Singanamaclha Dios Visqui ingac
(Dt 7.12-24Dt 28.1-14)
1 Aptomjac nic nat Dios apquilanya:
Coo sicvisay Dios Visqui Sicyimtalhnamo. Noellana nasa quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. Noeltime nasa apquilayo quilaycmasquiscama. Ayinyema enlhit apquillanay mataymong quilaycmasquiscama. Moc allanomalhca táva ápac. Najan mataymong actalhesamalhca quilaycmasquiscama. 2 Eltamilquis sat mataa acnim ninnayclha. Noeltovas nasa tingma apponquinomap. Coo sicvisay Dios Visqui apancaoc quellhip.
3 Apquilyiplovcasquic sat ancoc siyanamaclha najan siyascamaclha. 4 Ongvapajacsic sat acmamay nalhit acnim. Elvitac sat quellhip acyilhna ayimjaclha ninganma najan acyilhna ayimjaclha yamit. 5 Elvitac sat quellhip motajap apactic acvaycmo acyilhnamaclha uva. Elvitac sat uva acyilhna acvaycmo acmamayaclha ninquinayclha actic. Melsovejec sat mataa aptoycaoc. Coyit sat mataa actamilaycam apquilvalhoc apquileyvam. 6 Melnapacpejec sat mataa apquileyvomaclha. Elnateynic sat mataa mepqui apquilyascamalhma poc. Melvityejec sat mataa asoc navjac aclom. Melvityejec sat mataa quimpocjacme. 7 Elminlhinam sat quellhip, elinyajamcoc cotnaja ingmoc. Eticyoc sat maa. 8 Elminlhinam sat cinco apnaymacoc, elinyajamcoc sat cien cotnaja ingmoc. Elminlhinam sat cien apnaymacoc, elinyajamcoc sat diez mil cotnaja ingmoc. Eticyoc sat cotnaja ingmoc napatavo quellhip. 9 Olanam sat mataa quellhip. Olhamasiclhac sat apquitquic, eltimjic appintalhnama. Mepqui sicyeycajascama sicpayvam, osavojoc sat monquinatquiscama actemaclha sicmayjayoclha. 10 Eltovamcoc sat nintom mepqui apquilsovjomo año alhta. Cotlhalhcac sat nintom ayaymomalhca. Elansiclhac sat cotlaycaoc acyilhna alhnancoc. 11 Olhic sat coo nipyesicsa quellhip. Motanovejec sat mataa quellhip. 12 Otyisam sat mataa nipyesicsa quellhip. Otnejic sat Dios Visqui apancaoc quellhip. Otnejic sat enlhit ajancaoc quellhip. 13 Coo sicvisay Dios Sicyimtalhnamo, sicyinyovquiscama alhta yoclhilhma Egipto. Apquiltimesaycam nat quellhip, malha apquilmomap. Acmascosquic nat apquiltemaclha apquilmomap. Intamilaclhec mocjam apquileyvam quellhip.
Actemaclha mepqui apquilyajayquiclho
(Dt 28.15-68)
14 Am sat ancoc jelyajaclhoc sicpayvam. Am sat ancoc elyiplovcasac siyanamaclha acyovoclhojo. 15 Yitnec sat ancoc apquilvennéycam siyanamaclha najan siyascamaclha. Acyiplomo apquiltanoncama, mepqui apquilyiplovquiscama quellhip. Apquiltovasqui nac quellhip sicpayvam actemaclha sicmayjayoclha. 16 Oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc quellhip. Ongvapajacsic sat acyimtalhnama, yoyam ellingamcojoc quellhip. Acvisay ningapnaclhoncama najan ningilpilhyinamam. Acvisay acmasca ingataoc mongvitay olhma najan ningmasquem. Alhto inyicje elquiniclha actic amyip. Elsavojoc sat acyilhna cotnaja ingmoc. 17 Otanovac sat apquiltemaclha quellhip. Apquilyimnatem sat eltimjic cotnaja ingmoc apquilvita quimpocjacme. Eltanovacpoc sat quellhip. Elinyajamcoc sat quellhip mepqui acvisay.
18 Am sat ancoc jelyajaclhoc mataa quellhip, olhamasiclhac sat acvaycmo siete silyanmongsayclha apquiltemaclha apancaoc. 19 Onatovacsic sat apquilvalhoc ayajamalhco quellhip. Omyoc sat yingmin, comacyejec sat mataa. Melvityejec sat mataa acyilhna. 20 Alhto inyicje apquiltamjaycam quellhip. Melvityejec sat acyilhna ayimjaclha ninganma. Melvityejec sat acyilhna ayimjaclha yamit.
21 Apquilinlhanacmec sat ancoc selinmelhaycam coo. Olhamasiclhac sat acvaycmo siete silyanmongsayclha apquiltemaclha apancaoc. 22 Olapajacsic sat asoc navjac aclom. Colsavojoc sat alnapma apnatoscama, najan alnapma apquitquic, najan alnapma enlhit nipyesicsa quellhip. Casilhtojoc sat apvitamap enlhit natingma.
23 Am sat ancoc jelyajaclhoc mataa quellhip. Apquilinlhanacmec sat ancoc selinmelhaycam quellhip. 24 Otanovac sat apquiltemaclha quellhip. Olhamasiclhac sat acvaycmo siete silyanmongsayclha apquiltemaclha apancaoc. 25 Olapajacsic sat cotnaja ingmoc. Elyanmongsiclhac sat quellhip apnatovascama sicpayvam sicmayjayoclha coo. Elinyajamcoc sat quellhip, elyilhanmam tingma apquilvanyam. Olapajacsic sat ningmasquem nipyesicsa quellhip. Elmacpoc sat quellhip nipyesicsa cotnaja ingmoc. 26 Melvityejec sat quellhip nintom. Collanac sat nintom diez quilvanaa, acyitna inlhojo lhama malhic. Casilhtojoc sat almilasictem nintom. Coyangvomoc sat mayic quellhip. 27 Am sat ancoc jelyajaclhoc mataa quellhip, apquiltomja selinmelhaycam. 28 Otanovac sat apquiltemaclha quellhip. Olvoc sat coo. Olhamasiclhac sat acvaycmo siete silyanmongsayclha apquiltemaclha apancaoc. 29 Mayic sat colnapoc. Eltovamcoc sat quellhip sicaa alitsepma. Quellhip apquitquic acticyovam. 30 Onatovacsic sat apquilmalhnancamaclha quellhip apquilayo quilaycmasquiscama. Opalhaquisic sat enlhit apjapaoc acyitnamaclha quilaycmasquiscama ápaoc. Avanjec sat cotnejic sictanoncama quellhip. 31 Osavojoc sat sicnatovascama tingma apquilvanyam quellhip. Onatovacsic sat apquilmalhnancamaclha. Otanovac sat asoc selmescama quellhip.
32 Otvacsic sat yoclhilhma apquileyvomaclha quellhip. Cotlapsic sat cotnaja ingmoc, apquilvita mactovascama yoclhilhma naysicsa quimpocjacme. 33 Ongvilhpansic sat quellhip elinyajamcoc mocjay, nipyesicsa cotnaja nimpayvomó lhama. Elminlhinacpoc sat quellhip. Cotniclhac sat yoclhilhma actamopeycaoc. Enatovasacpoc sat tingma apancaoc. 34-35 Ajolhec sat cotnejic mepqui amyaa as yoclhilhma, malha acnim ninnayclha meltamilquiscama siclhoc alhta quellhip. Naysicsa mactovascama yoclhilhma, naysicsa apquilmomap quellhip nipyesicsa cotnaja ingmoc. Cotnejic sat mepqui amyaa, malha acnim ninnayclha najan años ninnayclha. Meltamilquiscama siclhoc alhta apquileyvomaclha quellhip.
36 Ellingamcojoc sat acyivey apquilay quellhip apquilaymomap nipyesicsa cotnaja ingmoc. Elinyajamcoc sat apquillinga inlhojo alhcajayam, apquilanem quimpocjacme. Elpilapamcoc sat naysicsa apquilinyem mepqui macminlhinaycam. 37 Elinyajamcoc sat, elpilapamcoc sat mepqui macminlhinaycam. Mepqui lhama apyimnatem quellhip napatavo cotnaja ingmoc. 38 Enatovasacpoc sat quellhip nipyesicsa cotnaja nimpayvomó lhama. Comascoc sat apquileyvam quellhip nipyesicsa maa. 39 Poc apquilaymomap nipyesicsa cotnaja ingmoc. Elmasquingvomoc sat ayinyema apquiltemaclha apancaoc apquilsilhnanomap. Elitsapoc sat lhama apyapmayc ayinyema apquilsilhnanomap apanco.
40 Incovac sat acnim, yoyam elyicpilcangvomoc sat quellhip apquilsilhnanomap apanco. Najan apquiltemaclha apancaoc apquilyeyjamcaa. Ellhenic sat quellhip apquiltemaclha alhta selinmelhaycam. 41 Yiplovcoc alhta coo lha silinmelhaycam sicnalayclha nipyesicsa cotnaja ingmoc. Apquilyanmoncasquic sat ancoc apquilvalhoc. Inlingamcoc sat ancoc apquilvalhoc, ayinyema apquilsilhnaomap apanco. 42 Coyitnam sat ejatic sicmayjayoclha sicpamejitsomalhca siclhoc nat Jacob, najan maa Isaac, najan maa Abraham. Coyitnam sat ejatic yoclhilhma sicmescama coo, yoyam elhnam. 43 Apquilyamasmec alhta siclho yoclhilhma apquileyvomaclha, yoyam colimjamcoc años mepqui amyaa, malha acnim ninnayclha. Ellingamcojoc sat apquilsilhnanomap apanco. Mepqui alhta apquilyiplovquiscama siyanamaclha najan siyascamaclha.
44 Naso, apnam inyicje quellhip nipyesicsa cotnaja ingmoc. Mosovejec sat sictovascama apyovoclhojo quellhip. Otnejic sat nasoc anco sicpayvam mepqui sicyeycajascaoc. Siclhanma siclhoc nat napatavo apquilyeyjamcaa quellhip. Coo sicvisay Dios Visqui apancaoc quellhip. 45 Coyitnam ejatic sicmayjayoclha sicpamejitsomalhca siclhoc nat sicyinyovquiscama yoclhilhma Egipto. Apquilvitac nat cotnaja apquilpayvomó lhama. Sicvisay alhta mataa Dios Sicyimtalhnamo — nic nat aptomjac.
46 Eycaso apcanamaclha Dios najan apcascamaclha, najan actemaclha acpeyvomo. Ayinyema ilhnic nat apquiltimnascama Moisés napatavo apnaymacoc Israel, netin inquilhe Sinaí.
Bendiciones de la obediencia
(Dt 7.12-24Dt 28.1-14)
1 »No se harán ídolos ni esculturas, ni levantarán estatuas, ni colocarán en su país piedras pintadas para adorarlas, porque yo soy el Señor su Dios.
2 Respetarán mis días de reposo, y mostrarán reverencia por mi santuario. Yo soy el Señor.
3 »Si ustedes siguen mis decretos, y cumplen y practican mis mandamientos,
4 yo haré que llueva a tiempo, y que la tierra produzca, y que los árboles del campo den su fruto.
5 Aún estarán cosechando su trigo cuando ya será tiempo de la vendimia, y aún estarán vendimiando cuando ya será tiempo de sembrar. Ustedes comerán su pan hasta saciarse, y habitarán la tierra en tranquilidad.
6 Yo haré que haya paz en la tierra, y ustedes dormirán sin sobresaltos, porque yo eliminaré de su tierra los animales salvajes, y la espada no llegará a su país.
7 Ustedes perseguirán a sus enemigos, y ellos caerán ante ustedes a filo de espada.
8 Bastarán cinco de ustedes para poner en fuga a cien; un centenar de ustedes pondrá en fuga a diez mil, y sus enemigos caerán ante ustedes a filo de espada.
9 Yo les mostraré mi favor y los haré crecer y multiplicarse, y afirmaré mi pacto con ustedes.
10 Comerán alimentos añejados, y pondrán aparte lo añejo para guardar lo nuevo.
11 Yo estableceré mi residencia en medio de ustedes, y no los rechazaré.
12 Andaré entre ustedes, y yo seré su Dios, y ustedes serán mi pueblo.
13 Yo soy el Señor su Dios, que los sacó de la tierra de Egipto, para que ya no fueran sus esclavos. Yo rompí las correas de su yugo, para que ustedes pudieran caminar con el rostro en alto.
Consecuencias de la desobediencia
(Dt 28.15-68)
14 »Pero si no me oyen ni cumplen con todos estos mandamientos míos,
15 sino que desdeñan mis decretos, menosprecian mis estatutos, no practican todos mis mandamientos e invalidan mi pacto,
16 esto es lo que yo haré con ustedes: Les enviaré terror, extenuación y fiebre, que los atormentarán y les consumirán los ojos. En vano sembrarán ustedes su semilla, porque sus enemigos se la comerán.
17 Yo les volveré la espalda, y ustedes caerán heridos delante de sus enemigos. Estos serán sus amos, y ustedes huirán sin que nadie los persiga.
18 »Si a pesar de todo esto, ustedes no me hacen caso, yo los castigaré por sus pecados siete veces más.
19 Venceré la soberbia y el orgullo de ustedes, y haré que el cielo se vuelva como el hierro, y que la tierra se vuelva como el bronce.
20 De nada servirá que agoten sus fuerzas, porque la tierra no les rendirá ningún producto, ni los árboles del campo les darán su fruto.
21 »Si ustedes siguen oponiéndose a mí, y no quieren oírme, yo lanzaré sobre ustedes plagas siete veces mayores que sus pecados.
22 Además, enviaré contra ustedes bestias feroces que les arrebatarán sus hijos y destruirán su ganado. A tal grado reducirán el número de ustedes, que sus caminos quedarán desiertos.
23 »Si después de esto no se corrigen, sino que siguen oponiéndose a mí,
24 yo también me pondré en contra de ustedes, y siete veces los heriré por sus pecados.
25 Descargaré sobre ustedes la espada de mi venganza, para vindicar mi pacto. Si acaso buscan refugio en sus ciudades, yo enviaré contra ustedes la peste, y ustedes caerán en manos del enemigo.
26 Cuando yo despedace las espigas, diez mujeres cocerán su pan en un solo horno, y les venderán el pan por peso, de modo que ustedes comerán pero no se saciarán.
27 »Si después de esto no me oyen, sino que siguen oponiéndose a mí,
28 yo descargaré mi enojo sobre ustedes, y siete veces los castigaré por sus pecados.
29 ¡Hasta se comerán la carne de sus hijos y sus hijas!
30 Yo destruiré sus lugares altos, derribaré sus imágenes, y echaré sus cadáveres sobre los cuerpos inertes de sus ídolos, y los aborreceré con toda mi alma.
31 Dejaré desiertas sus ciudades, asolaré sus santuarios, y no aspiraré la fragancia de sus delicados perfumes.
32 Asolaré también la tierra, y sus enemigos que allí habiten se quedarán pasmados.
33 A ustedes los esparciré por todas las naciones, y los perseguiré con la espada desenvainada. ¡Su tierra quedará asolada, y sus ciudades quedarán desiertas!
34 »Entonces, mientras ustedes estén en el país de sus enemigos, la tierra gozará de sus días de reposo. Mientras la tierra esté asolada, descansará y gozará de sus días de reposo.
35 Todo el tiempo que esté asolada, tendrá el reposo que no tuvo mientras ustedes la habitaron.
36 A aquellos de ustedes que sobrevivan en la tierra de sus enemigos, les infundiré tal cobardía en el corazón que huirán en cuanto oigan el sonido de una hoja al moverse; huirán como quien huye ante la espada, ¡caerán sin que nadie los persiga!
37 Tropezarán los unos con los otros, como si huyeran de la espada y aunque nadie los persiga. ¡No podrán hacerles frente a sus enemigos!
38 Perecerán entre naciones extrañas, y la tierra de sus enemigos acabará con ustedes.
39 Por causa de su iniquidad, aquellos de ustedes que sobrevivan irán muriendo en los países de sus enemigos, y por la iniquidad de sus padres morirán con ellos.
40 »Tal vez reconozcan su iniquidad, y la iniquidad de sus padres, y el hecho de haber pecado contra mí, y que además siempre se opusieron a mí,
41 y que yo también me opuse a ellos y los llevé a la tierra de sus enemigos. Tal vez se humille su corazón incircunciso y reconozcan su pecado.
42 En tal caso, yo me acordaré de mi pacto con Jacob, con Isaac y con Abrahán, y me acordaré también de la tierra.
43 La tierra quedará entonces abandonada por ellos, y gozará de sus días de reposo al quedar desierta por culpa de ellos. Entonces ellos se someterán al castigo de sus iniquidades por haber menospreciado mis ordenanzas y por sentirse hastiados de mis estatutos.
44 Pero a pesar de todo esto, y aunque ellos se encuentren en el país de sus enemigos, yo no los desecharé ni los aborreceré al grado de consumirlos; no invalidaré mi pacto con ellos, porque yo soy el Señor su Dios.
45 Al contrario, me acordaré de ellos por causa del pacto antiguo, cuando a la vista de las naciones los saqué de Egipto para ser su Dios. Yo soy el Señor.»
46 Estos son los estatutos, ordenanzas y leyes que, por medio de Moisés, estableció el Señor en el monte Sinaí entre él y los hijos de Israel.