1 Mbegue katu porã
ñañe'ẽrõ ñande rapichápe
ipochy jera,
ñañe'ẽ pohýirõ
ñambo pochyve.
2 Iñarandúva jurúgui
osyry mba'e kuaa,
itavýva jurúgui katu
ochororo ñe'ẽ rei.
3 Ñandejára
omaña opa rupi,
ha ohecha iñañávape
ha imba'e porãvape
4 Ijuru potĩva
oporomoingove
ijuru ky'áva katu
oporojopi rasy.
5 Itavýva
naiñe'ẽ rendúi itúvape,
ojapóva pe chupe oje'éva,
iñakã porã.
6 Heko jojáva rogapýpe
oĩ heta mba'e,
iñañáva pópe oguahẽva,
opa rei.
7 Iñarandúva
omosarambi mba'e kuaa,
itavýva katu nahániri.
8 Ñandejára ndohechaséi
iñañáva mba'e kuave'ẽ,
heko jojáva ñembo'e
ha'e ohendu.
9 Ñandejára
ndaija'éi heko vaívare,
heko jojávape ha'e ohayhu.
10 Tape porã ohejáva
oñenupã rasýta,
naiñe'ẽ renduséiva omanóta.
11 Ñandejára ohechapa
ñemano ha yvykua,
ko'yteve
upe ñande py'apýpe jarekóva.
12 Umi ojejapóva
ndoipotái oñemongavaju,
ha iñarandúvare ndojehe'ái.
13 Ipy'a rorýva,
hováre ohechauka,
ipy'a rasýva katu
tĩndyhápe oiko.
14 Iñarandúva
oñeha'ã oikuaave,
itavýva katu
výro reípe oiko.
15 Ojejopy vaívape guarã
opa ára ivai,
ovy'ávape guarã katu
arete meme.
16 Iporãvéko ñane mboriahu
ha Tupãme ñamomba'e,
heta mba'e jareko rangue
ha jaiko kyhyje pópe.
17 Iporãve ja'u kumanda
ñande rayhúva ndive
ja'u rangue so'o kyra
ñande rayhu'ỹva ndive.
18 Ipochy reíva
oporomoñorãirõ,
hasýpe ipochýva
oporomoingo porã.
19 Iñate'ỹvape guarã
oimeraẽ tape iñuatĩ,
heko jojáva rape katu
ipotĩ porã.
20 Mitã iñakã porãva
ombovy'a itúvape,
itavýva katu
ojahéi isýre.
21 Itavýva ombovy'a
itavývape jeýnte
iñakã guapýva katu
oiko hekópe.
22 Ndaiporihápe ñemongeta
mba'eve nosẽ porãi,
Tape rehechauka heta ramo,
oiko tembiapo.
23 Ñe'ẽ ñame'ẽva hendápe,
oporombovy'a,
ha oñekotevẽ jave
ñame'ẽrõ, ho'a porã.
24 Iñakã porãva oiko
tape oporomoingovévare,
ha upéicha ojei ikuararãgui.
25 Ñandejára oity
ojejapóva róga,
iména manóva yvy katu
ndohejái oñemonda.
26 Ñandejára ndaija'éi
hembiapo vaisévagui,
ñe'ẽ ipotĩva katu
ha'e ohenduse.
27 Imba'e potáva ohundi hóga,
oñembopopegua'ỹva katu
oikovéta.
28 Heko jojáva
ojepy'a mongeta raẽ
oporombohovái haguã,
heko añáva jurúgui
katu ochororo mba'e vai.
29 Ñandejára mombyry oĩ
heko añávagui,
heko jojáva ñembo'e katu
ha'e ohendu.
30 Tesa horýva ñane mbovy'a,
ha marandu porã
ñane mokyre'ỹ.
31 Ohendúva ñemoñe'ẽ porã
oikóne iñarandúva apytépe.
32 Omboykéva ñemoñe'ẽ
ijehénte ojahéi,
iñe'ẽ rendúva katu
iñaranduve.
33 Ñandejárape
ñamomba'érõ,
jajeheko mbo'e
ñane arandu haguã,
ñande tuicha haguã
ñane michĩ raẽ vaerã.
1 La blanda respuesta quita la ira;
Mas la palabra áspera hace subir el furor.
2 La lengua de los sabios adornará la sabiduría;
Mas la boca de los necios hablará sandeces.
3 Los ojos de Jehová están en todo lugar,
Mirando a los malos y a los buenos.
4 La lengua apacible es árbol de vida;
Mas la perversidad de ella es quebrantamiento de espíritu.
5 El necio menosprecia el consejo de su padre;
Mas el que guarda la corrección vendrá a ser prudente.
6 En la casa del justo hay gran provisión;
Pero turbación en las ganancias del impío.
7 La boca de los sabios esparce sabiduría;
No así el corazón de los necios.
8 El sacrificio de los impíos es abominación a Jehová;
Mas la oración de los rectos es su gozo.
9 Abominación es a Jehová el camino del impío;
Mas él ama al que sigue justicia.
10 La reconvención es molesta al que deja el camino;
Y el que aborrece la corrección morirá.
11 El Seol y el Abadón están delante de Jehová;
¡Cuánto más los corazones de los hombres!
12 El escarnecedor no ama al que le reprende,
Ni se junta con los sabios.
13 El corazón alegre hermosea el rostro;
Mas por el dolor del corazón el espíritu se abate.
14 El corazón entendido busca la sabiduría;
Mas la boca de los necios se alimenta de necedades.
15 Todos los días del afligido son difíciles;
Mas el de corazón contento tiene un banquete continuo.
16 Mejor es lo poco con el temor de Jehová,
Que el gran tesoro donde hay turbación.
17 Mejor es la comida de legumbres donde hay amor,
Que de buey engordado donde hay odio.
18 El hombre iracundo promueve contiendas;
Mas el que tarda en airarse apacigua la rencilla.
19 El camino del perezoso es como seto de espinos;
Mas la vereda de los rectos, como una calzada.
20 El hijo sabio alegra al padre;
Mas el hombre necio menosprecia a su madre.
21 La necedad es alegría al falto de entendimiento;
Mas el hombre entendido endereza sus pasos.
22 Los pensamientos son frustrados donde no hay consejo;
Mas en la multitud de consejeros se afirman.
23 El hombre se alegra con la respuesta de su boca;
Y la palabra a su tiempo, ¡cuán buena es!
24 El camino de la vida es hacia arriba al entendido,
Para apartarse del Seol abajo.
25 Jehová asolará la casa de los soberbios;
Pero afirmará la heredad de la viuda.
26 Abominación son a Jehová los pensamientos del malo;
Mas las expresiones de los limpios son limpias.
27 Alborota su casa el codicioso;
Mas el que aborrece el soborno vivirá.
28 El corazón del justo piensa para responder;
Mas la boca de los impíos derrama malas cosas.
29 Jehová está lejos de los impíos;
Pero él oye la oración de los justos.
30 La luz de los ojos alegra el corazón,
Y la buena nueva conforta los huesos.
31 El oído que escucha las amonestaciones de la vida,
Entre los sabios morará.
32 El que tiene en poco la disciplina menosprecia su alma;
Mas el que escucha la corrección tiene entendimiento.
33 El temor de Jehová es enseñanza de sabiduría;
Y a la honra precede la humildad.