Apilhquipcoc enlhitaoc apjapaoc
1 Emongvavoc alhta Visqui ingac, apnesa espíritu apanco evalhoc coo. Eyantamaclhec alhta amyip acyivey anco. Pilapcasquic sicvita enlhit apjapaoc, cotlaycaoc apilhquipcoc. 2 Eyantamaclhec alhta lhalhma anco, sicvita apilhquipcoc cotlaycaoc, alyamay anco. 3 Aptomjac alhta seyanya coo: ¿Apcanayqui ya lhquip as apjapaoc, yoyam enalhaticjangvomoc mocjam? — alhta aptomjac. Lhaja, lhip Visqui ingac apyasamcoc yavamlha cotnejic — alhta actomjac coo.
4 Aptomjac alhta seyanya Visqui ingac: Ilngas sat lhip sicpayvam apquillhenacpo apjapaoc. Itne sat lhip ingyanic: Quellhip apjapaoc, elaylhojo Visqui ingac appayvam. 5 Eycaso Visqui ingac appayvam: Olhnecsic sat mocjam apquilvalhoc quellhip. Enalhaticjangvomoc sat mocjam. 6 Colhic sat quellhip apjapitic alhnancoc, najan apjac alhnancoc, najan apyimpeoc alhnancoc, najan apquilvalhoc alhnancoc. Jelyicpilcangvomoc sat quellhip sicvisay Visqui apancaoc — alhta aptomjac seyanya. 7 Aclingasquic alhta appayvam, acno siyanyomalhca otnejic. Pilapcasquic alhta siclinga ayilhtingyovam malha acyovjeycam lhopactic. Inquilyipitcaclhec apilhquipcoc moc apilhquipcoc. 8 Acvitac alhta apjapitic alhnancoc acyipitcayclho apilhquipcoc, najan apjac apancaoc, najan alhnancoc apyimpeoc apquiltomjayclho enlhit apjalhnancaoc, mepqui mocjam apquilinamam, mepqui apquilvalhoc mocjam.
9 Aptomjac alhta Visqui ingac seyanya coo: Ilngas sat mocjam sicpayvam, yoyam elyimnavomoc as apjapaoc apquiltomjayclho apjalhnancaoc. Eycaso appayvam ayinyema Visqui ingac: Alhcajayam cotnesquisic sat apquilinamam as apjapaoc, conyemac sat ningyava lhalhma anco — alhta aptomjac. 10 Aclingasquic alhta Visqui ingac appayvam. Pilapcasquic alhta alantepa apquilinamam as apjapaoc, apnalhaticjangvocmo, apcaneclho netin. Apquilvitacpec alhta enlhit appintalhnama.
11 Aptomjac alhta mocjam Visqui ingac seyanya coo: Apquilyitsomacpo israelitas as apjapaoc, apquilitsepma siclho. Yitnec apquillhanma: Alyamay anco ingilhquipcoc nincoo, mepqui ninginamam, ningiltomja ningyinyovmalhca — apquiltomjac. 12 Lhip enlhit, ilngas sat mocjam sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc: Quellhip enaymacoc, oljalhyovacsic sat coo tacjalhpopayc enalhaticjangvomoc sat quellhip, eltajiclhac sat mocjam apquilaoclha Israel. 13 Jelyicpilcangvomoc sat sicvisay Visqui apancaoc, apquilvita inlhojo sictomjaclha nipyesicsa quellhip. 14 Ovatipnapoc sat espíritu ajanco apquilvalhoc quellhip, eleyoc sat mocjam quellhip, eltajiclhac sat mocjam apquilaoclha apancaoc. Jelyicpilcangvomoc sat sicvisay Visqui apancaoc quellhip, siclhanma coo najan sictomjaclha coo. Naso coo sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc — alhta aptomjac.
Apquilpasmeyquiclha co Judá najan israelitas
15 Aptomjac alhta Visqui ingac seyanya coo: 16 Ilic sat lhip yamit apqueleneycam, ilcajas sat yamit ayimpejic apvisay Judá najan apquilvisay apnaymacoc. Ilic sat moc yamit apqueleneycam, ilcajas sat ayimpejic apvisay José, moc apvisay Efraín, najan apquilvisay apnaymacoc israelitas apyovoclhojo. 17 Itne sat lhip apmaycam apmic yamit acyipitcayclha moc. 18 Elmalhnacpoc sat lhip aptomjaclha maa. 19 Ingyatingmojo sat lhip: Eycaso Visqui ingac appayvam: Lhama yamit acyitsomalhca apvisqui apquilmolhama José, quilhvo nac jay apvisqui apquilmolhama Efraín. Moc yamit acyitsomalhca apvisqui apquilmolhama Judá najan apnaymacoc. Apmaycam lhip apmic acyitsomalhca apquilpasmeyquiclha lhama apvisqui. 20 Imyasiclha netin as yamit alcajasomalhca, apmaycam lhip apmic, napatavo enlhitaoc. 21 Itne sat lhip ingyanic: Eycaso appayvam ayinyema Visqui ingac: Ongvansiclhac sat apyovoclhojo israelitas apnaycam moc yoclhilhma apquilhpanyam, colhic sat acnalaclho mocjam apquilaoclha. 22 Elhnam sat maa apquilpasmeyquiclha lhama apvisqui apancaoc, payjoc acnamcolha inquilhe Israel. Comascoc sat apquiltemaclha apcanit apquilviscaa nipyesicsa apnaymacoc, etniclhac sat lhama apvisqui nipyesicsa maa. 23 Comascoc sat apquilayo quilaycmasquiscama najan apquiltemaclha melyascalhma. Comascoc sat apquiltemaclha apquilsilhnanomap apanco najan apquillhinganyam. Otnejic sat enlhit ajancaoc, otnejic sat apvisqui apancaoc Dios. 24 Lhama sat etnejic apvisqui apancaoc, apno ilhnic nat apvisqui David. Elyiplovcasojoc sat siyanamaclha coo najan siyascamaclha. 25 Elhnam sat as yoclhilhma aplhoy nic nat selancam Jacob, apquileyvomaclha apquilyeyjamcaa quellhip. Elhnam sat mataa apquitquic najan aptovana. Lhama apvisqui sat nipyesicsa, apno ilhnic nat David. 26 Ollanac sat pacto ningmiyovmalhca nipyesicsa maa, yoyam colhic sat actamilaycam apquilvalhoc cotmongvoycamlha nelha. Elhamiclhac sat israelitas eltimjic appintalhnama. Elvitac sat mataa tingma apponquinomap nipyesicsa, jeltimjic selayo. 27 Olhic sat coo nipyesicsa maa, otnejic sat enlhit ajancaoc, otnejic sat Dios Visqui apancaoc. 28 Elvitac sat metnaja israelitas tingma apponquinomap nipyesicsa enlhit silyacyescama coo, sictomja Dios Visqui apancaoc israelitas — alhta aptomjac.
El valle de los huesos secos
1 La mano del Señor vino y se posó sobre mí, y en el espíritu del Señor me llevó hasta un valle que estaba lleno de huesos, y me puso en medio de ese valle.
2 Luego me hizo dar de vueltas y pasar cerca de los huesos, los cuales eran muchísimos y bastante secos, y estaban a flor de tierra.
3 Y el Señor me preguntó:
«Hijo de hombre, ¿cobrarán vida estos huesos?»
Yo le contesté:
«Señor y Dios, tú lo sabes.»
4 Entonces el Señor me dijo:
«Profetiza sobre estos huesos, y diles: “Huesos secos, oigan la palabra del Señor.
5 Esto es lo que Dios el Señor les dice: ‘Huesos, voy a hacer que entre en ustedes el espíritu, y ustedes volverán a vivir.
6 Voy a poner tendones en ustedes, y volveré a cubrirlos de carne y de piel; pondré también el espíritu en ustedes, y volverán a vivir.’ Así sabrán que yo soy el Señor.”»
7 Yo profeticé, tal y como se me ordenó, y mientras yo profetizaba hubo un ruido y un temblor, y los huesos se juntaron el uno con el otro.
8 Me fijé, y vi que ya tenían tendones, y que se cubrían de carne, y que se iban revistiendo de piel. Pero aún no había en ellos espíritu.
9 Entonces el Señor me dijo:
«Hijo de hombre, profetiza al espíritu. Háblale y dile que así ha dicho Dios el Señor: “Espíritu, ven de los cuatro vientos y sopla sobre estos huesos muertos, para que cobren vida.”»
10 Yo profeticé, tal y como se me ordenó, y el espíritu entró en ellos y cobraron vida, y se pusieron de pie. Eran un ejército bastante numeroso.
11 Entonces el Señor me dijo:
«Hijo de hombre, todos estos huesos son el pueblo de Israel. Ellos dicen: “Nuestros huesos se han secado; ha muerto nuestra esperanza; ¡hemos sido destruidos por completo!”
12 Por eso, profetiza y diles que yo, su Señor y Dios, he dicho: “Pueblo mío, voy a abrir los sepulcros de ustedes; voy a levantarlos de sus sepulturas para traerlos de nuevo a la tierra de Israel.
13 Y cuando yo abra sus sepulcros y los saque de sus sepulturas, ustedes, pueblo mío, sabrán que yo soy el Señor.
14 Entonces pondré mi espíritu en ustedes, y volverán a vivir.” Sí, yo los haré reposar en su tierra, y así sabrán que yo, el Señor, lo dije y lo cumplí.»
—Palabra del Señor.Judá e Israel volverán a unirse
15 La palabra del Señor vino a mí, y me dijo:
16 «Hijo de hombre, toma la rama de un árbol y escribe en ella: “De Judá y de sus compañeros, los hijos de Israel.” Toma luego otra rama, y escribe en ella: “De José, que es Efraín, y de sus compañeros, el pueblo de Israel.”
17 Junta luego las dos ramas, de tal manera que en tu mano formen una sola rama.
18 Y cuando los hijos de tu pueblo te pregunten: “¿No vas a decirnos qué es lo que te propones con esto?”,
19 les dirás que yo, su Señor y Dios, he dicho: “Fíjense bien: he tomado la rama que está en la mano de Efraín, y que representa a José y a sus compañeros, las tribus de Israel, y voy a juntarla con la rama que representa a Judá, para que en mi mano formen una sola rama.”
20 Las ramas sobre las cuales escribiste los nombres, las sostendrás en tu mano para que puedan verlas,
21 y entonces les dirás que yo, su Señor y Dios, he dicho: “Fíjense bien: voy a sacar a los hijos de Israel de las naciones a las que fueron llevados; voy a recogerlos de todas partes, y los traeré a su tierra.
22 Allí, en su tierra, y en los montes de Israel, haré de ellos una nación, y tendrán un solo rey, y nunca más serán dos naciones ni volverán a dividirse en dos reinos.
23 Tampoco volverán a contaminarse con sus ídolos, ni con sus hechos repugnantes ni con ninguna de sus rebeliones. Voy a librarlos y a limpiarlos de todas las rebeliones con las cuales pecaron, y ellos serán mi pueblo, y yo seré su Dios.”
24 »Mi siervo David reinará sobre ellos, y todos ellos tendrán un solo pastor. Andarán en mis preceptos, y obedecerán y practicarán mis estatutos.
25 Habitarán en la tierra que le di a mi siervo Jacob, y en la cual habitaron sus padres. Allí habitarán para siempre ellos, y sus hijos y los hijos de sus hijos, y para siempre mi siervo David será su príncipe.
26 Yo haré con ellos un pacto perpetuo de paz; haré que se establezcan y se multipliquen, y para siempre pondré mi santuario entre ellos.
27 Allí, en medio de ellos, estará mi tabernáculo, y yo seré su Dios y ellos serán mi pueblo.
28 Y cuando mi santuario esté para siempre en medio de ellos, las naciones sabrán que yo, el Señor, santifico a Israel.»