1 “Kéxegke kélteme apketchek ma'a Dios Wesse' kélagkok. Nágkólpexyekhasha aqsa kélyókxa, nágkólmopaksoho aqsa kélyese ekpayhakxa kélnát apketsapa enxoho kélxama. 2 Hakte kéxegke kélteme énxet'ák apkelpagkanma m'a Dios Wesse' kélagkok; axta apkelyéseykha nepyeseksa apyókxoho énxet'ák nak keso náxop yaqwayam kóltéhek énxet'ák apagkok apagko'.
Aqsok nawha'ák nentamakxa nak tén han mantamakxa nak
(Lv 11.1-47)
3 “Nágkóltow chá'a xama enxoho m'a aqsok ekmanyása mantamakxa nak.
4 “Keso aqsok kélnaqtósso kélmowána nak chá'a kéxegke kóltók se'e: weyke kelennay'a, nepkések apketkók tén han yát'ay apketkók, 5 xenaq, yátapopyet, laneyp, popyet apkelleykha nak naxma, tén han ma'a pók aptémakxa nak chá'a m'a yátapopyet apkelyawe nak. 6 Kélwanchek kóltók ekyókxoho aqsok nawha'ák ektaqhésseykmoho nak chá'a ayespok ekto, énnayha nak chá'a neyseksa aphék, ánet nak chá'a aphék, 7 eyke megkeyméxchek kóltók se'e aqsok kélnaqtósso nak, éltaqhésseyam ayespok ektéyak eykhe nahan ma'a tén han énnayha neyseksa aphék:
“Yányátnáxeg, tómhag tén han ma'a sógkog; kéméxcheyk kólteméssesek chá'a aqsok nawha'ák élmanyása xa, kaltaqhéssamhok eykhe nahan chá'a ayespa'ák ektéyak xa, méko eyke m'a énnayhakxa nak chá'a neyseksa aphék.
8 “Tén han ma'a yátapomap, naqso' eykhe énnayha neyseksa apophék ma'a, háwe eyke m'a aptaqhésseykmoho nak chá'a apyespok apto. Kéméxcheyk chá'a kólteméssesek aqsok ekmanyása xa. Nágkóltow chá'a aphápetek xa aqsok nak, nágkólpaknegwomho nahan chá'a m'a aphápak nak.
9 “Keñe m'a aqsok élleykha nak neygmen kélwanchek kóltók ma'a ekha nak amék étkók tén han ma'a émpe'ék, 10 eyke nágkóltow ma'a meyke nak amék étkók tén han ma'a émpe'ék; kéméxcheyk kólteméssesek chá'a aqsok élmanyása xa.
11 “Kélwanchek chá'a kóltók ekyókxoho náta nentamakxa nak chá'a, 12 yetneyk eyke nahan chá'a mók xam'a m'a megkólmowána nak chá'a kóltók, ekhawo nak ma'a: méwá, máma apwenaqte, yátének, 13 akpog apmenek, tén han ma'a ekyókxoho mók ektémakxa nak chá'a m'a náta meyke ahekhek, 14 tén han ma'a mók ektémakxa nak chá'a kágqag, 15 xápen, tén han sawe, tótow, tén han ma'a mók ektémakxa nak chá'a cháwok 16 tén han sepekhék, yányáho, yátametekteg, 17 apho metekteg, tén han máma tén han ma'a yáménáteg, 18 seyána', saqpa'ay, tén han ma'a mépop.
19 “Ekyókxoho askok ekha nak chá'a axempenák, élmanyása sa' chá'a kólteméssesek. Megkóltewek sa'. 20 Sa' eyke m'a náta élxénamaxkoho nak chá'a nentamakxa', kélwanchek sa' kóltók.
21 “Nágkóltow chá'a xama enxoho m'a aqsok nawhak étsapma naqsa nak chá'a, hakte kéxegke kélteme énxet'ák apkelpagkanma m'a Dios Wesse' kélagkok; sa' eyke kélwanchek chá'a kólmések ma'a énxet apkeñama nak mók apkelókxa apha nak chá'a kañe' tegma apkelyawe kélagkok kéxegke; sa' eyke apwanchek etwok ma'a. Kélwanchek nahan kólmések ekha ekyánmaga m'a énxet apkeñama nak mók apkelókxa apwe enxoho yaqwatakxoho m'a kélheykegkaxa.
“Nágkólhanchásekxa chá'a yát'ay apketkok egken neme apyegmenek apagkok.
Segánamakxa ekxeyenma nak nempekkenma chá'a aqsok egagkok ekwayam nak chá'a diez ekyókxoho
22 “Kólyetnakhaksek sa' chá'a kéxegke ekyókxoho aqsok aktek ekyexna kélcheneykekxa kélnakxo ekwayam nak chá'a diez ekyókxoho, yókxoho apyeyam meyke kélyeykhasso. 23 Kóltawagkok sa' chá'a kéxegke nápaqtók Dios Wesse' kélagkok cham'a yókxexma apkelyéságkaxa sa' yaqwánxa katnehek ekyetnamakxa apwesey, cháxa ekwayam nak chá'a diez ma'a hótáhap apaktek kélagkok tén han ma'a vino tén han ma'a pexmok égmenek nak, tén han ekpalleyam amonye'e nak chá'a étkók ma'a weyke kélnaqtósso tén han ma'a nepkések, yaqwayam sa' kaltámeyagkok chá'a kéláyo m'a Wesse' egegkok. 24 Apméssek sa' agkok ektaqmalma kélheykha m'a Wesse' egegkok, tayépek sa' agkok chá'a kélheykegkaxa kéxegke yaqwayam kólsakxak aqsok kélagkok ekwayam nak chá'a diez ekyókxoho m'a apkelyéságkaxa sa' ekyetnamakxa apwesey m'a Wesse' egegkok, 25 kólchexeykxak sa' chá'a ekha ekyánmaga m'a aqsok kélagkok nak, keñe sa' ma'a selyaqye nak ekyánmaga aqsok kélchexakha, kólsakxak chá'a m'a apkelyéságkaxa sa' ma'a Wesse' egegkok. 26 Sa' nahan chá'a kólmaha kóltegyek ekxénakxa enxoho chá'a kélwáxok kóltegyágwók aqsok xa selyaqye nak: cham'a wey, nepkések, vino essenhan ma'a mók ektémakxa nak chá'a anmen kéltahakkasso; cham'a kélámenyéxa enxoho chá'a kéxegke, sa' kóltawagkok nahan nápaqtók Dios Wesse' kélagkok ma'a, kóllanagkok sa' kélessawássessamo yetlo m'a kélnámakkok.
27 “Eyke kólpásem sa' chá'a m'a levitas, apheykha nak chá'a kélheykegkaxa kéxegke, hakte melxaweykegkok xapop apagkok apagko' ma'a, ektéma nak kéxegke ekha xapop kélagkok.
28 “Apyókxoho apqántánxo apyeyam sa' chá'a kéxegke kólyetnakhaksek ekwayam nak chá'a diez aqsok kélcheneykekxa kélnakxo xama apyeyam, tén han kólxatmok chá'a m'a tegma apwányam kélagkok, 29 yaqwayam sa' etawagkok ekwokmoho apkelyaqkanakmo apkelwa'akto enxoho m'a levitas, melxaweykegko nak xapop apagkok apagko', essenhan ma'a énxet'ák apkeleñama nak mók apkelókxa apheykha nak chá'a kélnepyeseksa kéxegke, essenhan ma'a élyeheykha nak tén han ma'a xentampe'e nak. Keñe sa' Dios Wesse' kélagkok egkések chá'a ektaqmalma ekteyapma m'a ekyókxoho aqsok kéllanakxa enxoho chá'a.
1 »Cuando estén de luto por la muerte de alguna persona, no se hagan heridas en el cuerpo ni se afeiten la cabeza. Ustedes son hijos de Dios; 2 son el pueblo que Dios eligió de entre todos los pueblos de la tierra, y le pertenecen».
Animales que se pueden comer
3-4 Moisés continuó diciendo:

«Ustedes no deben comer de los animales que Dios ha prohibido. Pueden comer de los siguientes animales:
toros,
corderos,
cabritos,
5 venados,
gacelas,
cabras monteses,
antílopes.

6 »En general, pueden comer carne de animales que sean rumiantes y tengan partidas las pezuñas. 7 Pero no deben comer ni camellos, ni conejos, ni liebres, pues no tienen partidas las pezuñas y Dios los considera impuros. 8 Tampoco deben comer carne de cerdo, pues aunque tiene partidas las pezuñas, no es rumiante. ¡Ni se les ocurra tocar un cerdo muerto!
9-10 »Pueden comer cualquier pescado que tenga escamas y aletas, pero Dios les prohíbe comer de cualquier animal que viva en el agua y no tenga aletas ni escamas, pues son animales impuros.
11 »Pueden comer cualquier tipo de ave que no sea impura. 12-18 Las aves que Dios ha prohibido comer, son las siguientes:
el águila,
el quebrantahuesos,
el águila marina,
el milano,
el avestruz,
la lechuza,
la gaviota,
el búho,
el ibis,
el cisne,
el pelícano,
el buitre,
la cigüeña,
la garza,
la abubilla,
el murciélago,
toda clase de halcones,
todo tipo de cuervos,
toda clase de gavilanes.

19 »No podrán comer insectos que tengan alas y vivan en enjambres, pues para Dios son impuros. 20 En cambio, podrán comer toda clase de grillos y saltamontes, pues son considerados puros.
21 »Si un animal se muere, no coman de su carne, pues ustedes son un pueblo que pertenece a Dios y él así lo ha ordenado. Sin embargo, pueden darle la carne a cualquier extranjero que viva entre ustedes, o venderla a un extranjero que esté de visita en el pueblo.
»Tampoco les está permitido cocinar un cabrito hirviéndolo en la leche de su madre.
El diezmo
22-23 »Cada año deberán entregarle a Dios la décima parte de todo lo que ustedes cosechen y produzcan. ¡No fallen ni una sola vez! Entregarán la décima parte del grano que cosechen, y la décima parte del vino y el aceite que preparen. También le darán a Dios todas las primeras crías que hayan tenido sus vacas y ovejas.
»Luego, en una ceremonia especial, ustedes comerán de esos productos. Por medio de esa ceremonia todos aprenderán a respetar y amar a Dios en todo momento. Celebrarán la ceremonia en el lugar que Dios elija para poner su santuario.
24 »Pero si el santuario les queda muy lejos, y no pueden llevar la décima parte de todo lo que Dios les ha dado, 25 harán lo siguiente: venderán esa parte y llevarán el dinero al santuario. 26 Cuando ustedes y sus familias lleguen allá, comprarán con ese dinero toda la comida que necesiten: vacas, ovejas, vino, cerveza, y cualquier otra cosa. Entonces celebrarán una gran fiesta en honor de nuestro Dios.
Un diezmo especial
27-29 »No se olviden de compartir sus productos con los de la tribu de Leví que viven en su ciudad, pues a ellos no se les dieron tierras para cultivar y a ustedes sí.
»Cada tres años apartarán la décima parte de todo lo que cosechen durante el año, y la guardarán en la ciudad. Así, los de la tribu de Leví tendrán el alimento que necesiten. No solo ellos podrán tomar alimentos de allí, sino también los huérfanos, las viudas y los refugiados que vivan en la ciudad. Si obedecen estas instrucciones, Dios los bendecirá y todo les saldrá bien».