Nepkések apkennawo tén han yát'ay apkennawo
1 “Ekwet'ak axta makham ko'o mók aqsok sélxekmósso, ko'o Daniel, ekweykmo axta apqántánxo apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Belsasar, natámen axta sekwete sekwanmagko m'a mók axta. 2 Neyseksa sekwete axta xa aqsok nak, máxa axta entáhak sekha enxoho m'a tegma apwányam Susa, yókxexma nak Elam, neyáwa nak wátsam Ulai. 3 Énmexawók axta makhawo', ekwet'ak axta xama nepkések apkennawók apyagqa m'a neyáwa nak wátsam. Ánet axta han apkepet'ák élwenaqte, axayók axta han tepeykxak xama ekwenaqte agko', kelyeykhágkek axta m'a amonye' élánteyapma. 4 Ekwet'ak axta chá'a aptégwokmo nepkések apkennawók ma'a ekpayho nak ektaxnegwánxa ekhem, nexcheyha, tén han nepyeyam, méko axta han xama enxoho aqsok nawhak ekmowána kanmexekxa', tén han kagketaxchek aptégwokmo enxoho. Apkelanak axta chá'a m'a apmakókxa enxoho chá'a elána', yágwokmók axta aqsa han apyennaqte.
5 “Neyseksa élchetagkasso ewáxok axta han ko'o ektáhakxa aqsok sekwete, sekwet'a apxegakmo xama yát'ay apkennawók apkeñama m'a taxnegwánxa ekhem, apkétchekmek axta ekyennaqte agko', maxta axta táhak melteyókmo enxoho xapop. Ekwányam axta apkepetek ekyetno neyseksa apaqta'ák xa yát'ay apkennawo nak, 6 xama axta eyágketwa'a apyagqakxa m'a nepkések apkennawók ánet apkepet'ák nak, sekwet'a axta ko'o apyagqa m'a nekha wátsam, aptégwokmek axta ekyennaqte 7 apkelekkexchásawók axta ánet apkepet'ák, axta énnák peya yenmexekxak ma'a nepkések apkennawo nak. Tén axta yát'ay apkennawók apyaqnegkesa náxop ma'a nepkések apkennawo', apkelteyammeyha axta, méko axta yaqwayam enxoho kawagkasek teyp.
8 “Yágwokmók axta aqsa apyennaqte m'a yát'ay apkennawo', kenteyk axta aqsa han apkepetek ekyawe nak neyseksa ekyágweykmoho apyennaqte, tén axta élántepa cuatro apkepet'ák ekyaqmagkasso m'a ekyawe nak, apkelenmexchásekxók axta m'a éleñamakxa nak chá'a éxchahayam ekyókxoho yókxexma. 9 Tekkek axta han mók ketsék apkepetek xama m'a apkepet'ák nak, wegqágkek agko' axta han ekpayhémo m'a nepyeyam, tén han ekteyapmakxa ekhem, tén han ma'a ekwesey nak Xapop Ektaqmalma Agko'. 10 Wegqágkek agko' axta, ekwokmoho éltekxekwokmoho m'a ekheykegkaxa nak aqsok élápogwátéyak néten, palchessek axta nápakha yaw'a kelteyammeyha axta, 11 wanyeyha axta han ma'a apkemha apmonye' nak élápogwátéyak néten; mágwokmek axta élánamáxche m'a aqsok ektekyawa, élánamáxche nak chá'a yókxoho ekhem, tawáseyha axta m'a kélpeykessamókxa axta chá'a. 12 Yetlo ekmaso élchetamso awáxok axta han éltamho elpakxenagkok sẽlpextétamo agkok ma'a ektekyómakxa axta chá'a aqsok kélnaqtósso, tegkessek axta m'a aqsok ekmámnaqsoho nak. Kelanak axta ekyókxoho m'a ekmakókxa kalána', tekkessek axta han aqsok élane.
13 “Keñe axta sekleg'a aptáha apkelmaxneyáncha'a pók Dios apchásenneykha s'e: ‘¿Háxko sa' ekwánxa katnégwók néxa kélmassésseyam élánamáxche m'a aqsok ektekyawa élánamáxche nak chá'a yókxoho ekhem? ¿Háxko sa' ekwánxa katnégwók néxa kélmésso kélnaqtawáseykegkoho m'a Wesse' egegkok énxet'ák apagkok, apheykha nak ma'a tegma appagkanamap apagkok, cham'a ekteme nak ekmaso agko' magya'assáxma?’ 14 Aptáhak axta apchátegmowágkokxo s'e: ‘Sa' katnégwók néxa m'a ektáha enxoho dos mil trescientos ekhem tén han axta'a. Keñe sa' kólaxñásekxak ma'a tegma appagkanamap nak.’
15 “Ko'o Daniel, neyseksa séláneykha axta ko'o xa aqsok sekwete nak, tén han séltémo ay'asagkohok ektémakxa, apyephagwa'a emonye' xama aphémo énxet, 16 keñe sekleg'a han xama énxet appeywa eñama m'a ekpayho nak wátsam Ulai, ektáha s'e: ‘Gabriel, eltennásekxoho hana ektémakxa aqsok apwete xa énxet nak.’
17 “Keñe axta sey'awa ko'o m'a. Égwakkassek axta, ekháxahánteyk axta ekwokmoho sektekxeya ekpayhakxa nahát xapop, aptáhak axta seyáneya s'e: ‘Énxet, ey'asagkoho sa' se'e aqsok apwete nak, ekteme m'a ektemegwánxa sa' néxa ekhem.’
18 “Eyapchek axta han ko'o neyseksa sepaqhetchesso, ekyetneyk axta náxop; epaknegwokmók axta eyke sémpásekxo néten, 19 aptáhak axta seyáneya s'e:
“Altennaksek sa' ko'o exchep yaqwánxa katnehek ekwokmo sa' néxa aplo m'a Dios, hakte cham'a aqsok apwet'a nak ekteme ektemegwánxa néxa ekhem.
20 “Cham'a nepkések apkennawók ánet apkepet'ák nak, apteme m'a kelwesse'e apkelwányam Media tén Persia. 21 Keñe m'a yát'ay apkennawo apteme m'a wesse' apwányam Grecia, tén ma'a apkepetek ekyawe ekyetnama nak neyseksa apaqta'ák, apteme m'a apkemha apmonye' wesse' apwányam. 22 Keñe m'a cuatro apkepet'ák élántepa axta, énta axta m'a amonye' ekteyapma nak apkepetek, ekteme ekyetchesamaxkoho peya kalántépok makham cuatro aptémakxa nak wesse' apwányam se'e apchókxa nak, megkaxók sa' eyke ekyennaqte m'a ektémakxa axta m'a amonye' axta.

23 “Temégwokmek
sa' agkok néxa
apkeláneykha xa
aptémakxa nak
wesse' apwányam
ekxámawo agko'
enxoho apkeltémakxa
ekmaso énxet'ák,
eyaqmagkasek sa'
apteme wesse' apwányam
ma'a megkamayósa
nak elanok aqsok
apmopwána nak appeywa
elyexanchesha pók.
24 Apmeyhek
sa' etnehek,
háwe sa' eyke
etnehek apyennaqte
apagkok apagko';
emasséssók sa'
ekmaso agko'
ekyókxoho aqsok,
tásek sa' katnehek
ekteyapma ekyókxoho
aqsok apkelanakxa enxoho.
Emasséssók sa' ma'a
énxet apkelyennaqte nak
tén han apxámokma
apagko' ma'a
Dios énxet'ák apagkok.
25 Tásek sa' katnehek
ekteyapma ekyókxoho
aqsok apkelane,
eñama apmopwána
elyexanchesha pók,
tén han apteme
apmopwána amya'a.
Keyxkohok sa' apwáxok,
elnápekxak sa'
apxámokma m'a énxet'ák
ektaqmalma nak apheykha,
eñama appelakkassesso chá'a.
Yenmexek sa'
ma'a kelwesse'e
wesse' apagkok nak,
emátog sa' eyke.

26 “Keñe m'a kélxekmósso exchek ektémakxa chá'a élánamáxche aqsok ektekyawa taxnám tén han axto'o, naqsók ma'a; eyke ná exén nápaqta'awók énxet'ák, hakte katnehek sa' ma'a ekwegqa agko' sa' ekhem.’
27 “Ko'o Daniel, eklegágkok axta ekmassa sekyennaqte, yáma wenaqtémók axta han sekháxamáxche'. Tén axta sekhákxo néten sekmákxo makham sektamheykha axta segkésso m'a wesse' apwányam. Temessáseyha agko' axta eyke ko'o ewáxok ma'a aqsok sekwete, hakte axta ay'ásegwokmok.
El carnero y el chivo
1 »Además de este sueño que ya he contado, yo, Daniel, volví a tener otro sueño. Esto sucedió cuando Belsasar llevaba tres años de reinar. 2 En ese sueño me parecía estar junto al río Ulai, en la ciudad de Susa. Esta ciudad es la capital del reino, y se encuentra en la región conocida como Elam.
3 »En el sueño veía yo, a lo lejos, un carnero parado junto al río. Ese carnero tenía dos cuernos largos, pero uno era más largo que el otro y le había salido después. 4 El carnero atacaba hacia el norte, hacia el sur y hacia el oeste. Pude ver que ningún otro animal podía hacerle frente, ni tampoco se libraba de sus golpes. El carnero hacía lo que quería, y cada vez se volvía más fuerte.
5 »Mientras yo pensaba en lo que había visto, vi que del oeste venía un chivo. Tenía un cuerno muy grande entre los dos ojos, y corría con tanta rapidez que parecía que volaba. 6 Cuando el chivo estuvo cerca del carnero de dos cuernos, lo atacó con todas sus fuerzas 7 y le rompió sus dos cuernos. El carnero no tuvo fuerzas para defenderse, así que el chivo lo tiró al suelo y lo pisoteó. Y nadie pudo salvarlo.
8 »El chivo se iba haciendo más y más fuerte. Pero en su momento de mayor fuerza, el cuerno más grande se le rompió. En lugar de ese gran cuerno, le salieron otros cuatro cuernos. Uno de ellos apuntaba hacia el norte, otro hacia el sur, otro hacia el este y otro hacia el oeste. 9 A uno de los cuernos le salió otro cuerno pequeño. Y ese cuerno creció mucho, y se extendió hacia el sur, hacia el oeste y hacia la tierra más hermosa. 10 Fue tanto lo que creció, que llegó a tocar las estrellas del cielo. A muchas de ellas las derribó y las pisoteó.
11 »Este cuerno pequeño se atrevió también a desafiar al jefe mismo de las estrellas. Para colmo, prohibió que se presentaran a Dios las ofrendas diarias y se burló del templo. 12 Era tanta su maldad, que ordenó que su ejército acampara en donde todos los días se presentaban las ofrendas; luego echó por los suelos la verdad y comenzó a hacer todo lo que quiso. ¡Y todo le salió bien!
13 »Poco después oí que un ángel le decía a otro ángel: “Esto que estamos viendo, pasa todos los días en el altar de las ofrendas. ¿Cuándo terminará? ¿Hasta cuándo va a permitir Dios que sigan pecando así en el templo? ¿Hasta cuándo va a permitir que sigan maltratando a los creyentes?”
14 »Y el otro ángel contestó: “Hasta que hayan pasado mil ciento cincuenta días, que es un poco más de tres años. Pasado ese tiempo, el templo quedará limpio”.
15 »Mientras yo veía todo esto, y trataba de entenderlo, se apareció ante mí alguien que parecía un hombre. 16 Entonces escuché la voz de alguien que venía del río Ulai. Esa voz decía: “Gabriel, explícale a este hombre lo que significa el sueño”.
17 »Cuando Gabriel se me acercó, yo me asusté tanto que me arrojé al suelo. Pero él me dijo: “Lo que has visto, se hará realidad cuando llegue el fin del mundo”.
18 »Mientras Gabriel me decía esto, yo perdí el sentido y me quedé tirado en el suelo. Pero él vino en mi ayuda y me levantó. 19 Luego me dijo:

“Ahora voy a decirte lo que pasará cuando llegue el fin del mundo. Cuando eso suceda, Dios estará muy enojado con la gente. 20 Tú viste un carnero con dos cuernos. Esos dos cuernos son los reyes de Media y de Persia. 21 El chivo es el rey de Grecia, y el cuerno grande que le salió entre los ojos es el más importante de todos sus reyes. 22 Los cuatro cuernos que salieron cuando se rompió el primero son los cuatro reinos que saldrán de esta nación. Pero esos reinos no tendrán tanto poder como el primero.

23 ”Cuando llegue a su fin
el poder de estos reinos,
y ya nadie soporte su maldad,
vendrá un rey egoísta y orgulloso.
24 Ese rey se irá haciendo
más y más poderoso,
aunque no por sus propias fuerzas.
Le irá bien en todo lo que haga,
pero causará muchos destrozos.
Destruirá a gente poderosa,
y también al pueblo de Dios.
25 Será un rey muy astuto,
y engañará a mucha gente.
Se creerá el rey más importante,
y matará a traición
a gente que vivía tranquila.
Se levantará en armas
contra el Príncipe de príncipes,
pero saldrá derrotado.

26 ”Ya te he explicado lo que viste acerca de los tres años y días. Eso va a suceder así. Pero tú no se lo digas a nadie, porque se hará realidad después de mucho tiempo”.

27 »Yo, Daniel, perdí las fuerzas y estuve muy enfermo durante varios días. Pero finalmente me levanté y seguí ocupándome de los asuntos del rey. Sin embargo, seguí preocupado porque no entendía bien todo lo que había visto».