Pablo oñemondo Rómape
1 Oñembopy'a peteĩvo hikuái ore mondóvo Itáliape, omoĩ Pablo ha ambue kuéra ipokuapýva peteĩ mburuvicha Julio hérava pópe, ha iñorãirõhára kuéra aty héra Roma ruvicha guasu aty. 2 Rojupi peteĩ várko Adramítiope, ha osẽtamava umi Asia rupigua táva várko kuéra oñembojaha gotyo. Oĩ avei ore ndive Aristarco Tesalonicagua, Macedonia pegua táva. 3 Upe ára ambuépe roguahẽ Sidón táva, várko oñembojahápe. Upépe Julio imba'e porã Pablo ndive ha oheja chupe oho iñirũ nguéra rechávo, ha ha'e kuéra oñangarekóvo hese. 4 Rosẽvo Sidóngui rohasa Chipre rupi roñemo'ã haguã yvytúgui, oipeju vaígui pe yvytu. 5 Rohasa Cilicia ha Panfilia rembe'y rupi ha roguahẽ Mira, Licia pegua távape. 6 Pe mburuvicha ojuhu upépe peteĩ várko Alejandriagua ohóva Itáliape ha ore mbohasa upévape roho haguã. 7 Heta ára aja roho mbegue ha hasypeve roguahẽ Cnido renondépe. Oipeju vaígui gueteri pe yvytu rohasa Salmoná renondépe, rombojerévo Creta, yvy yguasu mbyte pegua, 8 ha roho asývo hembe'ýre, roguahẽ peteĩ héravape Várko ypegua oñembojaha Porã, táva Lasea ypýpe.
9 Heta árama ohasa ha ivaíma ojeho haguã yguasu rupi, hi'aguĩmagui ára ro'y. Upévare Pablo he'i chupe kuéra:
10 —Karai kuéra, che ahecha ko ñande jeho ivai etereitaha, oñehunditaha ñane várko ha ñane mba'e pohýi kuéra, ha ñande jepe ikatu avei ñamanomba.
11 Pe mburuvicha katu ojapysakave pe várko jára ha várko ruvicháre, ha ndojapói pe Pablo he'íva. 12 Ha pe várko oñembojaha naiporãigui ojehasa haguã upépe ára ro'y, haimete opavave oñandu iporãvetaha osẽ hikuái upégui ha oñeha'ã ohupyty Fenice, várko oñembojaha Creta pegua, oma'ẽva yvatévo kuarahy reike gotyo ha Yvy gotyo kuarahy resẽ gotyo, ohasa haguã upépe ára ro'y.
Ára pochy yguasu mbytépe
13 Oimo'ãgui hikuái ikatuha ohove, oñepyrũ haguére oipeju yvytu vevýi yvývo guiogua, osẽ hikuái Creta rembe'y rupi. 14 Ha upe riremínte peteĩ yvytu pochy yvatévo kuarahy resẽ guioguáva, ondyry pe mbayrúre. 15 Ha oñepyrũ oguerotyryry. Ndaikatúigui romoma'ẽ ore várko pe yvytúre, roheja mante ore reraha. 16 Rohasa peteĩ yvy michĩ y mbytepeguáva, Cauda hérava rapykue rupi, upe yvytu naimbareteihápe, ha hasy peve rohupi upe kanóa rojupi haguãme ro'yguýrõ guarã. 17 Ohupi rire, oiporu hikuái tukumbo omyatã haguã pe várko. Upéi, okyhyjégui opa'ãrõ guarã upe yvyku'ity Sirte héravape, oity hikuái várko mombytaha vevýi ha oheja yvytu ogueraha chupe kuéra. 18 Upe ára ambuépe upe ára ipochyve, ha upévare oñepyrũ hikuái oity yguasúpe umi mba'e pohýi várko pegua, 19 ha upe ára mbohapyhápe ipo teépe omombopa avei umi várko sã nguéra. 20 Heta ára ndorohechavéi kuarahy térã mbyja kuéra, ha ndopírigui pe yvytu ratã ore nupãva, noroha'arõ véima rosẽne haguã ore rekove.
21 Arémagui ndorokaruvéi hague, Pablo oñembo'y mbytépe kuéra ha he'i:
—Karai kuéra, iporãve vaerã mo'ã che rendu ha nañasẽi rire Crétagui ani haguã ojehu ñandéve ko'ã mba'e. 22 Opáichavo, ani pejepy'apy. Avave peẽ kuérava nomano mo'ãi, oñehundítarõ jepe ko várko. 23 Ko pyharépe ojechauka kuri chéve peteĩ Tupã che Jára, che ambyajéva, remimbou,*f** 24 ha he'i chéve: ‘Ani rekyhyje Pablo, reho vaerã niko Romagua mburuvicha pavẽ rendápe, ha nde rehehápe Tupã ndoheja mo'ãi omano avave ko várkope ne ndive oĩva.’ 25 Aipórõ karai kuéra, peñemokyre'ỹ, ajeroviágui Tupã rehe ha aikuaa porã opa mba'e ojehutaha hemimbou he'i haguéicha chéve. 26 Opáichavo jaháta jajejoso peteĩ yvýre, yguasu mbytépe guáre. 27 Peteĩ pyharépe, mokõi semána roho rire, rojejuhu jave yguasu Adriáticope, pe yvytu ore reraha jave ápe ha pépe, pyharepytévo, umi kuimba'e várko rerahaha ohecha kuaa roñemoaguĩha yvýgui. 28 Oha'ã hikuái pe y hypykue ha ojuhu ohupytyha 36 métro, ha upéi oha'ã jey ha ojuhu 27 métro. 29 Ha okyhyjégui rojejapi ramo guarã ita guasu kuérare, omboguejy hikuái irundy várko mombytaha pe mbayru rapykue guio, ojerure aja Tupãme ko'ẽ haguã. 30 Umi várko mboguataha katu okañyse mo'ã várkogui ha upevarã oñepyrũ omboguejy ýpe pe kanóa ku omboguejýtarõ guáicha gua'u pe várko mombytaha henondepegua. 31 Pablo katu omomarandu pe mburuvicha ha ñorãirõhára kuérape he'ívo: Ko'ãva opyta'ỹrõ ko várkope peẽ ndaikatu mo'ãi pesẽ ivaívagui. 32 Upérõ umi ñorãirõhára oikytĩ pe kanóa sã ha oheja ho'a ýpe. 33 Ko'ẽjúvo Pablo he'i opavavépe okaru haguã. He'i chupe kuéra:
—Ojapóma mokõi semána ndape'uiha mba'eve, peha'arõvo upe ojehútava. 34 Ajerure peẽme pekaru haguã. Kóva tekotevẽ peikovesevérõ. Avavéguiko ndo'a mo'ãi peteĩ iñakã raguénte jepe. 35 He'ívo upéva Pablo ohupi ipópe mbuja ha ome'ẽ Tupãme ijaguije opavave rovake. Oipehe'ã ha oñepyrũ ho'u. 36 Upéi opavave oñemokyre'ỹ ha ho'u avei. 37 Umi roĩva várkope rohupyty 276. 38 Ho'upa rire pe ho'uséva, oity hikuái pe yguasúpe ombovevyive haguã pe várko.
Ho'yguy pe várko
39 Ko'ẽmba rire, umi várko mboguataha ndoikuaái mba'e yvýpa upéva, opáichavo ohecha peteĩ hendápe hembe'yha, ha oñembopy'a peteĩ oñeha'ãvo omboja upe gotyo pe várko. 40 Oikytĩ hikuái pe várko mombytaha sã nguéra ha oheja yguasúpe, ojora avei hikuái umi rrémo, hapykue pegua sã. Upéi katu ohupi hikuái yvytúre pe várko ao oipejuha yvytu henonde pegua, ha pe várko oñepyrũ oñemboja pe y rembe'ýre. 41 Opáichavo oho peteĩ yvyku'i atýpe, ha ojejakutu hese. Pe várko renonde opa'ã yvyku'ípe, ikatu'ỹre oku'e, ha pe hapykue oñepyrũ opẽmba oñenupã hatã etereígui hese upe y pochy. 42 Umi ñorãirõhára ojukase mo'ã ipokuapývape, ani haguã okañy avave ho'ytahápe. 43 Pe mburuvicha katu ndohejái ojapo, hakate'ỹgui Páblore. He'i uvei umi ho'yta kuaáva ojeity haguã ýpe ha'e kuéra raẽve, 44 ha umi ambue katu oho haguã hapykuéri, ojekóvo umi yvyra várko pehẽngue kuére. Upéicha osẽmba hikuái okápe.
Pablo es enviado a Roma
1 Cuando se decidió que habíamos de navegar para Italia, entregaron a Pablo y a algunos otros presos a un centurión llamado Julio, de la compañía Augusta. 2 Y embarcándonos en una nave adramitena que iba a tocar los puertos de Asia, zarpamos, estando con nosotros Aristarco, macedonio de Tesalónica. 3 Al otro día llegamos a Sidón; y Julio, tratando humanamente a Pablo, le permitió que fuese a los amigos, para ser atendido por ellos. 4 Y haciéndonos a la vela desde allí, navegamos a sotavento de Chipre, porque los vientos eran contrarios. 5 Habiendo atravesado el mar frente a Cilicia y Panfilia, arribamos a Mira, ciudad de Licia. 6 Y hallando allí el centurión una nave alejandrina que zarpaba para Italia, nos embarcó en ella. 7 Navegando muchos días despacio, y llegando a duras penas frente a Gnido, porque nos impedía el viento, navegamos a sotavento de Creta, frente a Salmón. 8 Y costeándola con dificultad, llegamos a un lugar que llaman Buenos Puertos, cerca del cual estaba la ciudad de Lasea.
9 Y habiendo pasado mucho tiempo, y siendo ya peligrosa la navegación, por haber pasado ya el ayuno, Pablo les amonestaba, 10 diciéndoles: Varones, veo que la navegación va a ser con perjuicio y mucha pérdida, no solo del cargamento y de la nave, sino también de nuestras personas. 11 Pero el centurión daba más crédito al piloto y al patrón de la nave, que a lo que Pablo decía. 12 Y siendo incómodo el puerto para invernar, la mayoría acordó zarpar también de allí, por si pudiesen arribar a Fenice, puerto de Creta que mira al nordeste y sudeste, e invernar allí.
La tempestad en el mar
13 Y soplando una brisa del sur, pareciéndoles que ya tenían lo que deseaban, levaron anclas e iban costeando Creta. 14 Pero no mucho después dio contra la nave un viento huracanado llamado Euroclidón. 15 Y siendo arrebatada la nave, y no pudiendo poner proa al viento, nos abandonamos a él y nos dejamos llevar. 16 Y habiendo corrido a sotavento de una pequeña isla llamada Clauda, con dificultad pudimos recoger el esquife. 17 Y una vez subido a bordo, usaron de refuerzos para ceñir la nave; y teniendo temor de dar en la Sirte, arriaron las velas y quedaron a la deriva. 18 Pero siendo combatidos por una furiosa tempestad, al siguiente día empezaron a alijar, 19 y al tercer día con nuestras propias manos arrojamos los aparejos de la nave. 20 Y no apareciendo ni sol ni estrellas por muchos días, y acosados por una tempestad no pequeña, ya habíamos perdido toda esperanza de salvarnos.
21 Entonces Pablo, como hacía ya mucho que no comíamos, puesto en pie en medio de ellos, dijo: Habría sido por cierto conveniente, oh varones, haberme oído, y no zarpar de Creta tan solo para recibir este perjuicio y pérdida. 22 Pero ahora os exhorto a tener buen ánimo, pues no habrá ninguna pérdida de vida entre vosotros, sino solamente de la nave. 23 Porque esta noche ha estado conmigo el ángel del Dios de quien soy y a quien sirvo, 24 diciendo: Pablo, no temas; es necesario que comparezcas ante César; y he aquí, Dios te ha concedido todos los que navegan contigo. 25 Por tanto, oh varones, tened buen ánimo; porque yo confío en Dios que será así como se me ha dicho. 26 Con todo, es necesario que demos en alguna isla.
27 Venida la decimacuarta noche, y siendo llevados a través del mar Adriático, a la medianoche los marineros sospecharon que estaban cerca de tierra; 28 y echando la sonda, hallaron veinte brazas; y pasando un poco más adelante, volviendo a echar la sonda, hallaron quince brazas. 29 Y temiendo dar en escollos, echaron cuatro anclas por la popa, y ansiaban que se hiciese de día. 30 Entonces los marineros procuraron huir de la nave, y echando el esquife al mar, aparentaban como que querían largar las anclas de proa. 31 Pero Pablo dijo al centurión y a los soldados: Si estos no permanecen en la nave, vosotros no podéis salvaros. 32 Entonces los soldados cortaron las amarras del esquife y lo dejaron perderse.
33 Cuando comenzó a amanecer, Pablo exhortaba a todos que comiesen, diciendo: Este es el decimocuarto día que veláis y permanecéis en ayunas, sin comer nada. 34 Por tanto, os ruego que comáis por vuestra salud; pues ni aun un cabello de la cabeza de ninguno de vosotros perecerá. 35 Y habiendo dicho esto, tomó el pan y dio gracias a Dios en presencia de todos, y partiéndolo, comenzó a comer. 36 Entonces todos, teniendo ya mejor ánimo, comieron también. 37 Y éramos todas las personas en la nave doscientas setenta y seis. 38 Y ya satisfechos, aligeraron la nave, echando el trigo al mar.
El naufragio
39 Cuando se hizo de día, no reconocían la tierra, pero veían una ensenada que tenía playa, en la cual acordaron varar, si pudiesen, la nave. 40 Cortando, pues, las anclas, las dejaron en el mar, largando también las amarras del timón; e izada al viento la vela de proa, enfilaron hacia la playa. 41 Pero dando en un lugar de dos aguas, hicieron encallar la nave; y la proa, hincada, quedó inmóvil, y la popa se abría con la violencia del mar. 42 Entonces los soldados acordaron matar a los presos, para que ninguno se fugase nadando. 43 Pero el centurión, queriendo salvar a Pablo, les impidió este intento, y mandó que los que pudiesen nadar se echasen los primeros, y saliesen a tierra; 44 y los demás, parte en tablas, parte en cosas de la nave. Y así aconteció que todos se salvaron saliendo a tierra.