Jesús apkelyenyessáseyak apmagkok apkeltáméséyak
1 Chaqhémók axta amonye' élánamáxche ekhem Pascua, apya'áseykegkoho Jesús ekweykmo ekhem yaqweykenxa kamaskok apha keso náxop, yaqwayam enxoho exnakxak makham xamo' ma'a Apyáp. Apkelásekhayók axta chá'a Jesús ma'a ektáha axta chá'a apkelxegexma'a keso náxop, axta kamassegweykmok apkelásekhayo ekweykmoho ektemégweykmo néxa apha.
2-4 Pekkenchessegkek axta eyke apwáxok kelyekhama' Judas, yaqwayam yának kólpelakkassesek emakpok ma'a Jesús, cham'a Judas, Simón Iscariote axta apketche. Apya'áseykegkók axta nahan Jesús apkeñama m'a Dios tén han apmáheyo emyekxak makham ma'a aphakxa nak Dios, apya'áseykegkók axta anhan apméssama Apyáp apmopwána elának ekyókxoho aqsok; apkempeykekxeyk axta néten Jesús nekha mésa neyseksa aptéyak, apleklegkek axta apchaqlamap keñe aptehetma nepxet ma'a nenleklamól'a egyempehek. 5 Tén axta apyátama yegmen sokpayhe ekwányam, apkelyenyessáseykegkek axta apmagkok apkeltáméséyak, apkelyamassáseykegkek axta nahan apmagkok apmeyncha'a m'a apáwa nenleklamól'a egyempehek aptehetma axta m'a nepxet.
6 Xama axta ekweykekxo yaqwayam elyenyéssesek apmagkok ma'a Simón Pedro, axta aptemék apkenagkama s'e:
—¿Wesse', peya ko'óxa hélyenyéssesek emagkok?
7 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Mey'ásegkok makham xép se'e sélana nak, ey'asagkohok sa' eyke natámen.
8 Keñe axta Pedro aptéma apchátegmoweykegko s'e:
—¡Magwohok ko'o xama enxoho hélyenyéssesek emagkok xép!
Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Agkok alyenyessásak xép apmagkok, mopwanchek etnehek séltáméseyak.
9 Keñe axta Simón Pedro aptéma apkenagkama s'e:
—Hoy Wesse', náhélyenyésses aqsa wánxa emagkok, hélyenyésses sa' nahan emék tén han épátek.
10 Keñe axta Jesús aptéma apchátegmoweykegkokxo s'e:
—Énxet ektáhakxa enxoho kaxwók appenchesso apyaqpasso yegmen, apmagkok aqsa megkatnehek melyenyeyáseykekxoho, hakte káxñekxohok ma'a ekyókxoho apyempehek. Kéláxña'awók kéxegke, háwe eyke kélyókxoho kéláxñeyo.
11 Axta aptemék appeywa Jesús se'e: “Háwe kélyókxoho kéláxñeyo”, hakte apya'áseykegkók axta m'a apmáheyo axta etlakkassesek yának emakpok.
12 Xama axta appenchessama apkelyenyessáseyak apmagkok, apchaqlamakpekxeyk axta makham Jesús ma'a apchaqlamap, apheykekxeyk axta makham nekha mésa. Tén axta aptéma apkelanagkama s'e:
—¿Kélya'ásegkoya kéxegke sekteméssesakxa nak? 13 Sẽlxekmósso chá'a ko'o héltéhek kéxegke tén han Wesse', payhawók ko'o héltéhek xa ektáha nak, hakte naqsók ko'o sekteme. 14 Élyenyessásegkek ko'o kélmagkok kéxegke, sektáha nak Sélxekmósso, tén han Wesse', kéxegke nahan payhawók kólyenyéssesagkok chá'a apmagkok kélnámakkok. 15 Ekxekmóssek ko'o kéxegke eyeyméxchexa kóltéhek, yaqwayam enxoho kóllának ekhawo sekteméssesakxa exchek. 16 Naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke xama énxet kélásenneykha nak metnehek chá'a apyeykhágweykmoho m'a wesse' apagkok, keñe nahan xama énxet kélápháseykha nak metnehek chá'a apyeykhágweykmoho m'a ektáha nak chá'a apchápháseykha. 17 Kélya'ásegkók agkok kéxegke xa aqsok nak, tén han kéllana enxoho, kéleñémo sa' kóltéhek kéxegke.
18 “Akke axénak ko'o kélyókxoho kéxegke; ekya'áseykegkók eyke ko'o m'a ektáha nak sélyéseykha. Megkatnehek eyke megkatne m'a ektémakxa nak eknaqtáxésamaxche s'e: ‘Énmexeykekxeyk ko'o m'a énxet sektóko nak xamo' sekto.’ 19 Ekpenchásawók eyke ko'o séltennasa kéxegke xa yaqwayam sa' mehelya'assók Sekteme Ko'o, ektáha enxoho xa. 20 Naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke énxet apmà enxoho takha' m'a ektáha axta ko'o seyáphasso, hemok nahan ko'óxa takha'; énxet ektáhakxa enxoho semà takha' ko'o, emok nahan takha' m'a ektáha axta ko'o seyáphasso.”
Jesús apxeyenma Judas etlakkassesek yának emakpok
(Mt 26.20-25Mc 14.17-21Lc 22.21-23)
21 Axta keynnaqteyk agko' apwáxok Jesús natámen apteme appeywa xa. Tén axta aptéma appékessessamo apkeltennasso apkeltáméséyak se'e:
—Naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke kélxama sa' hetlakkassesek ko'o yának amaxche'.
22 Yetlómók axta nahan apkelányo chá'a pók apkeltáméséyak apkellegaya xa, meyke apkelya'áseyak yaqsa kexaha énxet apxeyenma. 23 Apyepetcheyók axta nahan xama apkeltáméséyak Jesús neyseksa aptéyak, cham'a ektáha axta apchásekhayókxa, 24 axta aptemék apya'ássessama apmék Simón Pedro apkeltémo elmaxneyha Jesús yaqsa énxet apxéna m'a. 25 Apyepetcheykegkók apagko' axta nahan Jesús ma'a ektáha axta apchásekhayókxa, axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—Wesse' ¿yaqsa énxet ma'a?
26 Axta aptemék Jesús apchátegmoweykegko s'e:
—Ayássesek sa' ko'o pan nápakha, keñe sa' ma'a sekmésakxa enxoho, cháxa apteme xa.
Yetlómók axta apyássesso pan nápakha, keñe apméssama Judas, Simón Iscariote axta apketche. 27 Yetlómók axta nahan ektaxno apwáxok Satanás Judas apxawáya m'a pan nápakha. Axta aptemék apkenagkama Jesús se'e:
—Epekhaksoho sa' elának ma'a aqsok apmáheyo nak elána'.
28 Axta eyke elya'áseykegkok yaqsa ektéma aptéma nak apkenagkama xama enxoho m'a aptómo axta xamo' nekha mésa. 29 Nápakha axta nahan apkenagkók emáheyók yának etegyek aqsok Jesús kélmeykha kélessawássessamo m'a Judas, hakte selyaqye axagkok apmeykha axta m'a, essenhan yának elmésagkok aqsok ma'a énxet'ák meyke nak aqsok apagkok.
30 Yetlómók axta nahan apteyapma Judas apxawáya m'a pan nápakha. Yáqtéssegkek axta nahan ma'a.
Axnagkok kéltémókxa antéhek
31 Axta aptemék apkelanagkama Jesús natámen axta apteyapma Judas se'e:
—Wetáxcheyk kaxwók ektémakxa apcheymákpoho m'a ektáha nak Apketche énxet, wetáxcheyk nahan Dios apcheymákpoho apwetákpo enxoho m'a Apketche. 32 Apxekmóssek agkok ektémakxa apcheymákpoho Dios ma'a ektáha nak Apketche énxet, Dios sa' nahan exekmósek apcheymákpoho m'a ektáha nak Apketche; kaxwo' sa' nahan exekmósek. 33 Étchek sélásekháyo, maxek sa' ko'o kaxwók ekwenaqte kélnepyeseksa kéxegke. Hélchetmok sa' kéxegke, ektemék eyke ko'o séláneya kéxegke m'a sektémakxa axta sélanagkama judíos sektéma axta s'e: Megkólwanchek sa' kólmahagkok ma'a yaqwánxa nak ko'o amhagkok. 34 Ekméssek ko'o kéxegke s'e axnagkok séltémókxa nak kóltéhek: Kólásekhaxkoho chá'a. Kólteme chá'a kólásekhaxkohok ma'a sektémakxa nak chá'a ko'o sélásekhayo kéxegke. 35 Kélásekháxkók agkok chá'a, apyókxoho énxet sa' elya'ásegwók kélteme kéxegke séltáméseyak.
Jesús apxeyenma Pedro peya mexének apya'áseykegkoho
(Mt 26.31-35Mc 14.27-31Lc 22.31-34)
36 Axta aptemék Simón Pedro apkelmaxneyeykencha'a Jesús se'e:
—Wesse', ¿háxko yaqwánxa emhagkok?
Keñe axta aptéma apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Mopwanchek xép hétlók yaqwánxa nak amhagkok se'e kaxwo' nak, sa' eyke m'a natámen sa'.
37 Axta aptemék Pedro apkenagkama s'e:
—Wesse', ¿yaqsa ektáha apxéna nak mowanchek eytlók se'e kaxwo' nak? Ekpenchessek ko'o yaqwayam watsapok eñama sekmasma exchep.
38 Keñe axta Jesús aptéma apchátegmoweykegkokxo s'e:
—¿Naqsóya appenchesa exchep yaqwayam yetsapok eñama semasma ko'o? Naqsók ko'o sektáha seyáneya exchep amonye' sa' ekpáwà tat'a, ántánxo sa' katnehek sexeyenma exchep mehey'áseyak.
Jesús lava los pies de sus discípulos
1 Faltaba muy poco para que empezara la fiesta de la Pascua, y Jesús sabía que se acercaba el momento en que dejaría este mundo para ir a reunirse con Dios, su Padre. Él siempre había amado a sus seguidores que estaban en el mundo, y los amó de la misma manera hasta el fin.
2 Aun antes de empezar la cena, el diablo ya había hecho que Judas hijo de Simón, el Iscariote, se decidiera a traicionar a Jesús.
3 Dios había enviado a Jesús, y Jesús lo sabía; y también sabía que regresaría para estar con Dios, pues Dios era su Padre y le había dado todo el poder. 4 Por eso, mientras estaban cenando, Jesús se levantó de la mesa, se quitó su manto y se ató una toalla a la cintura. 5 Luego echó agua en una palangana, y comenzó a enjuagar los pies de sus discípulos y a secárselos con la toalla.
6 Cuando le tocó el turno a Pedro, este le dijo a Jesús:

—Señor, no creo que tú debas lavarme los pies.

7 Jesús le respondió:

—Ahora no entiendes lo que estoy haciendo, pero después lo entenderás.

8 Pedro le dijo:

—¡Nunca dejaré que me laves los pies!

Jesús le contestó:

—Si no te lavo los pies, ya no podrás ser mi seguidor.

9 Simón Pedro dijo:

—¡Señor, entonces no me laves solamente los pies, sino lávame también las manos y la cabeza!

10 Jesús le dijo:

—El que está recién bañado está totalmente limpio, y no necesita lavarse más que los pies. Y ustedes están limpios, aunque no todos.

11 Jesús ya sabía quién iba a traicionarlo; por eso dijo que no todos estaban limpios.
12 Después de lavarles los pies, Jesús se puso otra vez el manto y volvió a sentarse a la mesa. Les preguntó:

«¿Entienden ustedes lo que acabo de hacer? 13 Ustedes me llaman Maestro y Señor, y tienen razón, porque soy Maestro y Señor. 14 Pues si yo, su Señor y Maestro, les he lavado los pies, también ustedes deben lavarse los pies unos a otros. 15 Yo les he dado el ejemplo, para que ustedes hagan lo mismo. 16 Ustedes saben que ningún esclavo es más importante que su amo, y que ningún mensajero es más importante que quien lo envía. 17 Si entienden estas cosas, háganlas, y así Dios los bendecirá.
18 »No estoy hablando de todos ustedes. Yo sé a quiénes elegí. Pero tiene que cumplirse esto que la Biblia anunció:

“Aquel con quien compartía mi pan,
se ha puesto en contra mía.”

19 »Les digo esto desde ahora para que, cuando suceda, ustedes crean que Yo Soy. 20 Si alguien recibe al que yo envío, me recibe a mí. Y el que me recibe a mí, recibe también al que me envió.»
Jesús anuncia que será traicionado
(Mt 26.20-25Mc 14.17-21Lc 22.21-23)
21 Después de que dijo esto, Jesús se sintió muy preocupado, y añadió: «Yo sé que uno de ustedes me va a traicionar.»
22 Los discípulos comenzaron a mirarse unos a otros, sin saber de quién estaba hablando.
23 Mientras cenaban, el discípulo favorito de Jesús estaba sentado junto a él. 24 Simón Pedro le hizo señas para que le preguntara a Jesús de quién estaba hablando. 25 Ese discípulo se acercó más a Jesús, y le preguntó:

—Señor, ¿quién te va a traicionar?

26 Jesús le respondió:

—Es el que va a recibir el pedazo de pan que voy a mojar en la salsa.

Jesús mojó el pan y se lo entregó a Judas hijo de Simón, el Iscariote. 27 En ese mismo instante, Satanás se metió en el corazón de Judas.
Jesús le dijo: «Judas, apúrate a hacer lo que has planeado.»
28 Pero ninguno de los que estaban allí entendió lo que Jesús había dicho. 29 Como Judas era el encargado de guardar el dinero del grupo, algunos pensaron que Jesús le había pedido que comprara lo necesario para la fiesta de la Pascua, o que repartiera dinero a los pobres.
30 Después de recibir el pan, Judas salió inmediatamente. Para entonces, ya estaba oscuro.
El nuevo mandamiento
31 Después de que Judas salió, Jesús les dijo a los otros discípulos:

—Ahora la gente podrá ver lo grande y poderoso que soy yo, el Hijo del hombre. Gracias a mí también podrán ver lo poderoso y grande que es Dios. 32 Si yo hago que la gente vea lo grande y poderoso que es Dios, entonces Dios hará que la gente también vea lo poderoso y grande que soy yo. Y Dios hará esto pronto.
33 »Mis amados amigos, dentro de poco ya no estaré más con ustedes. Me buscarán, pero no me encontrarán. Les digo a ustedes lo mismo que les dije a los jefes judíos: No pueden ir a donde yo voy.
34 »Les doy un mandamiento nuevo: Ámense unos a otros.
»Ustedes deben amarse de la misma manera que yo los amo. 35 Si se aman de verdad, entonces todos sabrán que ustedes son mis seguidores.
Pedro niega conocer a Jesús
(Mt 26.31-35Mc 14.27-31Lc 22.31-34)
36 Simón Pedro le preguntó a Jesús:

—Señor, ¿a dónde vas a ir?

Jesús le respondió:

—Ahora no puedes venir conmigo. Pero después sí vendrás.

37 Pero Pedro insistió:

—¿Por qué no puedo acompañarte ahora, Señor? ¡Estoy dispuesto a morir por ti!

38 Jesús le contestó:

—¿En verdad estás dispuesto a morir por mí? Te aseguro que, antes de que el gallo cante, tres veces dirás que no me conoces.