Las ciudades de refugio
1 Moisés continuó diciendo:

«Nuestro Dios va a destruir a la gente que ahora vive en el territorio que va a darles. Ustedes serán los nuevos dueños de las ciudades y las casas de esa gente. 2 Cuando suceda esto, deberán apartar tres ciudades 3-4 y arreglar el camino que lleva hasta ellas.
»Luego dividirán el país en tres regiones; una por cada ciudad. Así, cualquiera que sin quererlo mate a otra persona podrá ir a refugiarse en cualquiera de esas tres ciudades. Seguramente los familiares del muerto lo buscarán para vengarse, pero el que mató deberá probar que el muerto no era su enemigo, sino que todo fue un accidente.
5-6 »Supongamos que dos leñadores salen al bosque y que, al cortar leña, el hacha se le zafa a uno de ellos, y golpea a su compañero. Si a causa del golpe el otro muere, el que lo mató podrá refugiarse en una de esas ciudades. Si esas ciudades no estuvieran cerca, los familiares del muerto podrían alcanzar y matar al compañero, sin tomar en cuenta que todo fue un accidente. 7 Por eso les mando apartar esas tres ciudades.
8-10 »Si ustedes me hacen caso, y aman y obedecen a nuestro Dios, él les dará todo el territorio que prometió a sus antepasados. Cuando ya lo hayan recibido y ocupado, deberán apartar otras tres ciudades, para que sirvan de refugio. Así ninguno de ustedes será culpable de la muerte de un inocente.
11 »Ahora bien, supongamos que una persona odia a otra, y que la espera en un lugar alejado para atacarla y matarla cuando esta pase. Si el asesino huye y busca refugio en una de estas ciudades, 12 los líderes de la ciudad a la que él pertenece mandarán traerlo, para que sea entregado a los familiares del muerto y se le condene a muerte.
13 »No perdonen a ningún asesino. No permitan que en Israel muera gente inocente. Así les irá bien en todo lo que hagan.
14 »En el país que Dios va a darles, deberán respetar los límites de la propiedad de cada persona. Esos límites fueron establecidos hace mucho tiempo.
Instrucciones acerca de los testigos
15 »Para acusar a alguien de haber cometido un crimen será necesario que se presenten dos o tres testigos. La acusación de un solo testigo no tendrá ningún valor.
16 »Si alguien es acusado de haber cometido un crimen, y uno de los testigos miente, 17 entonces el testigo y el acusado deberán ir al Santuario y presentarse ante los sacerdotes y jueces. 18 Estos investigarán el asunto con mucho cuidado, y si descubren que el testigo está mintiendo, 19-21 ordenarán que el testigo reciba el mismo castigo que pedía para el acusado. Cobren ojo por ojo, diente por diente, mano por mano, pie por pie, y vida por vida. No perdonen a nadie que cometa una falta. Si cumplen con estas instrucciones, nadie cometerá ninguna maldad, pues todos tendrán miedo de acusar a otro falsamente».
Táva oñekañyha
(Nm 35.9-28Jos 20.1-9)
1 Tupã Ñandejára ohundi rire umi tetãgua oikóva pe yvýpe ha'e ome'ẽtava peẽme ha peñemomba'e rire umi táva ha óga kuérare peiko haguã umívape, 2-3 pemboja'o pe yvy mbohapy hendápe ha peteĩ-teĩ toguereko táva ikatuhápe oñeguahẽ pya'e. Upéicha peteĩ kuimba'e ojuka vaekue hapichápe ikatúta okañy ha oiko upépe kyhyje'ỹre. 4 Peteĩ kuimba'e ojuka ramo ojapose'ỹ rehe peteĩ hapichápe oiko vai'ỹ vaekue ndive, ikatu okañy peteĩ umi távape ha oiko upépe kyhyje'ỹre. 5 Ñamoĩ chupe: Mokõi kuimba'e oho ramo oñondive ojepe'a apóvo ha peteĩ ohachea aja pe hácha osẽ hi'ývagui ha ojuka hapichápe, pe oporojuka vaekue ojapose'ỹ rehe ikatu okañy peteĩme ko'ã távagui ha oiko upépe kyhyje'ỹre. 6 Pe tape ipuku ramo, ikatu peteĩ upe omano vaekue génteva omyengoviase pe oporojuka vaekuépe, pochy pópe omuña, ohupyty ha ojuka chupe rei ete; nomanói vaerã niko, ku ndoiko vaíri vaekue oñondive araka'eve. 7 Upévare ha'e peẽme pemboyke haguã mbohapy táva oñekañyha.
8 Tupã Ñandejára ombotuichave ramo pende yvy he'i haguéicha pende ru kuéra ypykuépe ojapotaha ha ome'ẽ rire peẽme opa pe yvy he'i vaekue ome'ẽ taha, 9 upérõ peiporavove vaerã mbohapy táva oñekañy haguãme. Ha'e ome'ẽta peẽme ko yvy pejapo ramo Tupã Ñandejára rembiapoukapy ame'ẽva peẽme ko árape, pehayhu ramo Tupã Ñandejárape ha peiko ramo ha'e oipotaháicha. 10 Pejapo péicha ani haguã omano pende rapicha ndojapói vaekue mba'eve ivaíva ha ani oja pende rehe imanongue upe yvýpe Tupã Ñandejára ome'ẽva peẽme.
11 Oĩ ramo katu peteĩ kuimba'e ojukáva ojukaségui peteĩ hapichápe oiko vaiha ndive ha oho okañy peteĩme umi távagui oñekañyha, 12 upérõ pe táva ruvicha ha'e oikohápe tomondo ipiári pe okañy haguépe ha tome'ẽ pe ojejukáva pehẽngue kuérape omyengovia haguã chupe oporojuka haguére ha tojuka hikuái chupe. 13 Ani peiporiahurereko chupe. Pemopotĩ Israel porojukakuégui oho porã haguã peẽme.
14 Ani perova pende yvy yke rehegua póste, oñemoĩ vaekue iñepyrũ guive pe yvýpe Tupã Ñandejára ome'ẽva peẽme.
Tembiapoukapy mba'e rechahare japu rehegua
15 Peteĩ mba'e rechahare he'íva ndohupytýi gueteri oje'e haguã pe máva oporojuka hague térã ojapo hague ivaíva. Upevarã oñekotevẽ mokõi térã mbohapy mba'e rechahare. 16 Oĩ ramo ombojáva hapicha rehe ojapo hague peteĩ mba'e ivaíva, 17 mokõive tojereraha peteĩ távape oñemomba'e guasuhápe Ñandejára ha tombojovake chupe kuéra pa'i ha mbojovakehára pepegua. 18 Mbojovakehára toma'ẽ porã pe mba'e oĩvare ha ojuhu ramo pe kuimba'e omboja rei hague hapicha Israel ñemoñare rehe pe ojapo'ỹ vaekue, 19 te'i ojejapo haguã hese pe ojejapo vaerã mo'ã hapicha rehe ha'e omombe'u japu vaekuépe. Péicha pepytáta pene potĩ pe iñañanguégui. 20 Upérõ umi ohendúva pe oiko vaekue, okyhyjéta ojapo haguã peteĩ mba'e peichagua ivai etéva. 21 Ko'ãichahápe ani peiporiahurereko avavépe: toiko jejuka, jejuka rekovia. Jehesa'o, jehesa'o rekovia. Ñehãi'o, ñehãi'o rekovia. Ñepokytĩ, ñepokytĩ rekovia. Ha ñepykytĩ, ñepykytĩ rekovia.