1 Saulo oĩva hína upépe, he'i iporãha Esteban ojejuka.
Saulo oñemoĩ Jesucristo iglésia rehe
Upe árape voi oñepyrũ peteĩ ñepu'ã guasu Jerusalengua Jesucristo iglésiare. Opavave isarambi Judea ha Samaría rupi, umi apóstol kuéra katu nahániri. 2 Mbovymi kuimba'e marangatu oñotỹ Estébanpe ha heta oguerojahe'o chupe. 3 Upe aja Saulo sarambi ojapo pe iglésiare, oike óga kuéra rupi oguenohẽ Jesús reroviaha kuimba'éva ha kuñávape, omoinge haguã koty ypytũme.
Oñemyerakuã marandu porã Samaríape
4 Umi osẽ vaekue Jerusaléngui omyerakuã marandu porã mamo ohohápe. 5 Felipe, peteĩ ha'e kuérava, oho Samaría pegua táva guasúpe ha oñepyrũ oñe'ẽ chupe kuéra Cristo*f** rehe. 6 Upepegua oñembyaty ha opavave ojapysaka porã upe Felipe he'ívare, ohechágui umi techaukarã ha mba'e hechapyrãva ha'e ojapóva. 7 Heta oguerekóva mba'e pochy okuera, ha umi mba'e pochy osẽ chugui kuéra osapukaihápe, ha heta oguata'ỹva ha ijapávape oñemonguera avei. 8 Upévare ojevy'a eterei upe távape.
9 Upépe oĩ peteĩ kuimba'e hérava Simón, ha'e vaekue paje apoha ha oporombotavy vaekue Samaríape, oñemomba'e guasúvo ijupe. 10 Opavave, imitãva ha kakuaáva ohendu chupe ha he'i: “Kóva hína upe oñembohérava: ‘Tupã pokatu’”.
11 Ojeapo chupe mba'érõ ipajépe oporombotavýgui heta ára. 12 Oguerovia rire pe marandu porã Felipe omyerakuãva, Tupã remisãmbyhy ha Jesucristo rehegua, heta kuimba'éva ha kuñáva oñemongaraika. 13 Ha Simón voi oguerovia ha oñemongaraika, ha oñemoĩ omoirũ Felípepe, ohecha ramógui umi hechapyrãva ha techaukarã ha'e ojapóva.
14 Umi apóstol Jerusalénpe oĩva, oikuaávo Samariagua oguerohoryha Ñandejára Ñe'ẽ, omondo upépe Pedro ha Juánpe. 15 Oguahẽvo, oñembo'e hikuái umi Samariagua ogueroviávare, oñeme'ẽ haguã chupe kuéra Espíritu Santo, 16 Ne'ĩra gueteri niko ou ra'e mavave ári Espíritu Santo, oñemongaraínte ra'e Ñandejára Jesús rérape. 17 Upérõ Pedro ha Juan omoĩ ipo hese kuéra ha oñeme'ẽ chupe kuéra Espíritu Santo.
18 Simón, ohechávo Espíritu Santo ouha, apóstol kuéra omoĩ ramo ipo upépe guáre, oikuave'ẽ chupe kuéra viru, 19 ha he'i:
—Peme'ẽ chéve avei upe pokatu ikatu haguã oñeme'ẽ avei Espíritu Santo upe che amoĩvape hese che po.
20 Upérõ Pedro he'i chupe:
—Nde viru toñehundi ne ndive, rejoguase haguére upe Tupã remime'ẽ. 21 Nde ndaikatúi rehupytývo, nde py'a naiporãigui Tupã renondépe. 22 Epoi nde reko añágui, ha ejerure Tupãme jahecha ndoheja reíripa ndéve upe mba'e ivai ete ne akãme rerekóva. 23 Ahecha ne renyhẽha py'arógui, ha pe teko aña nde rerekoha ipo guýpe.
24 Simón he'i:
—Peñembo'e Ñandejárape che rehe, ani haguã ojehu chéve mba'eve umi peje vaekue.
25 Oñemoñe'ẽ ha omyerakuã rire Ñandejára ñe'ẽ, umi apóstol omyasãi upe marandu porã heta táva Samaría pegua rupi, ha ojevy Jerusalénpe.
Felipe ha mburuvicha Etiopiagua
26 Upe rire, peteĩ Ñandejára remimbou*f** he'i Felípepe: “Epu'ã ha tereho yvy gotyo, upe tape Jerusaléngui Gaza gotyo guáre.” Ko tape ohasáva yvy ojeiko'ỹha rupi. 27 Felipe opu'ã ha oho, ha tapépe ojuhu peteĩ kuimba'e Etiopiagua ndive. Upéva mburuvicha, Etiopía ruvicha guasu kuñáva viru rerekua, oho vaekue Jerusalénpe omomba'e guasúvo Tupãme. 28 Ojevy hína hetãme ikárrope, ha omoñe'ẽ ohóvo maranduhára*f** Isaías kuatiañe'ẽ.
29 Espíritu he'i Felípepe: “Eñemboja ikárrore.” 30 Felipe oñembojávo ohendu omoñe'ẽha Isaías kuatia ñe'ẽ, ha oporandu chupe:
—Hesakã porãpa ndéve upe remoñe'ẽva rehóvo?
31 Upe Etiopiagua he'i chupe:
—Mba'éicha piko hesakãta, ndaipóri ramo omyesakãva chéve?
Ojerure Felípepe ojupi ha oguapy haguã ijykére. 32 Upe omoñe'ẽva ohóvo hína kóva:
Ojereraha ovecháicha
ojejuka haguã,
ovecha ra'ýicha okirirĩva
iñapihã renondépe,
ha'e ndoje jurupe'ái.
33 Oñemotĩndy
ha noñembojovakéi hekópe.
Mávapa imandu'áne
iñemoñarére?
Hekove niko ojepe'a
ko yvy árigui.
34 Pe mburuvicha Etiopiagua oporandu Felípepe:
—Mávare piko he'i ko'ã mba'e maranduhára: ijehe piko térã ambuére?
35 Upérõ Felipe oñepyrũvo upe Etiopiagua omoñe'ẽvagui, ohenduka chupe marandu porã Jesús rehegua. 36-37 Upéi ohasávo hikuái peteĩ hi'yha rupi, pe mburuvicha he'i:
—Ápe oĩ y, ikatúpa che añemongarai?
38 Upérõ omombyta ikárro, mokõive oguejy ýpe, ha Felipe omongarai chupe. 39 Osẽvo hikuái ýgui, Ñandejára Espíritu ogueraha Felípepe, ha pe mburuvicha ndohechavéi chupe. Opáichavo oho hapére, ipy'a renyhẽ vy'águi. 40 Felipe ojejuhu Azótope, ha ohasa umi táva rupi omyerakuãvo marandu porã, oguahẽ meve Cesaréape.
Saulo persigue a la iglesia
1 Y Saulo consentía en su muerte. En aquel día hubo una gran persecución contra la iglesia que estaba en Jerusalén; y todos fueron esparcidos por las tierras de Judea y de Samaria, salvo los apóstoles. 2 Y hombres piadosos llevaron a enterrar a Esteban, e hicieron gran llanto sobre él. 3 Y Saulo asolaba la iglesia, y entrando casa por casa, arrastraba a hombres y a mujeres, y los entregaba en la cárcel.
Predicación del evangelio en Samaria
4 Pero los que fueron esparcidos iban por todas partes anunciando el evangelio. 5 Entonces Felipe, descendiendo a la ciudad de Samaria, les predicaba a Cristo. 6 Y la gente, unánime, escuchaba atentamente las cosas que decía Felipe, oyendo y viendo las señales que hacía. 7 Porque de muchos que tenían espíritus inmundos, salían estos dando grandes voces; y muchos paralíticos y cojos eran sanados; 8 así que había gran gozo en aquella ciudad.
9 Pero había un hombre llamado Simón, que antes ejercía la magia en aquella ciudad, y había engañado a la gente de Samaria, haciéndose pasar por algún grande. 10 A este oían atentamente todos, desde el más pequeño hasta el más grande, diciendo: Este es el gran poder de Dios. 11 Y le estaban atentos, porque con sus artes mágicas les había engañado mucho tiempo. 12 Pero cuando creyeron a Felipe, que anunciaba el evangelio del reino de Dios y el nombre de Jesucristo, se bautizaban hombres y mujeres. 13 También creyó Simón mismo, y habiéndose bautizado, estaba siempre con Felipe; y viendo las señales y grandes milagros que se hacían, estaba atónito.
14 Cuando los apóstoles que estaban en Jerusalén oyeron que Samaria había recibido la palabra de Dios, enviaron allá a Pedro y a Juan; 15 los cuales, habiendo venido, oraron por ellos para que recibiesen el Espíritu Santo; 16 porque aún no había descendido sobre ninguno de ellos, sino que solamente habían sido bautizados en el nombre de Jesús. 17 Entonces les imponían las manos, y recibían el Espíritu Santo. 18 Cuando vio Simón que por la imposición de las manos de los apóstoles se daba el Espíritu Santo, les ofreció dinero, 19 diciendo: Dadme también a mí este poder, para que cualquiera a quien yo impusiere las manos reciba el Espíritu Santo. 20 Entonces Pedro le dijo: Tu dinero perezca contigo, porque has pensado que el don de Dios se obtiene con dinero. 21 No tienes tú parte ni suerte en este asunto, porque tu corazón no es recto delante de Dios. 22 Arrepiéntete, pues, de esta tu maldad, y ruega a Dios, si quizá te sea perdonado el pensamiento de tu corazón; 23 porque en hiel de amargura y en prisión de maldad veo que estás. 24 Respondiendo entonces Simón, dijo: Rogad vosotros por mí al Señor, para que nada de esto que habéis dicho venga sobre mí.
25 Y ellos, habiendo testificado y hablado la palabra de Dios, se volvieron a Jerusalén, y en muchas poblaciones de los samaritanos anunciaron el evangelio.
Felipe y el etíope
26 Un ángel del Señor habló a Felipe, diciendo: Levántate y ve hacia el sur, por el camino que desciende de Jerusalén a Gaza, el cual es desierto. 27 Entonces él se levantó y fue. Y sucedió que un etíope, eunuco, funcionario de Candace reina de los etíopes, el cual estaba sobre todos sus tesoros, y había venido a Jerusalén para adorar, 28 volvía sentado en su carro, y leyendo al profeta Isaías. 29 Y el Espíritu dijo a Felipe: Acércate y júntate a ese carro. 30 Acudiendo Felipe, le oyó que leía al profeta Isaías, y dijo: Pero ¿entiendes lo que lees? 31 Él dijo: ¿Y cómo podré, si alguno no me enseñare? Y rogó a Felipe que subiese y se sentara con él. 32 El pasaje de la Escritura que leía era este:
Como oveja a la muerte fue llevado;
Y como cordero mudo delante del que lo trasquila,
Así no abrió su boca.
33 En su humillación no se le hizo justicia;
Mas su generación, ¿quién la contará?
Porque fue quitada de la tierra su vida.
34 Respondiendo el eunuco, dijo a Felipe: Te ruego que me digas: ¿de quién dice el profeta esto; de sí mismo, o de algún otro? 35 Entonces Felipe, abriendo su boca, y comenzando desde esta escritura, le anunció el evangelio de Jesús. 36 Y yendo por el camino, llegaron a cierta agua, y dijo el eunuco: Aquí hay agua; ¿qué impide que yo sea bautizado? 37 Felipe dijo: Si crees de todo corazón, bien puedes. Y respondiendo, dijo: Creo que Jesucristo es el Hijo de Dios. 38 Y mandó parar el carro; y descendieron ambos al agua, Felipe y el eunuco, y le bautizó. 39 Cuando subieron del agua, el Espíritu del Señor arrebató a Felipe; y el eunuco no le vio más, y siguió gozoso su camino. 40 Pero Felipe se encontró en Azoto; y pasando, anunciaba el evangelio en todas las ciudades, hasta que llegó a Cesarea.