Kélnaqtósso életsapma Egipto
1 Keñe axta Wesse' egegkok aptáha apcháneya Moisés se'e:
—Emyekxa sa' aphakxa faraón, sa' etnehek yának se'e: ‘Exchek aptáhak appeywa Wesse' egegkok, aptáha nak hebreos Dios apagkok se'e: Yoho elxog énxet'ák ahagkok, yaqwayam enxoho hélpeykesho'. 2 Sa' agkok ya'awok elxog, apkelenxanakmoho enxoho makham apmássesséyak yaqwayam elxog, 3 etegkesek sa' apmopwána Wesse' egegkok neyseksa m'a apnaqtósso élleykha nak yókxexma, katyapok sa' nahan negmasse ekyentaxno agko'. Eletsapok sa' ma'a yátnáxeg, yámelyeheykok, yányátnáxeg, weyke tén han ma'a nepkések. 4 Mexnésók sa' eyke Wesse' egegkok apteméssesakxa aqsok kélnaqtósso nak Israel ma'a apteméssesakxa sa' ma'a aqsok kélnaqtósso nak Egipto, yaqwayam sa' megkatsephek xama enxoho aptósso m'a israelitas.’
5 Appekkenchek axta nahan ekhem yaqwánxa katnehek Wesse' egegkok xa. Aptáhak axta s'e:
—Saka sa' ko'o alának xa.
6 Mók ekhem axta nahan entáhak, apkelanak axta Wesse' egegkok ma'a aqsok apxeyenma elána'. Keletsekkek axta ekyókxoho apnaqtósso m'a egipcios, keñe axta m'a israelitas apnaqtósso méko axta xama enxoho étsapma. 7 Apkeltamhók axta kólteyánegkessekxohok faraón ma'a kélnaqtósso nak Israel, wetáxcheyk axta nahan méko xama enxoho étsapma kéltósso m'a. Apyennaqtéssek axta aqsa makham apwáxok, maxta ya'awok elxog ma'a israelitas.
Énxet'ák Egipto kélhe tasqapma
8 Keñe axta Wesse' egegkok aptáha apkeláneya Moisés tén han Aarón:
—Kólma sa' táhap xama táxa axagkok, xama kélmek sa' chá'a kóltéhek, tén sa' Moisés yexpánchesek ekxák néten nápaqtók ma'a faraón. 9 Ánek agko' sa' katnekxak ma'a táhap nak, kasawhekxohok sa' ekpánma m'a ekyókxoho kañe' apchókxa, kalántekkesek sa' nahan apyempe'ék tasqapma m'a apyókxoho énxet'ák tén han aqsok kélnaqtósso m'a Egipto.
10 Apkelmágkek axta táhap xama táxa axagkok ma'a Moisés tén han Aarón, keñe apkelxega apteyánegwákxoho m'a faraón. Yetlókok axta nahan apkexakha néten Moisés ma'a táhap, kelántépegkek axta nahan apyempe'ék tasqapma m'a énxet'ák tén han ma'a aqsok kélnaqtósso. 11 Keñe m'a énxet'ák apmopwancha'a axta nahan chá'a etekkesek aqsok, mopwancha'ak axta apmako elanagkok nápaqtók ma'a Moisés, hakte hawók axta nahan ektáhakxa m'a apyókxoho nak egipcios, tamhágkek axta nahan tasqapma. 12 Wesse' egegkok axta eyke nahan apyennaqtéssesso apwáxok ma'a faraón, tén han meltémo elyahakxohok ma'a Moisés tén han Aarón, ekhawo m'a aptémakxa axta chá'a apkeltennasso Wesse' egegkok Moisés yaqweykenxa chá'a katnehek.
Yegmen élyennaqte élyawe ektéyam Egipto
13 Aptáhak axta Wesse' egegkok apcháneya makham Moisés se'e:
—Exatakha sa' axto'ók agko', tén sa' exog etnehek yának faraón se'e: ‘Exchek aptáhak appeywa apcháphássesso Wesse' egegkok, aptáha nak hebreos Dios apagkok se'e: Yoho elxog énxet'ák ahagkok, yaqwayam sa' hélpeykesho'; 14 hakte keso kaxwo nak, aláphaksek sa' ko'o ekyókxoho mók ektémakxa aqsok nenlegeykegkoho aphakxa exchep, tén han ma'a apkeláneykha, ekweykekxoho m'a énxet'ák apagkok, yaqwayam sa' ey'asagkohok xép, méko pók sekhawo ko'o ekyókxoho nak keso náxop. 15 Kaxtemék ko'o sélenxanmeykegkoho sekxekmósso sekmowána tén han seklegassáseykegkoho exchep, tén han ma'a énxet'ák apagkok seyheykekxa chá'a m'a xama aqsok ekmaso nenlegeykegkoho nak, nanók axta kamassegwók kélwetamaxche keso náxop; 16 eyhayók eyke aqsa ko'o apha makham xeyep se'e kaxwo' nak yaqwayam enxoho étak chá'a m'a ekwánxa sekmowána, tén han yaqwayam kaxénaxchek chá'a sekwesey ekyókxoho keso náxop. 17 Apkelenxanmeykegkok eyke makham xeyep apkelmasma m'a énxet'ák ahagkok, megyahayók nahan elxog. 18 Saka sa' ko'o wának katyamok yegmen élyennaqte élyawe agko', megkótémaxko nak makham kaxhok ektéyam ma'a kañe' Egipto. Sa' kaxhok nahan se'e ekwánxa nak ekhem. 19 Yána sa' kaxwók kólyáqkassekxak apnaqtósso m'a kóneg tegma yaqwayam sa' kalyexanmok, tén han ma'a ekyókxoho élleykha nak ma'a yókxexma, hakte teyekmek sa' agkok ma'a yegmen élyennaqte, kalnápok sa' apyókxoho énxet tén han aqsok kélnaqtósso élleykha nak yáxña'akxoho, keñe sa' ma'a élyáqto nak kóneg tegma méko sa' katnehek.’
20 Apkelakak axta nahan nápakha faraón apkeláneykha apkelleg'a aptáhakxa appeywa apchésso m'a Wesse' egegkok, apkelya'ásekxeyk axta chá'a apkelásenneykha naqsa m'a kóneg tegma tén han ma'a apnaqtósso; 21 yetneyk axta eyke nahan chá'a nápakha metnéssesso naqsók ektáhakxa amya'a apkellege, apcha'awók axta aqsa apkelweynchámeyncha'a apkelásenneykha naqsa m'a yókxexma tén han ma'a apnaqtósso. 22 Tén axta Wesse' egegkok aptáha apcháneya Moisés se'e:
—Ey'és sa' apmek néten, yaqwayam sa' katyamok yegmen élyennaqte nepyeseksa énxet'ák tén han aqsok kélnaqtósso m'a ekyókxoho kañe' Egipto, tén han neyseksa m'a aqsok kélcheneykekxa apkelchéyak nak ma'a egipcios.
23 Apya'ássek axta apmek néten Moisés, tén axta Wesse' egegkok apcháphasa takha', yetlo apkelyenma tén han ma'a yegmen élyennaqte neyseksa xa xapop nak. Axta aqsa nahan aptegkásak yegmen élyennaqte m'a ekyókxoho kañe' Egipto. 24 Meyke néxa axta nahan entáhak ektéyam ma'a yegmen élyennaqte nak tén han ma'a takha' aplo. Maxta nahan kaxnémok chá'a ektéyam Egipto m'a ekwánxa axta ektéyam yegmen élyennaqte élyawe ekyennaqte agko'. 25 Tawáseyha axta ekyókxoho aqsok ekhéyak kañe' Egipto m'a yegmen élyennaqte nak: kelnapchek axta m'a énxet tén han ma'a aqsok kélnaqtósso, tén han ma'a ekyókxoho kélcheneykekxa m'a yókxexma. Kelekkexchek axta nahan ekyókxoho yenta'a élyawe m'a apchókxa nak. 26 Keñe axta m'a Gosen, apheykegkaxa axta m'a israelitas, maxta katyekmok xama enxoho yegmen élyennaqte.
27 Keñe axta faraón apkeltamho kólyentawakxések ma'a Moisés tén han Aarón. Aptáhak axta apkeláneya s'e:
—Ekya'ásegwokmek kaxwók eyesagko sektémakxa. Ko'o keñamak sektémakxa tén han ma'a énxet'ák ahagkok nak, háwe eñama m'a Wesse' kélagkok. 28 Hẽlmaxnésses sa' negko'o kéxegke Wesse' kélagkok yaqwayam enxoho emasseksek se'e takha' apxámokma nak, tén han se'e yegmen élyennaqte ekxámokma negwet'a nak negko'o, tén sa' kamaskok sélmeyawa kéxegke, wohok sa' aqsa kaxwo' kólxog.
29 Aptáhak axta Moisés apchátegmowágkokxo s'e:
—Ektekkek sa' agkok ko'o s'e tegma apwányam nak, alya'aksek sa' néten emék almaxnak ma'a Wesse' egegkok. Tén sa' kamaskok yegmen élyennaqte, kamaskok sa' nahan apha m'a takha', yaqwayam sa' ey'asagkohok xeyep Wesse' egegkok ektáha apagkok xapop. 30 Ekya'ásegkók eyke ko'o makham kéxegke, xép tén han ma'a apkeláneykha nak megkóleka makham ma'a Dios Wesse' egegkok.
31 Sawhéxkók nahan életsapa m'a kélcheneykekxa nak lino yámet, tén han ma'a apho nak hótáhap. Kaxwók axta eykhe apyexnak ma'a apho nak hótáhap, kaxwók axta eykhe nahan kelyapwa'ak ma'a lino yámet. 32 Keñe axta m'a hótáhap apagko' nak tén han ma'a centeno, méko axta ektáhakxa, hakte yehémek chá'a eltektépok ma'a.
33 Xama axta aptepa Moisés ma'a tegma apwányam natámen axta apye'eykekxa m'a faraón, apkelya'ássek axta néten apmék appaqhetchesa Wesse' egegkok. Yetlókok axta anhan ekmasse m'a yegmen élyennaqte, tén han ma'a ekmámeye nak, massék axta nahan apha m'a takha'. 34 Xama axta apwet'a makham faraón ekmassa m'a ekmámeye, tén han ma'a yegmen élyennaqte nak, tén han ekmassa apha m'a takha', apkelánekxeyk axta makham aptémakxa ekmaso. Háwe axta nahan apxakkók apyennaqtésa apwáxok ma'a, apyókxoho axta nahan ma'a énxet'ák ektáha axta apkeláneykha. 35 Apyennaqtéssek axta apwáxok ma'a faraón, maxta ya'awok elxog ma'a israelitas, ekhawo m'a aptémakxa axta apkeltennasso Wesse' egegkok sekxók axta yaqweykenxa chá'a katnehek, apchásenneykekxo axta m'a Moisés.
Quinto castigo: Muere el ganado de Egipto
1 Entonces Dios le dijo a Moisés:

«Ve y dile de mi parte al rey que los deje ir a adorarme. 2 Si no los deja ir, 3 haré que se enferme gravemente todo su ganado. Se enfermarán los caballos, los burros, los camellos, las vacas y las ovejas, y no habrá nada que los cure. 4 Pero al ganado de Israel no le haré ningún daño, así que de los animales de los israelitas no morirá uno solo. 5 ¡Mañana mismo haré que se enferme el ganado de Egipto!»

6 Al día siguiente, Dios hizo que todo el ganado de los egipcios se enfermara gravemente y se muriera; pero del ganado de los israelitas no murió ni un solo animal. 7 Así lo comprobó la gente que el rey de Egipto envió a investigar. Pero aun así, el rey siguió terco y no dejó que los israelitas fueran a adorar a Dios.
Sexto castigo: Los egipcios y sus animales se enferman de llagas
8 Entonces Dios les dijo a Moisés y a Aarón:

«Tomen de un horno un poco de ceniza, y vayan a ver al rey. Cuando estén en su presencia, quiero que tú, Moisés, lances la ceniza al aire. 9 La ceniza se convertirá en un polvo fino, y al caer sobre la gente y sobre los animales de Egipto hará que les salgan llagas en la piel».

10-11 Moisés y Aarón tomaron ceniza y fueron a ver al rey. Cuando estuvieron frente a él, Moisés tomó la ceniza y la lanzó al aire. La ceniza hizo que a todos los egipcios y a sus animales les salieran llagas en la piel. Los magos no pudieron presentarse ante Moisés para hacer lo mismo con su magia, porque aun ellos tenían el cuerpo lleno de llagas. 12 Sin embargo, Dios hizo que el rey se pusiera terco y no quisiera saber nada de Moisés ni de Aarón, tal como Dios se lo había dicho a Moisés.
Séptimo castigo: Dios hace llover granizo sobre Egipto
13 Entonces Dios le dijo a Moisés:

«Levántate muy temprano. Preséntate ante el rey y dile de mi parte que yo, el Dios de los israelitas, le ordeno que deje que mi pueblo vaya a adorarme. 14 De lo contrario, esta vez enviaré todos mis castigos contra todo Egipto. No hay en toda la tierra otro Dios como yo, y se lo voy a demostrar. 15 Si yo lo hubiera deseado, habría castigado a todos los egipcios con una enfermedad tan terrible que ya estarían muertos. 16 Si hasta ahora no lo he hecho, es porque quiero mostrar mi poder, y porque quiero que todos en el país me conozcan.
17 »Dile que si insiste en no dejar salir a mi pueblo, 18 mañana a esta hora dejaré caer unos granizos tan grandes y pesados, como no se han visto en toda la historia de Egipto. 19 Dile que ponga en lugar seguro todo su ganado y todo lo que tenga en el campo, porque el granizo caerá sobre todo hombre y animal, y matará a todo el que no esté en lugar seguro».

20 Al oír esta advertencia de parte de Dios, algunos de los consejeros del rey tuvieron miedo y dejaron que sus sirvientes fueran a ponerse a salvo, y además guardaron todo su ganado en los establos. 21 Pero otros no creyeron y dejaron en el campo a sus sirvientes y al ganado. 22 Entonces Dios le dijo a Moisés: «Levanta al cielo tu brazo, para que lluevan granizos sobre toda la gente, y sobre el ganado y las plantas de Egipto».
23 Con la vara en la mano, Moisés levantó el brazo al cielo. Al instante, Dios dejó caer sobre Egipto truenos, rayos y granizo. 24 ¡Nunca en toda la historia de Egipto se había visto algo parecido! Tan terribles eran la lluvia de granizo y los rayos que caían, 25 que acabaron con gente, ganados y plantas. Los árboles quedaron despedazados, 26-32 y el lino y la cebada destruidos, pues el lino había florecido y la cebada estaba ya en espiga. Solo se salvaron el trigo y el centeno, porque dan fruto más tarde. Sin embargo, en el territorio de Gosén, donde vivían los israelitas, no cayó un solo granizo. Por eso el rey de Egipto mandó llamar a Moisés y a Aarón, y les dijo:

—Debo admitir que esta vez he hecho mal. La culpa la tenemos nosotros y no Dios, así que díganle que ya no impediré que los israelitas se vayan. ¡Ya no soportamos más el granizo y los truenos!

Moisés le contestó:

—Voy a demostrarle a Su Majestad que nuestro Dios es el dueño de toda la tierra. En cuanto yo salga de la ciudad, hablaré con él, y ya no habrá más truenos ni granizo. Esto lo haré a pesar de que ni usted ni sus consejeros respetan todavía a Dios.

33 Moisés salió entonces del palacio y de la ciudad, y levantando los brazos le pidió a Dios que quitara los truenos y el granizo. Al momento la lluvia terminó, el granizo dejó de caer, y los truenos ya no se escucharon más. 34 Pero aun cuando todo terminó, el rey siguió haciendo lo malo: tanto él como sus consejeros se pusieron tercos, y no dejaron que se fueran los israelitas. 35 Pero ya Dios había dicho que esto sucedería, y Moisés se lo comunicó al pueblo.