado Moisés, siervo del Señor, cuando el pueblo de Israel fue bendecido por primera vez.
34 Después de eso, Josué leyó todas las palabras de la ley, junto con las bendiciones y las maldiciones, conforme a lo que está escrito en el libro de la ley.
35 No omitió Josué una sola palabra de lo que Moisés le mandó leer ante la comunidad de Israel, junto con las mujeres, los niños y los extranjeros que vivían entre ellos.