Dios appeywa ektamheykekxa énxet
1 Aphegkek axta sekxók agko' ma'a ektáha nak Appeywa, aphegkek axta xamo' Dios ma'a ektáha nak Appeywa, Dios axta anhan ma'a. 2 Aphegkek axta nahan xamo' Dios ma'a sekxók agko' axta. 3 Axta keñamak apkeláneya Dios ekyókxoho aqsok ma'a, megkalanaxcheyk axta ekyókxoho aqsok ekheykegko nak, méko enxoho m'a ektáha nak Appeywa. 4 Yetnegkek axta nahan ekyennaqte egnények ma'a. Élseyéxma axta m'a ekyennaqte egnények nak, élsássesso exma m'a énxet'ák. 5 Chápogwatchek nahan neyseksa ekyáqtéssóxma xa élseyéxma nak, yawanchek nahan kaspanchesek ma'a ekyáqtéssóxma nak.
6 Aphegkek axta nahan xama énxet apwesey axta Juan, apteme axta Dios apcháphasso. 7 Apwayak axta yaqwayam enxoho exének ektémakxa m'a élseyéxma, yaqwayam enxoho melya'ássók apyókxoho énxet'ák eñama apkeltennasso m'a. 8 Háwe axta Juan élseyéxma, apcháphásamap axta eyke yaqwayam exének ektémakxa m'a élseyéxma. 9 Wayak axta eyke élseyéxma ekmámnaqsoho agko' keso náxop, élsássessama nak exma m'a apyókxoho énxet'ák.
10 Aphegkek axta náxop xa ektáha nak Appeywa; apkeláneyak axta eykhe anhan Dios keso náxop apmeykencha'a xa Appeywa nak, axta eyke elyekpelcheyk énxet'ák apheykha nak keso náxop. 11 Apwayak axta apheykegkaxa m'a énxet'ák apagkok, axta eyke emák takha' m'a ektáha nak énxet'ák apagkok. 12 Keñe m'a énxet'ák ektáha axta apmà takha', tén han apteme axta melya'ásseyam, apméssek axta yaqwayam etnahagkok Dios apketchek. 13 Dios apketchek xa énxet'ák nak, háwe eyke m'a ektémakxal'a appalleyam kélketchek, háwe nahan ma'a ektémakxal'a apwete apketchek énxet, Dios akke keñamak apteméssesso yaqwayam etnahagkok apketchek.
14 Énxet apagko' axta aptamheykekxak ma'a ektáha nak Appeywa, aphegkek axta nahan negyeseksa. Negweteyak axta anhan negko'o ektémakxa apcheymákpoho, cham'a apcheymákpoho apmésso axta m'a Apyáp eñama apteme wánxa xama apagko' Apketche. Láneyók axta apwáxok segemleykekxoho tén han ma'a ekmámnaqsoho nak. 15 Apkeltenneykha axta Juan apxeyenma aptémakxa m'a. Axta aptemék chá'a apxeyenma s'e: “Cháxa sekxeyenma axta chá'a ko'o xa, sektéma axta chá'a sekpeywa s'e: Énxet apxegakmo nak netámen, maxnawo ko'o m'a, hakte aphegkek axta m'a meykexa axta ko'o.”
16 Tekxeyeykegkók mók nenxawe Dios segemleykekxoho eñama m'a ektémakxa nak ekyawe ektaqmeleykha apwáxok henlano'. 17 Egméssegkek axta negko'o Dios segánamakxa eñama apchásenneykekxa m'a Moisés, Cristo axta eyke keñamak segmésso m'a segemleykekxoho nak tén han ma'a ekmámnaqsoho. 18 Méko ekwetaya xama enxoho m'a Dios; axta eyke segyekpelchássesseyam negko'o m'a Apketche apteme nak wánxa xama, cham'a Dios, aphama nak chá'a ketók aphakxa m'a Apyáp.
Juan el Bautista apxeyenma Jesucristo
(Mt 3.11-12Mc 1.7-8Lc 3.15-17)
19 Keso apxeyenma axta Juan, apkeláphassama axta apkelámha apmonye'e judíos apkeleñama axta Jerusalén ma'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, tén han ma'a levitas yaqwayam etnehek elmaxneyha Juan se'e: ¿Yaqsa exchep? 20 Axta aptemék appékessessamo apkeltennasso s'e:
—Háwe ko'o Mesías.
21 Axta aptemék apkelmaxneyeykekxoho makham se'e:
—¿Yaqsa eyke exchep? ¿Elías enxeykel'a, apteme axta Dios appeywa aplegasso?
Axta aptemék Juan se'e:
—Háwe.
Apkelenxáneykmók axta apteme apkelmaxneyeykha s'e:
—¿Xeyepya Dios appeywa aplegasso apxénamakpo nak ewa'?
—Háwe'.
22 Keñe axta kéltéma kélanagkama s'e:
—¿Yaqsa eyke exchep? Egmenyeyk negko'o ansakxések amya'a m'a énxet'ák ektáha axta sẽláphasso negko'o.
—¿Háxko sa' etnehek hẽltennaksek aptémakxa exchep?
23 Axta aptemék Juan apchátegmoweykegko s'e:
—Ko'o m'a sektéma nak chá'a sélpáxameykencha'a yókxexma meykexa énxet se'e: ‘Kóllanés Wesse' egegkok ámay ekpéwomo’, ekhawo aptémakxa axta chá'a appeywa m'a Isaías, apteme axta Dios appeywa aplegasso.
24 Keñe axta m'a apkeláphasso axta fariseos yaqwayam elpaqhetchesakpohok ma'a Juan, 25 aptéma apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—Háwe agkok xép Mesías, essenhan Elías, tén han ma'a Dios appeywa aplegasso, ¿Yaqsa eyke ektéma apyaqpassáseykegko nak yegmen énxet'ák?
26 Axta aptemék Juan apchátegmoweykegko s'e:
—Yegmen chá'a ko'o ayaqpássesagkok énxet'ák, apheyk eyke kélnepyeseksa kéxegke xama megkólya'áseykegko nak, 27 cham'a apxegakmo nak netámen ko'o. Megkapayhawok nahan ko'o alhexyawássesek axát'ák ma'a apkeltéto apmagkok.
28 Betania axta nahan payhémók ektéma xa, ekpayho nak neyp wátsam Jordán, apyaqpassáseykegkaxa axta yegmen énxet'ák ma'a Juan.
Jesús Dios Nepkések Apketkok apagkok
29 Mók ekhem axta entemék apweteya Juan apxegeykmo Jesús apya'áya, axta aptemék apkenagkama s'e: “¡Kóllano, keso Dios Nepkések Apketkok apagkok, apyenyókasso nak melya'assáxma énxet'ák keso náxop! 30 Cháxa sekxeyenma axta chá'a ko'o xa sektéma axta chá'a sekpeywa s'e: ‘Apxegakmek netámen xama maxnawo nak ko'o, hakte aphegkek axta m'a meykexa axta ko'o.’ 31 Axta ko'óxa ay'áseykegkok ma'a; ekwayak axta eyke ko'o sekyaqpassáseykegko yegmen énxet, yaqwayam enxoho elyekpelchágwók énxet'ák Israel exekmósakpohok ma'a.”
32 Axta aptemék nahan Juan apxeyenma s'e: “Ekweteyak axta ko'o Espíritu Santo apwéweykento apkeñama néten, máxa wáx'ay axta aptemék apwéweykento takhapxet. 33 Axta ko'o ay'áseykegkok makham ma'a; keñe m'a seyáphasso axta ayaqpássesagkok yegmen énxet'ák aptéma seyenagkama s'e: ‘Apwet'ak sa' agkok xép apwéweynto Espíritu takhapxet tén han apyetna'a enxoho apyetseksek xama énxet, cháxa apyaqpassáseyak yegmen yetlo Espíritu Santo xa.’ 34 Ekweteyak axta ko'o m'a. Ko'o nahan sekwete apteme Dios Apketche m'a.”
Apmonye'e axta Jesús apkeltáméséyak
35 Mók ekhem axta entemék, aphegkek axta makham Juan yetlo apqánet apkeltáméséyak ma'a. 36 Xama axta apweteya apyeykhaya Jesús, axta aptemék Juan se'e:
—¡Kóllano, cháxa Dios Nepkések Apketkok apagkok xa!
37 Xama axta apkellegaya aptémakxa appeywa Juan ma'a apqánet apkeltáméséyak, apkemheykegkek axta m'a Jesús. 38 Appeynchamakpók axta neptámen Jesús apkelweteya apkemheykegko. Keñe aptéma apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—¿Yaqsa kélchetama?
Axta aptemék apkelátegmoweykegko s'e:
—Sẽlxekmósso, ¿háxko aphakxa exchep?
39 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Kólchempoho, kólteyánegwoho.
Apkelxegamchek axta apteyánegweykmoho, apkelweteyak axta m'a aphamakxa axta, apkelheykmek axta nahan xamo' xa ekhem nak, hakte las cuatro taxnám axta entemék.
40 Andrés axta nahan ma'a apyetlama axta Jesús, xama axta m'a apqánet apkellegaya axta aptémakxa appeywa m'a Juan, cham'a Andrés, Simón Pedro axta apyáxeg. 41 Apketamsegkek axta sekxók apepma Simón ma'a Andrés, axta aptemék apkenagkama s'e:
—Negwetákxeyk negko'o Mesías, kéltéma nak Cristo.
42 Keñe axta Andrés apyentameykekxo Simón ma'a aphakxa axta Jesús; xama axta apweteya m'a Jesús, axta aptemék apkenagkama s'e:
—Simón apwesey exchep, Juan apketche, Cefas sa' eyke eltamhakpok (nenteme nak nempeywa: Pedro).
Jesús apwóneykha Felipe tén han Natanael
43 Mók ekhem axta entemék ekxeyenma apwáxok emhagkok Jesús ma'a yókxexma Galilea. Apwetágweykmek axta nahan Felipe m'a. Axta aptemék apkenagkama s'e:
—Hétlawha ko'o.
44 Betsaida axta nahan apkeñamak ma'a Felipe, tegma apwányam apkeleñémékxa axta nahan ma'a Andrés tén han Pedro. 45 Apya'eykekxeyk axta nahan Felipe apketamsama m'a Natanael. Keñe axta aptéma apkenagkama s'e:
—Negwet'ak negko'o m'a apxeyenma axta chá'a Moisés aptáxéssama axta m'a weykcha'áhak segánamakxa nak, tén han apnaqtáxeseykegko axta m'a Dios appeywa apkellegasso. Cham'a Jesús, José apketche, apkeñama nak Nazaret.
46 Axta aptemék Natanael se'e:
—¿Awancheya katyapok aqsok ektaqmela m'a Nazaret?
Axta aptemék Felipe apchátegmoweykegko s'e:
—Émpoho, étak sa'.
47 Xama axta apweteya Jesús apxegeykmo Natanael, axta aptemék apxeyenma s'e:
—Cháxa apxegakmo apteme nak naqsók israelitas xa, apteme nak meyke agko' aptémakxa.
48 Axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a Natanael se'e:
—¿Háxko seteykxa exchep?
Axta aptemék apchátegmoweykegkokxo Jesús se'e:
—Ekwet'ak xeyk ko'o exchep amonye' exchek apyentaweykekxa Felipe, apha exchek kóneg higo yámet. 49 Keñe axta Natanael aptéma apkenagkama s'e:
—Sẽlxekmósso, ¡xép apteme Dios Apketche, xép apteme Wesse' apwányam apagkok ma'a Israel!
50 Axta aptemék Jesús apchátegmoweykegkokxo s'e:
—¿Wánxaya aqsa aptáha exchep mehey'ásseyam sekxéna exchek sekwet'a apha kóneg higo yámet? Étak sa' xép aqsok megkaxnawo nak xa.
51 Axta aptemék nahan appeywa Jesús se'e:
—Naqsók ko'o séltennasa kéxegke peya kólwetak kamayhekxak ma'a néten, kólwetak sa' nahan elweywenták chá'a Dios apkelásenneykha, tén han elmeyekxak chá'a m'a néten, takhapxet ma'a ektáha nak Apketche énxet.
La Palabra, luz y vida
1 Antes de que todo comenzara,
ya existía aquel que es la Palabra.

La Palabra estaba con Dios,
y la Palabra era Dios.

2 Cuando Dios creó todas las cosas,
allí estaba la Palabra.

3 Todo fue creado por la Palabra,
y sin la Palabra nada se hizo.

4 De la Palabra nace la vida,
y la Palabra, que es la vida,
es también nuestra luz.
5 La luz alumbra en la oscuridad,
¡y nada puede destruirla!

6 Dios envió a un hombre llamado Juan, 7 para que hablara con la gente y la convenciera de creer en la luz. 8 Juan no era la luz; él solo vino para mostrar quién era la luz. 9 Y la luz verdadera pronto llegaría a este mundo.

10 Aquel que es la Palabra estaba en el mundo.
Dios creó el mundo
por medio de aquel que es la Palabra,
pero la gente no lo reconoció.
11 La Palabra vino a vivir a este mundo,
pero su pueblo no la aceptó.

12 Pero aquellos que la aceptaron
y creyeron en ella,
llegaron a ser hijos de Dios.

13 Son hijos de Dios
por voluntad divina,
no por voluntad humana.

14 Aquel que es la Palabra
habitó entre nosotros
y fue como uno de nosotros.

Vimos el poder que le pertenece
como Hijo único de Dios,
pues nos ha mostrado
todo el amor y toda la verdad.

15 Juan habló de aquel que era la Palabra, y anunció: «Ya les había dicho que él estaba por llegar. Él es más importante que yo, porque existe desde antes de que yo existiera.»
16-18 Dios nos dio a conocer sus leyes por medio de Moisés, pero por medio de Jesucristo nos hizo conocer el amor y la verdad. Nadie ha visto a Dios jamás; pero el Hijo único, que está más cerca del Padre, y que es Dios mismo, nos ha enseñado cómo es él. Gracias a lo que el Hijo de Dios es, hemos recibido muchas bendiciones.
Juan el Bautista habla de Jesús
(Mt 3.11-12Mc 1.4-8Lc 3.15-17)
19-20 Los jefes de los judíos que vivían en Jerusalén enviaron a algunos sacerdotes, y a otros ayudantes del templo, para que le preguntaran a Juan quién era él. Juan les respondió claramente:

—Yo no soy el Mesías.

21 Y ellos volvieron a preguntarle:

—¿Eres Elías?

Juan les respondió:

—No; no soy Elías.

Pero los sacerdotes y sus acompañantes insistieron:

—¿Eres tú el profeta que Dios iba a enviar?

—No —dijo Juan.

22 Finalmente, le dijeron:

—Tenemos que llevar una respuesta a los que nos enviaron. Dinos, ¿quién eres tú?

23 Juan les hizo recordar:

—Yo soy el que grita en el desierto: “Prepárenle el camino al Señor”.

24-25 Entonces los mensajeros de los fariseos le dijeron a Juan:

—Si tú no eres el Mesías, ni Elías ni el profeta, ¿por qué bautizas?

26 Juan contestó:

—Yo bautizo con agua. Pero hay entre ustedes uno a quien todavía no conocen. 27 Aunque yo he llegado antes, él es más importante que yo, y ni siquiera merezco ser su esclavo.

28 Todo esto pasó en el pueblo de Betania, al otro lado del río Jordán, donde Juan bautizaba.
El Cordero de Dios
29 Al día siguiente, Juan vio que Jesús se acercaba. Entonces le dijo a toda la gente:

«¡Aquí viene el Cordero de Dios que quita el pecado de la gente del mundo! Por medio de él, Dios les perdonará a ustedes todos sus pecados. 30 Yo me refería a él cuando dije: “Después de mí viene uno que es más importante que yo, porque existe desde antes de que yo naciera.” 31 Yo no sabía quién era, pero Dios me mandó a bautizar con agua para que todos puedan conocerlo.
32 »Yo vi cuando el Espíritu de Dios bajaba del cielo en forma de paloma y se colocaba sobre él. 33 No sabía yo quién era él, pero Dios me dijo: “Conocerás al que bautiza con el Espíritu Santo cuando veas que mi Espíritu baja y se coloca sobre él.” 34 Ahora lo he visto, y les aseguro que él es el Hijo de Dios.»
Los primeros discípulos de Jesús
35 Al día siguiente, Juan estaba en el mismo lugar con dos de sus discípulos. 36 Cuando vio que Jesús pasaba por allí, les dijo: «¡Miren, aquí viene el Cordero de Dios!» 37 Al oír eso, los dos discípulos lo siguieron.
38 Jesús se dio vuelta y, al ver que lo seguían, les preguntó qué querían. Ellos le preguntaron:

—¿Dónde vives, Maestro?

39 —Síganme y lo verán —contestó Jesús.

Ellos fueron y vieron dónde vivía Jesús; y como eran casi las cuatro de la tarde, se quedaron con él por el resto del día.
40 Uno de ellos era Andrés, el hermano de Simón Pedro. 41 Lo primero que hizo Andrés fue buscar a su hermano Simón. Cuando lo encontró, le dijo: «¡Hemos encontrado al Mesías, es decir, al Cristo
42 Entonces Andrés llevó a Simón a donde estaba Jesús. Cuando Jesús vio a Simón, le dijo: «Tú eres Simón, hijo de Juan, pero ahora te vas a llamar Cefas, es decir, Pedro».
Jesús llama a Felipe y a Natanael
43-44 Al día siguiente, Jesús decidió ir a la región de Galilea. Allí encontró a Felipe, que era de Betsaida, el pueblo donde vivían Andrés y Pedro. Jesús le dijo a Felipe: «Sígueme».
45 Luego Felipe fue a buscar a Natanael, y le dijo:

—Hemos encontrado a aquel de quien Moisés escribió en la Biblia, y del que también hablan los profetas. Es Jesús de Nazaret, el hijo de José.

46 Natanael preguntó:

—¿Acaso puede salir algo bueno de Nazaret?

—Ven y lo verás —contestó Felipe.

47 Cuando Jesús vio que Natanael se acercaba, dijo:

—Aquí viene un verdadero israelita, un hombre realmente sincero.

48 Natanael le preguntó:

—¿Cómo es que me conoces?

Jesús le respondió:

—Me fijé en ti cuando estabas bajo la higuera, antes que Felipe te llamara.

49 Entonces Natanael respondió:

—Maestro, ¡tú eres el Hijo de Dios y el Rey de Israel!

50 Jesús le dijo:

—¿Crees esto solo porque dije que te vi debajo de la higuera? Pues todavía verás cosas más sorprendentes que estas.

51 Y luego les dijo a todos: «Les aseguro que ustedes verán el cielo abierto, y verán también a los ángeles de Dios subir y bajar sobre mí, que soy el Hijo del hombre