Apyitquiscama Jesús altemaclha diez quilvanaa mepqui anatamcaa
1 Aptomjac alhta mocjam Jesús: Sat cotnejic Visqui netin apquilnancascama acyitsomalhco altemaclha ilhnic nat diez quilvanaa mepqui anatamcaa. Inquilmec nic nat calevascama ancaoc, yoyam colpasmoc alyimjapma. Inquililtamjoc nic nat colamyilhamcoc quilhva alyimjapma. 2 Am nic nat colpenaso cinco quilvanaa. Moc cinco quilvanaa ilhnic nat altomja alyascamco najan alpenescamo. 3 Inquilsovquic nic nat yicje calevascama quilvanaa colpenescamo. Am nic nat colsavac ayingmenic. 4 Inquilsovquic nic nat quilvanaa alyascamco najan alpenescamo calevascama najan ayingmenic alyatam memonganyi. 5 Am nic nat ingyilhyacmoc mocjam quilhva alyimjapma. Inquilyinmam nic nat alanomalhco quilvanaa. Innatinquic nic nat. 6 Alhtaa aysicso ilhnic nat aclingalhco macvineycam: ¡Apquilhyacme nic quilhva alyimjapma! ¡Colamyilhaoc sat quellhiya! —ilhnic nat intomjac amyaa. 7 Yejemoc nic nat acnalhaticjamco alanomalhco quilvanaa. Inquilalhnaseclhec nic nat calevascama ancaoc. 8 Yejemoc nic nat altomja quilvanaa colpenescamo alanya innaymacoc: “Jingilmes nincoo lha nicja calevascama ayingmenic. Pa incolsaponamcoc calevascama ingancaoc” —nic nat inquiltomjac. 9 Inquilatingmavoc nic nat quilvanaa alpenescamo: “Am ontimjic ma. Mongilinmalhalhquejec sat nincoo lha. Coltingyangvoclha maa alyanmomalhquilha” —ilhnic nat inquiltomjac. 10 Yejemoc nic nat allhinga quilvanaa altingyangvayclho calevascama ayingmenic. Natamin nic nat apvoctac quilhva alyimjapma. Inquilantalhningvocmec nic nat lhama alyimjapmaclha quilvanaa altomja alpenescamo. Innec nic nat ayapeclho atong. 11 Am nic nat camoncajangveclhoc quilvanaa colpenescamo. Inquiltomjac nic nat quilvanaa: “Visqui, visqui, jingliquis siclho nincoo lha atong” —nic nat inquiltomjac. 12 Apcatingmavoc nic nat apvisqui: “Actomjac coo silanya quellhiya: Naso, am olyicpilcac quellhiya” —nic nat aptomjac.
13 Aptomjac alhta Jesús apquilanya apquiltamsoycaoc:
—Elalh anco quellhip. Am elyasamcoc quellhip acvamlha acnim yoyam ovotac sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit —alhta aptomjac.
Apyitquiscama Jesús enlhit apquilmesomap solyayem alyiviy
(Lc 19.11-27)14 ‘Aptomjac alhta mocjam Jesús: Sat cotnejic Visqui netin apquilnancascama acyitsomalhco ilhnic nat aptemaclha apvisqui aplhingam moc yoclhilhma. Apquilevam nic nat apquilancam. Apquilmesquic nic nat solyayem alyiviy.
15 ‘Malha cinco mil nic nat solyayem apquilmescama apvisqui lhama apquilancam. Malha dos mil nic nat solyayem apmesacpoc poc apquilancam. Malha mil nic nat solyayem apmesacpoc poc apquilancam. Apquilyipsatquic nic nat apvisqui actemaclha apmopvan aptamjaycam. Yejemoc nic nat aplhinga. 16 Aptingyey apquilyanmongsomap nic nat as enlhit aptomja apquillhoy malha cinco mil solyayem. Inyanmongvocmec nic nat solyayem cinco mil tap mocjam. 17 Apvajanamquic nic nat najan poc aptomja apquillhoy malha dos mil solyayem. Inyanmongvocmec nic nat solyayem dos mil tap mocjam. 18 Am nic nat evjanamcoc poc aptomja aplhoy malha mil solyayem. Apmetmec nic nat malhic. Apposquic nic nat solyayem aplhoy, apmescama apvisqui pac.
19 ‘Acvoncaclho ilhnic nat intemac apquilhyacmo apvisqui. Apquilyipsatvoctac nic nat actemaclha apquiltamjaycam apquilyanmongsomap apquilancam. 20 Yejemoc nic nat apyoctamo aptomja aplhoy malha cinco mil solyayem. Apsantimcasquic nic nat solyayem aplhoy najan solyayem acyanmongvoyam tap malha cinco mil mocjam. Aptomjac nic nat apquilancam: “Visqui, emcasquic alhta lhip cinco mil solyayem. Alyanmongsalhquic alhta coo. Inyanmongvocmec mocjam cinco mil tap” —nic nat aptomjac. 21 Apcatingmavoc nic nat apvisqui: “Tasi nac. Selancam aptamila nac lhip. Aptamilsacpo nac lhip apmaycam asoc ayitcoc. Etnejic sat lhip apvisqui eltamilsic aclhamoclhojo asoc. Ilha sicnaclha, yoyam ongilitsovacsojo sat lhama” —nic nat aptomjac. 22 Yejemoc nic nat apyoctamo poc aptomja aplhoy malha dos mil solyayem. Aptomjac nic nat apcanya: “Visqui, emcasquic alhta lhip dos mil solyayem. Alyanmongsalhquic alhta coo. Inyanmongvocmec mocjam dos mil tap” —nic nat aptomjac.
23 ‘Apcatingmavoc nic nat apvisqui: “Tasi nac. Selancam aptamila nac lhip. Aptamilsacpo nac lhip apmaycam asoc ayitcoc. Etnejic sat lhip apvisqui eltamilsic aclhamoclhojo asoc. Ilha sicnaclha, yoyam ongilitsovacsojo sat lhama” —nic nat aptomjac. 24 Yejemoc nic nat apyoctamo poc aptomja aplhoy malha mil solyayem. Aptomjac nic nat apcanya: “Visqui, ayacac alhta coo. Lhip alhta ayinyemaclha mejingasicjay. Apmaclhec mataa asoc cotnaja appicanma lhip. Apnaclhec mataa acyilhna cotnaja apcanma lhip. 25 Acposcacmec alhta congne malhic lhip solyayem pac. Acsantac coo mocjam. Solyayem pac jalip” —nic nat aptomjac. 26 Apcatingmavoc nic nat apvisqui: “Selancam apmapsom nac lhip. Oyicpilcojoc sat lhip. Appayvam apanco ayinyemaclha acsilhnana. Apyasamcoc lhip sictomja mongvasicjay. Acmaclhec coo mataa asoc cotnaja sicpicanma. Acnaclhec coo mataa acyilhna cotnaja siyanma. 27 ¿Soctomja memquesa nac solyayem ajac apyeycajascaoc tap solyayem, yoyam omiclhac sat acyanmongvoyam tap solyayem sicvactamo nac? —nic nat aptomjac. 28 Aptomjac nic nat apvisqui apquilanya aptomja apquinmaycamo lhama: “Elantim anco solyayem as enlhit. Elmesiclha sat maa actomja acnaycaoc diez mil solyayem. 29 Yitnec sat ancoc asoc, ongillhoveclhac sat mocjam. Colhamiclhac sat asoc ingac. Yitnec sat ancoc lhama asoc, colhic sat sintapilhquiscaso asoc ingac. 30 Elyejing yatesaclhilhma selancam apmapsom. Elyipcalhic sat maa. Cotovamcoc sat apmaoc” —nic nat aptomjac. ,
Acnim yoyam elyicpilcacpoc enlhitaoc lhalhma anco
31 ‘Aptomjac alhta mocjam Jesús: Ovotac sat coo mocjam sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit naysicsa gloria siyapongmatem ajanco. Sellhalhmaa sat ángeles silasinancama. Olhic sat netin Visqui aptajanem. 32 Ingyicjingvomoc sat sicnaclha aplhamoclhojo enlhitaoc lhalhma anco as nalhpop. Ingyilhpansic sat aplhamoclhojo enlhit, malha quilancam nipquesic apquilhpanquiscama nipquesic apquilpalhcomap yataay. 33 Elyinaquisic sat nipquesic napocja apquilyascamaclha. Elyinaquisic sat yataay napocja nipsancalvelha. 34 Sat etnejic Apvisqui elanic enlhit apquilnescama apquilyascamaclha: “¡Elquilhyim quellhip apquiltomja coo Tata apquilyacyescama! Elma quellhip silnancascama. Quellhip apancaoc sat cotnejic. Malanescama quellhip silnancascama ayenmo siclhoc anco apquilantipquiscama Dios as nalhpop. 35 Mayc alhta eyajac, elmesquic alhta sictom. Acnim alhta eyajac, elmesquic alhta sicyam. Maycaa alhta actomjac, elmec alhta tacja. 36 Mepqui sictalhnama alhta coo, elmesquic alhta apava. Ningmasquem alhta eyajac, maycaa alhta jeltomjac. Singilpilhtetomaclha alhta acnacmoc, jeltiyaningvocmoc alhta quellhip” —sat etnejic Apvisqui. 37 Sat elatingmojoc enlhit: “Visqui, am ongilyasamcoc nincoo ningvitayaclha lhip mayc ayajem najan ningmescama aptom. Am ongilyasamcoc ningvitayaclha lhip acnim ayajem najan ningmescama apyam. 38 Am ongilyasamcoc ningvitayaclha lhip aptimem maycaa najan ningmam tacja. Am ongilyasamcoc ningvitayaclha lhip mepqui aptalhnama najan ningmescama apava. 39 Am ongilyasamcoc ningvitayaclha lhip ningmasquem ayajem najan apnaycmo singilpilhtetomaclha najan ningiltomja maycaa” —sat eltimjic apquilpeyvomo. 40 Sat etnejic mocjam Apvisqui elanic: “Actomjac coo silanya quellhip: Naso, moclhama asoc apquiltimesquiscama quellhip eyalhing meyimtalhnamo. Eyca as asoc seltimesquiscama coo” —sat etnejic Apvisqui.
41 ‘Sat etnejic Apvisqui elanic enlhit apquilnescama nipsancalvelha: “Elyas mocjay quellhip apquilmapsomcaa. Elyas quellhip cosponeyaclha talha malanescama, yoyam colhnam mataa somquic quilyicjamo najan alasinancama ángeles apquilmapsomcaa. 42 Mayc alhta eyajac, am alhta jelmesac sictom. Acnim alhta eyajac, am alhta jelmesac sicyam. 43 Maycaa alhta actomjac, am alhta jelmac tacja. Mepqui sictalhnama alhta coo, am alhta jelmesac apava. Ningmasquem alhta eyajac, singilpilhtetomaclha alhta acnacmoc, am alhta jeltomjac maycaa” —sat etnejic Apvisqui. 44 Sat elatingmojoc enlhit melpeyvomo: “Visqui, am ongilyasamcoc ningvitayaclha lhip mayc ayajem najan acnim ayajem najan aptimem maycaa najan mepqui aptalhnama najan ayajem ningmasquem najan apna congne singilpilhtetomaclha. Am ongilyasamcoc nincoo mongilaneyoclha lhip” —sat eltimjic melpeyvomo. 45 Sat etnejic mocjam Apvisqui elanic: “Actomjac coo silanya quellhip: Naso, moclhama asoc meltimesquiscama quellhip eyalhing meyimtalhnamo. Eyca as asoc mejeltimesquiscama coo” —sat etnejic. 46 Elyacsic sat enlhitaoc melpeyvomo cotmongvoycamlha nelha mayasquiscama ingyimpejic. Elyacsic sat enlhitaoc apquilpeyvomo cotmongvoycamlha nelha acyimnatem ingnenyaoc” —alhta aptomjac Jesús.
Parábola de las diez vírgenes
1 »En aquel tiempo, el reino de los cielos será semejante a diez vírgenes que tomaron sus lámparas, y salieron a recibir al novio.
2 Cinco de ellas eran prudentes y cinco insensatas.
3 Las insensatas, tomaron sus lámparas, pero no llevaron aceite;
4 en cambio, las prudentes llevaron sus lámparas y también vasijas con aceite.
5 Como el esposo se demoró, todas cabecearon y se durmieron.
6 A la medianoche se oyó gritar: “¡Aquí viene el novio! ¡Salgan a recibirlo!”
7 Todas aquellas vírgenes se levantaron, y arreglaron sus lámparas.
8 Entonces las insensatas dijeron a las prudentes: “Dennos un poco de su aceite, porque nuestras lámparas se están apagando.”
9 Pero las prudentes les respondieron: “A fin de que no nos falte a nosotras ni a ustedes, vayan a los que venden, y compren para ustedes mismas.”
10 Pero mientras ellas fueron a comprar, llegó el novio, y las que estaban preparadas entraron con él a las bodas, y se cerró la puerta.
11 Después llegaron también las otras vírgenes, y decían: “¡Señor, señor, ábrenos!”
12 Pero él les respondió: “De cierto les digo, que no las conozco.”
13 Estén atentos, porque ustedes no saben el día ni la hora en que el Hijo del Hombre vendrá.
Parábola del siervo negligente
14 »Porque el reino de los cielos es como un hombre que, al irse de viaje, llamó a sus siervos y les entregó sus bienes.
15 A uno le dio cinco mil monedas de plata; a otro, dos mil; y a otro, mil, a cada uno conforme a su capacidad; y luego se marchó.
16 El que había recibido cinco mil monedas negoció con ellas, y ganó otras cinco mil.
17 Asimismo, el que había recibido dos mil, ganó también otras dos mil.
18 Pero el que había recibido mil hizo un hoyo en la tierra y allí escondió el dinero de su señor.
19 Mucho tiempo después, el señor de aquellos siervos volvió y arregló cuentas con ellos.
20 El que había recibido las cinco mil monedas se presentó, le entregó otras cinco mil, y dijo: “Señor, tú me entregaste cinco mil monedas, y con ellas he ganado otras cinco mil; aquí las tienes.”
21 Y su señor le dijo: “Bien, buen siervo y fiel; sobre poco has sido fiel, sobre mucho te pondré. Entra en el gozo de tu señor.”
22 El que había recibido las dos mil monedas dijo: “Señor, tú me entregaste dos mil monedas, y con ellas he ganado otras dos mil; aquí las tienes.”
23 Su señor le dijo: “Bien, buen siervo y fiel, sobre poco has sido fiel, sobre mucho te pondré. Entra en el gozo de tu señor.”
24 Pero el que había recibido mil monedas llegó y dijo: “Señor, yo sabía que tú eres un hombre duro, que siegas donde no sembraste y recoges lo que no esparciste.
25 Así que tuve miedo y escondí tu dinero en la tierra. Aquí tienes lo que es tuyo.”
26 Su señor le respondió: “Siervo malo y negligente, si sabías que yo siego donde no sembré, y que recojo donde no esparcí,
27 debías haber dado mi dinero a los banqueros y, al venir yo, hubiera recibido lo que es mío más los intereses.
28 Así que, ¡quítenle esas mil monedas y dénselas al que tiene diez mil!”
29 Porque al que tiene se le dará, y tendrá más; pero al que no tiene, aun lo poco que tiene se le quitará.
30 En cuanto al siervo inútil, ¡échenlo en las tinieblas de afuera! Allí habrá llanto y rechinar de dientes.
El juicio de las naciones
31 »Cuando el Hijo del Hombre venga en su gloria, y todos los santos ángeles con él, se sentará en su trono de gloria,
32 y todas las naciones serán reunidas ante él. Entonces él apartará a los unos de los otros, como aparta el pastor a las ovejas de los cabritos.
33 Pondrá las ovejas a su derecha, y los cabritos a su izquierda,
34 y entonces el Rey dirá a los de su derecha: “Vengan, benditos de mi Padre, y hereden el reino preparado para ustedes desde la fundación del mundo.
35 Porque tuve hambre, y ustedes me dieron de comer; tuve sed, y me dieron de beber; fui forastero, y me recibieron;
36 estuve desnudo, y me cubrieron; estuve enfermo, y me visitaron; estuve en la cárcel, y vinieron a visitarme.”
37 Entonces los justos le preguntarán: “Señor, ¿cuándo te vimos con hambre, y te dimos de comer; o con sed, y te dimos de beber?
38 ¿Y cuándo te vimos forastero, y te recibimos; o desnudo, y te cubrimos?
39 ¿Cuándo te vimos enfermo, o en la cárcel, y te visitamos?”
40 Y el Rey les responderá: “De cierto les digo que todo lo que hicieron por uno de mis hermanos más pequeños, por mí lo hicieron.”
41 Entonces dirá también a los de la izquierda: “¡Apártense de mí, malditos! ¡Vayan al fuego eterno, preparado para el diablo y sus ángeles!
42 Porque tuve hambre, y no me dieron de comer; tuve sed, y no me dieron de beber;
43 fui forastero, y no me recibieron; estuve desnudo, y no me cubrieron; estuve enfermo, y en la cárcel, y no me visitaron.”
44 Ellos, a su vez, le preguntarán: “Señor, ¿cuándo te vimos con hambre, o con sed, o forastero, desnudo, enfermo, o en la cárcel, y no te servimos?”
45 Y él les responderá: “De cierto les digo que todo lo que no hicieron por uno de estos más pequeños, tampoco por mí lo hicieron.”
46 Entonces estos irán al castigo eterno, y los justos irán a la vida eterna.»