Jesús ha kuña Samariagua
1 Fariséo ohendu Jesús ombohetaveha oikóvo hemimbo'e kuéra, ha Juángui hetavépe omongaraiha oikóvo. 2 Jesús jepe niko noporomongaraíri, hemimbo'e kuérante upe ojapóva. 3 Jesús ohendúvo péicha oje'eha hese, osẽ Judéagui ha oho Galiléape. 4 Oguahẽ haguã upépe ohasa mante vaerã yvy Samaría rupi.
5 Samaría rupi ohasakuévo, oguahẽ táva hérava Sicárpe, namombyrýi opytáva pe yvýgui, Jacob oheja vaekue Josépe imba'e teerã. 6 Upépe avei oĩ ku Jacob ykua. Ha Jesús ikane'õgui, oguapy pe ykua ypýpe. Asaje pyte rupíma upéva, 7-8 ha Jesús remimbo'e kuéra oho távape ojogua haguã hembi'urã kuéra. Upe jave, oguahẽ peteĩ kuña Samariagua y rekávo, ha Jesús he'i chupe:
--Eme'ẽmona chéve nde ymi.
9 Pe kuña katu he'i chupe:
--Nde niko judío ha che Samariagua. Mba'éicha rupi piko aipo ramo rejerure chéve y rey'u haguã?
(Judío kuéra niko ndoy'úiva Samariagua mbayru kuéragui) 10 Jesús he'i chupe:
--Reikuaa rire pe Tupã ome'ẽva ha mávapa upe ojeruréva ndéve y, nde rejerure vaerã chéve, ha ame'ẽ vaerã ndéve y ne moingovetéva.
11 Pe kuña he'i chupe:
--Karai, mba'evépe niko ndereguerekói y renohẽ haguã, ha ko ykua ipypuku. Mba'éicha piko aipóramo reme'ẽta chéve y che moingovétava? 12 Ore ru ypykue Jacob niko oheja vaekue oréve ko ykua, ha ha'e voi, ita'ýra kuéra ha hymba kuéra reheve chugui hoy'u vaekue. Nde nga'u piko nde tuichave chugui?
13 Jesús he'i chupe:
--Oimeraẽ hoy'úva ko ykuágui niko ijyuhéi jeýta. 14 Pe hoy'úva upe y che ame'ẽvagui katu, ndaijyuhéi mo'ã véima araka'eve. Pe y chupe ame'ẽva ku yvúicha opupúta ipype ha omoingovéta chupe opa ára guarã.
15 Pe kuña he'i chupe:
--Karai, eme'ẽmona chéve upe y upévagui. Péicharõ nda che yuhéi mo'ã véima, ha natekotevẽ mo'ã véima aju y rekávo.
16 Jesús he'i chupe:
--Tereho ehenói ne ménape, ha upéi eju.
17 Pe kuña he'i chupe:
--Na che ménai.
Jesús he'i chupe:
--Añeteguánte ere, erévo chéve na ne menaiha. 18 Ne ména 5 vaekuéma voi, ha pe ko'ágã rerekóva ndaha'éi voi ne ména. Añetéko hína pe eréva.
19 Péicha ohendúvo, pe kuña he'i Jesúspe:
--Karai, ahecha kuaa nde rehe, ndeha peteĩ maranduharaha.*f** 20 Ore ypy kuerakue Samariagua niko omomba'e guasu vaekue Tupãme ko yvytýpe. Peẽ judío kuéra katu peje, Jerusalénpe chupe oñemomba'e guasu vaerãha.
21 Jesús he'i chupe:
--Eguerovia ko ha'étava ndéve. Oguahẽta ára ha napeikotevẽ mo'ã véima peju ko yvytýpe térã peho Jerusalénpe, pemomba'e guasu haguã Tupãme. 22 Peẽ niko ndapeikuaái mávapepa pemomba'e guasu. Ore judío kuéra katu roikuaa porã mávapepa romomba'e guasu. Ore rupi mante Tupã oporopysyrõ. 23 Ha oguahẽta ára, ha ko'agãitéma voi katu, Tupã Espíritu rupi oñemomba'e guasu haguã Túvape, añetehápe ha ha'e oipotaháicha. 24 Tupã niko Espíritu hína. Upévare umi omomba'e guasúva chupe omomba'e guasu vaerã añetehápe, Tupã Espíritu oipotaháicha.
25 Pe kuña he'i chupe:
--Aikuaa niko outaha pe Mesías. Ha'e ouha ára, omombe'úne oréve opa mba'e.
26 Jesús he'i chupe:
--Ko ne ndive oñe'ẽva. Chéko hína upéva.
27 Upe jave oguahẽ Jesús remimbo'e kuéra, ha ohecha ramo hikuái ojuhu haguére chupe oñe'ẽha peteĩ kuña ndive. Opáichavo, avave noporandúi pe kuñáme mba'épa oipota, térã Jesúspe, mba'épa ha'e he'i pe kuñáme. 28 Upévo, pe kuña oheja ikambuchi ha oho oikohápe. Upépe he'i opavavépe:
29 --Peju pehecha peteĩme, omombe'upaite vaekue chéve opa mba'e ojapo vaekue. Ndaha'éi chénepa kóva pe Mesías?
30 Ha osẽmbaite hikuái ha oho Jesús oĩháme. 31 Upe aja Jesús remimbo'e kuéra ojerure asy chupe, he'ívo:
--Mbo'ehára, ekarúna michĩmínte jepe.
32 Ha'e katu he'i chupe kuéra:
--Oiméko areko ha'u vaerã, peẽ peikuaa'ỹva.
33 Hemimbo'e kuéra katu oporandu ojupe:
--Máva piko oguerúne ra'e chupe ho'u vaerã?
34 Jesús katu he'i chupe kuéra:
--Che rembi'u niko kóva: ajapo vaerã upe che mbou vaekue rembipota ha amoguahẽ vaerã hu'ãme pe chéve ome'ẽ vaekue ajapo haguã. 35 Peẽ niko pehendu oje'éva: ‘Irundy mes gueteri ohasa vaerã, kóga ñemono'õha ára oguahẽ haguã.’ Che katu ha'e peẽme: ‘Pema'ẽ umi kokuére ha pehecháta, koga'a otyarõmbamaha oñemono'õ haguã.’ 36 Upe kokuépe omono'õvape niko oñeme'ẽ hembiapo repykue, ha upe ha'e omono'õvare oñeme'ẽ chupe jeikove opa ára guarã. Ha péicha, upe oñemitỹva ha upe omono'õva ovy'áne oñondive. 37 Añete niko upe ñe'ẽ he'íva: ‘Oĩ oñotỹva ha ambue umi hi'a omono'õva.’ 38 Che pomondo vaekue peẽme pemono'õ haguã peẽ peñotỹ'ỹ haguépe. Ambue rembiapo kuerakuégui peẽ pehupyty porã.
39 Heta Samariagua pe távape oikóva ojerovia vaekue Jesús rehe, pe kuña he'i haguére chupe kuéra: ‘Omombe'upaite chéve, opa mba'e ajapo vaekue.’ 40 Upévare, umi Samariagua oguahẽvo Jesús oĩháme, ojerure asy chupe opyta haguã hendive kuéra. Ha opyta hendive kuéra mokõi ára pukukue, 41 ha hetaiteve umi ojeroviáva Jesús rehe, ohendúvo umi mba'e ha'e he'íva. 42 Upéi he'i pe kuñáme:
--Ko'ágã roguerovia, ha ndaha'éi umi mba'e oréve remombe'u vaekue rehénte. Roguerovia, orete voi rohendu haguére chupe, ha roikuaa porã ha'eha hína upe Cristo oporopysyrõtava.
Jesús omonguera mburuvicha ra'ýpe
(Mt 8.5-13Lc 7.1-10)
43 Umíva umi ára ohasa rire, Jesús osẽ Samaríagui oho haguã Galiléape. 44 Jesús voi he'i vaekue: “Maranduhára niko ndojererohorýiva ijyvy teépe.” 45 Oguahẽvo Galiléape, umi upepegua omoguahẽ porãite chupe. Ha'e kuéra voi oho vaekue Páskua areterã Jerusalénpe ha upépe ohecha hikuái umi mba'e Jesús ojapo vaekue upérõ.
46 Upéi, Jesús ojevy Canáme, yvy Galiléape, pe omoingo haguépe y kaguýpe. Upépe oĩ hína peteĩ mburuvicha ita'ýra asýva táva Cafarnaúmpe. 47 Ohendúvo ha'e Jesús oguahẽ hague Judéagui, oho hendápe ha ojerure jey-jey chupe oho haguã Cafarnaúmpe, omonguera haguã ta'ýrape omanombotaitéva hína. 48 Jesús he'i chupe:
--Peẽ ndapejerovia mo'ãi voi che rehe ndapehechái ramo ajapoha mba'e hechapyrãva.
49 Pe mburuvicha katu he'i chupe:
--Karai, pya'éna jaha che ra'y omano mboyve.
50 Ha Jesús he'i chupe:
--Tereho nde rógape. Nde ra'y oikovéta.
Pe kuimba'e ojeroviáre Jesús he'ívare, oho hógape. 51 Oguahẽmbotávo hógape, hembiguái kuéra osẽ huguãitĩvo ha he'i chupe:
--Nde ra'y niko oikove.
52 Ha oporandu chupe kuéra ha'e, araka'e guivépa ita'ýra oñepyrũ oñeñandu porãve. Ha he'i chupe hikuái:
--Kuehe, asaje pyte riremi opoi chugui iñakãnundu.
53 Upépe, pe mitã ru ohecha kuaa upe javete Jesús he'i hague chupe ‘Nde ra'y oikovéta’. Upévare ha'e ha opa hogagua ojerovia Jesús rehe.
54 Ko Jesús ou jeývo Judéagui yvy Galiléape niko mokõiháma hína, ha ojapo jey mba'e hechapyrãva.
Jesús y la mujer samaritana
1 Cuando, pues, el Señor entendió que los fariseos habían oído decir: Jesús hace y bautiza más discípulos que Juan 2 (aunque Jesús no bautizaba, sino sus discípulos), 3 salió de Judea, y se fue otra vez a Galilea. 4 Y le era necesario pasar por Samaria. 5 Vino, pues, a una ciudad de Samaria llamada Sicar, junto a la heredad que Jacob dio a su hijo José. 6 Y estaba allí el pozo de Jacob. Entonces Jesús, cansado del camino, se sentó así junto al pozo. Era como la hora sexta.
7 Vino una mujer de Samaria a sacar agua; y Jesús le dijo: Dame de beber. 8 Pues sus discípulos habían ido a la ciudad a comprar de comer. 9 La mujer samaritana le dijo: ¿Cómo tú, siendo judío, me pides a mí de beber, que soy mujer samaritana? Porque judíos y samaritanos no se tratan entre sí. 10 Respondió Jesús y le dijo: Si conocieras el don de Dios, y quién es el que te dice: Dame de beber; tú le pedirías, y él te daría agua viva. 11 La mujer le dijo: Señor, no tienes con qué sacarla, y el pozo es hondo. ¿De dónde, pues, tienes el agua viva? 12 ¿Acaso eres tú mayor que nuestro padre Jacob, que nos dio este pozo, del cual bebieron él, sus hijos y sus ganados? 13 Respondió Jesús y le dijo: Cualquiera que bebiere de esta agua, volverá a tener sed; 14 mas el que bebiere del agua que yo le daré, no tendrá sed jamás; sino que el agua que yo le daré será en él una fuente de agua que salte para vida eterna. 15 La mujer le dijo: Señor, dame esa agua, para que no tenga yo sed, ni venga aquí a sacarla.
16 Jesús le dijo: Ve, llama a tu marido, y ven acá. 17 Respondió la mujer y dijo: No tengo marido. Jesús le dijo: Bien has dicho: No tengo marido; 18 porque cinco maridos has tenido, y el que ahora tienes no es tu marido; esto has dicho con verdad. 19 Le dijo la mujer: Señor, me parece que tú eres profeta. 20 Nuestros padres adoraron en este monte, y vosotros decís que en Jerusalén es el lugar donde se debe adorar. 21 Jesús le dijo: Mujer, créeme, que la hora viene cuando ni en este monte ni en Jerusalén adoraréis al Padre. 22 Vosotros adoráis lo que no sabéis; nosotros adoramos lo que sabemos; porque la salvación viene de los judíos. 23 Mas la hora viene, y ahora es, cuando los verdaderos adoradores adorarán al Padre en espíritu y en verdad; porque también el Padre tales adoradores busca que le adoren. 24 Dios es Espíritu; y los que le adoran, en espíritu y en verdad es necesario que adoren. 25 Le dijo la mujer: Sé que ha de venir el Mesías, llamado el Cristo; cuando él venga nos declarará todas las cosas. 26 Jesús le dijo: Yo soy, el que habla contigo.
27 En esto vinieron sus discípulos, y se maravillaron de que hablaba con una mujer; sin embargo, ninguno dijo: ¿Qué preguntas? o, ¿Qué hablas con ella? 28 Entonces la mujer dejó su cántaro, y fue a la ciudad, y dijo a los hombres: 29 Venid, ved a un hombre que me ha dicho todo cuanto he hecho. ¿No será este el Cristo? 30 Entonces salieron de la ciudad, y vinieron a él.
31 Entre tanto, los discípulos le rogaban, diciendo: Rabí, come. 32 Él les dijo: Yo tengo una comida que comer, que vosotros no sabéis. 33 Entonces los discípulos decían unos a otros: ¿Le habrá traído alguien de comer? 34 Jesús les dijo: Mi comida es que haga la voluntad del que me envió, y que acabe su obra. 35 ¿No decís vosotros: Aún faltan cuatro meses para que llegue la siega? He aquí os digo: Alzad vuestros ojos y mirad los campos, porque ya están blancos para la siega. 36 Y el que siega recibe salario, y recoge fruto para vida eterna, para que el que siembra goce juntamente con el que siega. 37 Porque en esto es verdadero el dicho: Uno es el que siembra, y otro es el que siega. 38 Yo os he enviado a segar lo que vosotros no labrasteis; otros labraron, y vosotros habéis entrado en sus labores.
39 Y muchos de los samaritanos de aquella ciudad creyeron en él por la palabra de la mujer, que daba testimonio diciendo: Me dijo todo lo que he hecho. 40 Entonces vinieron los samaritanos a él y le rogaron que se quedase con ellos; y se quedó allí dos días. 41 Y creyeron muchos más por la palabra de él, 42 y decían a la mujer: Ya no creemos solamente por tu dicho, porque nosotros mismos hemos oído, y sabemos que verdaderamente este es el Salvador del mundo, el Cristo.
Jesús sana al hijo de un noble
43 Dos días después, salió de allí y fue a Galilea. 44 Porque Jesús mismo dio testimonio de que el profeta no tiene honra en su propia tierra. 45 Cuando vino a Galilea, los galileos le recibieron, habiendo visto todas las cosas que había hecho en Jerusalén, en la fiesta; porque también ellos habían ido a la fiesta.
46 Vino, pues, Jesús otra vez a Caná de Galilea, donde había convertido el agua en vino. Y había en Capernaum un oficial del rey, cuyo hijo estaba enfermo. 47 Este, cuando oyó que Jesús había llegado de Judea a Galilea, vino a él y le rogó que descendiese y sanase a su hijo, que estaba a punto de morir. 48 Entonces Jesús le dijo: Si no viereis señales y prodigios, no creeréis. 49 El oficial del rey le dijo: Señor, desciende antes que mi hijo muera. 50 Jesús le dijo: Ve, tu hijo vive. Y el hombre creyó la palabra que Jesús le dijo, y se fue. 51 Cuando ya él descendía, sus siervos salieron a recibirle, y le dieron nuevas, diciendo: Tu hijo vive. 52 Entonces él les preguntó a qué hora había comenzado a estar mejor. Y le dijeron: Ayer a las siete le dejó la fiebre. 53 El padre entonces entendió que aquella era la hora en que Jesús le había dicho: Tu hijo vive; y creyó él con toda su casa. 54 Esta segunda señal hizo Jesús, cuando fue de Judea a Galilea.