Tegma apwányam Jerusalén apmomap
(Jer 39.1-7Jer 52.3-11)
Keñe axta Sedequías apkenmexeykekxo m'a wesse' apwányam nak Babilonia. 1 Apxegkek axta han wesse' apwányam Nabucodonosor yetlo apyókxoho sẽlpextétamo apagkok apketámegko Jerusalén, keñe apwakhegwokmo, cham'a ekhem diez, pelten diez, ekwokmo axta nueve apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Sedequías. Apkelpakxenwa'ak axta han ma'a ekpayho nak tegma apwányam, apkelánegkek axta han ámay néten ma'a nepyáwa nak yaqwayam ektamagkok. 2 Apwakhamakpek axta tegma apwányam, ekwokmoho aptéma once apyeyam apteme wesse' apwányam Sedequías. 3 Keñe axta ekhem nueve, pelten cuatro xa apyeyam nak, ekyágwokmoho meyk segaqhe m'a tegma apwányam, méko axta entáhak aptókagkaxa énxet. 4 Keñe axta apyagkaxqata nápakha tegma apyawe kélhaxtegkesso, apwakhayak axta eykhe caldeos ma'a, axta eyke kahaxnak aptepa wesse' apwányam yetlo apyókxoho sẽlpextétamo apagkok tegma apwányam apkenyahágko axta'a. Apkelánteyapwokmek axta m'a átog ekyetnama axta neyseksa kélhaxtegkesso tegma, ámay ekmahéyak axta m'a kélchencháseykekxexa axta pánaqte exnók ma'a wesse' apwányam, keñe apkelyetlawa m'a ámay ekmahéyak axta ekyapwátegweykenxa m'a Jordán. 5 Apkelamhágkek axta eyke sẽlpextétamo caldeos ma'a wesse' apwányam Sedequías, aptahanyékxeyk axta m'a ekpayhegweykenxa nak xapop ma'a Jericó. Apyenyókek axta han apyókxoho sẽlpextétamo apagkok, apkexpaqneyk axta. 6 Apmeyk axta caldeos ma'a wesse' apwányam keñe kélyentamákxo m'a aphakxa nak wesse' apwányam Babilonia, ekpayho nak Riblá, yókxexma Hamat. Cha'a apxénakxa axta han Nabucodonosor apkeltamhókxa kólteméssesek ma'a Sedequías, 7 nápaqtók axta han apkeltamhók kólyaqténchesagkok apyespa'ák ma'a apketchek. Keñe m'a Sedequías, apkeltamho kólhexyawássesek apaqta'ák, tén han kólpextétek cadena kólyentemekxak ma'a Babilonia.
Tegma kélmassésseyam
(2 Cr 36.17-21Jer 39.8-10Jer 52.12-30)
8 Apwokmek axta Jerusalén ma'a Nebuzaradán, apteme axta apkemha apmonye' sẽlpextétamo apagkok wesse' apwányam, tén han apkemha apmonye' sẽlpextétamo apagkok, cham'a ekhem siete, pelten cinco, ekweykmo axta diecinueve apyeyam apteme wesse' apwányam Nabucodonosor, wesse' apwányam axta m'a Babilonia, 9 apwatnékxeyk axta m'a tegma appagkanamap, tén han ma'a wesse' apwányam apxagkok apyawe, tén han ma'a apyókxoho tegma nak tegma apwányam, ekweykekxoho m'a apyókxoho kelwesse'e apxanák nak, 10 keñe axta m'a sẽlpextétamo caldeos apkelxegexma'a axta, apkelyaqnegkesa m'a kélhaxtegkesso axta m'a Jerusalén. 11 Tén axta Nebuzaradán apnaqlákxo Babilonia m'a apkeleymomap axta makham apheykha m'a tegma apwányam nak, ekweykekxoho m'a appasmeykekxa axta wesse' apwányam Babilonia, tén han ma'a apkeleymomap axta apkeláneyak chá'a aqsok. 12 Wánxa axta aqsa apkeleykmo apqántawók ma'a énxet'ák meyke agko' nak aqsok apagkok, yaqwayam enxoho elanha m'a anmen yámet kélcheneykekxa', tén han eknekxak aqsok ma'a namyep.
13 Nekha'a étkók axta aptemessásekxak caldeos ma'a sawo élyexwase ekheykegko axta m'a tegma appagkanamap nak: meteymog élámha, ekyennaqtéssamakxa, tén han ma'a kélyátamakxa yegmen ekyawe agko' nak, keñe axta apkelsákxo ekyókxoho sawo élyexwase m'a Babilonia. 14 Apkelsákxeyk axta han ma'a táhap kélxata, pála, tén han nensapanchessamól'a cháléwasso, yekweykto élyawe keñe han ma'a ekyókxoho aqsok kélmeykegkaxa élánamáxche axta sawo ekyexwase, kélmeykha axta chá'a m'a tegma appagkanamap. 15 Apkelmeyk axta han apkelsákxo ekyókxoho aqsok élánamáxche axta sawo ekyátekto élmomnáwa m'a sẽlpextétamo apkemha apmonye', tén han ma'a sawo ekmope élmomnáwa: cham'a kélnegkenmakxa nak átex, tén han egheykok élyawe. 16 Keñe m'a ánet meteymog élámha, tén han ma'a kélyátamakxa axta yegmen ekyawe, tén han ma'a ekyennaqtéssamakxa axta chá'a, apkeltémo axta kóllanaksek wesse' apwányam Salomón ma'a tegma appagkanamap, megkólwanchek axta kólyetsetagkok ekwánxa ekyentaxno. 17 Ketsék axta han yeykhágweykmohok chá'a ocho metros ekmahéyak néten ma'a xama nak meteymog élámha, sawo ekyexwase axta han ma'a étseksa'ák nak, ánet metros axta han ekmahéyak néten, wakheykekxeyk axta han nekhaw'ék ma'a sawo ekyexwase ekho axta yám'én aqta'ák, kélnáxegkáseykha axta han chá'a ekho yánta ekyexna. Hawók axta mók xa ánet nak meteymog élámha.
Judá énxet'ák kélya'asso megkatnahakxa apkelókxa
18 Apmeyk axta sẽlpextétamo apkemha apmonye' m'a Seraías, apkemha apmonye' nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, yetlo m'a Sofonías, apteme axta aptétéyak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok ekha kéláyo, keñe han ma'a apqántánxo apkeláneykha axta chá'a tegma appagkanamap. 19 Keñe axta m'a tegma apwányam nak, apma m'a apkemha apmonye' nak sẽlpextétamo, tén han ma'a cinco énxet apméssamo axta chá'a appeywa m'a wesse' apwányam apheykha axta chá'a m'a tegma apwányam nak, tén han ma'a sẽlpextétamo apkelyéseykha axta chá'a énxet yaqwayam etnahagkok sẽlpextétamo, keñe han sesenta apkelwesse'e apheykha axta m'a tegma apwányam. 20-21 Apnaqlákxeyk axta apyókxoho Nebuzaradán aphakxa wesse' apwányam Babilonia xa énxet'ák nak, ekpayho nak Riblá, yókxexma Hamat. Cháxa yókxexma nak, apkeltamhókxa axta wesse' apwányam Babilonia kólnápekxa'.
Cháxa ektáhakxa axta kélántekkesa kélya'asa megkatnahakxa apkelókxa m'a énxet'ák nak Judá.
Énxet'ák apkeleymomap apkelmahéyak Egipto
(Jer 40.7-10Jer 41.1-3Jer 16-18)
22 Apteméssessek axta han Nabucodonosor, wesse' apwányam nak Babilonia, aptaqmelchesso apchókxa m'a Guedalías, Ahicam axta apketche, Safán axta aptáwen, yaqwayam enxoho etnehek apkeltaqmelchesso énxet'ák apkelheyáseykekxa axta m'a Judá. 23 Xama axta apkelleg'a amya'a m'a sẽlpextétamo apkelámha apmonye'e nak Judá tén han ma'a énxet'ák apagkok, apkelmeyákxeyk axta m'a Mispá, yaqwayam elpaqhetchesakpohok ma'a Guedalías. Ismael axta m'a, Netanías axta apketche; tén han Johanán, Caréah axta apketche; tén han Seraías, Tanhúmet axta apketche, apkeñama axta Netofá; tén han Jaazanías, apketche axta xama énxet apkeñama axta Maacá. Apkelyetlókek axta han énxet'ák apagkok. 24 Apméssek axta han appeywa ekmámnaqso' agko' Guedalías yetlo énxet'ák apagkok, apkeltamho megyekyek ma'a sẽlpextétamo apkelwesse'e nak caldeos elhók ma'a apchókxa', tén han etnehek apkeláneykha m'a wesse' apwányam nak Babilonia, keñe tásek katnehek apheykha.
25 Keñe axta ektáha siete pelten, apwokmek axta Ismael ma'a, Netanías axta apketche, Elisamá axta aptáwen, apkeñama axta nepyeseksa m'a wesse' apwányam apnámakkok nak Judá, diez énxet'ák axta apkelxegexma'a, apchaqhak axta m'a Guedalías, tén han apyókxoho judíos, caldeos apkelxegexma'a axta apheykha m'a Mispá. 26 Keñe axta apyókxoho énxet'ák apkelmahágko Egipto, eñama apkelaye m'a caldeos, cham'a apkelwesse'e nak, tén han meyke aqsok apagkok, tén han ma'a sẽlpextétamo apkelwesse'e nak.
Joaquín kélyenyeykekxa' tén han apxawe ekha kéláyo m'a Babilonia
(Jer 52.31-34)
27 Apcheynamók axta apteme wesse' apwányam Babilonia m'a Evil-merodac, ekhem veintisiete, aptáhakxa axta doce pelten, ekwokmo axta treinta y siete apyeyam kéltekkesso kélya'asso megkatnahakxa apchókxa m'a wesse' apwányam Joaquín, apkeñama axta Judá, apyósek axta apkelano Evil-merodac ma'a Joaquín, keñe aptekkesa kañe' negmomaxchexa, 28 apyánchessamók axta han apchápeykha nepyeseksa m'a apkelwesse'e apkelwányam apkelmomap apheykha axta xamo' ma'a Babilonia. 29 Massegkek axta han apkelmeykha Joaquín ma'a apkelnaqta apkelmeykencha'awo axta chá'a neyseksa apmomap, etwohok axta chá'a apto xamo' wesse' apwányam ekwokmoho apketsapa. 30 Egkéshok axta chá'a wesse' apwányam Babilonia aqsok eyeyméxchexa m'a Joaquín, ekyókxoho ekhem, neyseksa apha.
1 Entonces, el día diez del mes de Tébet, durante el noveno año del reinado de Sedequías, el rey Nabucodonosor fue con todo su ejército para atacar a Jerusalén. Rodeó la ciudad, y construyó rampas para atacarla mejor, 2 y permaneció alrededor de la ciudad hasta el año once del reinado de Sedequías.
3 Para el día nueve del mes de Tamuz de ese año ya no había en Jerusalén nada que comer. 4 Por eso, el rey Sedequías y sus soldados hicieron una abertura en la muralla que rodeaba la ciudad. Pasaron por la entrada que estaba entre las dos murallas, junto a los jardines del rey, y esa noche escaparon por el camino del valle del Jordán. Mientras tanto, los soldados de Babilonia seguían rodeando la ciudad.
5 Pero luego los soldados de Babilonia persiguieron al rey Sedequías, y lo alcanzaron en la llanura de Jericó. Todo el ejército de Sedequías lo abandonó y huyó. 6 Los babilonios atraparon a Sedequías y lo llevaron a Riblá, ante el rey de Babilonia. Como castigo, 7 el rey hizo que mataran a los hijos de Sedequías en su presencia, y luego ordenó que le sacaran los ojos y lo sujetaran con cadenas para llevarlo a Babilonia.
Nebuzaradán destruye el templo
(2 Cr 36.17-21Jer 39.8-10Jer 52.12-30)
8 Nebuzaradán, comandante de la guardia personal del rey y general del ejército de Babilonia, llegó a Jerusalén el día siete del mes de Ab del año diecinueve del reinado de Nabucodonosor. 9 Nebuzaradán incendió el templo de Jerusalén, el palacio del rey y las casas de la ciudad, en especial las de los líderes más importantes. 10 Luego los soldados babilonios derribaron las murallas que rodeaban a Jerusalén. 11 Nebuzaradán se llevó a Babilonia a los judíos que habían quedado en Jerusalén, incluyendo a los que se habían unido al rey de Babilonia. 12 Sin embargo, dejó a los judíos más pobres para que cultivaran los viñedos y los campos.
13-14 Los babilonios se llevaron todo el bronce que encontraron: el de las columnas del frente del templo, las bases de los recipientes, el gran tanque de agua, las vasijas, las palas, las tijeras, los cucharones y demás utensilios que se usaban en el templo. 15 Nebuzaradán se llevó además objetos de oro y plata, como hornillos y tazones.
16 No fue posible calcular el peso del bronce de las dos columnas, ni del enorme tanque para el agua ni de las bases que el rey Salomón había mandado hacer para el templo. 17 Las dos columnas eran iguales, y cada una medía más de ocho metros de altura. La parte superior de cada columna tenía un adorno de bronce que medía más de dos metros, con una hilera de figuras de bronce en forma de manzana.
18 Además, Nebuzaradán apresó a Seraías, jefe de los sacerdotes, a Sofonías, sacerdote que le seguía en importancia, y a los tres encargados de la vigilancia del templo. 19 Apresó también a uno de los capitanes del ejército, a cinco de los ayudantes personales del rey, al oficial encargado de reunir a los soldados, y a sesenta líderes del pueblo. Todos ellos estaban en Jerusalén, 20-21 pero Nebuzaradán se los llevó a Riblá, en el territorio de Jamat, donde Nabucodonosor, rey de Babilonia, ordenó que los mataran.
De esta manera, casi todo el pueblo de Judá fue sacado de su país.
El resto de la gente huye a Egipto
(Jer 40.7-10Jer 41.1-3Jer 16-18)
22 Nabucodonosor eligió a Guedalías hijo de Ahicam y nieto de Safán, para que fuera el gobernador de la gente que había dejado en Judá. 23 Cuando los jefes del ejército de Judá y sus hombres se enteraron de esto, fueron a ver a Guedalías en Mispá. Entre ellos estaban Ismael hijo de Netanías, Johanán hijo de Caréah, Serahías hijo de Tanhúmet, de Netofá, y Jaazanías, hijo de un hombre de Maacá. 24 Guedalías les juró que si se quedaban en el país y servían al rey de Babilonia les iría bien, y que no tendrían por qué temer a los oficiales de Babilonia.
25 Pero cuando Guedalías cumplió siete meses como gobernador, Ismael, que era descendiente de los reyes de Judá, llegó a Mispá con diez hombres, y lo mató. Y mató también a los judíos y a los babilonios que lo apoyaban. 26 Entonces toda la gente, desde el más joven hasta el más viejo, y los oficiales del ejército, huyeron a Egipto, pues tenían miedo de los babilonios.
El rey Joaquín queda en libertad
(Jer 52.31-34)
27 Joaquín tenía ya treinta y siete años viviendo en Babilonia, cuando Evil-merodac comenzó a reinar sobre ese país. El día veintisiete del mes de Adar de ese año, Evil-merodac sacó de la cárcel a Joaquín. 28 Lo trató bien y le dio un lugar de importancia entre los otros reyes que estaban con él en Babilonia. 29 Así que Joaquín dejó de usar su ropa de prisionero, y el resto de su vida comió con el rey. 30 Además, todos los días recibía dinero para sus gastos personales.