Leyes morales, sociales y religiosas
1 Dios ordenó a Moisés 2 que le diera este mensaje a la comunidad de Israel:

«Yo soy el Dios de Israel, y soy diferente de los demás dioses. Por eso ustedes deben ser diferentes de las demás naciones.
3 »Respeten a su madre y a su padre, y respeten también el día de descanso. Yo soy el Dios de Israel.
4 »No adoren a dioses falsos, ni se fabriquen ídolos de metal fundido. Yo soy el Dios de Israel.
5 »Cuando me presenten una ofrenda para pedirme salud y bienestar, háganlo de tal manera que esa ofrenda me resulte agradable.
6 »La carne del animal que me ofrezcan deberán comerla ese mismo día, o al día siguiente. Si al tercer día aún queda algo, deberán quemarlo. 7 Quien no me obedezca en esto 8 comete pecado y yo lo expulsaré del país.
9 »Cuando recojan sus cosechas, no corten las espigas que crecieron en los bordes del campo, ni levanten las espigas que queden en el suelo. 10 Tampoco corten hasta el último racimo de uvas, ni levanten la fruta que se les caiga. Dejen todo eso para los pobres, sean israelitas o refugiados en el país. Yo soy el Dios de Israel.
11 »No roben. No mientan. No se engañen unos a otros, 12 ni usen mi nombre para prometer algo que no van a cumplir. Yo soy el Dios de Israel.
13 »No maltraten a su prójimo, ni le quiten lo que le pertenece.
»No dejen de pagarle a sus trabajadores al final de cada día.
14 »No se burlen de los sordos, ni hagan tropezar a los ciegos. Muéstrenme respeto. Yo soy el Dios de Israel.
15 »Si tienen que resolver algún asunto legal, no sean injustos. No favorezcan a nadie, sea pobre o sea rico.
16 »No hagan chismes de nadie, pero digan la verdad si así pueden salvar la vida de otra persona. Yo soy el Dios de Israel.
17-19 »No sean rencorosos ni vengativos. Cuando deban reprender a alguien, repréndanlo. No participen de la maldad de nadie.
»Recuerden que cada uno debe amar a su prójimo, como se ama a sí mismo.
»Obedezcan mis mandamientos. Yo soy el Dios de Israel.
»No crucen sus ganados con animales de otras especies. No siembren en un mismo campo distintas clases de semillas. No se pongan ropa tejida con distintas clases de hilo.
20 »Si alguien tiene relaciones sexuales con una esclava que está por casarse con otro hombre, pero que aún no ha sido puesta en libertad, tendrá que pagarle a ese hombre por el daño causado. Pero ni él ni ella serán condenados a muerte, porque ella no era libre. 21 Además, para que yo le perdone su pecado, el hombre llevará un carnero al santuario 22 para que el sacerdote me lo ofrezca.
23 »Cuando ustedes ya estén en su territorio y planten árboles frutales, no deberán comer sus frutos durante tres años. 24 Al cuarto año, harán una fiesta y consagrarán a Dios todos sus frutos. 25 Solo en el quinto año podrán comer de sus frutos, que serán muy abundantes. Yo soy el Dios de Israel.
26 »No coman nada que tenga sangre.
»No practiquen ninguna clase de brujería.
27-28 »No recorten las patillas de su cabello ni se afeiten la barba completamente, ni se hagan heridas ni tatuajes, como una manera de rendir culto a los muertos. Yo soy el Dios de Israel.
29 »No obliguen a sus hijas a servir como prostitutas. Eso traerá una maldición sobre ellas y sobre el país.
30 »Respeten el día de descanso, y respeten también mi santuario. Yo soy el Dios de Israel.
31 »No consulten a los que dicen que hablan con los muertos. Si lo hacen, se volverán impuros. Yo soy el Dios de Israel.
32 »Cuando estén ante un anciano o alguien mayor de edad, muestren respeto y pónganse de pie.
33 »No molesten a los refugiados que vivan entre ustedes. 34 Trátenlos como si fueran israelitas, y ámenlos como si fueran ustedes mismos, pues también ustedes fueron extranjeros en Egipto. Yo soy el Dios de Israel.
35-37 »No hagan trampa con las pesas y medidas. Las balanzas, pesas y medidas que usen deben ser exactas. Yo soy su Dios, quien los sacó de Egipto. Por lo tanto, cumplan fielmente todos mis mandamientos. Yo soy el Dios de Israel.»
Teko marã'ỹ rehegua
1 Ñandejára he'i Moiséspe:
2 —Ere Israel guápe ko'ã mba'e ha'ekáva chupe kuéra:
Ta pende reko marã'ỹ. Che hína opa mba'e Jára ha che reko marã'ỹ.
3 Pehayhu pende ru ha pende sýpe.
Pembyarete pytu'uha ára. Che hína opa mba'e Jára.
4 Ani pemomba'e guasu tupã gua'u kuéra térã pejapo ha'ãnga óro térã pláta ñemboyku pyrégui. Che hína opa mba'e Jára.
5 Peikuave'ẽ ramo chéve mymbajuka*f** joajurã, pejapo hekópe ikatu haguã che mbovy'a. 6 Pe'u ho'o pe árape voi térã ára ambuépe. Hembýva pehapy mbohapy ára haguépe. 7 Ho'úva mbohapy ára haguépe, tojerereko ijaheipy ramo ha che ndarohory mo'ãi imba'e kuave'ẽ. 8 Pe ho'úva rehe toja ñañangue ha toñemosẽ Israelgua apytégui omomarã haguére mba'e oñemboykéva chéve guarã.
9 Pemono'õvo trígo pende kokuégui ani peikytĩ hembe'y peve, térã pehupi hi'a ho'a vaekue. 10 Pemono'õvo pende parral'a pejapo péicha avei: ani pehupi hi'a ho'a vaekue. Peheja mboriahúpe ha mombyry guápe. Che hína opa mba'e Jára.
11 Ani pemonda. Ani pende japu térã peñombotavy ojupe.
12 Ani peme'ẽ pene ñe'ẽ che rérape japu reheve, péicha pemomarã peína che réra. Che hína pende Jára.
13 Ani rejopy nde rapicha ndive térã reipe'a imba'éva. Ani reheja ko'ẽrõ guarã ñehepy me'ẽ hembiapokuére.
14 Ani reñe'ẽ vai ohendu'ỹvare.
Ani remoñepysãnga ohecha'ỹvape. Ehechauka rejapoha che rembipota. Che hína pende Jára.
15 Ta pende reko joja peporombojovake ramo. Ani pembojeroviave imboriahúvape térã pekyhyje imba'e rereko hetávagui.
16 Ani pemosarambi japu pene retã guáre. Ha ani peñemoĩ peteĩ ñe'ẽme pende rapichápe ojukáva ndive. Che hína pende Jára.
17 Ani pende py'aro pende rapicha ndive, ha oimérõ ojavy, peje chupe upéva, ani oja pende rehe iñangaipa.
18 Ani pejapo ivaíva pene retãgua rehe ojapo vaekue ivaíva pende rehe, térã pende py'aro hendive. Pehayhu pende rapichápe pende jupéicha. Che hína pende Jára.
19 Pejapo che rembiapoukapy.
Ani pembojapyhy oñondive mymba ndaha'éiva ojuehegua.
Ani pembojehe'a pene ñemitỹ pende kokuépe.
Ani pemonde ao ojejapóva opaichagua poyvígui.
20 Kuimba'e oñenóva kuñataĩ ndive ha'éva ambue rembiguairã térã ne'ĩrava ojejogua, térã ojepoi tembiguái rekógui, tohepy me'ẽ hese hepykue ha ani ojejuka, pe kuñataĩ niko tembiguái. 21 Pe kuimba'e toikuave'ẽ Ñandejárape kavara mácho mymbajuka*f** ramo iñangaipáre ha togueraha Jotopa Róga rokẽme. 22 Pa'i tojerure Ñandejárape ojeheja rei haguã iñangaipa pe kuimba'épe ha ojeheja reíta chupe.
23 Peike rire Canaán retãme ha peñotỹ opaichagua yva máta, oja hi'a rehe potĩ'ỹ umi mbohapy áño tenondegua ha ani pe'u chugui. 24 Irundy áño haguépe opa yva tojereru chéve mba'e kuave'ẽ*f** ramo ha tuicha tojevy'a. 25 Áño 5hápe, ikatúma pe'u hi'a ha peñongatu kuaa pe'u haguã. Che hína opa mba'e Jára.
26 Ani pe'u so'o huguy reheve. Ani pejapo paje, térã peñeha'ã peikuaa pe ojehútava.
27 Peikytĩvo pene akã rague, ani peheja ijapu'a, ha ani avei peikytĩ pene rendyva rembe'y.
28 Ani peikutupa pende rete pembyasy ramo peteĩ omanóvape, ha ani pejapo mba'eveichagua ta'ãnga pende pirére. Che hína opa mba'e Jára.
29 Ani pemomarã pende rajýpe pejapóvo chugui kuña reko vai. Pejapo ramo péicha, pemyenyhẽta pe tetã teko ky'águi.
30 Pembyaje pytu'uha ára ha pejapo mba'e ramo che Rekoha. Che hína opa mba'e Jára.
31 Ani peporandu omanóva ãnguépe térã peho umi chupe kuéra ohenóiva rendápe. Peho ramo oja pende rehe potĩ'ỹ. Che hína opa mba'e Jára.
32 Itujávape ejapo mba'e ramo ha embyaje chupe. Che momba'e ha ehendu che ñe'ẽ. Che hína opa mba'e Jára.
33 Ani pembohasa asy mombyry guápe oikóva pende apytépe. 34 Pehayhu chupe, peẽichagua avei niko. Peẽ mombyrygua vaekue avei Egíptope. Che hína opa mba'e Jára.
35 Pende reko jojápe peñombojovakévo 36 Oimeraẽ mba'e peha'ãva, peha'ã hekópe.
37 Pejapo che rembipota ha che rembiapoukapy. Che hína Tupã pende Jára poguenohẽ vaekue Egíptogui.”