Tegma apkelyawe apkelxaweykekxa nak chá'a levitas
1 Appaqhetchessek axta Wesse' egegkok Moisés ma'a ekpayhegweykenxa nak xapop ma'a Moab, nekha nak wátsam Jordán, ekpayho nak Jericó. Aptáhak axta apcháneya s'e:
2 “Yána sa' elmésagkok israelitas tegma apkelyawe levitas yaqwayam exnakha chá'a, cham'a xapop peya nak elxawagkok, tén han elmésagkok ma'a yókxexma ekhakxa nak pa'at nepyáwa nak tegma apkelyawe. 3 Exnakha sa' levitas xa tegma apkelyawe nak, kalyagqak sa' apnaqtósso m'a yókxexma, tén han ma'a mók aqsok apnaqtósso nak. 4 Cuatrocientos cincuenta metros sa' chá'a elmésagkok yókxexma ekhakxa nak pa'at ma'a nepyáwa nak tegma apwányam, teyp nak kélhaxtegkesso. 5 Novecientos metros sa' chá'a katnehek ekwenaqte xapop xama nápakha m'a tegma, cham'a ekteyapmakxa ekhem nak, tén han ma'a ektaxnegwánxa ekhem nak, tén han ma'a nexcheyha nak, tén han ma'a nepyeyam nak. Neyseksa sa' étek ma'a tegma apwányam, keñe sa' yókxexma émhakxa pa'at ma'a nepyáwa'.
6 “Tegma apkelyawe peya sa' kólmések ma'a levitas, seis tegma apkelyawe sa' etnehek negyexánegweykekxexa chá'a, yaqwánxa sa' chá'a emyekxak etegyaha ekmasma m'a énxet apchaqhe nak chá'a pók. Kólmeyásekxohok sa' nahan pók cuarenta y dos tegma apkelyawe; 7 cuarenta y ocho tegma apkelyawe sa' kólmésagkok ma'a levitas yetlo yókxexma ekhakxa nak pa'at. 8 Apkelmeyásegkek sa' agkok tegma apkelyawe apagkok israelitas ma'a levitas, cham'a xapop apagkok nak, xama xama aphawóxama sa' chá'a elmésagkok: elmésagkok sa' chá'a apxámokma tegma apkelyawe m'a ekyawakxa enxoho chá'a m'a xapop, keñe sa' apqántawók chá'a tegma apkelyawe m'a ketse' enxoho chá'a xapop.”
Tegma apkelyawe negyexánegweykekxexa
(Dt 19.1-13Jos 20.1-9)
9 Appaqhetchessek axta Wesse' egegkok ma'a Moisés. Aptáhak axta apcháneya s'e:
10 “Etne sa' elának israelitas se'e: Kélyeykhákxeyk sa' agkok kéxegke m'a wátsam Jordán, peya enxoho kólántexek ma'a yókxexma Canaán. 11 Kéméxcheyk kólyésha pók xam'a tegma apkelyawe yaqwayam kóltéhek kélyexánegweykekxa chá'a, yaqwayam sa' chá'a emyekxak etegyaha apyexanmomakxa m'a énxet apchaqhe nak chá'a pók megkatnahakxoho apmáheyo apagko' yaqhek. 12 Sa' ewagkasakpok teyp ma'a, megyaqhehek ma'a apnámakkok apmáheyo nak exnésseshok mók, megyetsepek sa' ekwokmoho kélyentamákxo m'a nápaqta'awók énxet'ák, yaqwayam kataxchek aqsok apkelane. 13 Seis tegma apkelyawe sa' etnéssesek negyexánegweykekxexa m'a tegma apkelyawe kélmésso nak: 14 Apqántánxo sa' ma'a ekpayho nak ekteyapmakxa ekhem wátsam Jordán, tén sa' apqántánxo nahan ma'a Canaán. 15 Etnehek sa' negyexánegweykekxa xa seis tegma apkelyawe nak, apagkok ma'a israelitas, tén han ma'a énxet'ák apkeleñama nak mók apkelókxa apheykha kélnepyeseksa kéxegke, essenhan ma'a apkelwe nak yaqwatakxoho. Sa' elyexánegwakxak chá'a apyókxoho ektáha nak chá'a apchaqhe pók megkatnahakxoho apmáheyo apagko' yaqhek.
16 “Aptekpogkek agkok pók sawo ekyentaxno énxet, keñe apketsapa enxoho m'a ektáha kéltekpoga, exénakpok sa' ektáha apmatñà, yáneykpok sa' nahan ematñekxak ma'a ektáha apchaqhe.
17 “Aptekpogkek agkok pók meteymog segaqhamól'a m'a énxet, apketsekkek agkok ma'a kéltekpoga nak, kaxénaxchek sa' ektáha apmatñà, yáneykpok sa' nahan ematñekxak ma'a ektáha apchaqhe.
18 “Aptekpogkek sa' agkok pók yámet énxet, cham'a ekmowána nak hegaqhek, apketsekkek agkok ma'a kéltekpoga nak, kaxénaxchek sa' ektáha apmatñà, yáneykpok sa' nahan ematñekxak ma'a ektáha apchaqhe. 19 Sa' yáneykpok nahan yaqhek ektáha nak apchaqhe pók ma'a apnámakkok apagko' nak ma'a ektáha apmatñà, apwetákxo enxoho.
20 “Apyegkek agkok pók xama énxet eñama aptaqnagko, essenhan apyenha enxoho xama aqsok yetlo ekxeyenma apwáxok kasók ektáhakxa, 21 essenhan aptekpageyncha'a enxoho eñama apkenmexma, apketsekkek agkok ma'a pók nak, yáneykpok sa' ematñekxak ma'a ektáha nak apteme, hakte yetneyk apyógkexma. Sa' yáneykpok nahan yaqhek ektáha nak apchaqhe pók ma'a apnámakkok apagko' nak ma'a ektáha apmatñà, apwetákxo enxoho.
22 “Apyégawók agkok nahan pók xama énxet megkatnaha enxoho apmáheyo apagko' eyhog, háwe eyke apkenmexma, essenhan apyenhawo enxoho xama aqsok meyke ekxeyenma apwáxok kasók ektáhakxa, 23 essenhan meyke apya'áseyak eyenhohok xama meteymog ekmowána nak hegaqhek, tégwokmek agkok ma'a meteymog, tén kaqhek megyenmexeykegkaxho pók, tén han neyseksa memáheyo etnéssessamhok exma ekmaso, 24 keñe sa' énxet'ák etnehek apyekpelchémo m'a apchaqhe nak pók, keñe han ma'a apnámakkok apagko' nak ma'a ektáha apmatñà apmáheyo nak exnésseshok mók, ektémakxa nak se'e segánamakxa nak. 25 Etaqmelchesek sa' eyke énxet'ák ma'a apchaqhe nak pók yeksek ma'a apnámakkok apagko' nak apmáheyo exnésseshok mók, yáphaksek sa' emyekxak makham ma'a tegma apwányam, apkeñamakxa axta aptegyeykencha'a apmeyámap. Énxet apchaqhe nak pók kéméxcheyk exek aqsa m'a ekwokmoho apketsapa m'a apkemha apmonye' apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, kélyegkenchesso nak apqátek pexmok égmenek ekpagkanamaxche'. 26 Aptekkek sa' agkok ma'a tegma apwányam negyexanmomakxa nak, 27 apwetágwokmek sa' agkok yókxexma m'a apnámakkok apagko' nak ma'a apketsapma, apchaqhak sa' agkok, mesexnáneykpek sa'. 28 Kéméxcheyk exek aqsa tegma apwányam negyexanmomakxa m'a ektáha nak apchaqhe pók, ekwokmoho apketsapa m'a apkemha apmonye' apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok. Keñe sa' apwanchek etaqhohok makham ma'a apkeñémeykxa.
29 “Cháxa aqsok nak, katnehek sa' xama segánamakxa kélagkok kéxegke xa, yaqwayam sa' kóllának chá'a m'a kélhámxa enxoho chá'a, ekweykekxoho m'a kélketchek nak.
Segánamakxa ekxeyenma nak aqsok nenxeyenma tén han negyánmagkasso ekyaqmageykekxa
30 “Wánxa sa' aqsa yáneykpok ematñekxak xama ekyetno nak apyógkexma m'a apyetna enxoho apqánet apkelxeyenma essenhan pók apkelxeyenma nak. Xama sa' agkok ma'a apxeyenma, megyáneykpek sa' ematñekxa'.
31 “Megkamaxcheyk sa' nahan selyaqye yaqwayam kólyánmagkasek yaqwayam mematñehek ma'a xama énxet ekyetno nak apyógkexma, apxénamáp nak ematñekxa'; yetsapok sa' xa énxet nak.
32 “Megkamaxcheyk sa' nahan selyaqye yaqwayam kólhok etaqhohok makham apkenyémekxa m'a énxet ekyetno nak apyógkexma, apmahéyak nak apyexánegwayam xama m'a tegma apkelyawe apkelxénamakpexa nak chá'a, megyetsapakxa enxoho makham ma'a apkemha apmonye' apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok.
33 “Nágkóletsagkas apchókxa kélheykegkaxa nak, hakte katsagkashok apchókxa m'a ekyetno nak negyógkexma, wánxa aqsa nahan awanchek kataqmelekxak apchókxa m'a apmatñà enxoho m'a ektáha nak ekyetno apyógkexma.
34 “Nágkóletsagkas xapop yaqwánxa sa' kólhók, cham'a yaqwánxa sa' nahan ko'óxa axek, hakte ekhegkek ko'o chá'a nepyeseksa m'a israelitas, sektáha nak Wesse' egegkok.”
Ciudades para los descendientes de Leví
1 Cuando el pueblo estaba en las llanuras de Moab, junto al río Jordán y frente a la ciudad de Jericó, Dios le ordenó a Moisés:

2-3 «Diles a las tribus de Israel que de todas las ciudades que hay en sus territorios, deben darles a los descendientes de Leví algunas ciudades, junto con los terrenos que están alrededor de ellas. Así ellos tendrán un lugar donde vivir, y su ganado tendrá dónde pastar.
4-5 »Esos terrenos que darán a los descendientes de Leví, serán cuadrados, y medirán novecientos metros por cada lado, y se ubicarán alrededor de la ciudad a cuatrocientos cincuenta metros del muro de la misma.
6-7 »Les darán a los descendientes de Leví cuarenta y ocho ciudades, cada una con el campo de pastoreo que le corresponde. Seis de esas ciudades serán ciudades especiales de refugio. Si una persona mata a alguien por accidente, podrá ir a esas ciudades, y buscar protección; allí nadie podrá hacerle daño. 8 Para saber cuántas ciudades de su territorio debe dar cada tribu, harás lo siguiente: Las tribus que tengan más territorio, darán más ciudades; las tribus que tengan menos territorio, darán menos ciudades».
Las ciudades de refugio
9 Además, Dios le dijo a Moisés:

10 «Esto es lo que deben hacer los israelitas cuando crucen el río Jordán y entren a la región de Canaán: 11-15 Apartarán seis ciudades para proteger a quien haya matado a otro por accidente. Tres de esas ciudades estarán del otro lado del río Jordán y tres en la región de Canaán.
»Cuando una persona mate a otra por accidente, tanto el israelita como el extranjero inmigrante o residente temporal, podrá escapar y ponerse a salvo en alguna de esas ciudades. Así, el que mató se protegerá de algún pariente del muerto que quiera vengarse y matarlo. Sin embargo, cuando esa persona llegue huyendo a la ciudad de refugio, el pueblo la juzgará y decidirá si merece o no morir. Castigarás con la muerte a los culpables de los siguientes delitos:
16 »Al que mate a otro con un objeto de hierro.
17 »Al que mate a otro con una piedra.
18 »Al que mate a otro con un palo. 19 El familiar más cercano al muerto buscará al asesino y lo matará.
20 »Al que por odio tire al suelo a otro y lo mate.
»Al que mate a otro al lanzarle con maldad algún objeto.
21 »Al que por odio mate a otro a golpes. El familiar más cercano al muerto buscará al asesino y lo matará.
22 »Sin embargo, no castigarás con la muerte en los siguientes casos:
»Al que tire a otro al suelo y sin querer lo mate.
»Al que por accidente mate a otro al lanzarle un objeto.
23 »Al que por accidente golpee a otro con una piedra y lo mate. Sobre todo, si no había enemistad entre ellos ni había razón para hacerle daño.
Procedimientos legales
24 »Esto es lo que deben hacer cuando juzguen a quienes no merecen morir: 25-28 El pueblo protegerá a quien sin quererlo haya matado a otro, y no dejará que lo mate el pariente más cercano al muerto. Por eso, el pueblo llevará al que mató al otro a la ciudad de refugio. Mientras esa persona viva en esa ciudad, estará a salvo y nadie le podrá hacer daño. Pero no deberá salir de la ciudad mientras viva el jefe de los sacerdotes. Después de la muerte del jefe de sacerdotes, podrá regresar a su casa, y nadie podrá hacerle daño. Pero si esa persona sale de la ciudad antes de eso, y lo encuentra el pariente del muerto, ese pariente lo podrá matar sin que se le culpe de nada.
29 »Ustedes deben obedecer siempre estas órdenes, cualquiera sea el lugar donde vivan.
30 »Deberá ser castigado con la muerte quien mate a otro y sea acusado por dos o más testigos. Si lo acusa solo un testigo, no deben castigarlo con la muerte. 31 Cuando alguien sea condenado a morir por haber matado a otro, no podrá salvarse pagando una multa. Tendrá que morir.
32 »Quien viva en una ciudad de refugio no podrá pagar una multa para salir y regresar a su casa. Tendrá que esperar hasta que muera el jefe de los sacerdotes.
33-34 »No echen a perder el territorio en el que viven porque yo, su Dios, vivo allí entre ustedes, y no soporto estar en un lugar en donde viven asesinos. Solo matando al asesino podrán hacer que el lugar vuelva a ser digno de mi presencia».