Rebelión de Joiadá contra Atalía
1-3 Al séptimo año, Joiadá se armó de valor y mandó llamar a estos capitanes del ejército:
Azarías hijo de Jeroham,
Ismael hijo de Johanán,
Azarías hijo de Obed,
Maaseías hijo de Adaías,
Elisafat hijo de Zicrí.

Ellos, a su vez, fueron por todo el territorio y las ciudades de Judá, y reunieron a los ayudantes de los sacerdotes y a los jefes de las familias de Israel, para que fueran con ellos a Jerusalén. Cuando llegaron, todos los que se habían reunido hicieron un pacto con Joás en el templo de Dios. Joiadá les dijo:

«¡Miren, este es el hijo de Ocozías, nuestro antiguo rey! Como Dios le prometió a David que sus descendientes serían reyes, él es quien debe reinar ahora.
4 »Por eso quiero que tres grupos de sacerdotes y sus ayudantes hagan guardia el sábado: Un grupo vigilará las entradas del templo, 5 otro cuidará el palacio, y el otro vigilará la entrada de los cimientos. El resto de ustedes estará en los patios del templo de Dios.
6 »Solamente los sacerdotes y sus ayudantes entrarán al templo, pues ellos se han preparado para hacerlo. Todos los demás vigilarán afuera, pues así lo ha ordenado Dios.
7 »Los ayudantes de los sacerdotes serán guardaespaldas del rey Joás; cada uno deberá tener sus armas en la mano, listo para matar a cualquiera que trate de entrar en el palacio. Deben proteger al rey en todo momento y en cualquier lugar a donde él vaya».

8 Los ayudantes de los sacerdotes y toda la gente de Judá hicieron lo que les ordenó el sacerdote Joiadá. Y como él no dejó que volvieran a sus casas los que terminaban su turno, los capitanes tenían a su disposición a todos sus hombres, estuvieran o no de guardia el sábado. 9 Luego el sacerdote les dio a los capitanes las lanzas y los escudos grandes y pequeños, que habían sido del rey David y que estaban en el templo.
10 Desde la parte sur hasta la parte norte del templo, y alrededor del altar, todo el ejército, armas en mano, protegía al rey.
11 Entonces Joiadá sacó a Joás, le puso la corona y le dio un documento con instrucciones para gobernar. Después, Joiadá y sus hijos derramaron aceite sobre su cabeza y así lo nombraron rey. Todos gritaron: «¡Viva el rey!»
12 Cuando Atalía escuchó que la gente hacía mucho alboroto y aclamaba al rey, fue al templo. 13 Allí vio a Joás de pie, junto a la columna de la entrada. A su lado estaban los capitanes y los músicos; la gente, llena de alegría, tocaba las trompetas, y los cantores, con sus instrumentos musicales, dirigían al pueblo, que también tocaba trompetas con gran alegría. Entonces Atalía rompió su ropa y gritó: «¡Traición! ¡Traición!»
14 El sacerdote Joiadá les ordenó a los capitanes del ejército: «¡No la maten en el templo! ¡Mátenla afuera, y también a cualquiera que la defienda!» 15 Así que luego de tomarla presa, la sacaron por el portón del establo, la llevaron al palacio y allí la mataron.
Joiadá hace cambios
16 Después Joiadá les pidió al rey y al pueblo que se apoyaran mutuamente. También les pidió que se mantuvieran fieles a Dios. 17 Entonces todos fueron al templo de Baal y lo derribaron, y destruyeron los altares y los ídolos. En cuanto al sacerdote de Baal, que se llamaba Matán, lo mataron frente a los altares.
18 Joiadá puso soldados bajo las órdenes de los sacerdotes y sus ayudantes, para que vigilaran el templo de Dios. Tiempo atrás, David había organizado a los sacerdotes y a sus ayudantes para que, siguiendo las instrucciones de Moisés, presentaran ofrendas en honor de Dios entre cantos de alegría.
19 Además, Joiadá puso vigilantes en las entradas del templo de Dios, para que solo dejaran entrar a quien se hubiera preparado debidamente. 20 Luego, reunió a los capitanes, a la gente importante, a los gobernadores y al resto del pueblo, y entre todos llevaron al rey desde el templo hasta el palacio, entrando por el portón superior. Allí lo sentaron sobre el trono, 21 y todo el pueblo hizo fiesta.
Después de la muerte de Atalía, la ciudad vivió tranquila.
1 Áño 7hápe Joiadá ohenoika ko'ã ñorãirõha ruvicha kuérape: Azarías Jeroham ra'y, Ismael Johanán ra'y, Azarías Obed ra'y, Maaseías Adaías ra'y ha Elisafat Zicrí ra'y; ha ome'ẽ hikuái ojupe oñoñe'ẽ. 2 Ha'e kuéra oho opa rupi upe tetãpýre ha ombyaty levíta kuéra oĩva opa Judagua távape ha Israel rogagua ruvicha kuérape ha ohopa hikuái Jerusalénpe. 3 Upépe opa ijaty vaekue oñoñe'ẽ me'ẽ mburuvicha guasu ndive tupaópe.
Joiadá he'i chupe kuéra: “Kóina ápe mburuvicha guasu ra'y! Ha'e vaerã ñande ruvicha guasu, Ñandejára ome'ẽ haguéicha iñe'ẽ David ñemoñare kuérape. 4 Péicha pejapóta: pa'i ha levíta kuéra apytégui, hembiapóva tupaópe pytu'uha árape, peteĩ aty oñangarekóta tupao rokẽ nguérare; 5 Ambue, oĩta mburuvicha guasu rógape; ha pe hembýva, Pyenda Rokẽme. Upe aja opa Judagua oĩta tupao rogaguýpe. 6 Ha aníke avave oike tupaópe ndaha'éiva pa'i ha levíta omba'apóva upépe. Ha'e kuéra ñoite ikatu oike, oñemboykégui Ñandejárape. Umi tavagua katu ojapo vaerã Tupã rembiapoukapy. 7 Levíta kuéra omongoráta mburuvicha guasúpe, kyse yvuku ipópe. Oimeraẽ oikeséva tupaópe ojejukáta. Omoirũta hikuái mburuvicha guasúpe mamo ha'e ohohápe.”
8 Levíta kuéra ha umi Judagua ojapo opa mba'e he'i vaekue pa'i Joiadá. Peteĩ-teĩ ogueraha imoirũha kuérape, umi hembiapóva tupaópe ha umi ojopyrúva pytu'uha árape, pa'i Joiadá niko nomboykéi avavépe. 9 Pa'i Joiadá ome'ẽ mburuvicha kuérape kyse yvuku ha tete mo'ãha David mba'ekue oñeñongatúva tupaópe. 10 Upéi omoĩ opa ñorãirõhárape tupao yke yvy gotyo guive ijyke yvatévo peve ha altar renondépe, kyse yvuku ipópe, oñangareko haguã mburuvicha guasúre. 11 Upérõ Joiadá, ita'ýra kuéra ndive, oguenohẽ mburuvicha guasu ra'ýpe, omoĩ hese iñakãngora ha imburuvicha guasu jeguaka, ha oñohẽ rire hese ñandyry omoingo chupe mburuvicha guasúrõ. Upéi opavave ojepopete ha osapukái: “Víva mburuvicha guasu.”
12 Atalía ohendu umi sapukái oikóva, ohecha opa umi oñaníva ha oguerosapukáiva mburuvicha guasúpe, ha oho tupao oñeimbahápe. 13 Upépe ohecha mburuvicha guasúpe oñembo'ýva hína tupao rokẽme, pe horkon imba'éva ykére. Ha ijykére oĩ ñorãirõhára ruvicha ha mba'e mbopuha kuéra; opavave ovy'a joa ha ombopu ituru kuéra; umi opurahéiva Tupãme oñemoirũ mba'epu reheve. Upérõ Atalía omondoro ijao ha osapukái:
—Oñepu'ã che rehe!
14 Pa'i Joiadá katu he'i mburuvicha kuérape:
—Penohẽ okápe ha pejuka, ha oĩrõ omoirũva chupe, pejuka avei. Anínte pejuka tupao ryepýpe.
Ha pa'i he'i haguére ani haguã ojuka pe kuñáme tupaópe, 15 omyaña hikuái Atalíape, ogueraha chupe pe kavaju oikeha rokẽ rupi mburuvicha guasu rógape, ha upépe ojuka.
16 Upéi Joiadá oñoñe'ẽ me'ẽ opa Judagua ha mburuvicha guasu ndive, he'ívo ha'e kuerataha Ñandejára retã. 17 Upe rire ohopa hikuái tupã gua'u Baal rógape, oity yvýre itupao, omongu'ipa ijaltar*f** ha ita'ãnga kuéra ha ipa'i gua'u Matánpe ojuka hikuái altar renondépe. 18 Upéi Joiadá omoĩ ñangarekohára tupaópe, oĩva pa'i ha levíta kuéra poguýpe; David omoĩ vaekue chupe kuéra tupaópe oikuave'ẽ haguã mymbahapy,*f** oje'eháicha Moisés rembiapoukapýpe, vy'apópe ha purahéi reheve he'i haguéicha David. 19 Omoĩ avei okẽ rerekua tupao rokẽme, ani haguã oike avave ipotĩ'ỹva.*f** 20 Upéi ogueraha mburuvicha kuéra, karai guasu kuéra, tavagua sãmbyhyha kuéra, ha opa Judá guápe; ha omoirũ hikuái mburuvicha guasúpe tupao guive mburuvicha róga peve, oikévo okẽ yvategua rupi. Upépe omboguapy chupe mburuvicha guasu guapyhápe. 21 Opa tetãgua ovy'a joa ha pe táva opyta py'a guapýpe Atalía ojejuka rire kyse pukúpe.