Jesús apyetcháseykekxoho nepkések apxegányam
(Mt 18.10-14)
1 Apya'áyekmek axta Jesús apyókxoho m'a énxet'ák apkelmomo axta chá'a selyaqye yaqwayam kólmések Roma, tén han ma'a pók énxet'ák élmasagcha'a axta chá'a apkelxénamap. 2 Keñe axta fariseos, tén han ma'a apkelxekmósso axta apnámakkok ektémakxa segánamakxa aptéma apxéneykencha'a ekmaso Jesús se'e:
—Apkelmeyk takha' énxet'ák melya'assáxma xa énxet nak, aptókók nahan xamo' ma'a aptéyak.
3 Tén axta apkeltennassama Jesús aqsok apyetcháseykekxoho ektéma nak se'e: 4 “¿Yaqsa kélxama kéxegke, apyetna enxoho cien nepkések kélnaqtósso, keñe apxeganakmo enxoho xama, mekxáyhek aqsa yókxexma m'a noventa y nueve nepkések nak, keñe exog ektamok ma'a nepkések apxegányam ekwokmoho apwetákxo? 5 Apwetákxeyk agkok ma'a, kapayhekxak apwáxok epatmekxa'. 6 Apwákxeyk agkok ma'a apxagkok, yánchásekxak ma'a apnámakkok tén han ma'a apheykha nak ketók apxagkok, keñe etnehek elának se'e: ‘Kalpayhekxa sa' kélwáxok xamo' ko'o, hakte ekwetákxeyk ko'o nepkések sexyánegkesso axta.’ 7 Éltennássek ko'o kéxegke, katnehek nahan élpayheykekxa agko' apkelwáxok énxet'ák apheykha nak néten, apyaqmagkasa enxoho apwáxok xama énxet mey'assáxma, megkaxók ma'a ekweykenxal'a apkelpeykessáseykekxa apkelwáxok ma'a noventa y nueve énxet'ák ekpéwomo nak apkeltémakxa, megkeyméxko nak elyaqmagkasek apkelwáxok.
Jesús apyetcháseykekxoho kelán'a ekweteykekxa axta sawo selyaqye agkok
8 “¿Yaqsa nahan kelán'a ekyetno nak diez sawo selyaqye, keñe kaxyánegkesek xama megkáleywaksek cháléwasso tén han káxñeksek axagkok, kataqmelcheshok étamso ekwokmoho ekwetákxo? 9 Wetákxeyk agkok ma'a, kánchásekxak ma'a námakkok, tén han ma'a ekheykha nak ketók axagkok, keñe katnehek kalának se'e: ‘Kalpayhekxa sa' kélwáxok xamo' ko'o, hakte ekwetákxeyk ko'o sawo selyaqye ekxegányam axta.’ 10 Éltennássek ko'o kéxegke katnehek nahan élpayheykekxa apkelwáxok nepyeseksa Dios apkelásenneykha, apyaqmagkasa enxoho apwáxok xama m'a mey'assáxma nak.”
Jesús apyetcháseykekxoho apweteykekxa axta apketche xama énxet
11 Apkeltennáseykha axta anhan Jesús se'e apyetcháseykekxoho nak: “Yetneyk axta apqánet apketchek xama énxet, 12 keñe axta m'a apsexyók axta aptéma apkenagkama apyáp se'e: ‘Táta, hegkeyásekxa sa' ko'o m'a aqsok sephewayam apxeyenma axta hegkeyásekxa'.’ Tén axta apyáp apkelmeyáseykegko m'a aqsok apagkok axta. 13 Yáma wenaqtémok axta nahan apkexeykekxo ekha ekyánmaga aqsok apagkok apkelxawe axta m'a apsexyo nak, makhawók axta anhan apmaheykegkok apmeykencha'a xa selyaqye nak, cham'a mók apkelókxa nak; cha'a apkexeykegkaxa axta aqsa nahan chá'a selyaqye apagkok eñama meláneykegkoho aptémakxa m'a. 14 Xama axta apsawhoma m'a selyaqye apagkok, meyke nento axta nahan temék ma'a apchókxa nak, tén axta eyaqhama meyk. 15 Apkelmaxnegweykmek axta aptamheykha xama énxet apha axta m'a yókxexma nak, apcháphassegkek axta nahan yókxexma apagkok apkeltémo eltaqmelchesek yátapomap. 16 Atsek axta eykhe nahan chá'a emáyhak ma'a tewes ekyexna aptéyak axta chá'a m'a yátapomap, méko axta eyke chá'a ekméssama. 17 Nanók axta entemék ektemegweykmo élchetamso apwáxok se'e: ‘¡Apxámok apkeláneykha táta m'a apxagkok, yeykhágweykmók nahan chá'a m'a aptéyak, keñe ko'o seyaqhama meyk se'e! 18 Amyekxak sa' makham ma'a táta apxagkok, sa' atnehek wának se'e: Táta, asagkek ko'o sektémakxa nápaqtók Dios tén han nápaqtók xép; 19 megkapayhawok kaxwók héltéhek apketche; hetnésses sa' ko'óxa m'a apteméssessamakxa nak chá'a m'a apkeláneykha.’ 20 Apxegamchek axta, tén axta aptaqhémo makham apmeyeykekxo m'a apyáp apxagkok.
“Makhawók axta nahan apweteyk apkexyekmo m'a apyáp, apyósek axta nahan apkelányo. Apketcheykegkek axta apkelanyexeykegko, appathetmeyk axta appetsesma apmoma takha'. 21 Axta aptemék apkenagkama apyáp wokma'ák se'e: ‘Táta, asagkek ko'o sektémakxa nápaqtók Dios tén han nápaqtók xép; megkapayhawok kaxwók héltéhek apketche.’ 22 Keñe axta apyáp aptéma apkelanagkama apkeláneykha s'e: ‘Kólhaxyawássekxa heykxa apáwa apkeltaqmela nak, kólántaxneyásekxa sa'; kólatchesses sa' nahan apophék ma'a nétchesso egaphék nak, kólatchessásekxa sa' nahan ma'a apkeltéto apmagkok. 23 Kólyentementa sa' nahan weyke kennawók étkok ekmele, keñe sa' kólaqhek. ¡Anlanaksek sa' ektámáxche s'e yaqwayam kalpayhekxak egwáxok! 24 Hakte apketsepmeyk axta s'e hatte nak, apxátekhágwokmek eyke kaxwo'; apxegáneykmek axta, negwetákxeyk eyke kaxwo'.’ Apcheynamók axta apkelánéyak apkelsawássessamo.
25 “Keñe axta apketche átnaha apketkok apweynchámeykencha'a m'a yókxexma. Xama axta apkexyeykmo, apweykteyk axta m'a ketók tegma, aplegayak axta kelpáwasso, tén han eknéwomáxche. 26 Tén axta apwóneykencha'a xama apyáp apkeláneykha, apkelmaxneyeykha axta yaqsa élánéxko. 27 Axta aptemék apkenagkama apyáp apkeláneykha s'e: ‘Apyáxeg xeyk apwa'akta'; keñe exchek apyáp apkeltamho kamátog weyke kennawók étkok ekmele agko', hakte tásek apyempehek apmákxo, méko nahan ektémakxa.’ 28 Aplómok apagko' axta eyke m'a apepma' axta, axta emáheyók etxek ma'a kañe'; apteyepmeyk axta eyke apyáp apkeltémo etxek. 29 Axta aptemék apkenagkama apyáp wokma'ák se'e: ‘Apya'ásegkók xép ekwánxa apyeyam sélánésso chá'a aqsok, meyke sektaqhessamo appeywa xama enxoho, mehegkéssók nahan xama enxoho m'a yát'ay apketkok yaqwayam enxoho alanaksek ko'o ektámáxche m'a énámakkok nak. 30 Keñe nak apwa'akto xa apketche nak, aptawassáseykencha'a axta selyaqye apagkok, apyánmagkassama chá'a m'a kelán'ák ekyaqmagkáseyak nak pók énxet ekpathetéyak ekma chá'a ekyánmaga, tén han apchaqhássesa m'a weyke kennawók étkok ekmele agko' nak.’
31 “Axta aptemék apyáp apchátegmoweykegkokxo s'e: ‘Hatte, aphegkek chá'a exchep ma'a sekhakxa, apagkok nahan xeyep ma'a ekyókxoho aqsok ahagkok nak. 32 Payhawók eyke anlanaksek ektámáxche s'e, tén han kalpayhekxak egwáxok, hakte apxátekhágwokmek kaxwók ma'a apyáxeg apketsapma axta; apxegáneykmek axta, negwetákxeyk eyke kaxwo'.’”
La oveja
(Mt 18.12-14)
1 Mientras Jesús enseñaba, se le acercaron muchos de los que cobraban impuestos para el gobierno de Roma, y también otras personas a quienes los fariseos consideraban gente de mala fama.
2 Al ver esto, los fariseos y los maestros de la Ley comenzaron a criticar a Jesús, y decían: «Este hombre es amigo de los pecadores, y hasta come con ellos.»
3 Al oír eso, Jesús les puso este ejemplo:

4 «Si alguno de ustedes tiene cien ovejas, y se da cuenta de que ha perdido una, ¿acaso no deja las otras noventa y nueve en el campo y se va a buscar la oveja perdida? 5 Y cuando la encuentra, la pone en sus hombros 6 y vuelve muy contento con ella. Después llama a sus amigos y vecinos, y les dice: “¡Vengan a mi casa y alégrense conmigo! ¡Ya encontré la oveja que había perdido!”
7 »De la misma manera, hay más alegría allá en el cielo por una de estas personas que se vuelve a Dios, que por noventa y nueve personas buenas que no necesitan volverse a él.»
La moneda
8 Jesús les puso otro ejemplo:

«¿Qué hará una mujer que, con mucho cuidado, ha guardado diez monedas, y de pronto se da cuenta de que ha perdido una de ellas? De inmediato prenderá las luces y se pondrá a barrer la casa, y buscará en todos los rincones, hasta encontrarla. 9 Y cuando la encuentre, invitará a sus amigas y vecinas y les dirá: “¡Vengan a mi casa y alégrense conmigo! ¡Ya encontré la moneda que había perdido!”
10 »De la misma manera, los ángeles de Dios hacen fiesta cuando alguien se vuelve a Dios.»
El padre amoroso
11 Jesús también les dijo:

«Un hombre tenía dos hijos. 12 Un día, el hijo más joven le dijo a su padre: “Papá, dame la parte de tu propiedad que me toca como herencia.” Entonces el padre repartió la herencia entre sus dos hijos.
13 »A los pocos días, el hijo menor vendió lo que su padre le había dado y se fue lejos, a otro país. Allá se dedicó a darse gusto, haciendo lo malo y gastando todo el dinero.
14 »Ya se había quedado sin nada, cuando comenzó a faltar la comida en aquel país, y el joven empezó a pasar hambre. 15 Entonces buscó trabajo, y el hombre que lo empleó lo mandó a cuidar cerdos en su finca. 16 Al joven le daban ganas de comer aunque fuera la comida con que alimentaban a los cerdos, pero nadie se la daba.
17 »Por fin comprendió lo tonto que había sido, y pensó: “En la finca de mi padre los trabajadores tienen toda la comida que desean, y yo aquí me estoy muriendo de hambre. 18 Volveré a mi casa, y apenas llegue, le diré a mi padre que me he portado muy mal con Dios y con él. 19 Le diré que no merezco ser su hijo, pero que me dé empleo, y que me trate como a cualquiera de sus trabajadores.” 20 Entonces regresó a la casa de su padre.
»Cuando todavía estaba lejos, su padre corrió hacia él lleno de amor, y lo recibió con abrazos y besos. 21 El joven empezó a decirle: “¡Papá, me he portado muy mal contra Dios y contra ti! ¡Ya no merezco ser tu hijo!”
22 »Pero antes de que el muchacho terminara de hablar, el padre llamó a los sirvientes y les dijo: “¡Pronto! Traigan la mejor ropa y vístanlo. Pónganle un anillo, y también sandalias. 23 ¡Maten el ternero más gordo y hagamos una gran fiesta, 24 porque mi hijo ha regresado! Es como si hubiera muerto, y ha vuelto a vivir. Se había perdido y lo hemos encontrado.”
»Y comenzó la fiesta.
25 »Mientras tanto, el hijo mayor estaba trabajando en el campo. Cuando regresó, se acercó a la casa y oyó la música y el baile. 26 Llamó a uno de los sirvientes y le preguntó: “¿Qué pasa?”
27 »El sirviente le dijo: “Es que tu hermano ha vuelto sano y salvo, y tu papá mandó matar el ternero más gordo para hacer una fiesta.”
28 »Entonces el hermano mayor se enojó mucho y no quiso entrar. Su padre tuvo que salir a rogarle que entrara. 29 Pero él, muy enojado, le dijo: “He trabajado para ti desde hace muchos años, y nunca te he desobedecido; pero a mí jamás me has dado siquiera un cabrito para que haga una fiesta con mis amigos. 30 ¡Y ahora que vuelve ese hijo tuyo, después de malgastar todo tu dinero con prostitutas, matas para él el ternero más gordo!”
31 »El padre le contestó: “¡Pero hijo! Tú siempre estás conmigo, y todo lo que tengo es tuyo. 32 ¡Cómo no íbamos a hacer una fiesta y alegrarnos por el regreso de tu hermano! Es como si hubiera muerto, pero ha vuelto a vivir; como si se hubiera perdido, pero lo hemos encontrado.”»