Apvisqui mayayo quilvana Débora
1 Apquitsepmec nic nat Aod. Avanjec nic nat apquiltemaclha apancaoc acmasom enlhitaoc Israel napato Dios. 2 Apvisqui metnaja apquiltemolhama ilhnic nat Jabín. Apquilanyacpec nic nat enlhitaoc Israel elilyejiclhojo. Jabín ilhnic nat apvisqui co Canaán, tingma apvanyam Hazor. Singilpilhtetemo apvisqui ilhnic nat Sísara. Tingma pac nic nat apvisay Haroset-goim. 3 Novecientos nic nat carros apvisqui Jabín, apquilmaycam apquilimpocjay. Apyimtalhnasquic nic nat apquileyvam israelitas, acvaycmo veinte años. Apquililmalhnaquic nic nat Dios, yoyam elpasingvota.
4 Lhama quilvana profeta ilhnic nat nipyesicsa enlhitaoc Israel, acvisay Débora, Lapidot aptava. 5 Innec nic nat mataa Débora coning yamit alha, actemaclha acpeyvescasquiclha amyaa anaymacoc. Acvisay nic nat “Alha Débora”, yoclhilhma Efraín, nipyesicsa tingma Ramá najan tingma Betel.
6 Incapajasquic nic nat Débora, colhic altimnasa Barac, Abinoam apquitca. Tingma pac nic nat Cedes nipyesicsa apquilmolhama tirbu Neftalí.
Intomjac nic nat ayanya: —Aptomjac lhac Dios apcanya lhip: Ipeyvojo sat inquilhe Tabor. Ingyansiclha sat diez mil apnaymacoc apquilmolhama tribu Neftalí najan tribu Zabulón. 7 Ongvapajacsic sat singilpilhtetemo apvisqui Sísara. Jabín apcasinancama ilhnic nat Sísara. Elvoclhac sat payjoc vatsam Cisón singilpilhtetemo najan carros, yoyam elnapacpoc elinmelham quellhip. Otnesquisic lhip apyimnatem apanco naysicsa apquilnapomap — lhac aptomjac Dios — nic nat intomjac Débora.
8 Apcatingmavoc nic nat Barac: —Aclhalhma sat ancoc lhiya, omyaclhac sat. Am sat ancoc cotnajac aclhalhma lhiya, momyaclhejec sat maa — nic nat aptomjac.
9 Incatingmavoc nic nat Débora: —Siclhalhma sat coo. Jave lhip, yoyam colhic ayaco natamin apquilimpocjay. Colhic sat seyaco sicvisay quilvana, sicmam apvisqui Sísara, sepasmom Dios — nic nat intomjac.
Inmiyaclhec nic nat tingma Cedes quilvana Débora najan Barac. 10 Apcansaclhec nic nat Barac apquilmolhama tribu Zabulón najan tribu Neftalí. Apyovoclhojo ilhnic nat diez mil singilpilhtetemo. Aclhalhma ilhnic nat Débora.
11 Apnec nic nat Heber, apvisqui nipyesicsa singilpilhtetemo quenitas. Apcaneclhec nic nat coning yamit Zaanaim, ningatoc tingma Cedes. Apyinyovquic nic nat Heber apquilmolhama quenitas. Apquiltomja ilhnic nat aptovana Hobab, Moisés apipyata. 12 Aplingac nic nat amyaa Sísara actemaclha apcanayclha Barac najan apnaymacoc netin inquilhe Tabor. 13 Apcansaclhec nic nat Sísara novecientos carros apancaoc najan apyovoclhojo singilpilhtetemo. Apquilyinyovquic nic nat Haresot-goim, apquilvoclho vatsam Cisón.
14 Intomjac nic nat Débora ayanya Barac: —Noc, ilnapap sat quilhvo nac jay Sísara najan apnaymacoc. Aplhalhma sat Dios, aplhingam apmamyi sat etnejic — nic nat intomjac.
Apquilyinyovquic nic nat inquilhe Tabor Barac najan diez mil apnaymacoc singilpilhtetemo. 15 Aptimescasquic nic nat Dios acyivey apquilay nipyesicsa cotnaja ingmoc najan carros apancaoc Sísara. Apquiltajanyac nic nat Barac najan apnaymacoc, yoyam elnapacpoc. Apyinyovquic nic nat carro pac Sísara. Apquinyec nic nat nalhpop. 16 Apquilminlhinquic nic nat Barac apnaymacoc. Apquilinyajamquic nic nat cotnaja ingmoc acvaycmo Haroset-goim. Apticyovquic nic nat apyovoclhojo apnaymacoc Sísara. Am nic nat ingyaymacpoc lhama.
17 Apquinyec nic nat Sísara tingma ac quilvana Jael, Heber nic nat aptava. Mepqui ilhnic nat apquinmelhamap Heber najan apvisqui Jabín, tingma Hazón.
18 Intipquic nic nat quilvana, comoc tacja. Intomjac nic nat ayanya: —¡Itilh congne, visqui! ¡Itilh congne, nongya nasa! — nic nat intomjac.
Aptalhnec nic nat Sísara tingma ac quilvana. Apyilhacpoc nic nat coning manta, ayalascama quilvana Jael. 19 Acnim nic nat incajac Sísara, apmayavoc nic nat eynic. Incamquic nic nat leche alhancoc, yoyam eynic. Yiplovcoc nic nat ayalascama manta quilvana.
20 Aptomjac nic nat Sísara apcanya: —Colha sat atong. Apvaac sat ancoc enlhit setamsama, cotne sat lhiya: Paj enlhit as congne — sat cotne — nic nat aptomjac.
21 Avanjec nic nat apyampay Sísara. Aptinquic nic nat. Inmec nic nat quilvana Jael lhama yamit acyavatem acmajamtic, ningyalhalhama carpa. Inmec nic nat martillo. Inyilhalhcoc nic nat acyocmo aptiyanmaclha Sísara. Inyiplhaquic nic nat apcatic yamit acticpaycam martillo. Apquitsepquic nic nat Sísara. 22 Apvaac nic nat Barac apquitamsama cotnaja ingmoc. Intipquic nic nat quilvana, comoc tacja.
Intomjac nic nat ayanya: —Noc, olhicmocsic sat lhip enlhit apquitamsama lhip — nic nat intomjac.
Aptalhnec nic nat Barac. Pilapcasquic nic nat apvita apmatnam. Yamit ayitcoc acyalhalhama apcatic Sísara.
23 Aptimescasquic nic nat Dios ellingamcojo acyimtalhnama apnaymacoc Jabín, apvisqui co canaán, ayinyema ilhnic nat enlhitaoc Israel. 24 Inyangvocmec nic nat apquillingaycamco acyimtalhnama apnaymacoc Jabín. Apnatovasacpec nic nat apyovoclhojo.
Débora y Barac derrotan a Sísara
1 Después de la muerte de Aod, los israelitas volvieron a hacer lo malo a los ojos del Señor.
2 Por eso el Señor los dejó caer en manos de Jabín, el rey cananeo que reinaba en Jazor. El capitán del ejército enemigo se llamaba Sísara, y vivía en Jaroset Goyín.
3 Entonces los israelitas clamaron al Señor para que los librara, pues Jabín tenía novecientos carros de hierro y durante veinte años había oprimido cruelmente a los israelitas.
4 En aquel tiempo gobernaba a Israel una profetisa llamada Débora, que era mujer de Lapidot.
5 Débora acostumbraba sentarse bajo una palmera que estaba entre Ramá y Betel, en el monte de Efraín. Los israelitas iban a ese lugar, conocido como «La palmera de Débora», para que les hiciera justicia.
6 Un día, Débora mandó llamar a Barac hijo de Abinoán, quien era de Cedes de Neftalí. Cuando Barac llegó, ella le preguntó:
«El Señor y Dios de Israel te ha dado una orden, ¿no es verdad? Te ha dicho: “Ve y reúne a tu gente en el monte Tabor. Toma diez mil hombres de la tribu de Neftalí y de la tribu de Zabulón.
7 Yo voy a hacer que Sísara, el capitán del ejército de Jabín, vaya al arroyo de Cisón con sus carros y su ejército, y allí lo entregaré en tus manos.”»
8 Y Barac le respondió:
«Iré, si tú vas conmigo. Si no vas conmigo, no iré.»
9 Ella le dijo:
«Voy a ir contigo. Pero la gloria de la victoria no será tuya, porque el Señor va a poner a Sísara en manos de una mujer.»
Y así, Débora se levantó y acompañó a Barac hasta Cedes.
10 Allí Barac reunió a las tribus de Zabulón y Neftalí, que eran diez mil hombres bajo su mando. Débora lo acompañó.
11 Un quenita llamado Jéber, descendiente de Hobab, el suegro de Moisés, se había apartado de los quenitas para plantar sus tiendas de campaña en el valle de Sanayin, junto a Cedes.
12 Como Sísara fue informado de que Barac hijo de Abinoán había subido al monte Tabor,
13 reunió sus novecientos carros de hierro y a todo su ejército, que era tan numeroso que se extendía desde Jaroset Goyín hasta el arroyo de Cisón.
14 Entonces Débora le dijo a Barac:
«Levántate, que hoy el Señor va a poner a Sísara en tus manos, pues en verdad el Señor está contigo.»
Barac bajó entonces del monte Tabor con sus diez mil hombres,
15 y el Señor derrotó delante de Barac a Sísara, desbaratando sus carros y pasando a filo de espada a todo su ejército. Al ver esto, Sísara bajó de su carro y huyó a pie.
16 Pero Barac persiguió los carros y al ejército hasta Jaroset Goyín, y los pasó a filo de espada, hasta no dejar a uno solo con vida.
17 Sísara, que había huido a pie, llegó a la tienda de campaña de Yael, mujer de Jéber el quenita, pues Jabín, el rey de Jazor, estaba en paz con la tribu de Jéber.
18 Yael salió a recibir a Sísara, y le dijo:
«Acércate, mi señor, no tengas miedo.»
Sísara entró en la tienda de campaña, y ella lo cubrió con una manta.
19 Entonces el rey le dijo:
«Por favor, dame a beber un poco de agua, pues tengo mucha sed.»
Yael abrió un odre de leche, le dio de beber, y lo volvió a cubrir.
20 Entonces Sísara le dijo:
«Quédate a la entrada de tu tienda, y si alguien viene y te pregunta si hay alguien aquí, tú le responderás que no.»
21 Pero como Sísara estaba muy cansado y pronto se quedó dormido, Yael tomó una estaca de la tienda y un mazo y, acercándose sigilosamente, le clavó la estaca en las sienes, hasta hundirla en tierra. Así murió Sísara.
22 Como Barac iba siguiendo a Sísara, cuando Yael lo vio, salió a recibirlo y le dijo:
«Ven, que voy a mostrarte al hombre que buscas.»
Barac entró con ella, y se encontró con que Sísara estaba ahí, muerto y con la estaca clavada en la sien.
23 Ese día, Dios humilló al rey cananeo Jabín frente a los israelitas,
24 y estos fueron endureciendo su trato contra Jabín, hasta que lo destruyeron.