Apvoyam Pablo tingma Corinto
1 Natamin appenescama alhta aplhinga Pablo. Aptipquic alhta tingma Atenas. Apyasquic alhta tingma Corinto. 2 Apvitangvocmec alhta lhama judío apvisay Aquila. Apquinyemayaclha alhta yoclhilhma Ponto. Yamquilhvoc apvoy alhta Aquila najan aptava Priscila. Yoclhilhma Italia alhta apquinyemac. Ayinyemaclha Claudio apvisqui co Roma alhta apquilantipquiscama aplhamoclhojo judíos. 3 Apquiltamjoc alhta Pablo elhojoc lhama Aquila, yoyam etnajamojoc lhama. Apnacmec alhta Pablo tingma pac Aquila, yoyam etnajam. Apquillanay carpa apava alhta aptomjac Pablo najan Aquila. 4 Apquillhicmosquic alhta mataa Pablo aclhamoclhojo acnim ninnayclha tingma apcaneyquiclhilha. Apquilyascasingvocmec alhta, yoyam colmoc apquilvalhoc amyaa judíos najan metnaja judíos.
5 Lhama alhta apquilvactamo Silas najan Timoteo. Yoclhilhma Macedonia alhta apquilinyemac. Apyinyovquic alhta Pablo moc aptamjaycam. Acvamlha apquillhicmoscama alhta aptomjaclha. Apquilyascasingvocmec alhta judíos actemaclha aplhenamap Jesús aptomja Cristo apanco. Apquiljalhanmec alhta mataa judíos, yoyam evac Cristo. 6 Yejemoc alhta apquilinmelhamcaa judíos. Apquilyamnam alhta. Yejemoc alhta appalhnilhcamcaa aptalhnama Pablo. Aptomjac alhta apquilanya:
—Quellhip ayinyema apquilsilhnanomap apanco. Am cotyemeje evalhoc. Pac oyacsic sat quilhvo nipyesicsa metnaja judíos, yoyam olhicmocsic mataa —alhta aptomjac.
7 Yejemoc alhta aptepa Pablo. Aptalhningvocmec alhta tingma pac enlhit apvisay Tito Justo. Enlhit apcayo mataa Dios Ingyapam alhta. Apyitnec alhta napocja apcaneyquiclhilha tingma pac. 8 Apquimja apmamyi apcaneyquiclhilha alhta apvisay Crispo. Am alhta eyascacmoc Visqui ingac as enlhit najan apmolhama. Am alhta najan elyascacmoc aplhamoclhojo co Corinto apquillinga tasic amyaa. Aptingyamquic alhta yapasquiscama yingmin. 9 Alhtaa alhta apvita Pablo malha ningaat ayinyema Visqui ingac. Aptomjac alhta apcanya Visqui ingac:
—Nongya nasa lhip. Nolvatesquim nasa apquiltimnascama tasic amyaa. 10 Actimec coo mataa siclhalhma lhip. Copvanquejec lhama enlhit, yoyam etvacsic lhip. Aplhamoclhojo enlhitaoc ajanco apnaycam as tingma —alhta aptomjac.
11 Apnacmec alhta Pablo tingma Corinto lhama año najan seis piltin. Apquillhicmosquic alhta mataa Dios appayvam nipyesicsa enlhitaoc.
12 Aptimec alhta apvisqui Galión yoclhilhma Acaya. Appasmacpec alhta Pablo. Judíos alhta apquilinmelham. Apquilyantamaclhec alhta ningyicpilcomalhquilha. 13 Apquiltomjac alhta apquilanya:
—Eyca as enlhit aptomja apquilsilhnanoncama mataa enlhitaoc. Apquilasquic mataa enlhitaoc elvajanamcoc, yoyam elavojo Dios Ingyapam actemaclha singanamaclha —alhta apquiltomjac.
14 Apquiltamjoc alhta ingyatingmojo Pablo. Yejemoc alhta aptomja apvisqui Galión apquilanya judíos:
—Quip elanojo. Apmapsom lhac ancoc as enlhit actemaclha aptamjaycam acmasom najan aptovascama ingmoc, altamjo inyicje ongvaylhojo actomjaclha apquilpayvam quellhip. 15 Aclingac coo acvamlha asoc allhenomalhca najan alvisay asoc singillhicmoscama najan apquilanem apanco quellhip. Am oltamjoc olyicpilcojo as asoc. Elyicpilcojo sat apanco quellhip.
16 Apquilapajasquic alhta apvisqui, yoyam eltajiclha. 17 Yejemoc alhta apmacpo Sóstenes aptomja apquimja apmamyi apcaneyquiclhilha. Apquilyicpilhquetacpec alhta napato apvisqui. Am alhta cotnajam apvalhoc apvisqui Galión.
18 Acvoncaclho alhta apna Pablo maa. Appayvesamquic alhta apquilyalhinga, yoyam elhong. Apquinatvoclhec alhta barco. Apmiyaclhec alhta Pablo yoclhilhma Siria. Apquillhalhmaa alhta Priscila najan Aquila. Apyisem alhta aptingyac Pablo tingma Cencrea. Invocmec alhta aplhenquiscamaclha Pablo napato Dios Ingyapam. 19 Apquilvocmec alhta tingma Efeso. Apnam alhta maa Aquila najan aptava Priscila. Apyasquic alhta Pablo apcaneyquiclhilha judíos. Apquilpamejitsacpec alhta maa. 20 Apcanyacpec alhta Pablo elhic mocjam. Am alhta coyacmoc elhniclha. 21 Yejemoc alhta appayvesamco Pablo. Aptomjac alhta apquilanya:
—Incaymalhquic ovoclhac siclho tingma Jerusalén, yoyam opasmoc sat caya. Apquiltamjoc sat ancoc Dios, natamin ovotac sat mocjam nipyesicsa quellhip —alhta aptomjac.
Apquinatveclhec alhta barco tingma Efeso. Aplhinquic alhta Pablo.
Apvoycta Pablo tingma Antioquía Natqui apyascama Pablo aptimem soycam amyaa
22 Lhama alhta apvoclho tingma Cesarea Pablo. Yejemoc alhta apmiyaclho tingma Jerusalén. Apquilpayvasquic alhta Jesucristo apmolhama. Apmiyaclhec alhta mocjam Pablo tingma Antioquía. 23 Acyavataclhojo alhta apma. Apquimpaclhec alhta mocjam Pablo. Apquilyeycajaoclhec alhta yoclhilhma Galacia najan Frigia. Apquilyimnatescasquic alhta almam apquilvalhoc enlhitaoc melyasquiyam tasic amyaa.
Apquiltimnaycam Apolos tingma Efeso
24 Apmiyacmec alhta tingma Efeso lhama judío apvisay Apolos. Apquinyemayaclha alhta tingma Alejandría. Apmopvan alhta apquiltimnaycam tasic amyaa. Apyascamco alhta vaycajac Dios appayvam. 25 Apquillhicmosacpec alhta Apolos actemaclha mongyasquiyam. Apvascapquic alhta apquiltimnaycam. Inpeyvoc alhta mataa aplhanma apvisay Jesús. Apyasamcoc alhta acvamlha actemaclha apyapasquisaycaoc yingmin Juan. 26 Mepqui apcangvoyam alhta apquiltimnascama Apolos amyaa apcaneyquiclhilha judíos. Aplingac alhta apquiltimnaycam Aquila najan Priscila. Apmacpec alhta tacja Apolos. Apyantamaclhec alhta tingma pac Aquila. Apquillhicmosacpec alhta mocjam Apolos actemaclha Dios amay pac. 27 Apquiltamjoc alhta Apolos eyacsic yoclhilhma Acaya. Apquiltomjaclhojo alhta apquiltomjac apquilyalhinga. Apquilapajascasquic alhta vaycajac, yoyam elyipsitic enlhitaoc melyasquiyam tasic amyaa apnaycam Acaya. Elma sat tacja Apolos apvocmo sat —alhta intomjac aptalhescama. Lhama alhta apvocmo Apolos yoclhilhma Acaya. Apquilyimnatescasquic alhta almam apquilvalhoc enlhit melyasquiyam tasic amyaa. Dios apcamliyam alhta ayinyemaclha. 28 Apquillhicmosquic alhta Apolos napatavo aplhamoclhojo actemaclha apquillhinganyam judíos. Apyitcasquic alhta mataa actemaclha vaycajac Dios appayvam. Aplhenacpec alhta mataa Jesús aptomja Cristo apanco, aptomja apquiljalhanma yoyam evac sat.
Pablo en Corinto
1 Después de esto, Pablo salió de Atenas y se fue a Corinto.
2 Allí se encontró con un judío que se llamaba Aquila, nacido en el Ponto, y que había llegado recientemente de Italia junto con Priscila, su mujer, porque Claudio había ordenado que todos los judíos salieran de Roma. Pablo fue a verlos
3 y se quedó con ellos para que trabajaran juntos, pues tanto ellos como él fabricaban tiendas de campaña;
4 y todos los días de reposo debatía en la sinagoga y lograba persuadir a judíos y a griegos.
5 Cuando Silas y Timoteo llegaron de Macedonia, Pablo estaba totalmente dedicado a la predicación de la palabra, y les probaba a los judíos que Jesús era el Cristo.
6 Pero como ellos se oponían y blasfemaban, Pablo se molestó mucho y les dijo: «Que su propia sangre recaiga sobre ustedes. Yo no tengo nada de qué avergonzarme. Desde ahora, me voy a predicar a los no judíos.»
7 Al salir de allí, se fue a la casa de Ticio Justo, un hombre que honraba a Dios y que vivía junto a la sinagoga.
8 Crispo, que era el jefe de la sinagoga, creyó en el Señor junto con toda su familia; y muchos de los corintios que oían a Pablo también creyeron y fueron bautizados.
9 Una noche, mientras Pablo dormía, el Señor le dijo en una visión: «No temas. Habla y no calles,
10 porque yo estoy contigo. Nadie podrá hacerte daño, porque en esta ciudad cuento con mucho pueblo.»
11 Pablo se quedó allí un año y seis meses, y les enseñaba la palabra de Dios.
12 Cuando Galión era procónsul de Acaya, los judíos que estaban en contra de Pablo se pusieron de acuerdo y lo llevaron ante el tribunal.
13 Allí dijeron: «Este hombre persuade al pueblo a que honre a Dios, aun en contra de nuestra ley.»
14 Cuando Pablo comenzó a hablar, Galión les dijo: «Si ustedes los judíos acusaran a este hombre de algún agravio o de un crimen muy grave, yo les aseguro que atendería el caso, como corresponde.
15 Pero como esto es cuestión de palabras y nombres, y de su propia ley, véanlo ustedes mismos. Yo no quiero meterme en sus cosas.»
16 Y los echó del tribunal.
17 Entonces se lanzaron sobre Sóstenes, que era el jefe de la sinagoga, y lo golpearon delante del tribunal, pero eso a Galión no le importó nada.
18 Pablo se quedó allí muchos días, pero después se despidió de los hermanos y se embarcó a Siria. Con él se fueron Priscila y Aquila. En Cencrea, Pablo se rapó la cabeza debido a un voto que había hecho.
19 Cuando llegaron a Éfeso, Pablo los dejó y entró luego a la sinagoga, donde empezó a debatir con los judíos.
20 Estos le rogaban que se quedara con ellos más tiempo, pero él no aceptó.
21 Al despedirse, les dijo: «Si es la voluntad de Dios, volveré a ustedes.» Y zarpó de Éfeso.
Pablo regresa a Antioquía. Comienza su tercer viaje misionero
22 Cuando desembarcó en Cesarea, fue a saludar a la iglesia; después de eso regresó a Antioquía
23 y estuvo allí algún tiempo, pero luego se fue y recorrió la región de Galacia, y luego la de Frigia, para confirmar a todos los discípulos.
Apolos predica en Éfeso
24 Por esos días llegó a Éfeso un judío de Alejandría, que se llamaba Apolos. Era muy elocuente, y tenía un sólido conocimiento de las Escrituras;
25 además, había sido instruido en el camino del Señor, y con espíritu fervoroso hablaba y enseñaba con precisión todo lo concerniente al Señor. Pero solo conocía el bautismo de Juan.
26 Apolos comenzó a hablar en la sinagoga sin ningún temor, pero cuando Priscila y Aquila lo oyeron, lo llamaron aparte y le expusieron con todo detalle el camino de Dios.
27 Apolos quería ir a Acaya, y los hermanos lo animaron; escribieron a los discípulos de allá para que lo recibieran y, cuando él llegó, fue de mucho provecho para los que, por la gracia de Dios, habían creído,
28 pues con mucha vehemencia refutaba en público a los judíos, y con las Escrituras les demostraba que Jesús era el Cristo.