Ñemoñe'ẽ Icóniope
1 Icóniope Pablo ha Bernabé oike oñondive pe judío kuéra tupaópe ha iñe'ẽ rupi heta oĩ ogueroviáva Israelgua ha Israelgua'ỹva. 2 Umi Israelgua oguerovia'ỹva katu ombopochy umi Israelgua'ỹvape Jesús reroviaha kuérare. 3 Opáichavo apóstol kuéra opyta are upépe, ha ojeroviágui Ñandejárare oñe'ẽ kyhyje'ỹre, ha Ñandejára ombyaje ha'e kuéra he'íva Tupã mborayhúgui, ome'ẽvo chupe kuéra pokatu ojapo haguã techaukarã ha hechapyrãva. 4 Umi tavagua katu ojoavy: oime oĩva Israelgua ndive ha oime oĩva apóstol kuéra ndive. 5 Upérõ umi Israelgua ha Israelgua'ỹva oñemoĩ peteĩ ñe'ẽme mburuvicha kuéra ndive, oñemboharái haguã hese kuéra ha ombo'íta haguã chupe kuéra. 6 Pablo ha Bernabé oikuaávo upéva, okañy ha oho hikuái Listra ha Dérbepe, táva kuéra Licaonia pegua, ha ijerekuévo rupi, 7 ha omyerakuã avei umi rupi upe marandu porã.
Pablo oñembo'íta Lístrape
8 Lístrape oĩ peteĩ kuimba'e ikatu'ỹva oguata. Ndoguatái vaekue araka'eve, ijapapágui oikove ypy guive. Ko kuimba'e oguapy hína, 9 ohendúvo pe Pablo he'íva. Pablo oma'ẽ hese ha ohecha ogueroviaha ikatu haguã okuera. 10 Upérõ he'i hatã chupe:
—Epu'ã ha eñembo'y!
Pe kuimba'e opo opu'ã ha oñepyrũ oguata. 11 Ohechávo upe Pablo ojapo vaekue, opavave oñepyrũ osapukái Licaonia ñe'ẽme:
—Tupã nguéra oguejy ñane rendápe kuimba'érõ!
12 Ha oguereko Bernabépe tupã Zeus ramo ha Páblope Hermes ramo, ha'égui upe oñe'ẽva. 13 Zeus pa'i, oguerekóva itupao táva reiképe, ogueru tóro kuéra ha yvoty ombojegua haguã chupe kuéra, ha opavave oikuave'ẽse chupe kuéra mymbajuka.*f** 14 Bernabé ha Pablo ohecha kuaávo upéva, omondoro ijao kuéra ha oike ijapytépe kuéra osapukáivo:
15 —Peẽ kuimba'e, mba'ére piko pejapo péicha? Oréko yvypóra peẽichaguánte avei. Roju kuri pomomarandúvo pe marandu porã, pejehejáma haguã ko'ã výro reígui, ha pejevy Tupã oikovévare ojapo vaekue yvága, yvy, yguasu ha opa ipype oĩva. 16 Jepe yma Tupã oheja vaekue peteĩ-teĩ oho hapére, 17 araka'eve ndohejái vaekue ohechauka'ỹre, mávapa ha'e umi mba'e porã ojapóva rupi. Ha'e niko upe omboúva peẽme ama, kóga mono'õ iporãva, ha upe ome'ẽva peẽme heta pe'u haguã ha pevy'a haguã.
18 Ha he'ivérõ jepe chupe kuéra, ndaikatúi ojoko ani haguã oikuave'ẽ mymbajuka.
19 Upérõ oguahẽ Israel guáva Antioquía ha Iconiogua, ombopochýva hese kuéra opavavépe. Upérõ ombo'íta hikuái Páblope ha oimo'ãvo ojuka hague oguerotyryry táva rokápe. 20 Umi Jesús reroviaha oñembyatývo Pablo jerére, ha'e opu'ã ha oike jey upe távape. Upe ára ambuépe osẽ Bernabé ndive Derbe gotyo.
21 Omyerakuã rire marandu porã Dérbepe, oĩ rire heta Jesús reroviaha, ojevy Listra, Iconio ha Antioquíape. 22 Ko'ã henda rupi omokyre'ỹ Jesús reroviahápe, oñemoñe'ẽvo chupe kuéra oñemohatã haguã ijeroviápe, he'ívo, jaike haguã Tupã remisãmbyhýpe jahasa asy heta vaerãha. 23 Omoingo avei hikuái myakãhára*f** kuéra peteĩ-teĩ iglésiape, ha ojapo rire ñembo'e ha karu'ỹ, oheja chupe kuéra Ñandejára, ha'e kuéra ojerovia hague pópe.
Pablo ha Bernabé ojevy Antioquía Siria guápe
24 Ohasávo Pisidia rupi oguahẽ hikuái Panfíliape. 25 Omyerakuã upe ñe'ẽ Pérgepe ha upéi oho Atalíape. 26 Upépe ojupi várkope Antioquía gotyo, upégui oñemondo vaekue tembiapo aporã ha oñemoĩ vaekue chupe kuéra Tupã po guýpe. 27 Oguahẽvo Antioquíape ombyaty upe iglésia ha omombe'u chupe kuéra opa mba'e Tupã ojapo vaekue hendive kuéra, ha mba'éichapa Ñandejára oipe'a ra'e hokẽ Israelgua'ỹvape, ikatu haguã ha'e kuéra avei oguerovia. 28 Pablo ha Bernabé opyta are upépe umi Jesús reroviaha ndive.
Pablo y Bernabé en Iconio
1 Aconteció en Iconio que entraron juntos en la sinagoga de los judíos, y hablaron de tal manera que creyó una gran multitud de judíos, y asimismo de griegos. 2 Mas los judíos que no creían excitaron y corrompieron los ánimos de los gentiles contra los hermanos. 3 Por tanto, se detuvieron allí mucho tiempo, hablando con denuedo, confiados en el Señor, el cual daba testimonio a la palabra de su gracia, concediendo que se hiciesen por las manos de ellos señales y prodigios. 4 Y la gente de la ciudad estaba dividida: unos estaban con los judíos, y otros con los apóstoles. 5 Pero cuando los judíos y los gentiles, juntamente con sus gobernantes, se lanzaron a afrentarlos y apedrearlos, 6 habiéndolo sabido, huyeron a Listra y Derbe, ciudades de Licaonia, y a toda la región circunvecina, 7 y allí predicaban el evangelio.
Pablo es apedreado en Listra
8 Y cierto hombre de Listra estaba sentado, imposibilitado de los pies, cojo de nacimiento, que jamás había andado. 9 Este oyó hablar a Pablo, el cual, fijando en él sus ojos, y viendo que tenía fe para ser sanado, 10 dijo a gran voz: Levántate derecho sobre tus pies. Y él saltó, y anduvo. 11 Entonces la gente, visto lo que Pablo había hecho, alzó la voz, diciendo en lengua licaónica: Dioses bajo la semejanza de hombres han descendido a nosotros. 12 Y a Bernabé llamaban Júpiter, y a Pablo, Mercurio, porque este era el que llevaba la palabra. 13 Y el sacerdote de Júpiter, cuyo templo estaba frente a la ciudad, trajo toros y guirnaldas delante de las puertas, y juntamente con la muchedumbre quería ofrecer sacrificios. 14 Cuando lo oyeron los apóstoles Bernabé y Pablo, rasgaron sus ropas, y se lanzaron entre la multitud, dando voces 15 y diciendo: Varones, ¿por qué hacéis esto? Nosotros también somos hombres semejantes a vosotros, que os anunciamos que de estas vanidades os convirtáis al Dios vivo, que hizo el cielo y la tierra, el mar, y todo lo que en ellos hay. 16 En las edades pasadas él ha dejado a todas las gentes andar en sus propios caminos; 17 si bien no se dejó a sí mismo sin testimonio, haciendo bien, dándonos lluvias del cielo y tiempos fructíferos, llenando de sustento y de alegría nuestros corazones. 18 Y diciendo estas cosas, difícilmente lograron impedir que la multitud les ofreciese sacrificio.
19 Entonces vinieron unos judíos de Antioquía y de Iconio, que persuadieron a la multitud, y habiendo apedreado a Pablo, le arrastraron fuera de la ciudad, pensando que estaba muerto. 20 Pero rodeándole los discípulos, se levantó y entró en la ciudad; y al día siguiente salió con Bernabé para Derbe. 21 Y después de anunciar el evangelio a aquella ciudad y de hacer muchos discípulos, volvieron a Listra, a Iconio y a Antioquía, 22 confirmando los ánimos de los discípulos, exhortándoles a que permaneciesen en la fe, y diciéndoles: Es necesario que a través de muchas tribulaciones entremos en el reino de Dios. 23 Y constituyeron ancianos en cada iglesia, y habiendo orado con ayunos, los encomendaron al Señor en quien habían creído.
El regreso a Antioquía de Siria
24 Pasando luego por Pisidia, vinieron a Panfilia. 25 Y habiendo predicado la palabra en Perge, descendieron a Atalia. 26 De allí navegaron a Antioquía, desde donde habían sido encomendados a la gracia de Dios para la obra que habían cumplido. 27 Y habiendo llegado, y reunido a la iglesia, refirieron cuán grandes cosas había hecho Dios con ellos, y cómo había abierto la puerta de la fe a los gentiles. 28 Y se quedaron allí mucho tiempo con los discípulos.