Dios apkelane ekhémo mók apkelpaqhetchásamákpoho Salomón
(2 Cr 7.11-22)
1 Xama axta appenchesa apkelane Salomón ma'a Wesse' egegkok nak tegma appagkanamap apagkok, tén han ma'a tegma apyawe aphakxa nak chá'a wesse' apwányam, tén han ma'a ekyókxoho aqsok apmáheyo elána', 2 apxekmowásekpekxók axta makham Wesse' egegkok, ektáhakxa axta apxekmowásekpoho m'a Gabaón, 3 aptáhak axta apcháneya: “Eklegayak ko'o m'a apkelmaxnagko sélmaxnagko axta ko'o exchep, ekteméssessek han appagkanamap se'e tegma apkelane axta, yaqwayam katnehek ekyetnamakxa sekwesey meyke néxa'. Alanha sa' chá'a ko'o xa, malwátéssemek sa' ekxeyenma ewáxok. 4 Aptemék sa' agkok chá'a nahaqtók ko'o exchep ma'a aptémakxa axta David, apyáp axta, eyáxñeyo apwáxok tén han ekpéwomo aptémakxa, apkelana enxoho ekyókxoho m'a séltémo nak chá'a elána', apkelyahákxoho enxoho m'a segánamakxa ahagkok, tén han séltémókxa etnehek, 5 atnéssesek sa' ko'o exchep meyke néxa' apteme wesse' apwányam ma'a Israel, ekhawo séltennassamakxa axta atnéssesek ma'a David, apyáp axta, séltennassama axta etepagkok aptawán'ák neptámen aptamhéyak kelwesse'e m'a Israel. 6 Keñe sa' sélyenyawa enxoho kéxegke, tén han kélketchek, megkóllánegko enxoho m'a segánamakxa ahagkok, tén han séltémókxa nak chá'a kóltéhek sekmésso axta, kélyetlákxo enxoho m'a mók aqsok kéláyókxa, tén han kélpeykásawo enxoho, 7 alántekkesek sa' ko'o Israel ma'a xapop sekméssamakxa axta, alyetnakhaksek sa' sekhakxa tegma appagkanamap sekteméssessama axta appagkanamap, apkelasmésamap sa' atnéssesek Israel nepyeseksa m'a apyókxoho pók aptémakxa énxet'ák nak. 8 Keñe sa' se'e tegma appagkanamap nak, meteymog ektaháneykekxa mók sa' etnekxa', keñe sa' ma'a apyókxoho apkelyeykhágwayam nak chá'a, elyegweyk sa' chá'a elweta', elesmaksek sa' chá'a, keñe sa' etnehek chá'a elmaxneyha s'e: ¿Yaqsa kexa ektéma apteméssessama nak Wesse' egegkok se'e apkelókxa nak tén han se'e tegma appagkanamap nak? 9 Tén sa' kóltéhek kólátegmowagkok se'e: ‘Dios Wesse' apagkok apkelyamasma keñamak, apkelántekkesso axta Egipto m'a apyapmeyk nano', eñama apkelyetleykekxa apkelpeykessamo m'a mók aqsok kéláyókxa nak; cháxa keñamak apcháphassama nak nepyeseksa m'a ekmaso agko' nak.”
Mók aptamheykha makham Salomón
(2 Cr 8.1-18)
10 Veinte apyeyam axta weykmok ekyeykhe, apkeláneya axta Salomón ma'a apqánet tegma, cham'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok, tén han ma'a tegma apyawe aphakxa nak chá'a wesse' apwányam, 11 keñe axta Hiram, wesse' apwányam nak Tiro, apkelméssama Salomón ma'a yámet cedro, keñe han yámet pino, tén han ekyókxoho sawo ekyátekto élmomnáwa apmopmenyého axta. Keñe axta wesse' apwányam Salomón, apkelméssama Hiram veinte tegma apkelyawe yókxexma nak Galilea. 12 Xama axta apteyánegweykmoho Hiram ma'a tegma apkelyawe apkelmésso axta Salomón, axta kaleklók apwáxok, 13 keñe axta aptáha s'e: “Émók, ¿keya tegma apkelyawe sélmésso exnexta s'e?” Cháxa keñamak kélteméssessama nak ekwesey Cabul xa yókxexma apheykegkaxa nak tegma apkelyawe, ekyetnama nak makham ekwesey s'e negwánxa nak. 14 Tres mil novecientos sesenta kilos axta weykmok sawo ekyátekto ekmomnáwa, apkeláphássesso axta Hiram ma'a wesse' apwányam Salomón.
15 Keso apkeltamheykha apmésso axta énxet'ák ma'a wesse' apwányam Salomón, yaqwayam elanagkok Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok, tén han ma'a apxagkok apyawe nak, keñe han xapop kélekhesso nak, tén han ma'a kélhaxtegkesso nak nepyáwa' Jerusalén, tén han ma'a tegma apkelyawe nak Hasor, Meguido, Guézer: 16 apweykmek axta faraón ma'a, wesse' apwányam nak Egipto, apmomchek axta m'a tegma apwányam Guézer; apwatneykekxók axta han, apkelnapmeyk axta han apyókxoho cananeos apheykencha'a axta m'a tegma apwányam nak, keñe apméssama apteméssessama apmésso naqsa m'a apketche kelwána, aptáwa' axta m'a Salomón. 17 Tén axta Salomón apxátekhásekxo m'a Guézer, Bet-horón ekweyweykentamxa nak xapop, 18 Baalat tén han Tamar, yókxexma meykexa énxet nak ma'a Judá. 19 Apnaqxétekháseykegkokxeyk axta han ma'a apyókxoho tegma apkelyawe kélxátamakxa axta chá'a nento, tén han ma'a ekyókxoho kélnegkenmakxa axta chá'a m'a yátnáxeg apyenyawasso kélanchesso nak kempakhakma, tén han ma'a tegma kélyáqkassamakxa axta chá'a yátnáxeg, keñe han ma'a ekyókxoho aqsok apmáheyókxa axta chá'a enaqxátekhasagkokxak ma'a Jerusalén, tén han ma'a Líbano, tén han ma'a ekyókxoho xapop aptémakxa axta wesse' apwányam. 20 Keñe axta amorreos, hititas, ferezeos, heveos, tén han jebuseos, apkeleymomap axta, metne axta israelitas, 21 cham'a aptawán'ák neptámen apkeleymomap axta neptámen ma'a apchókxa', melnapma axta m'a israelitas, apkelméssegkek axta apkeltamheykha ekyentaxno agko' ma'a Salomón, makhemek makham ekteme xa ektáha nak. 22 Keñe axta metnéssessama xama enxoho israelitas kélásenneykha naqsa, sẽlpextétamo axta aqsa aptemessáseykegkok, sẽlpextétamo apkelwesse'e, apkelámha apmonye'e, tén han sẽlpextétamo apkelámha apmonye'e, tén han ma'a sẽlpextétamo apkelchánte nak chá'a yátnáxeg apkelyenyawasso kélanchesso nak kempakhakma, tén han ma'a apkelchánte nak chá'a yátnáxeg. 23 Keñe axta m'a Salomón apkeláneykha, apxegkessesso axta chá'a apkeltamheykha ekyentaxno énxet'ák, quinientos cincuenta axta apyókxoho, apkeltennasso axta chá'a yaqwánxa elanagkok ma'a énxet'ák.
24 Hakmek axta faraón apketche m'a David Tegma Apyawe apagkok, cham'a tegma apyawe apkelánesso axta m'a Salomón. Tén axta apkeltamho kólekhéssesek xapop.
25 Ántánxo apkelwatno aqsok kélnaqtósso axta han chá'a etnehek Salomón xama apyeyam, tén han aqsok apkelnapma segwetassamo nak sẽlásekheykekxoho, cham'a néten nak ekwatnamáxchexa aqsok, apkelánesso axta Wesse' egegkok, ewatnek axta han chá'a aqsok ekmátsa nak ekpaqneyam éten agkok, nápaqtók ma'a Wesse' egegkok. Cháxa ektémakxa axta appenchásamákpo apkelánamap ma'a tegma appagkanamap.
26 Apkeltémok axta han kóllanaksek yántakpayhe wesse' apwányam Salomón ma'a yókxexma Esión-guéber, ekyetnama nak keto' ma'a Elat, neyáwa nak Wátsam Ekyexwase, xapop apagkok nak énxet'ák Edom. 27 Apkeláphássek axta apkeláneykha Hiram, apkeltamho elchántek yántakpayhe, cham'a apkelya'áseykegkoho axta chá'a ektémakxa m'a wátsam, yetlo m'a Salomón apkeláneykha, 28 apkelwokmek axta m'a Ofir, apkelwánxa axta catorce mil kilos sawo ekyátekto élmomnáwa, keñe apkelsákxésa m'a wesse' apwányam Salomón.
Dios habla con Salomón
(2 Cr 7.11-22)
1 Cuando Salomón terminó de construir el templo de Dios, su propio palacio y todo lo que quiso edificar, 2 Dios se le apareció por segunda vez, como se le había aparecido antes en Gabaón, 3 y le dijo:

«He escuchado tus oraciones y tus ruegos. Este templo que has edificado será mío, y en él viviré para siempre. Voy a cuidarlo; no lo descuidaré ni un momento.
4-5 »En cuanto a ti, Salomón, si te comportas bien y me obedeces en todo, Israel siempre tendrá como rey un descendiente tuyo. Así también se lo prometí a tu padre David; compórtate como él lo hizo.
6 »Pero si tú o cualquiera de tus descendientes no me obedecen, sino que sirven y adoran a otros dioses, 7 entonces expulsaré a Israel de la tierra que le he dado. Abandonaré el templo que había elegido para que me adoraran, y todas las naciones se burlarán de tu pueblo. 8 Este templo no será más que un montón de ruinas y todos los que pasen a su lado se asombrarán y se burlarán, diciendo: “¿Por qué Dios ha hecho esto con Israel y con este templo?” 9 Y se les contestará: “Porque Israel abandonó a su Dios, quien lo había sacado de Egipto. Su pueblo obedeció y adoró a otros dioses. Por eso Dios ha traído todo este mal sobre ellos”».
Otras actividades de Salomón
(2 Cr 8.1-18)
10-14 Salomón tardó veinte años en construir el templo de Dios y su palacio. Para edificarlos, Hiram, el rey de Tiro, le dio a Salomón toda la madera de cedro y de pino, y todo el oro que quiso. En total, le dio tres mil novecientos sesenta kilos de oro. Por eso, cuando terminó la construcción, Salomón le entregó a Hiram veinte ciudades de la región de Galilea.
Pero cuando Hiram fue a ver las ciudades que Salomón le había dado, no le gustaron, así que le reclamó: «Yo pensé que eras mi amigo. Estas ciudades que me diste no valen nada». Por eso las llamó Cabul, que significa «como nada», y ese es el nombre que tienen hasta el momento en que esto se escribe.
15 Salomón obligó a su pueblo a trabajar en la construcción del templo de Dios, en su propio palacio, en la plataforma, en la muralla que rodeaba la ciudad de Jerusalén, y en la reconstrucción de las ciudades de Hasor, Meguido y Guézer. 16 Esta última ciudad había sido conquistada por el rey de Egipto, quien después la quemó y mató a todos los cananeos que allí vivían. Tiempo después, el rey de Egipto le regaló esa ciudad a su hija cuando ella se casó con Salomón. 17 Por eso Salomón reconstruyó Guézer, y también Bet-horón de abajo, 18 Baalat y Tamar, que está en el desierto de Judá. 19 Además, reconstruyó las ciudades donde se guardaban los alimentos, y las ciudades donde se guardaban los carros de guerra. También reconstruyó los cuarteles de caballería. Todo lo que Salomón planeó construir en Jerusalén, en el Líbano y en todo el territorio que gobernaba, lo llevó a cabo.
20-21 Salomón obligó a trabajar a todos los descendientes de los amorreos, hititas, ferezeos, heveos y jebuseos que habían quedado en el país y que los israelitas dejaron con vida. Ellos siguieron trabajando como esclavos hasta el día en que esto se escribió. 22 Pero a los israelitas no los obligó a trabajar como esclavos, sino que ellos eran soldados, oficiales, jefes, capitanes, jinetes y conductores de carros de guerra. 23 Salomón tenía quinientos cincuenta capataces a cargo de los trabajos, y ellos dirigían a los trabajadores en todo lo que tenían que hacer.
24 Cuando la hija del rey de Egipto se fue de la Ciudad de David al palacio que Salomón le edificó, el rey rellenó de tierra el lado este de la ciudad.
25 Después que terminó la construcción del templo, Salomón ofrecía sacrificios de animales y ofrendas de paz en el altar que había edificado para Dios, y quemaba incienso ante él. Lo hacía tres veces por año.
26 El rey Salomón también construyó barcos en la ciudad de Esión-guéber que está cerca de Elat, en el territorio de Edom, a orillas del Mar de los Juncos. 27-28 Hiram envió en los barcos a sus oficiales, que eran muy buenos marinos y conocían muy bien el mar. Fueron junto con los oficiales de Salomón hasta Ofir. Allí sacaron casi catorce mil kilos de oro, y se los llevaron a Salomón.