¡Cristo ha resucitado!
1 Queridos hermanos, quiero recordarles la buena noticia que les di. Ustedes la recibieron con gusto y confiaron en ella. 2 Si continúan confiando firmemente en esa buena noticia, serán salvos. Pero si no, de nada les servirá haberla aceptado.
3 Lo primero que les enseñé fue lo mismo que yo aprendí: que Cristo murió en lugar de nosotros, que éramos pecadores. Tal como lo enseña la Biblia, 4 fue sepultado y, después de tres días, Dios lo resucitó. 5 Primero se le apareció a Pedro, y después a los doce apóstoles. 6 Luego se les apareció a más de quinientos de sus seguidores a la vez. Algunos de ellos todavía viven, y otros ya murieron. 7 Más tarde se apareció a Santiago, y luego a todos los apóstoles. 8 Por último, se me apareció a mí; a pesar de que lo conocí mucho tiempo después que los otros apóstoles.
Por eso me considero 9 el menos importante de los apóstoles, y ni siquiera merezco que la gente me llame así, pues le hice mucho daño a la iglesia de Dios. 10 Sin embargo, Dios fue bueno conmigo, y por eso soy apóstol. No desprecié el poder especial que me dio, y trabajé más que los otros apóstoles; aunque en realidad todo lo hice gracias a ese poder especial de Dios. 11 Pero ni yo ni los otros apóstoles importamos. Lo que sí importa es que todos nosotros hemos anunciado esa buena noticia, y que ustedes han creído en ella.
Nosotros también resucitaremos
12 La buena noticia que anunciamos es que Dios resucitó a Cristo. Pero entonces, ¿cómo es que algunos de ustedes dicen que los muertos no resucitan? 13 Porque, si los muertos no resucitan, entonces Cristo tampoco resucitó. 14 Y si Cristo no resucitó, esta buena noticia que anunciamos no sirve para nada, y de nada sirve tampoco que ustedes crean en Cristo. 15 Si fuera cierto que los muertos no resucitan, nosotros estaríamos diciendo una mentira acerca de Dios, pues afirmamos que él resucitó a Cristo.
16 Si en realidad los muertos no resucitan, entonces tampoco Cristo resucitó. 17 Y si Cristo no resucitó, de nada sirve que ustedes crean en él, pues sus pecados aún no habrán sido perdonados. 18 Y los que antes creyeron en Cristo y murieron, están totalmente perdidos. 19 Si nuestra esperanza es que Cristo nos ayude solamente en esta vida, no hay nadie más digno de lástima que nosotros.
20 Sin embargo, ¡Cristo resucitó! Esto nos enseña que también resucitarán los que murieron. 21-22 Por el pecado de Adán todos fuimos castigados con la muerte; pero, gracias a Cristo, ahora podemos volver a vivir. 23 Cada uno resucitará a su debido tiempo: primero Cristo; después, cuando él vuelva, resucitarán los que creyeron en él. 24 Luego vendrá el fin del mundo, cuando Cristo derrotará a todas las autoridades y a todos los poderes, y le entregará el reinado a Dios el Padre.
25 Cristo reinará hasta que haya vencido a todos sus enemigos. 26 El último enemigo que Cristo vencerá es la muerte. 27 Cuando la Biblia dice: «Dios puso todo bajo su dominio», la palabra «todo» no incluye a Dios, porque es Dios quien puso todo bajo la autoridad de Cristo. 28 Y cuando todo esté bajo el dominio del Hijo, él mismo se pondrá bajo la autoridad de Dios. Así, Dios estará sobre todas las cosas, pues él es quien puso todo bajo el dominio de Cristo.
29 Algunos se bautizan en lugar de alguien que ya ha muerto, y piensan que así lo salvarán. Pero, si en verdad los muertos no vuelven a vivir, ¿para qué bautizarse? 30 ¿Y para qué poner en peligro nuestra vida en todo momento? 31 Ustedes bien saben que todos los días estoy en peligro de muerte. Esto es tan cierto como la satisfacción que tengo de que ustedes creen en Cristo. 32 En Éfeso luché con hombres que parecían fieras salvajes. Pero, si es verdad que los muertos no vuelven a vivir, entonces ¿qué gané con eso? Mejor hagamos lo que algunos dicen: «Comamos y bebamos, que mañana moriremos.»
33 ¡No se dejen engañar! Bien dice el dicho, que «Las malas amistades echan a perder las buenas costumbres.» 34 Piensen bien lo que hacen, y no sigan desobedeciendo a Dios. Algunos de ustedes deberían sentir vergüenza de no conocerlo.
Cómo resucitarán los muertos
35 Tal vez alguien me pregunte: ¿Y cómo volverán los muertos a la vida? ¿Qué clase de cuerpo tendrán? 36 ¡Qué preguntas más tontas! Para que una planta crezca, primero tiene que morir la semilla que fue sembrada. 37 Lo que se siembra es una simple semilla de trigo, o de alguna otra cosa, muy distinta de la planta que va a nacer. 38 A cada semilla Dios le da el cuerpo que él quiere darle. 39 No todos los cuerpos son iguales. Los seres humanos tenemos una clase de cuerpo, y los animales tienen otra clase. Lo mismo pasa con los pájaros y los peces. 40 Hay también cuerpos que viven en el cielo, y cuerpos que viven en la tierra. La belleza de los cuerpos del cielo no es como la de los cuerpos de la tierra. 41 El brillo del sol no es como el de la luna y las estrellas, y aun cada una de las estrellas tiene un brillo distinto.
42 Así pasará cuando los muertos vuelvan a la vida. 43 Cuando alguien muere, se entierra su cuerpo, y ese cuerpo se vuelve feo y débil. Pero cuando esa persona vuelva a la vida, su cuerpo será hermoso y fuerte, y no volverá a morir. 44 Se entierra el cuerpo físico, pero resucita un cuerpo espiritual. Así como hay cuerpos físicos, hay también cuerpos espirituales.
45 La Biblia dice que Dios hizo a Adán, y que Adán fue el primer hombre con vida. Pero Cristo, a quien podemos llamar el último Adán, es un espíritu que da vida. 46 Así que primero llegó a existir lo físico, y luego lo espiritual. 47 El primer hombre fue hecho del polvo de la tierra. El segundo hombre vino del cielo. 48 Todos los que vivimos en esta tierra tenemos un cuerpo como el de Adán, que fue hecho de tierra. Todos los que viven en el cielo tienen un cuerpo como el de Cristo. 49 Y así como nos parecemos al primer hombre, que fue sacado de la tierra, así también nos pareceremos a Cristo, que es del cielo.
50 Hermanos míos, lo que es de sangre y carne no tiene cabida en el reino de Dios, que es eterno. 51 Les voy a contar algo que Dios tenía en secreto: No todos moriremos, pero todos seremos transformados. 52 En un abrir y cerrar de ojos, cuando Cristo vuelva, se oirá el último toque de la trompeta, y los muertos volverán a vivir para no morir jamás. Y nosotros seremos transformados. 53 Dios cambiará estos cuerpos nuestros, que mueren y se destruyen, por cuerpos que vivirán para siempre y que nunca serán destruidos. 54 Cuando esto suceda, se cumplirá lo que dice la Biblia:

«¡La muerte ha sido destruida!
55 ¿Dónde está ahora su victoria?
¿Dónde está su poder para herirnos?»
56 El pecado produce la muerte, y existe porque hay una ley. 57 ¡Pero gracias a Dios, podemos vencerlo por medio de nuestro Señor Jesucristo!
58 Por eso, mis queridos hermanos, manténganse firmes, y nunca dejen de trabajar más y más por el Señor Jesús. Y sepan que nada de lo que hacen para Dios es inútil.
Cristo oikove jey
1 Ko'ágã, che pehẽngue kuéra, aipota pene mandu'a pe marandu aikuaauka vaekuére peẽme. Kóva ha'e pe marandu porã peẽ pejapyhy porã vaekue ha oñemombarete porãhápe pende jerovia. 2 Ko marandu porã rupi avei peñepysyrõta, pene mbaretérõ ipype, pe che amombe'u haguéicha peẽme. Upeicha'ỹrõ, perovia gua'u rei ra'e.
3 Tenondete pombo'e vaekue pe ikuaapyrã chéve oñemoguahẽ vaekue ha'ehaichaite: Cristo omano hague ñane angaipáre, he'iháicha Ñandejára Ñe'ẽ, 4 ha'e oñeñotỹ ha oikove jey mbohapy ára haguépe, omombe'uháicha avei Ñandejára Ñe'ẽ, 5 ha ojehechauka hague Céfaspe ha upéi umi 12 hemimbo'épe. 6 Upéi ojechauka hetave 500gui heroviahápe, opavave nunga oikovéva gueteri, oime jepe omanóma vaekue. 7 Upéi ojechauka Santiágope, ha upéi apóstol kuérape.
8 Ipahávo ojechauka avei chéve, ajoguáva ku mitã hi'ara'ỹme ou vaekuépe ko yvy ári. 9 Che niko pe apóstol kuéra apytépe mba'evetevéva, ha ndaijái voi katu añembohéra apóstol, amuña vai vaekue niko Tupã iglésiape. 10 Opáichavo, che ha'e ko ha'éva, Tupã ipy'a porã rupi che ndive. Ha upe ipy'a porã hague ndopyta reíri. Amba'apo hetave katu chugui kuéra. Ndachéi jepe, Tupãnte, ipy'a porãgui, che pytyvõ vaekue. 11 Amo ipahápe niko, ta che ra'e, térã taha'e kuéra, kóva ha'e pe rombo'e vaekue ha peẽ perovia vaekue.
Jeikove jey rehegua
12 Ro'e ramo Cristo oikove jey hague, mba'ére oime he'íva omanóva ndoikove jey veimaha? 13 Omanóva ndoikove jeýi ramo, he'ise Cristo ndoikove jevýi hague. 14 Ha Cristo ndoikove jeýi rire, ko'ã mba'e ro'éva peẽme ndaha'eiete mba'eve. Ha ndaha'éi avei mba'eve pe peroviáva. 15 Kóva péichante rire, ore upéicharõ Tupã mba'e mombe'uhára gua'útante. Ha roikóta ro'e Tupã ojapo'ỹ vaekue: ha'e omoingove jey hague Crístope, añetérõ umi omanóva ndoikove jey veimaha. 16 Umi omanóva ndoikove jey véimarõ, he'ise Cristo ndoikove jeýi hague. 17 Ha Cristo ndoikove jeýi rire, pe peroviáva ndaha'éi mba'eve. Ha peiko gueteri angaipápe. 18 Upéicha ramo, oñehundíma avei umi Cristo reroviaha omano vaekue. 19 Opa ñaha'arõva Crístogui ko yvy ári guarãnte ramo, ñande, aipórõ, opa yvypóra apytépe umi ohasa asyvéva.
20 Añetehápe katu, Cristo oikove jey. Ha'e niko koga'a oñemono'õ tenondéva. Pe tenonde oikove jey vaekue. 21 Peteĩ yvypóra rupi ou haguéicha ñemano, ambue rupi ou pe omanóva jeikove jey. 22 Adán rupi opavave omano ramo, Cristo rupi opavave oikove jey vaerã. 23 Peteĩ-teĩ hendaguãme, hembiapo kuerakue ojerureháicha: Cristo tenonderã, upéi, Cristo ou jey vove, umi heseguáva. 24 Upévo oguahẽta pe ára paha, Cristo ohundipahápe opaichagua pu'aka ha mburuvicha, ha ombohasa ñesãmbyhy Tupã, ñande Ru, pópe. 25 Cristo oisãmbyhy vaerã opa ija'e'ỹva hese oñemoĩmba peve ipyguýpe. 26 Ha pe ipahaite oñehundítava, upéva hína pe ñemano. 27 Tupã omoĩta opa mba'e Cristo pyguýpe, ha oje'e ramo opa mba'e oñemoĩ hague Cristo pyguýpe, nde'iséi Tupã avei oñemoĩha ipoguýpe. Tupã niko hína pe opa mba'e omoĩva Cristo poguýpe. 28 Ha oĩmbámarõ opa mba'e Cristo pyguýpe, upépe Cristo voi, Ta'ýra, oñemoĩta Tupã poguýpe, pe omoĩmba vaekue Cristo poguýpe opa mba'e. Upéicharõ, Tupã ha'epáta opa mba'épe.
29 Upeicha'ỹ ramo, mba'e ohupytýta umi omanóvare oñemongaraíva? Omano vaekue ndoikove jeýi ramo, maerã piko oñeñemongaraíta hese kuéra? 30 Mba'ére piko jaikóta opa ára ivai haguãicha ñandéve? 31 Jaikuaa vaerã, che pehẽngue kuéra, opa ára ñaimeha ñamano haguãicha. Ha upéva añete, añeteháicha pe avy'a etereiha pende rehe Cristo Jesús, Ñandejára rérape. 32 Che, ako Éfesope, añorãirõ rire ramo tymba ñarõ ndive yvypóra rehehápente, mba'épe iporã vaerã mo'ã chéve? Ha añete ramo upe oje'éva, umi omanóva ndoikove jey veimaha, aipórõ: “Jakaru ha ñamboy'u, ko'ẽrõite niko ñamanóne!”
33 Ani peñembotavyka. Ku oje'eháicha: “Umi ñane irũ ivaíva, ombyaipa umi jajepokuaaha iporãva.” 34 Pene akã porã jey añetehápe, ha anive pene rembiapo vai. Oime niko pende apytépe oikuaa'ỹva Tupãme. Kóicha ha'e peẽme petĩ haguã.
Mba'éichapa oikove jey vaerã umi omano vaekue
35 Ikatúne oime oporandúva: “Mba'éicha piko oikove jeýta umi omano vaekue? Mba'eichaguáta piko umi hete?” 36 Ha, ivýrova porandu! Oñeñemitỹ ramo, pe mba'e ra'ỹi omano vaerã heñói haguã mba'e roky pyahu. 37 Pe oñeñotỹva niko ndaha'éi pe yvyrã heñói vaerã, pe ha'ỹinguénte niko, taha'e ra'e trígo térã oimeraẽva mba'e. 38 Upéi Tupã ojapo chugui oipotaháicha, ha umi mba'e ra'ỹingue peteĩ-teĩgui ojapo ha'e vaerãháicha. 39 Nda opavavéi niko peteĩcha. Peteĩ niko yvypóra rete, ambue katu tymba rete, ambue guyra rete ha ambue pira rete. 40 Upéicha avei, oĩ umi yvategua ha oĩ yvy pegua. Ha umi yvategua iporã peteĩ hendáicha, ha iporã ambue umi yvy pegua. 41 Kuarahy rendy ndaha'éi jasy rendýicha, ha umi mbyja rendýicha. Ha umi mbyja jepeve naiporã jojái.
42 Upéicha avei oiko vaerã umi omano vaekue oikove jey ramo. Oñeñotỹva ituju. Pe oikove jeýva katu ndaituju véima. 43 Oñeñotỹva oporombojeguaru. Oikove jeýva katu omimbipa. Oñeñotỹva ikangy. Oikove jeýva imbarete. 44 Pe oñeñotỹva niko yvy rehegua. Pe oikove jeýva katu espíritu rehegua. Oĩ ramo tete yvy reheguáva, oĩ vaerã avei tete espíritu reheguáva.
45 Ñandejára Ñe'ẽ he'i kóicha: “Pe kuimba'e ypykue, Adán, Tupã ojapo vaekue peteĩ oikovéva ramo. Ha pe Adán ipaha pegua katu, ha'e peteĩ espíritu oporomoingovéva. 46 Opáichavo, espíritu reheguáva ndaha'éi tenondegua. Yvy rehegua pe tenondeguáva, ha upéi pe espíritu reheguáva. 47 Pe kuimba'e ypykue, ojejapo vaekue yvýgui, yvy arigua vaekue. Pe kuimba'e upe rire guáre katu, yvága pegua. 48 Umi yvy ariguáva, ojogua pe kuimba'e yvýgui ojejapo vaekuépe. Ha umi yvága peguáva katu, ku yvágape ojejapo vaekuépe. 49 Jajoguaháicha pe kuimba'e yvýgui guarépe, péicha avei jajogua pe yvága guápe. 50 Ha'ese peẽme, che pehẽngue kuéra, pe yvy rehegua reínteva ndaikatuiha oike Tupã sãmbyhýpe. Ha pe itujúva ndaikatuiha ojehe'a pe ituju'ỹvare.
51 Aipota peikuaa Tupã rembipota ñemi: Nañamanomba mo'ãiko. Opavave katu ñañembopyahúta, 52 peteĩ tesa pirĩme, turu ipúvo ipaharã. Upe turu ipu vove, umi omano vaekue oikove jeýta omanove'ỹ haguãma. Ha ñande ñeñembopyahúta. 53 Ñande reko ituju reíva, ipyahúta, itujuve'ỹ haguã. Ha pe ñande rete omano reíva nomano mo'ãvéi. 54 Ha ágã pe ñande reko ituju reíva oñembopyahu ramo, itujuve'ỹ haguã, ha pe ñande rete omano reíva oñembopyahúma ramo omanove'ỹ haguã, oikóta pe Ñandejára Ñe'ẽ he'íva: “Manóme omokõ ñemanove'ỹ. 55 Ha, mano, moõpa oime nde popía?” 56 Mano popía niko pe angaipa, ha angaipa ipu'aka tembiapoukapy rupi. 57 Ha jarohory vaerã Tupãme, ome'ẽva ñandéve pu'aka Ñandejára Jesucristo rupive.
58 Aipórõ, che pehẽngue kuéra ahayhúva, pene mbaretéke ha ani pepyta tapépe. Ko'ẽ ko'ẽvévoke pemba'apove Ñandejára peguarã. Peẽ niko peikuaa, ndareiriha opa pejapóva joajúpe Ñandejára ndive.